wil
MS
Een stad zonder muren
12
hun zin. Keizer Napoleon, die in dat jaareen
bezoek aan Den Haag bracht, verhief het dorp tot
’Bonne ville de l’Empire’. Maar echt gelukkig
waren de Hagenaars niet met deze late erkenning,
want meer dan een eretitel was het niet.
Den Haag onderscheidde zich op nog een punt van
andere steden. Het had geen verdedigingswerken.
Steden hadden zich doorgaans omringd met aarden
wallen of muren met daaromheen nog een brede
gracht om ongenode gasten buiten de stad te
kunnen houden. Den Haag was een open stad,
waar iedereen ongehinderd binnen kon lopen. Dat
deed dan ook in 1528 de beruchte Gelderse
legeraanvoerder Maarten van Rossum, die met een
bende soldaten het platteland afstroopte en een
spoor van vernieling en rokende puinhopen door
het land trok. Slechts door veel geld op tafel te
leggen, konden de Hagenaars voorkomen dat hun
stad geplunderd en in brand gestoken werd.
Nog geen vijftig jaar later, kort na het uitbreken
van de Tachtigjarige Oorlog, moesten de
Hagenaars opnieuw ervaren hoe noodlottig het
gemis van verdedigingswerken was. Dit keer waren
het de watergeuzen die, na Den Briel op de
Spanjaarden te hebben veroverd, Den Haag
binnentrokken. Nauwelijks hadden de
watergeuzen hun hielen gelicht, of de Spanjaarden,
die het beleg voor Leiden hadden geslagen,
maakten zich meester van de stad om er een deel
van hun troepen te legeren. De regeringscolleges
en de aanzienlijke Hagenaars waren de stad tijdig
ontvlucht. De bewoners die gebleven waren,
kregen het hard te verduren, want het soldatenvolk
was allerminst zachtzinnig en hield danig huis in
de stad. Toen na het ontzet van Leiden in 1574 de
laatste troepen uit Den Haag waren vertrokken,
bood de stad een treurige aanblik. Van de ’veele
w-
Prins Maurits liet Den Haag
omgeven door
singelgrachten. die tussen
1613 en 1619 werden
gegraven. Deze kaart uit
1603 laat zien dat de singels
slechts een onderdeel waren
van een veel groter plan om
Den Haag van echte
ver de digi ngs werken te
voorzien (GA).
Daarnaast: De Uilenbomen,
die vroeger Zuid Oost
Binnensingel heette, maakte
deel uit van de
grachtengordel rond Den
Haag. Bij de brug mondde de
Nieuwe Haven in de
singelgracht uit. Rond de
eeuwwisseling, toen deze foto
werd genomen, voer er nog
een pontje naar de
Boomsluiterskade (GA).
Links: In 1528 kon de
beruchte Maarten van
Rossum met zijn legertje nog
ongehinderd Den Haag
binnenvallen. Er werden hier
en daar wel vernielingen
aangericht, maar door een
grote afkoopsom te betalen,
konden de Hagenaars
voorkomen dal hun stad
massaal geplunderd werd.
Deze prent uit omstreeks
1750 geeft dan ook een erg
overdreven beeld van de
gebeurtenis (GA).
- -
