fi lil*111
hm
1
dll
Bi
ïW
Groenmarkt en aangrenzende straten als eersten in
het dorp geplaveid. Het waren vaak de
omwonenden die voor de kosten opdraaiden.
Soms, zoals in het Noordeinde waar ’tot swaarder
laste en pericule van de paerden die deur die selve
strate en moerasse met grooten cracht moeten
rijden en trekken’ werd de financiering van de
bestrating door tolheffing geregeld. In die tijd
moesten de stratemakers overigens nog uit Delft en
Leiden worden gehaald, want de plaatselijke
bestuurders namen nog maar weinig initiatief. Pas
in 1664 begon het stadsbestuur belasting te heffen
voor het onderhoud van de straten.
Met de verlichting van het dorp hield de overheid
zich niet bezig. Wat moest een fatsoenlijk burger
trouwens ’s avonds op straat? De middeleeuwer
ging vroeg naar bed. Kaarsen en olielampen waren
duur, dus men ging er het liefst zo zuinig mogelijk
mee om. Toch kwam er op den duur terwille van
de veiligheid zoiets als een openbare verlichting.
Op straathoeken en in devotiehuisjes brandden
’s winters tussen 5 en 9 uur kaarslantaams om de
eerzame burger te helpen de talloze obstakels en
kuilen te ontwijken. Herbergen en wijnhuizen
waren verplicht een kaars in de voorgevel te laten
branden.
De kooltuin van de graaf
In de jaren ’70 van de zestiende eeuw was Den
Haag afwisselend bezet geweest door Spanjaarden
en Geuzen, maar nadat prins Maurits hier zijn hof
had gevestigd, ging het al spoedig weer beter met de
stad. Prins Maurits vond het maar niets dat de stad
er zonder verdedigingsstelsel zo onbeschermd bij
lag en liet een grachtengordel rond Den Haag
graven. Het gebied binnen de singels raakte in de
loop der tijd steeds dichter bebouwd. De vroegere
kooltuin van de graaf werd een wandelgebied,
omgeven door statige huizen: het Plein. Op het
r.' iLZkiz.--*_x!c
347
Linksboven: M. van Raden
maakie in 1855 deze
tekening van de Gedempte
Burgwal, gezien vanaf de
Wagenstraat naar de
Herderstraat. De brug ligt
over de nog niet gedempte
Lutherse Burgwal GA).
Daarnaast: Op de hoek van
de Korte Poten en het Plein
stond in 1891 nog dit pand.
Enige jaren later werd het
huis vervangen door een
woon/winkelpand in de toen
moderne neo-renaissance
stijl (GA).
Daaronder: Omstreeks 1770
maakte J.E. la Fargue deze
aquarel met een gezicht op
de Kneuterdijk in de richting
van de Gevangenpoort en het
Buitenhof (GA).
