313
Ligthart uit te nodigen lezingen te geven in
Zweden en Noorwegen. Koningin Wilhelmina
raadpleegde meester Jan over de opvoeding van
haar dochter Juliana. De vorstin kwam bovendien
zelf kijken op zijn school en genoot van het vrije
optreden der leerlingen, die pas na haar vertrek te
horen kregen wie ’die juffrouw van daarstraks’
geweest was. Bij het overlijden van Jan Ligthart in
1916 dekte een krans van witte seringen zijn graf
als laatste groet van de koningin. De school aan de
Tullinghstraat kreeg later de naam Jan
Ligthartschool.
Museum voor het Onderwij’s
Een logisch gevolg van de ideeën van Ligthart was
het Museum voor het Onderwijs. In 1904
lanceerde Jan Ligthart te zamen met
A.W. Akkerman het plan voor een museum waar
de leerlingen door middel van voorwerpen
aanschouwelijk werd gemaakt hoe bijvoorbeeld
het menselijk lichaam in elkaar zat of hoe
delfstoffen werden gewonnen. De vereniging
Museum ten bate van het Onderwijs kreeg in 1909
de beschikking over het voormalige hotel Le
Maréchal de Turenne aan de Wijnhaven en stalde
daar de inmiddels verzamelde collectie uit.
Al na een paar jaar vertoonde het museum ook
films voor de schooljeugd, wat een groot succes
werd. De schoolbioscoop kreeg wegens
ruimtegebrek in het museum een eigen gebouw
aan de Hoefkade, waar tienduizenden kinderen
ademloos films over de fabricage van margarine en
het leven van de pinguins zagen. In 1918 en 1920
kwamen de bioscoop en het museum onder
gemeentelijk beheer, wat na een langdurig verblijf
in een voormalig schoolgebouw aan de
Hemsterhuisstraat uiteindelijk heeft geresulteerd
tot het gloednieuwe museum naast het Haags
Gemeentemuseum.
.CV
it- 'M'l
Hierboven: Op de openbare
school aan de Tullinghstraat
introduceerde het nieuwe
schoolhoofd Jan Ligtharl
eind vorige eeuw een door
hemzelf ontwikkelde
onderwijsmethode. Op deze
foto uit circa 1905 vertelt
onderwijzer W.L. van der
Meer de kinderen over het
leven van de bijen (GA}.
Rechts: De wandplaat De
schapenscheerder' uit de
serie 'Het volle levendie
Ligtharl metH. Scheepstra
samenstelde als onderdeel
van zijn 'verbandhoudend
onderwijs' (Collectie
Wolters-Noordhojf,
Groningen).
Onder: Gerard Jan Ligthart
(1859-1916) werd op 30 april
1885 in Den Haag benoemd
tot hoofdonderwijzer (GA).
Rechtsboven: Op deze foto
zien we Jan Lighthart zelf
zijn onderwijsmethode in
praktijk brengen. De
kinderen hebben een
miniatuur steenoven
gemaakt en leren zo alles
over de baksteenfabricage
(GA).
■"N
