750 jaar Den Haag,
de Hagenaars en
hun culturele leven
If
I 1
s, AP
sai
HgiWI
éw
Schilders aan de Bierkade
Antwerpse portretschilder Daniël van de Queborn
verhuisde er zelfs speciaal voor naar Den Haag.
Onder Maurits’ opvolger Frederik Hendrik brak
voor de kunstenaars een nog veel betere tijd aan.
Onder redactie van Maarten van Doorn, Charles Dumas, Dick van der Maarel,
Michiel van der Mast, Coos Versteeg en Peter Wander;
met medewerking van Maria Bertels, Renske Boosman, Magda Kyrova,
John Sillevis en Frits Zwart.
De belangrijkste portrettist aan het Haagse hof was
geen Hagenaar, maar de Delftse meester Michiel
Jansz. van Mierevelt. Constantijn Huygens, de
secretaris van de stadhouder, schreef toen al
bewonderend over deze kunstenaar: ’Zo geeft hij
bijvoorbeeld de weekheid van het vlees, die
weinigen kunnen uitdrukken, weer met een
kunstvaardigheid die haast niet is na te volgen’.
Ook een leerling van Van Mierevelt, Jan
Anthonisz. van Ravesteyn, die wel uit Den Haag
afkomstig was, kreeg belangrijke opdrachten en
maakte verscheidene schuttersstukken.
.O
Toen het middeleeuwse Die Haghe nog maar
enkele duizenden inwoners telde, was er aan
cultureel leven niet veel meer dan het optreden
van potsenmakers, koorddansers of muzikanten
die het dorp op hun rondreizen aandeden. In erg
hoog aanzien stond dit artiestenvolk niet. Ze
hadden voornamelijk de reputatie dat ze
rondhingen in kroegen en logementen: ’Daer en
plagt men te slempen met veile wijven en bezigte
men liederlijcken tael’. Kunstschilders vonden hier
tegen het eind van de zestiende eeuw een gunstiger
onthaal, toen prins Maurits zich permanent op het
Stadhouderlijk Kwartier vestigde. De krijgsman in
hart en nieren was zelf niet bepaald een
kunstliefhebber; van hem vielen weinig grote
opdrachten te verwachten. Maar de leden van zijn
hofhouding en de hoge regeringsambtenaren
lieten, naar de mode van die tijd, graag hun portret
schilderen. De vraag was zo groot, dat talloze
kunstenaars hier korte of langere tijd verbleven. De
WW?.
319
Op het omslag: Dit
musicerende gezelschap
werd in 1666 geschilderd
door Jan Steen (The Art
Institute of Chicago).
Op de linkerpagina: Het
bekende Haagse
Schilderkundig Genootschap
Pulchri Studio, wat Aan de
beoefening van het schone
betekent, werd op 23 januari
1847 op gericht. Er werd naar
gekleed model getekend en
er werden
kunstbeschouwingen
gegeven. De vereniging
bestond, evenals nu, uit
werkende en kunstlievende
leden. Het
gezelligheidsaspect ging een
steeds belangrijker rol
spelen, vooral in de periode
1889-1907, toen Hendrik
Willem Mesdag voorzitter
van Pulchri was. Behalve
pantomimes en
tableaux-vivants, werden er
regelmatig gekostumeerde
bals gegeven, zoals op deze
foto is te zien. Een aantal
feestgangers heeft zich
op gesteld op de grote trap
van het pand van Pulchri
Studio aan het Lange
Voorhout (GA).
Rechts: In de grote zaal van
de Tekenacademie aan de
Prinsessegracht werd van
12 mei tot 21 juni 1845 een
tentoonstelling van
'schilder-en kunstwerken
gehouden, zoals deze litho
uit die tijd laat zien. Er
hingen schilderijen van
'leevende meestersonder
wie Ar ij Scheffer,
H. Koekoek, D. Bles en de
toen nog jeugdige Johannes
Bosboom. Hel publiek kon
er bovendien gravures en
beeldhouwwerken bekijken.
Koning Willem II bezocht de
tentoonstelling enkele malen
en kocht er uiteindelijk voor
maar liefst 23.000 gulden
(GA).
■- -
ƒ5 -I
