Fi
1
mi
life
Een schandvlek
177
In de eerste helft van de vorige eeuw waren er nog
geen dierentuinen en namen de menagerieën of
beestenspellen een belangrijke plaats op de kermis
in. Men kon er olifanten, tijgers en andere
uitheemse dieren zien.
Een sprekende hond
In diezelfde zeventiende eeuw zag de dichter
Coenraet Droste op de Haagse kermis een
vertoning van een ’sprekende’ hond: ’Al wat syn
meester heeft het leersaem beest gevraegt, gaf het
een antwoort op, dat yeder heeft behaegt’. De
vertoning moet het dier zelf allerminst hebben
behaagd want zijn baas kneep de hond zo krachtig
in zijn strot ’dat hy in woorden deedt veranderen
syn knorren’. Andere opmerkelijke
dierennummers uit die tijd waren een pijprokende
aap en een paard dat, door met zijn hoef te tikken,
de uren aangaf.
De Haagse Meikermis bood in de loop van de
achttiende eeuw behalve dwergen, reuzen en
mensen met bijzondere gebreken ook vele
beroemde artiesten. Zo trad in 1721 de Engelse
’postuermaker’ Jan Riner op in de Nieuwe Doelen,
waar hij het publiek vermaakte door zich in de
wonderbaarlijkste bochten te wringen of, zoals in
het programma werd aangekondigd: ’Hij leyd zijn
Hoofd op de Gront, en draeyt zijn lichaem 20 mael
ront’. Omstreeks 1730 stond jaren achtereen aan
de rand van de Hofvijver het befaamde poppenspel
’De Vier Cronen’ van de Hagenaar Jacobus
Freesen, dat door de aanzienlijkste kermisgangers
werd bezocht. En in de ’s-Gravenhaagsche
Courant van 7 mei 1764 liet de bekende
koorddanser Pieter Magito weten dat hij was
aangekomen met een ’groote nieuwe troep’, waar
ook twee ’spanjolen’deel van uitmaakten.
Daarnaast: Het
gemeentebestuur schafte met
ingang van 1887 de kermis
af. Die leidde ieder jaar
opnieuw tot uitspattingen
van losbandigheid, vonden
de raadsleden. Jarenlang
moesten de Hagenaars het
zonder kermis stellen.
Omstreeks de eeuwwisseling
keerde de kermis op
bescheiden schaal terug
onder de naam
'VoorjaarsfeestenOp deze
foto zien we een van de
prachtige carrousels die daar
stonden (GA).
Hierboven: Op 9 mei 1758
werd de Haagse kermis
getroffen dooreen ramp. In
de vroege ochtend van die
dag brak plotseling brand
uil. Aangewakkerd door een
straffe noordoosten wind
breidde het vuur zich
razendsnel uil. Binnen een
uur werden 60 kramen
geheel in de as gelegd (GA).
Daaronder: Tijdens de
Voorjaarsfeesten in de
Dierentuin konden de
Hagenaars snoeperijen
kopen bij speciale kramen en
een bezoek brengen aan de
tent waarin een
geheimzinnige
'somnambuleeen
slaapwandelaar opirad (GA).
