HAAGSCÏ1E COURANT
1939
Op
et
'amen
Ons Parlement
DOL
Dinsdag 2 Januari 1940.
in
ZESDE BLAD.
FEUILLETC?
ONDERWIJS EN KERK
VEREENIGINGEN
behoud scheeps-
luchtvaartverzeke-
1939.
door
Weerbaarmaking
Werkzaamheden en beraadslagingen
een weerspiegeling van de buiten
gewone tijdsomstandigheden
aan
dood
No. 17456.
de
dat
e n
op-
hoorigheidsbesef onder
nog
onze
-boden.
over zijn
verstand
wan-
Wordt vervolgd^
moest
naar
meer
interessanten wedstrijd,
jij hier eigenlijk in de
vischnetten
op sommige
de
ont-
den heer F. L. J. M. baron van Voorst
tot Voorst, wiens overlijden op Eersten
Kerstdag in de vergadering van 28 Dec.
werd herdacht.
ik
Londen,
kansen
tal-
der
het meerendeel on-
middellijk verband houdende met het
dreigende oorlogsgevaar, door de Ka-
1939 betreffende dt inrichting van een
centraal vluchtelingenkamp te Wester-
bork, door de ministers Goseling en
van Boeijen verdedigd, werd op 12 Mei
met 4931 stemmen goedgekeurd. Drie
dagen tijds vorderde de wettelijke re
geling inzake de Kinderbijslagverzeke-
ring het ontwerp-Romme bereikte op
Woensdag 21 Juni met 6622 stemmen
de veilige haven.
TOONEELVEREENIGING
T.O.N.E.G.I.D.O.
De tooneelvereeniging T.O.N E.G.I.D.O.
geeft op Zaterdag 6 Januari een uitvoe
ring. Opgevoerd zal worden „Kitty jokt
nooit”, klucht in drie bedrijven door Ad.
Pool. Na afloop is er bal.
dement-Tilanus met 4235
uit het wetsontwerp lichtte.
Ondanks veel tegenstand
voor
TOONEEL- EN CABARETCLUB DE)
NED. REISVEREENIGING.
De Tooneel- en Cabaretclub der Ne
Reis Vereeniging houdt op Zaterdag 6 J
nuari een tooneel- en cabaretavond, waa
’aan „The musical three”, alsmede een gc
chelaar medewerking zullen verleent
Tooneel, zang en declamatie zullen elkan
der afwisselen. Het geheel staat onder lei
ding van den heer M. van Driel. Na af
loop is er bal onder leiding van den heer
P. Somers.
Het afgeloopen jaar heeft wederom
het bewijs ervan geleverd, dat de Ka
mers, wanneer de nood dringt, zoowel
eendrachtig als snel met de raads
lieden der Kroon kunnen samenwerken
en datgene tot stand brengen, wat de
omstandigheden vereischen.
Haar werkzaamheden en beraadsla
gingen toch stonden onder den druk
van de buitengewone tijdsomstandig
heden, waren een weerspiegeling daar
van gedurende vrijwel haar, geheelen
zittingstijd.
Dat ministers voor de Tweede Ka
mer geen halfgoden naar het woord
In de afgeloopen maanden zijn
rijke maatregelen en voorstellen
Regeering, voor
gezichtje leek wel van watten ge
maakt, sneeuwwit was ze en heel fijn
tjes en slank, zoodat je haar haast
niet durfde raken, uit angst, dat je
haar pijn zou doen... Ik vond haar in
den winter op straat, in de sneeuw.
Ze zat in een portiek, zoo stijf als een
ijspegel. Ik nam haar mee naar huis
en kalefaterde haar op. Ik heb nooit
begrepen, waarom ze met mij trouw
de, want ik was ruw en bijna altijd
dronken... Langzamerhand werd ik
een ander mensch. Ik verschafte haar
kleeren en sieraden en zij werd steeds
mooier. Nooit heb ik begrepen, waar
om ze bij me bleef...
Tot je er eindelijk achter bent
gekomen? vroeg Achilles hatelijk.
O’Murphy knikte.
