750 jaar Den Haag,
de Hagenaars en
hun vertier
Will
njifw
sagms
De Haagse Meikermis was in de zeventiende en
achttiende eeuw de beroemdste jaarmarkt van ons
land. Kooplui, boeren en ambachtslieden kwamen
van heinde en verre en namen met hun kramen
bezit van Buitenhof, Plaats, Vijverberg en
Voorhout. Iedereen was vrij er zijn waren te
verkopen. De jaarmarkt trok zoveel volk, dat ook
tal van goochelaars, kwakzalvers, koorddansers en
marionettenspelers er graag hun kunsten kwamen
vertonen. De Meikermis was daardoor een jaarlijks
terugkerend hoogtepunt in het leven van de
Hagenaars. Het marktfestijn werd in de
middeleeuwen voorafgegaan dooreen plechtige
kerkmis, waarvan het woord kermis is afgeleid, en
een grote processie. Voorop liepen pijpers, gevolgd
door ’St. Joris te peerde’ compleet met een
vuurwerk spuwende draak en een ’maegdeken' met
lam. Daarachter kwamen de schutterij en de gilden
in vol ornaat. Geestelijken, schout en schepenen,
de baljuw en soms zelfs de graaf met zijn
Onder redactie van Maarten van Doom, Charles Dumas, Dick^van der Maarel,
Michiel van der Mast, Coos Versteeg en Peter Wander;
met medewerking van Kees Berg, Maria Bertels en Renske Boosman.
echtgenote liepen in de stoet mee, gevolgd door
duizenden Hagenaars.
Gelijck een vogel
De deftige bestuurders en leden van het
stadhouderlijke hof brachten menig uurtje door op
de Haagse kermis, die ook wel 'Hofkermis’ werd
genoemd. Raadpensionaris Johan de Witt zette er
zelfs in 1654 belangrijke diplomatieke
onderhandelingen even voor opzij. En stadhouder
Willem lil verzuchtte in mei 1689, toen hij nog
maar pas koning van Engeland was, in Londen:
’Het is warm weer; het is nu Haegsche kermis. O,
dat men nu soo, gelijck een vogel door de lucht,
eens konde overvliegen! Ick gaff er wel hondert
duysent gulden om. Jae, ick gaff er wel twee
hondert duysent om!’.
In de vijftiende eeuw had Den Haag enige tijd maar
liefst twee jaarmarkten, die beide werden gehouden
S,-, r-
itsn e
Op de linkerpagina: Bij
feesielijke gebeu nen issen
werd de residentie uitbundig
versierd. Overal werden
erepoorten opgericht en in de
straten hingen vlaggen,
bloemenslingers.
groenguirlandes. draperieën
en lampions. Op deze foto uit
1898 zien we het Noordeinde.
dat is versierd ter
gelegenheid van de
inhuldiging van koningin
Wilhelmina (GA).
Rechts de Haagse kermis op
het middenpad van het
Lange Voorhout, in 1803
getekend door C. Meijer. Op
de achtergrond staat het huis
van Anthony Patras, het
latere paleis Lange
Voorhout. Op het Buitenhof
en dit gedeelte van het
Voorhout stonden kramen
met luxe koopwaar, zoals
handschoenen, fijn kantwerk
en gouden en zilveren
sieraden GA).
Op het omslag: Tijdens
strenge winters vermaakten
veel Hagenaars zich op het
ijs van de Hofvijver. Adam
van Breen legde deze ijspret
omstreeks 1618 vast. Tussen
de toeschouwers op de
voorgrond bevinden zich de
prinsen Maurits en Frederik
Hendrik, vergezeld van hun
lijfwachten (HGM).
175
