i 4
if
A
wil R-
O
-JS «f
Twee werelden
l£di
gevormd. Deze vochtige en zompige gebieden
waren niet geschikt voor bewoning. Zij werden
gebruikt als weidegrond en hooiland. Het
niveauverschil tussen strandwallen en veengebied
is nog altijd goed merkbaar. Wie bijvoorbeeld
vanaf de Prinsegracht via de Jan Hendrikstraat
naar de Grote Kerk gaat, merkt hoe de straat
omhoog loopt. De namen Venestraat en
Hoogstraat zijn in dit verband veelzeggend.
eeuw, besloeg het hofgebied ruim de helft van de
oppervlakte van Den Haag. Hof en dorp waren in
feite twee aparte werelden, die wel van elkaar
afhankelijk waren. Het hof betrok voedsel en
arbeidskrachten uit het dorp, de dorpelingen op
hun beurt hadden een groot deel van hun
inkomsten aan het hof te danken. Het eigenlijke
hof, het Binnenhof, werd beschermd door
grachten. Het benodigde water kwam uit een
duinmeer in de Segbroekpolder en liep via de Beek
naar de Hofvijver. Om een betere afwatering te
krijgen, werd het Spui gegraven. Toen het Spui
halverwege de veertiende eeuw werd
doorgetrokken naar de Vliet, kreeg Den Haag een
goede waterverbinding voor de scheepvaart.
Een parkachtig karakter
Voorhout en Vijverberg waren geliefde wandel- en
speelplaatsen voor edelen en hovelingen. Deze
Die Haghe zou waarschijnlijk nooit zo groot zijn
geworden, als de graven van Holland er niet hun
belangrijkste residentie hadden gevestigd. Nog
geen eeuw na de bouw van het Binnenhof telde de
nederzetting al zo’n 1000 inwoners en in het jaar
1500 waren het er zelfs al zo’n 8000. Het hof was
zeer nadrukkelijk aanwezig; tot aan het ontstaan
van de Republiek, aan het einde van de zestiende
i
e
344
Hierboven: Een van de
oudste nog bestaande
gebouwen van Den Haag is
de Ridderzaal op het
Binnenhof. Oorspronkelijk
was deze gebouwd als
ontvangst- en feestzaal van
graaf Floris V. In de loop der
tijd veranderde het uiterlijk
van de zaal, doordat allerlei
aanbouwsels tegen de gevel
werden geplaatst, zoals deze
tekening van Josua de Grave
uit 1694 goed laat zien (GA).
Daaronder: Deze aquarel
van A.M. van Royen toont
hel Buitenhof zoals het er in
1818 uitzag: links het
Stadhouderlijk Kwartier en
dwars daarop het Huis
Albemarle met zijn
ommuurde voorhof. Dit uit
de 17de eeuw daterende pand
werd in 1912 afgebroken om
plaats te maken voor een
grote verkeersader: de
Hofweg (GA).
Linksboven een gezicht
vanafhel Buitenhof op de
Hofvijver en de gebouwen
van het Binnenhof. Tot 1913
was het Buitenhof een
besloten plein, dat slechts
bereikbaar was via een paar
smalle steegjes en twee
poorten: de
Stadhouderspoort. die de
verbinding vormde met het
Binnenhof en de
Gevangenpoort, die toegang
verschafte vanaf de Plaats.
Op deze ets uit de 17de eeuw
verlaten ruiters en koetsen
het Buitenhof en rijden in de
richting van de
Gevangenpoort (GA).