Zie je wel! Achilles kreeg een
lachbui. Idioot, alle vrouwen zijn
toch hetzelfde en jij hebt gedacht, dat
zij een uitzondering was? Zoo gek ben
ik toch nooit geweest, maar ik kan
me begrijpen, hoe je je voelt, als je
De Hervormde Kerk en de
radio-omroep.
Betreffende den stand van zaken met
betrekking tot de uitzending van Her
vormde Kerkdiensten, deelt mr. A. van
der Deure, voorzitter van de Ned. Chr.
Radio Vereeniging o m. het volgende in
den Omroepgids mede:
„Toen bij den minister van Binnenland-
sche Zaken, Exc. H. van Boeyen, de aan
vrage om zendtijd van den Hervormden
radio-omroep binnenkwam, op welke aan
vrage, zooals bekend is, door dezen be
windsman later afwijzend is beslist, heeft
de minister, bij de besprekingen welke
daaromtrent óók met onze vereeniging
plaats hadden, als zijn oordeel te kennen
gegeven, dat de meest ideale oplossing zou
zijn, indien de Hervormde kerk zelve, door
middel van haar synode, de regeling van
de Hervormde kerkdiensten voor haar re
kening wilde nemen. Het spreekt van
zelf, dat ons bestuur dit van harte met
dezen bewindsman eens was, en verklaar
de. niets liever te willen, dan dat bij de
Hervormde kerk eenzelfde regeling kon
worden ingesteld als reeds sedert jaren bij
de Gereformeerde kerken zoo uitnemend
werkte. En met volle instemming werd
verklaard, dat de N.C.R.V. de bemiddeling
van den minister in dit opzicht gaarne zou
aanvaarden. En die bemiddeling van den
minister heeft goede vruchten gedragen.
Al spoedig werd ons bericht, dat de syno
dale commissie door Exc. van öueyen w-
reid was gevonden om. daartoe aangezocht,
over te gaan tot benoeming van een aan
tal personen, aan wie, onder den naain
van „He: ormden Raad" door de N C.
R. V. de verzorging zou worden opgedra
gen niet alleen van de Hervormde kerk
diensten, maar ook van een aantal uren in
de week, waarin speciaal onderwerpen zou
den worden behandeld, die voor de Her
vormde kerk van belang zouden zijn. Be
vestiging van deze mededeeling ontvin
gen we uit de notulen van de twee en
twintigste zitting van de synode van de
Nederlandsch Hervormde kerk van 12 Aug.
1939. Ten vervolge van zijn bemiddelen
den arbeid is toen door minister van
Boeyen een regeling ontworpen waarin
een en ander nader is uitgewerkt. Met deze
regeling heeft ons bestuur zich volledig
accoord verklaard.
In verband met het in werking treden
van deze regeling heeft het bestuur der
N.C.R.V. zich nu tot de synodale commis
sie gewend, met het verzoek tot benoe
ming van de leden van den Hervormden
Raad wel te willen overgaan”.
handhaving van
Regeering
deringswet, de wet
ruimte, de Zee- en
ringswet, alles met het jaartal
De heer Albarda (S.D.) kreeg
een amendement, dat z.h.s. werd goed-
Schei uit met lachen! zei
O’Murphy nijdig. We zullen straks
wel eens hooren, of jij zooveel slim
mer bent geweest.
Achilles zweeg dadelijk.
Maar je hebt gelijk. Ten lange
leste heb ik begrepen, waarom ze bij
me bleef. Ik had haar moeten slaan,
dan was alles wel anders geloopen!
Achilles schudde verbaasd zijn
hoofd
Heb je haar nooit geslagen? Nou,
jij maakt werkelijk een groote kans
om onzen wedstrijd te winnen!
O’Murphy maakte een handbewe
ging;
Ned. Herv. Kerk.
Beroepen te Grodensk ds. J. de Lange
te Wilssum; te Emmer-Erfscheidenveen
(evang.) de heer J S. van den Berg, cand.
en hulp-pred te Haren (Gron.). Aange
nomen naar Till en ’t Waal de heer
J. Ph. van der Ros cand. te Gorinchem.
Beroepen te Heino: ds. H. M. J. v.
Duyne, te Vrouwenpolder-Gapinge.
Aangenomen naar Kortenhoef de heer
S. Visser, cand. en hulppred. te Franeker
(Evang).
