4
51
Voor wie meer wil
170
Stad met lege paleizen
Het bleef na het overlijden van zowel koningin
Emma als prins Hendrik in 1934 een tijdje stil rond
het hof, maar in september 1936 hulde Den Haag
Over Den Haag en het hofleven is meer te lezen in
de volgende publikaties.
regeringswege kreeg hij geen cent. Dit leidde af en
toe tot grote moeilijkheden, wanneer prins
Hendrik zich weer eens in de schulden had
gestoken, of anderszins verplichtingen was
aangegaan. Zijn populariteit leed er overigens niet
onder. Den Haag was een uitgesproken
Oranje-stad geworden. Toen tijdens de Eerste
Wereldoorlog het gerucht ging dat Nederland in de
oorlog betrokken zou worden, gingen koningin en
prins ’s morgens vroeg te voet naar het Voorhout
om het publiek gerust te stellen. En een door
Troelstra tevergeefs uitgeroepen revolutie leidde in
1918 zelfs tot een demonstratieve
aanhankelijkheidsbetuiging op het Malieveld.
zich in een uitbundige feesttooi toen prinses
Juliana zich verloofde met Bernhard van
Lippe-Biesterveld. De Hagenaars konden het
verloofde paar lopend of fietsend in de stad
tegenkomen. Hoewel er in die tijd enige
bedenkingen waren tegen een echtgenoot van
Duitse afkomst, wist Bemhard al spoedig de harten
van de bevolking te winnen. Enkele maanden later
huwde het paar in de Grote of St. Jacobskerk. De
enige schaduw die het huwelijk over Den Haag
wierp, was dat het kroonprinselijke paar de
residentie de rug toekeerde en op paleis Soestdijk
ging wonen. Ook nadat Juliana in 1948 koningin
was geworden, verkoos zij Soestdijk boven Den
Haag. Haar moeder Wilhelmina woonde nog
enkele maanden in een villa aan de Nieuwe
Parklaan, maar trok zich toen terug op Het Loo.
Den Haag was een ’stad met lege paleizen’
geworden, al had koningin Juliana regelmatig
verplichtingen in Den Haag: de opening van de
Staten-Generaal, kabinetsformaties, het ontvangen
van nieuwe ambassadeurs en contacten met de
ministers. Ook werd ze vaak gesignaleerd als ze
met haar hofdames winkelde in de Haagse
binnenstad en als afsluiting taartjes ging eten bij
Krul op het Noordeinde. Het zou echter tot 1981
duren, eer Den Haag zich met de komst van
koningin Beatrix naar Huis ten Bosch weer met
recht koninklijke residentie kon noemen.
F
Betekenis van de gebruikte afkortingen:
GA: Gemeentearchief van ’s-Gravenhage
HGM: Haags Gemeentemuseum
1985 Uitgeverij Waanders b.v., Zwolle
Druk: Waanders b.v., Zwolle
Linksboven: De koninklijke
familie keert terug uit
A msterdam, waar op
1 september 1930feestelijk
de vijftigste verjaardag van
koningin Wilhelmina werd
gevierd. De ontvangst in de
hofstad was, getuige deze foto
bij het Paleis Noordeinde, al
even enthousiast (GA).
Rechtsboven: Nadat eind
augustus 1939 Nederland
was gemobiliseerd naar
aanleiding van de Duitse
inval in Polen, kwamen op 1
september prinses Juliana en
prins Bernhard met de
kinderen vanuit hun
woonplaats Soestdijk naarde
Residentie.
Na een korte rijtoer
vertoonden zij zich met de
koningin en de kleine
Beatrix even op straat, waar
de koningin een luid 'Leve
het vaderland!' aanhief (Foto
Douwes/GA).
Links op deze pagina: De
Haagse Ijsclub ontving
prinses Juliana in de strenge
winter van 1933 op haar
banen en zo te zien zwierde
de prinses er lustig op los op
haar Friese doorlopers (GA).
Op de achterzijde de Prins
van Oranje, de latere koning
Willem II. met zijn adjudant
Jean Charles graaf van
Bylandt tijdens een rit te
paard in het Haagse Bos.
Links tussen de bomen is
nog een stukje van de
voorgevel van het Huis ten
Bosch te zien. Dit schilderij
werd in 1814 gemaakt door
Jan Willem Pieneman
(Particuliere collectie/foto
Jan Zweerts).
Op de rechter pagina: Naast
haar moeder staat koningin
Wilhelmina op het balkon
van het feestelijk versierde
Paleis Noordeinde. De jonge
vorstin vertoonde zich op
9 september 1898. drie dagen
na de inhuldiging in
Amsterdam, aan de
bevolking van de residentie
(GA).
R.J. van Pelt en M.E. Tiethoff-Spliethoff (red.). Het Binnenhof
Van grafelijke residentie tot regeringscentrum. Dieren 1984.
C.A. Tamse (red.). Nassau en Oranje in de Nederlandse
geschiedenis, Alphen aan den Rijn 1979.
P. Wander. Haagse huizen van Oranje. Vier eeuwen paleizen en
huizen van de Oranjes in en om de Residentie, ’s-Gravenhage
1981.
Th. H. Lunsingh Scheurleer, ’De stadhouderlijke
verzamelingen’, 150 Jaar Koninklijk Kabinet van Schilderijen,
Koninklijke Bibliotheek. Koninklijk Penningkabinet,
’s-Gravenhage 1967.
