I
w|
_L 7
Hoewel de Prinsegracht was opgezet om er de
mooiste woonhuizen te kunnen bouwen, werd het
karakter van de nieuwe gracht al snel bepaald door
de vele marktschippers die hier hun schepen met
groenten en fruit afmeerden. Toen het stadsbestuur
bovendien besloot aan deze nieuwe aanvoerroute
een Boterwaag en een Korenhuis te bouwen,
ontwikkelde de Prinsegracht zich tot een levendig
en lawaaiig handelscentrum in plaats van een
chique woonbuurt. Jacob van der Does schreef:
’Hier is het levendigh, hier krielen duysent
luyden’.
Boter en graan
De in 1650 gebouwde Boterwaag bestond uit twee
panden: het waaggebouw en het ernaast, op de
hoek van de Prinsegracht en de Grote Markt,
genoot door zijn contacten met het hof veel
aanzien en wellicht daardoor werd hij tot lid van
het stadsbestuur gekozen. Hij liet een huis aan de
Korte Vijverberg bouwen en investeerde in
internationale projecten als de ontginning van
moerassen in Frankrijk en kopermijnen in
Zweden.
De mooiste gracht van Europa
De grotere welvaart in Den Haag maakte het ook
mogelijk ambitieuze stedebouwkundige projecten
te realiseren. Halverwege de zeventiende eeuw
werd de Prinsegracht gegraven. Het moest de
mooiste gracht van Europa worden en tevens
dienen als aanvoerroute van groenten uit het
Westland naar de Grote Markt. Dit marktplein was
ontstaan door de sloop van het afgebrande Sint
Elisabethklooster, waarna de magistraat in 1614
besloot een aantal markten naar dit vrijgekomen
terrein te verplaatsen.
zK.
~i|~
Hierboven: De omgeving van
de Prinsegracht en de Grote
Markt was eeuwenlang een
belangrijk marktgebied. Veel
marktschippers uit het
Westland meerden hier af en
stelden er hun kramen op.
Voor de boterhandelaars
werd aan het begin van de
gracht de Boterwaag
gebouwd. Hier werd de in
tonnen aangevoerde boter
gewogen, gekeurd en
verhandeld. Deze gravure
van G. van Giessen uit
omstreeks 1730 laat het in-
en uitladen van de
botertonnetjes zien (GA).
Rechtsboven: In 1720
ontstond een levendige
handel in aandelen die door
op winst beluste speculanten
voor steeds hogere bedragen
werden doorverkocht, een
verschijnsel dat bekend werd
als 'Windhandel'. Toen in
oktober 1720 de
aandelenmarkt instortte,
bleken veel aandelen maar
een fraktie waard te zijn van
de duizelingwekkende
bedragen die ervoor waren
betaald. Velen gingen failliet.
In Den Haag bleef de schade
beperkt, doordat deze rage
hier pas op gang kwam op
een moment dat de
windhandel al over het
hoogtepunt heen was. Naar
aanleiding van deze
gelukkige afloop werd dit
bordje gemaakt (Voorheen
collectie H. W. Henderson.
Berkshire).
Onderaan deze pagina: Aan
het einde van de 17de eeuw
werd de in 1650 gebouwde
Boterwaag aan de
Prinsegracht te klein. Op de
Grote Markt werd het Klein
of Stukken Boterhuis
gebouwd. Dit was speciaal
bestemd voor de handel in
kleine hoeveelheden boter.
Op deze gravure, die G. van
Giessen omstreeks 1730
maakte, zien we dat er voor
de Boterwaag ook kaas werd
verkocht (GA).
iij JW
V ->
B' ■-
3
277