Geref. Gemeenten.
Beroepen te Yerseke ds A. v. Stuyven*
berg, te Benthuizen.
Beroepen te Genemuiden en te Wer
kendam ds M. Hofman te Moerkapelle.
EXAMENS.
Heilgymnastiek
massage.
Voor het theoretisch examen voor het
Nederlandsch Genootschap voor Heilgym
nastiek en massage zijn geslaagd de da
mes B. van Heukelom. Amsterdam; mevr.
J. de Vries—Leefsma, Amsterdam; mej
J.' C, Hennipman, Hilversum; mej. W. M
Vermeulen. Hilversum; jkvr. E. E. P vai
Lidt de Jeude. Tiel; mej. W C. Jes, Alk
maar, en de heer J. P. Ranft, Amstelveen.
Afgewezen vijf candidaten.
1 Teekenen M. O. Akte M b
Geëxamineerd één candidaat, welk
werd afgewezen.
Voor de akte M. a. slaagden de heerer
E Musch, te Groningen, en W. J. F. Smc
renburg, te Nijmegen.
het buitenland bestemd de publicatie
van het Oranjeboek, overgelegd bij de
memorie van antwoord aan de Tweede
Kamer betreffende de begrooting van
Buitenlandsche Zaken voor 1940 en in
de vergaderingen van 8 en 9 November
j.l. besproken, terwijl hetzelfde gezegd
kan worden van zekere, door haar
kloekheid treffende passages in de
waarlijk groote Kamerrede van minis
ter van Kleffens.
Het karakter van „inwendige weer
baarmaking" kon aan de wijziging en
aanvulling van de wet van 22 April
1855, tot regeling en beperking der
uitoefening van het recht van vereeni
ging en vergadering, en van eenige
daarmede verband houdende artikelen
van de wetboeken van strafrecht en
strafvordering zeker niet worden ont
zegd. Al hadden de sociaal-democraten,
de liberalen en de vrijz.-democraten
tegen enkele van de ontworpen bepa
lingen bedenkingen, een feit was ’t,
dat zoowel de N.S.B. als de communis
ten het wetsontwerp als tegen hen ge
richt beschouwden. Na een dikwijls
heftige discussie gedurende welke
aan mr. Rost van Tonningen (N.S.B.)
het woord ontnomen werd keurde
de Kamer dit wetsontwerp, eeniger-
mate gewijzigd, na een vierdaagsch
debat op 14 Februari met 5038 stem
men goedde geheele linkerzijde, de
N.S.B. en de Staatk. Geref. behoorden
tot de tegenstemmers.
De Kamer was toen juist een week
van haar Kerstrecès terug en was in
middels genaderd tot de in dien tijd
gebruikelijke behandeling van de Su-
rinaamsche en Indische begrootingen.
Bij laatstgenoemde waren belang
rijke militaire aanvragen aan de orde,
waaruit eens te meer bleek, dat het
stormsein in dien hoek van Oost-Azië
nog altijd niet neer was. Vermelding
verdient de verwerping van een motie-
Stokvis met 4931 stemmen, betreffen
de het voorbereiden van een nieuwe
regeling van de verdeeling der k'osten
wegens militaire uitgaven tusschen Ne
derland en Ned.-Indië.
mers goedgekeurd.
Zij waren van militairen en econo-
mischen, en voor een klein gedeelte
slechts, van politieken aard. Wij kun
nen deze samenvatten onder het hoofd
„weerbaarmaking
Van politieken aard en hoofdzakelijk
voor „inwendig gebruik” was de beper
king der uitoefening van het recht van
vereeniging en vergaderingóók voor
Hauser gromde en draaide hem den
rug toe.
Wat leest hij toch?
doorzichtige flesch te voorschijn,
waar hij den hals af wilde slaan. Achil
les liep bezwerend naar hem toe, nam
hem de flesch voorzichtig af en sloeg
met de vlakke hand op den bodem er
van. De kurk sprong eruit, zonder dat
er een druppel gemorst was.
Kun je mij dat kunstje nu ein
delijk ook niet eens leeren?
Achilles schudde zijn hoofd: Bij
de volgende flesch!
Ik heb er geen een meer.
O’Murphy ging weer zitten: Wie
begint te vertellen? Hauser, leg dat
boek weg en begin!
