Éi
240
Veel panden, waaronder statige herenhuizen,
raakten buiten gebruik of werden zelfs afgebroken
omdat de eigenaars er de zware belastingen niet
voor wilden of konden betalen. Het Stadhouderlijk
Kwartier en de prachtige vergaderzaal van de
Staten van Holland dienden als kazerne. Elke
ochtend wasten de soldaten zich in de Hofvijver.
De Ridderzaal werd bij slecht weer als
exercitiezaal gebruikt. In 1812 werd in het
Binnenhofcomplex een militair hospitaal
ingericht. Op het plein van het eens zo trotse
regeringscentrum groeide inmiddels het gras tussen
de stenen.
Hoofdstad en hofstad
Begin november 1813 druppelden berichten
binnen dat keizer Napoleon in de Volkerenslag bij
Leipzig was verslagen en dat de Kozakken en
Pruisen hem achterna zaten. Dadelijk staken
enkele prominente Hagenaars de hoofden bijeen
om te bezien hoe een nieuw, wettig gezag kon
worden gevormd om de macht over te nemen
zodra de Fransen waren vertrokken. De kans was
anders groot dat de Pruisen ons land als veroverd
gebied zouden beschouwen. Op de ochtend van de
17de november maakten de Franse troepen zich
gereed om op te breken en meteen riepen Gijsbert
Karei van Hogendorp, de graaf van Limburg
Stirum en Van der Duyn van Maasdam een
voorlopig Algemeen Bestuur uit.
De prins, die in Londen verbleef, wist zelf nog van
niets. Pas nadat hem een verzoek van Van
Hogendorp had bereikt om naar het vaderland
terug te keren en daar de oude positie van de
Oranjes weer in te nemen, scheepte hij zich in. Op
30 november, twee dagen nadat de eerste
Kozakken al in Den Haag waren gearriveerd,
landde de prins bij Scheveningen. Enthousiast
werd hij door de vissersbevolking binnengehaald
en voerman Van Duyne bracht hem met een rijtuig
naar de stad. Daags daarna werd prins Willem in
Amsterdam tot souverein vorst gekroond.
De overwinnaars van Napoleon, te weten
Oostenrijk, Rusland, Engeland en Pruisen,
respecteerden deze zelfstandigheid. Nederland
werd zelfs uitgebreid met de Zuidelijke
Nederlanden. De grote mogendheden wilden op
die manier een sterke bufferstaat tegen het
gevaarlijke Frankrijk vormen met Willem 1 als
koning. Amsterdam werd de hoofdstad van het
nieuwe koninkrijk, Brussel en Den Haag de
residenties van de vorst en zijn regering.
Het ene jaar zetelde de regering in Brussel en het
andere jaar in Den Haag. Elk jaar moesten zo’n
700 ambtenaren met al hun paperassen verhuizen.
Het Corps Diplomatique vond die periodieke
verhuizing te kostbaar en bleef bij voorkeur in
Brussel. Dat bleef zo totdat in 1830 de Belgische
opstand uitbrak en de Zuidelijke Nederlanden een
zelfstandige staat vormden. Pas negen jaar later
legde Willem I zich hierbij neer.
Van conservatief tot liberaal
In februari 1848 brak in Frankrijk een revolutie uit
tegen het bewind van koning Louis Philippe. In
andere landen bleek dat het startsein eveneens in
opstand te komen tegen de vaak zeer conservatieve
vorstenhuizen. Ook in Den Haag braken
demonstraties tegen de vorst uit.
iïiiki
ssi
ILWJII
■BbïIII
■nSHI
innii
ESESSEI
Daarnaast:
Min is ter- presi dent
Hendrikus Colijn legt op 2
augustus 1935 een verklaring
af na de val van zijn kabinet
over de devaluatie van de
gulden (foto Polygoon/GA).
Daaronder: Op 12 december
1917 kondigde
gem eentesecreta ris
jhr. Mr. M. van Reenen op
het bordes van hel stadhuis
de herziening van de
grondwet af (GA).
Linksboven: Tegen het
kabinetsvoorstel de
Nederlands-Indische vloot
met elf schepen uit te
breiden, werd in 1930 op het
Binnenhof een
petitionnement ingediend
(GA).
IHIII
iHSSDI
