I
i
Stadsdoorbraken
In die tijd werd ook een uitgesproken Haags
woningtype geïntroduceerd, de portiekwoning.
Huizen kregen hun eigen voordeur aan het open
trapportaal. Deze manier van bouwen werd al snel
in andere steden nagevolgd. De bewoners waren
bijzonder tevreden dat ze niet langer bij elkaar over
de verdieping hoefden; minder gelukkig waren de
postbode en de leveranciers, die nu voortdurend
trappen moesten lopen.
De gemeente ging zich ook zelf op grote schaal
bezig houden met volkshuisvesting. Zo ontstonden
in de jaren tussen 1916 en 1930 het Laakkwartier
en de Spoorwijk, waarvoor Berlage een afwisselend
stratenplan ontwierp. De elite onder de
werkmansstand woonde in die tijd op of in de
nabijheid van het Cromvlietplein in het
Laakkwartier. Een ambachtsman die als adres een
straat in deze buurt kon opgeven, hoefde nooit lang
naar werk te zoeken. In diezelfde periode werd ook
het Scheveningse Duindorp gerealiseerd. Vanuit
de binnenstad trokken steeds meer mensen naar de
buitenwijken. In 1850 woonden nog 63.000
mensen binnen de singels, in 1930 was dat
verminderd tot de helft. In de daaraan
voorafgaande jaren was de Schilderswijk verder
uitgebreid, waarbij de Vermeerstraat uit 1919 als
een glanzend voorbeeld van sociale woningbouw
gold. Er was een grote gemeenschappelijke tuin en
iedere bewoner had een klein eigen tuintje. Maar
voor de meeste arbeiders was de huur aanvankelijk
nog te hoog.
Het jaarlijks drukker wordende verkeer vroeg
ingrijpende voorzieningen. Halverwege de jaren
’20 werden daarom enkele grote stadsdoorbraken
gerealiseerd, zoals de Grote Marktstraat en de
Torenstraat. Ir. Lindo had hiertoe al eerder de
aanzet gegeven, maar Berlage was de man die de
i
358
Daarnaast: Een tramstel van
lijn 8 met een gesloten en een
.open rijtuig draait hier van
de Kneuterdijk de Parkstraat
in. op weg naar
Scheveningen. Op de hoek
van de Parkstraat en het
Lange Voorhout staat de
Kloosterkerk (GA).
Linksboven: Langs de
Hofvijver, waar nu de
Vijverdam ligt, stond een
achttal huizen die in de jaren
'20 werden afgebroken om
plaats te maken voor een
verkeersweg. Achter de
koetsjes zien we het laatste
huis van de rij. de deftige
sociëteit Plaats Royal. Links
daarvan de bebouwing van
het Binnenhof (GA).
Links: Den Haag staat
bekend om zijn vele groen:
de bebouwing wordt
regelmatig afgewisseld door
parken, plantsoenen en
grasveldjes. Hoewel de
meeste pas in deze eeuw zijn
aangelegd, dateert het
Malieveld van veel vroeger.
Dit terrein, dat eerst de
Lindenplantage heette,
dankt zijn huidige naam aan
de maliebaan die hier in
1609. min of meer parallel
aan de Benoordenhoutseweg,
werd aangelegd. In 1708
werd het Malieveld verdeeld
in vierkante perken, door
lanen van elkaar gescheiden.
Vanafhel midden van de
18de eeuw werd het
Malieveld gebruikt bij
feestelijke manifestaties of
voor de jaarlijkse
paardenmarkt, zoals op dit
schilderij van
C.A.J. Schermer uil 1858
(Rijksmuseum. Amsterdam).
CTè'
Ik-'
