169
en oprecht’ vond, meende ze weldra dat hij ’niet de
volledige beschikking over zijn verstandelijke
vermogens’ had.
De nooit officieel uitgesproken scheiding van het
paar volgde in 1855. Sophie woonde voortaan in
Huis ten Bosch, terwijl Willem zijn tijd meestal
doorbracht op Het Loo. Alleen bij officiële
gelegenheden traden ze nog samen op, maar dat
was zeldzaam. Willem III, die zijn geld aan drank,
jachtpartijen en vrouwen uitgaf, ontving
nauwelijks gasten en legde zelf evenmin
staatsbezoeken af. Volgens Sophie ging hij slechts
naar het buitenland als een van zijn maitresses
zwanger was en hij haar gezelschap wenste te
houden. De koningin zocht troost in contacten met
de toenmalige groten der aarde. Zij was een hoogst
intelligente vrouw en correspondeerde met
eminente geleerden en staatslieden als keizer
Napoleon III en de Engelse minister van
buitenlandse zaken Lord Clarendon. Ze hield veel
Prinses Wilhelmina
Sophie overleed in 1877 en sommigen begonnen
zich zorgen te maken over het voortbestaan van de
dynastie. Twee zonen van Willem III, Willem en
Maurits, waren immers op vrij jonge leeftijd
overleden. En Alexander was nogal ziekelijk.
Groot was de vreugde toen uit ’s konings tweede
huwelijk, met Emma van Waldeck-Pyrmont, in
1880 een prinsesje, Wilhelmina, werd geboren.
Alexander overleed vier jaar later. Zolang
Willem III nog leefde, verbleef het koninklijk gezin
alleen van Nieuwjaar tot Pasen in Den Haag. Na
de dood van de koning woonden de jonge vorstin
en haar moeder koningin-regentes Emma, hier
vrijwel het gehele jaar.
Dikwijls was de kleine Wilhelmina paardrijdend in
de duinen en ’s winters schaatsend op de bevroren
vijvers bij Huis ten Bosch te vinden. Slechts
vergezeld door haar Engelse gouvemante^Miss
Winter en een lakei, wandelde Wilhelmina ook
vaak door de stad. Aanvankelijk merkte het
publiek dit nauwelijks op, maar later was er vrijwel
dagelijks een groep nieuwsgierigen voor het paleis
te vinden.
Inmiddels was er, vooral na Wilhelmina’s
troonsbestijging in 1898, druk gezocht naar
huwelijkskandidaten. Het zou weer een Duitser
worden, want Engelse kanshebbers waren door de
Boerenoorlog die Engeland in Zuid-Afrika voerde,
politiek gezien niet welkom. Zo viel de keus
tenslotte op hertog Hendrik van
Mecklenburg-Schwerin, een gemoedelijk man die
veel hield van vrolijk gezelschap, de jacht, bier en
sigaren. Hij was echter volstrekt niet opgewassen
tegen de dominante persoonlijkheid van zijn
vrouw en wist niet goed raad met zijn positie van
prins-gemaal. Hendrik was officieel hoofd van het
gezin, maar met staatszaken mocht hij zich niet
bemoeien.
Hendrik kreeg ter vulling van zijn dag een paar
ere-functies. Een ervan was het voorzitterschap
van het Rode Kruis. Tot 1918 was hij financieel
onafhankelijk, maar toen na de revolutie in
Duitsland de inkomsten uit zijn Mecklenburgse
bezittingen wegvielen, moest hij rondkomen van
de toelage die zijn vrouw hem gaf. Van
van muziek en speelde samen met Franz Liszt
quatre-mains op de piano.
Daarnaast een ontvangst in
de kleine balzaal van hel
Paleis Koordeinde ter
gelegenheid van hel
aanstaande huwelijk van
prinses Juliana met prins
Bernhard (GA).
Ruim een maand na haar
geboorte werd prinses
Juliana op 5 juni 1909 in de
Willemskerk gedoopt. J.
Hoynck van Papendrecht
legde hel vertrek van de
doopstoet uit de overvolle
kerk op deze tekening vast
(GA).
Rechts: Tijdens de regering
van koningin Wilhelmina
bezochten Indische vorsten
regelmatig ons land. Hier
verlaat de sultan van Lankat
met zijn echtgenote, dochters
en broer het Huis ten Bosch
na een audiëntie op 27
augustus 1938 (foto
Schimmelpenningh/GA).
