f
BS
r
L
Wi
OSS
declareren voor Voorhoutianen, of voor
Casuaristen. De huisgezinnen zelfs verdeden zich
onderling; men ziet Mynheer nar ’t eene Toneel,
en Mevrouw naar ’t andere ryden’.
Naar het leven getekend
Veel kunstschilders, maar ook amateurs, trokken
er in de achttiende eeuw op uit om stad en land
nauwgezet in beeld te brengen. Dank zij drie zonen
en één dochter van de Haagse notaris Jean Thomas
la Fargue hebben we een getrouw beeld van ’Den
Haag in de Pruikentijd’. De La Fargues legden hun
omgeving vast in honderden pen- en
penseeltekeningen.
Paulus Constantijn, de bekendste kunstenaar uit
deze familie, tekende, etste en schilderde talloze
landschappen rond Den Haag en later ook
gezichten op het Buitenhof, de Plaats,
Groenmarkt, Korte Vijverberg en Prinsessegracht.
Ook zijn jongere broers Jacob Elias en Karei en
zijn zuster Maria Margaretha produceerden met
veel vlijt en vakbekwaamheid prenten, aquarellen
en schilderijen. Na de dood van Paulus ging het
slecht met de La Fargues. Hun schulden liepen op
en al spoedig hing de familie een faillissement
boven het hoofd. Maria Margaretha stierf
uiteindelijk in het armenhuis.
Aan lange touwen
Niemand minder dan prins Willem III verzorgde
in 1668 aan het hof een balletvoorstelling van het
’Ballet de la Paix’ dat de vrede tussen Holland en
Engeland uitbeeldde. De toen 18-jarige prins, die
in navolging van de Franse vorsten de danskunst
beoefende, had zichzelf de hoofdrol toebedacht en
trad in dit ballet op als Mercurius, de god van de
handel. De voorstellingen werden in de manege
aan het Buitenhof gegeven. Zowel voor het publiek
I
he
V
325
Rechtsboven: Het Residentie
Tooneel was sinds 1938 het
toonaangevende
toneelgezelschap in Den
Haag. Na de bevrijding
speelde het ensemble 'De
rivalenmet in de
belangrijkste rollen v.l.n.r.
Paul Steenbergen. Richard
Flink. Fie Carelsen en Caro
van Eyck (Foto Ed van
Wijk/GA).
Rechts: Vooral tijdens
kermissen deden groepjes
toneelspelers de steden aan
met hun reizende theater.
Om een podium te bouwen,
zocht men ter plekke wat
tonnen en planken bij elkaar,
maar de vernuftig
geconstrueerde en fraai
beschilderde toneelkast
sleepte de troep steeds mee
(Stedelijk Museum De
Lakenhal, Leiden).
Hierboven: Soms lieten
buitenlandse gezanten in
hun ruime woningen
theatervoorstellingen geven.
Deze komedies en balletten
werden ook wel opgevoerd in
een tent in de tuin, zoals hier
in 1713 bij de Portugese
gezant, de graaf van Tarouca
(GA).
Hieronder: Een
doedelzakspeler in 1667
(GA).
