fe'-.
HL
KT
WH
fel
r -
13
vonnissen in diverse andere steden te voltrekken.
Daarbij kwam het wel voor dat de beul zijn
honorarium in wijn of andere goederen ontving.
De doodstraf werd door onthoofding, ophanging of
radbraken voltrokken. Onthoofding ’metten
zwaarde’ was de straf die doorgaans werd opgelegd
aan edelen of mensen van zekere rang, die een
ernstig misdrijf hadden gepleegd: het gold als de
meest eervolle vorm van executie. Gewone
misdadigers ’gingen voor de bijl’ of kwamen aan de
galg. Overigens was het voor de beul, of hij nu het
zwaard of de bijl hanteerde, de kunst om zijn taak
in één klap te verrichten. Anders kreeg hij een
boete. Doodvonnissen werden op diverse plaatsen
in en buiten Den Haag voltrokken. Het Hof van
Holland had een eigen galgenveld ten zuiden van
de stad aan de weg naar Delft. Onthoofdingen in
opdracht van dit college werden meestal
uitgevoerd op het Groene Zoodje, evenals
verbranden - de straf voor ketters. Het Groene
Een kooi met overspelige vrouwen
Het ophangen en radbraken bij vonnis van de
schepenbank gebeurde meestal in de duinen ter
hoogte van de huidige Joodse begraafplaats. In de
zeventiende en achttiende eeuw bouwde men voor
de executie van misdadigers telkens opnieuw een
schavot naast het stadhuis aan de kant van de
Grote Kerk. Op diezelfde plaats stond ook de kooi,
waarin overspelige vrouwen en prostitueés net zo
lang werden rondgedraaid tot zij alles uitbraakten
en hun armen soms braken wanneer die door de
tralies schoten. Het overkwam Machteld
Brouwers, Johanna van Houten en Pietemella van
Ravenstein. Wegens hoererij werden ze in de kooi
Zoodje was een verhoging op de Plaats en zou zijn
naam ontlenen aan de groene zoden waarmee de
executieplaats na voltrekking van ieder vonnis
moet zijn afgedekt.
6V:
II Ï17"7
pisr”
1
I f
Geheel links: Een
hoogwaardigheidsbekleder of
edelman genoot de eer met
het zwaard te worden
onthoofd, een 'gewone'
misdadiger ging voor de bijl.
Jan Luyken maakte deze
gravure van de onthoofding
'metten zwaarde'in 1666 van
Henri de Fleury de Coulan.
beter bekend als Ritmeester
Buat. De ritmeester werd
wegens hoogverraad op het
Groene Zoodje ter dood
gebracht (GA).
De tekening ernaast laat een
executie zien door middel
van de guillotinedie in de
Franse lijd werd
geïntroduceerd (GA).
De ets onderaan deze pagina
toont de ligging van het
Groene Zoodje aan de rand
van de Hofvijver bij de Plaats
en de Gevangenpoort.
Wanneer er een doodstraj'
werd voltrokken, dromde het
publiek te zamen om dit niet
alledaagse schouwspel bij te
wonen GA).
88
S
a
