RJ...
zakclijkc krachten: de Exploitatie Maatschappij
Scheveningen, de EMS. Behalve het Kurhaus, het
wandelhoofd en twee kilometer strand had de EMS
de zeven grootste hotels van Scheveningen onder
haar beheer. Het gi ng de badplaats voor de wind,
maar de EMS kampte vanaf de oprichting met
financiële problemen. Scheveningen miste de
inkomsten van een casino, waarover concurrenten
als Oostende en Deauville wel beschikten. De
aanleg van een eigen elektriciteitscentrale bracht
de EMS aan de rand van een faillissement.
Wat vooreen winsten een casino kon maken, werd
duidelijk in 1933, toen onder de naam Straperlo
een behendigheidsspel werd ingevoerd, dat in de
praktijk echter een onvervalst kansspel bleek.
Straperlo vertoonde veel overeenkomst met
roulette en het publiek stroomde toe. Justitie
maakte na een paar maanden onverbiddelijk een
eind aan het succes. Voorde EMS was 1933
niettemin een uiterst winstgevend jaar.
Andere tijden, andere zeden
De Eerste Wereldoorlog bezorgde de visserij een
moeilijke tijd. Ook het badleven - bij de EMS
werkten inmiddels zo’n duizend mensen -
ondervond schade van de oorlog. De buitenlandse
gasten bleven weg en de EMS was aan het eind van
het jaar 1914 nauwelijks meer in staat aan haar
financiële verplichtingen te voldoen. Naarmate de
oorlog echter voortduurde, trok Scheveningen
meer publiek van eigen bodem. Het Berlijns
Philharmonisch Orkest maakte nu plaats voor het
in 1905 opgerichte Haags Residentie Orkest. In de
roerige jaren twintig trokken steeds meer
dagjesmensen naar Scheveningen. Het zonnebaden
raakte in zwang en langzamerhand begon er zoiets
als badmode te ontstaan. Het ballroom-dansen
werd bijzonder populair en Scheveningen speelde
daar handig op in. In het Pierpaviljoen werd
dagelijks een ’afternoon dancing tea’
georganiseerd. Het publiek stelde ook steeds
hogere eisen aan de symfonische concerten in de
Kurzaal. Grammofoonplaten boden nu de
muziekliefhebbers immers de gelegenheid om
thuis naar de beste uitvoeringen van de grootste
musici te luisteren en dat maakte het publiek
kritischer. Mr. Anthony Adama Zijlstra, die in
1927 was opgenomen in de directie van het
badplaatsbedrijf, voelde goed aan wat een
internationale badplaats op het gebied van muziek
en amusement nodig had. Hij haalde beroemde
artiesten als Richard Tauber, Greta Keller,
Maurice Chevalier en het muzikale wonderkind
Yehudi Menuhin naar Scheveningen. In de
Kurhaus-bar, pal voor het hotel, vierden de
cabarets van Pisuisse, Louis Davids en Cor Ruys
triomfen. De badplaats kreeg ’glamour’. Adama
Zijlstra liet zonodig zelfs de door de zeelucht
aangetaste laurierboompjes op de terrassen fris
groen verven.
De Tweede Wereldoorlog
Vrijwel de gehele Scheveningse vissersvloot lag in
de haven op het moment dat de Duitse bezetters
Nederland binnenvielen. Een groot aantal
vaartuigen werd gevorderd. Die zomer gingen de
Scheveningers niet op visvangst, maar in het najaar
gaven de Duitse autoriteiten weer toestemming om
uit te varen. De vissers mochten.echter geen nacht
juummiiiiw» im in»'. -i' 'iiwin’ i' si'? f
a;
120
.1. a
'1 J i.
Daarnaast: Vanafhel
Kurhausterras kon men via
een brug over de boulevard
de pier bereiken. Men
wandelde daar wat rond - hel
zogenaamde pierewaaien -
of vermaakte zich met de
diverse attracties die het
wandelhoofd te bieden had.
De foto is omstreeks 1910
gemaakt (GA).
Eronder: De pier stak, vanaf
de strandmuur gemeten,
ruim 370 meier in zee (GA).
Linksboven: In het
Pierpaviljoen trad vanaf 1918
de negerzanger Elmer
Spyglas op. Zijn welluidende
bariton bracht tijdens de
‘Elite Tea Tangovooral de
dames in vervoering (GA).
J3
Itowl
ite r JIWI'I
