IEI
SM
wfe
Ka
Achttien stuivers
Heer en meester over de Latijnse school in Die
Haghe was de graaf, maar in het dagelijks leven
bemoeide hij zich nauwelijks met het onderwijs.
Wel stelde hij zich jaarlijks op de hoogte van de
vorderingen van de kinderen. Toen in 1387 de
leerlingen hem een mooi vers voorzongen, kregen
Lijsbeth Patker en Willem Cuser ieder een
beloning van achttien stuivers uit de grafelijke
schatkist, omdat zij het mooist hadden gezongen.
De graaf bemoeide zich uiteindelijk helemaal niet
meer met het onderwijs en schonk in 1394 de
school aan het kapittel van de Hofkapel. Voortaan
hadden de kanunniken het er voor het zeggen. Zij
mochten de rectoren de ondermeesters aanstellen
en ontslaan.
De rector van de Latijnse school was een druk
bezet man. ’s Morgens vroeg om zes uur al
begonnen de lessen. Tussen acht en negen uur had
hij even tijd om naar de kerk te gaan en te
ontbijten, waarna er weer een uur les moest
worden gegeven. De middagpauze duurde van tien
tot twaalf uur. Dan volgden er nog lessen van
twaalf tot twee en van vier tot vijf uur.
De tussenliggende tijd bracht de rector meestal
door in de Grote Kerk of de Hofkapel, waar hij met
de hele school of met enkele leerlingen die
uitblonken in het zingen, de zang bij de missen
verzorgde. Vooral op zon- en feestdagen nam het
zingen een belangrijke plaats in. Dan moest de
rector met zijn koor opdraven om de kerkdiensten
luister bij te zetten. Ook bij processies werd op
hem gerekend.
Dag en nacht
Dag en nacht was de rector verantwoordelijk voor
orde en tucht onder de leerlingen. Moest hij er op
school en onder de mis al op toezien dat zijn
•grp’ - -
F
g'W 'W
L
296
Linksboven: De Latijnse
school bezat een eigen
bibliotheek van klassieke
schrijvers. De banden waren
in kalfsleer gebonden en
voorzien van een stempel met
een ooievaartje en de
woorden 'Scholae Haganae’
(van de school in Den Haag).
Het dikke boek met een
afbeelding van Pallas
Athene, de Griekse godin der
wijsheid, werd als 'prijsband'
uitgereikt tijdens de
promotie. Dit exemplaar
dateert van 1744 (GA).
Daarnaast: In de hal van het
gymnasium Haganum slaan
nog steeds enkele afgietsels
van klassieke beelden, die in
1907 bij de opening werden
geschonken door
mr. A.E.H. Goekoop (GA).
Links: Een promotie van de
Latijnse school in de Engelse
kerk aan hei Noordeinde.
uitgebeeld door Maria M. la
Fargue. Op de kanselstaai
de rector. In hel vak
tegenover hem zitten
waarschijnlijk
afgevaardigden van het
stadsbestuur, waarvan
sommigen getooid zijn met
oranje insignes. Links en
rechts daarvan de trotse
ouders met hun jongere
kinderen. De leerlingen, die
na het behalen van hun
eindexamen meestal in
Leiden gingen studeren,
werden wel 'kwakken
genoemd. Een rijmpje uit die
tijd is dan ook: 'Haagsche
kwakken, die vullen hun
zakken met uien en peen.
Daar loopen die Latijnse
k wakken mee heen(GA).
