L
Nieuwe scholen
basisschool in 1985, bestaat nu ook de vertrouwde
lagere school niet meer. Zo blijft de samenleving in
beweging. En dus ook het onderwijs. Vanaf de tijd
dat de Latijnse school de enige officiële school was,
tot op de dag van vandaag, waar in elke Haagse
wijk wel één of meer schoolgebouwen te vinden
zijn.
1985 Uitgeverij Waanders b.v., Zwolle
Druk: Waanders b.v., Zwolle
Door de invoering van de leerplicht aan het begin
van deze eeuw en de snelle groei van de Haagse
bevolking nam het aantal leerlingen enorm toe. De
capaciteit van de scholen was daar in het geheel
niet op berekend en klassen met vijftig leerlingen
waren dan ook eerder regel dan uitzondering.
Zowel de overheid als particuliere instellingen
zetten zich in om nieuwe scholen te bouwen.
Scholen als het Nederlands Lyceum, het eerste
VCL en het Haags Genootschap werden opgericht.
Nieuwe onderwijssystemen als die van Montessori
en Dalton kregen vaste voet in Den Haag. Er kwam
ook een Vrije School, gebaseerd op de beginselen
van de antroposofie. In nieuwe woonwijken
werden nu meteen ook schoolgebouwen neergezet.
In de jaren dertig moest echter in alle opzichten
weer een forse stap terug worden gedaan.
De Mammoetwet veranderde in 1968 het
bestaande onderwijssysteem drastisch.
Schooltypen als Mulo en HBS verdwenen en
daarvoor in de plaats kwamen
scholengemeenschappen met opleidingen van
lager beroepsonderwijs tot voorbereidend
wetenschappelijk onderwijs. Sommige
scholengemeenschappen groeiden uit tot instituten
met meer dan duizend leerlingen. En na de
samenvoeging van kleuter- en lager onderwijs tot
Voor wie meer wil
Over de Hagenaars en hun onderwijs is meer te
lezen in de volgende publikaties.
ss^rli
314
R.R. Post. Scholen en onderwijs in Nederland gedurende de
middeleeuwen. Utrecht/Antwerpen 1954.
Sv.E. Veldhuijzen. 'Aan het eind van zijn Latijn; de Haagse
Latijnse school in haar nadagen 1816-1838'. Jaarboek Die
Haghe(\M>2), pp. 65-130.
A. van Raamsdonk. ’Schoolvereniging Wolters 1878-1978,
Jaarboek Die Haghe( 1978), pp. 13-100.
Kroniek van een school: van Raamstraat-H.B.S. tot
Stevin-College, 1884-1984. ‘s-Gravenhage 1984.
J.J. Beljon, 300 Jaar Koninklijke Academie van Beeldende
Kunsten 's-Gravenhage 1682-1982, 's-Gravenhage 1982.
Betekenis van de gebruikte afkortingen:
GA: Gemeentearchief van 's-Gravenhage
HGM: Haags Gemeentemuseum
Linksboven: In 1904 werd de
vereniging 'Museum ten bate
van hel Onderwijs'opgericht.
In 1909 vond de vereniging
onderdak in het voormalige
hotel Le Maréchal de
Turenne aan de Nieuwe
Markt, de tegenwoordige
Wijnhaven. Daar werd in één
van de museumvertrekken
deze foto gemaakt (GA).
Op de achterzijde: Een
avondschool omstreeks 1835
op een schilderij van G.G.
Haenen. De onderwijzer leest
een knaapje de les. rechts is
een meisje aan het stillezen
en bij het licht van een kaars
doet een ander kind
schrijfoefen i ngen
(Rijksmuseum. Amsterdam).
Op de rechter pagina: De
waszaal van de
's-Gravenhaagsche
Vakschool voor Meisjes aan
de Louise Henriet te st raat
(GA).
Daarnaast: Bij het Museum
ten bate van het Onderwijs
hoorde ook de
schoolbioscoop. De eerste
filmvoorstellingen werden in
1912 gegeven in een houten
loods achter het museum aan
de Nieuwe Markt. Een
veilige bioscoop was het niet.
De kinderen zaten dicht
opeen gepakt op lange
banken met achter hen de
projector met de uiterst
brandbare film, links en
rechts geflankeerd door
flessen zuurstof en waterstof
voor de kalklichtbrander in
het toestel. In 1915 verhuisde
de schoolbioscoop naar het
hier af geheelde gebouw aan
de Hoefkade (GA).
Daaronder: Een kijkje in het
Museum ten bate van het
Onderwijs aan de Nieuwe
Markt omstreeks 1910. In dit
verirek werden diverse
gewassen en hun produkten
getoond, zoals cacao, tabak
en koffie (GA).
t
