In Den Haag stond al vroeg een aantal stenen
huizen. De daarvoor gebruikte natuursteen moest
van ver worden aangevoerd en was daarom een
duur bouwmateriaal, dat alleen de allerrijksten
zich konden veroorloven. De edelen die zich
vanwege de aanwezigheid van het grafelijke hof
hier hadden gevestigd, lieten op het Voorhout en
de Vijverberg, maar ook in het dorp zelf imposante
huizen bouwen. De Van Brederodes bijvoorbeeld,
bouwden een huis op de plek waar later het
stadhuis kwam en de heren van Assendelft lieten
hun oog vallen op het Westeinde. Ook aan de
randen van het dorp verrezen grote stenen
gebouwen, waarin kloostergemeenschappen
werden gehuisvest.
De houten huizen van de gewone dorpelingen
waren met rieten daken gedekt. Toen op 29
december 1539 tijdens een ’groot verschrikkelijk
onghewoon onweder’ de bliksem in de toren van de
Grote Kerk sloeg, betekende dat niet alleen grote
schade aan de kerk. Het vuur greep tot aan de
Spuistraat om zich heen. En bij een brand in 1586
in het St. Elisabethklooster, dat op de plaats van de
tegenwoordige Grote Markt lag, stond binnen de
kortste keren ook de hele Vlamingstraat in
lichterlaaie.
Vroeg naar bed
De straten in het dorp zagen er doorgaans nogal
rommelig uit. Het waren niet meer dan zandpaden,
vol kuilen en karresporen die bij regen en sneeuw
in ware modderpoelen veranderden. Wie zich die
luxe kon veroorloven, liet voor zijn huis een stenen
stoep aanleggen, al of niet afgeschermd door een
hek. Varkens en kippen liepen los op de weg en de
argeloze voetganger moest oppassen niet in
stinkende hopen vuil en mest te lopen.
In de loop van de veertiende eeuw werden de
346
Daaronder: Op dil schilderij
van J.E. la Fargue zien we
hei Lange Voorhout in de
richting van de Kneuterdijk.
De dubbele rij linden die
keizer Karel V hier in 1536
liet planten, bepaalt nog
steeds het karakter en het
aanzien van deze 'mooiste
laan van Europa'
(Verblijfplaats onbekend).
Linksboven: In 1632
overwoog de Rekenkamer de
aan de oostzijde van het
Binnenhof gelegen stukken
grond, hel Akerland en de
Kooltuin, voor bebouwing te
verkopen. Stadhouder
Frederik Hendrik stemde
hiermee in. op voorwaarde
dal er ook een plein zou
komen. Dil plein, dat de
naam draagt van 'Het Plein
zien we hierop een aquarel
uil het midden van de 18de
eeuw. Links staat het
koetshuis dal behoorde bij
het huis dal Consiantijn
Huygens had laten bouwen,
in hei midden de
Mauritspoori die toegang
verschaft lol hei Binnenhof
en rechts het huis dat in 1748
diende als lijdelijk verblijf
van stadhouder Willem IV
(GA).
Daarnaast: In 1906 werd dil
fraaie pand op de hoek van
de Kneuterdijk en de Plaais
afgebroken. In de 17de en
18de eeuw woonden hier
opeenvolgende leden van het
geslacht Van Reede van
Amerongen. In 1908 kwam
er een ander statig pand voor
in de plaats. Tot 1973 was er
hel bekende modehuis C.H.
Kühne en Zonen in gevestigd
en sinds 1975 is het een
filiaalkanloor van de Banque
de Paris et des Pays-Bas
(GA).