Hauser keek om en trachtte een
lach op zijn moe gezicht te brengen.
Na jullie, ik begrijp de bedoeling
niet heelemaal.
Nou dan..,, O’Murphy reikte naar
het waterglas, dat Achilles vol drank
had gegoten. Er was een meisje in
Dublin, zeventien jaar was ze en ze
heette Sky. Ik weet niet meer, wie
haar zoo genoemd had. Als ze anders
geheeten had, zou ik haar waarschijn
lijk even aardig gevonden hebben.
Hij wendde zich tot Achilles.
Sky beteekent zooveel als hemel,
dan weet je tenminste wat ik bedoel
domkop!
Heb je haar Hemel genoemd?
vroeg Achilles verbluft en greep naar
de amulet, welke hij aan een dun ket
tinkje om zijn hals droeg. Het is las
terlijk vrouwen heilige namen te ge
ven. Als je een vrouw hebt, noem haar
dan Aimée, dan loopt ze nooit van je
weg!
Ik heb haar Sky genoemd, dat
was fout, zei O’Murphy. Je.kunt je
wel indenken, hoe lief ze was. Haar
gekeurd, gedaan, dat minister Steen-
berghe de bepaling in deze wetten
bracht, dat binnen veertien dagen, na
dat een Kon. besluit tot toepassing van
de machtiging zou zijn verschenen
(welk besluit tevens moest inhouden
voor hoe lang de maatregel duurt)
een wetsontwerp bij de Staten-Gene-
raal zou worden ingediend. De discus
sies vorderden niet veel tijd.
Van ietwat anderen aard, alhoewel
toch verband houdend met den drei
genden internationalen toestand, welke
tot versterking van onze grenstroepen
had geleid, was het wetje, dat op 12
Mei werd goedgekeurd.
Dit hield voorschriften in betreffen
de het stemmen bij volmacht door
militairen bij de gemeenteraadsverkie
zingen van 1939.
De verdere versterking van
weermacht kreeg haar beslag in de
wijziging van de Dienstplichtwet, welk
ontwerp op 13 en 14 Juni werd behan
deld. In ’t algemeen kan men zeggen,
dat dit ontwerp ten doel had de ver-
hooging van de vredessterkte, tevens
tot dekking van de mobilisatie. In ’t
bijzonder strekte het er toe de moge
lijkheid te scheppen, den eersten oefen
tijd tot 2 jaar te verlengen, voorts om
het aantal der voor herhalingsoefenin
gen te bestemmen dagen te verlengen.
De eerstbedoelde machtiging werd,
door aanneming van een amendement-
Albarda, aan een termijn gebonden
Ik heb nog nooit zooveel pech
gehad, als in den tijd, dat ze bij mij
was. Menigmaal waren ze me weken
lang op het spoor. Pas later heb ik
alles begrepen. Als ik een bontwinkel
leeggeroofd had, dan kon ik er van
op aan, dat ze binnen drie maal vier
entwintig uur den buit opgespoord had
den en als ik eindelijk met groote
moeite met een brandkast was klaar
gekomen, dan stond beslist de heele
bende op straat op me te wachten en
dikwijls kon ik slechts met levensge
vaar ontkomen... Toen werd ik bijge-
loovig. Ik vertelde Sky niets meer en
van dien tijd af ging het beter! Toen
weg uit Dublin. Ik wilde
aangezien daar veel
waren. Sky zou mee
gaan. Je kunt je voorstellen hoe blij
ze was, hoe vrooljjk ze alles inpakte
en mij omhelsde... Sedert een paar da
gen woonde ik niet meer bij Sky. Ik
had ergens een kelder in een beneden
huis ontdekt, welken niemand kende,
door een vrouw wordt beetgenomen... ook Sky niet. Ik had met haar afge
sproken, dat we elkaar ergens zouden
treffen. Daar hebben ze mij toen te
pakken gekregen.
O’Murphy wischte zich het zweet
van het voorhoofd.
Het was eigenlijk heel gemakke
lijk voor die lui, ik kon nergens uit
en zat gevangen als in een muizenval.
Sky was het spek. Niets kwaads ver
moedend nam ik daar afscheid, toen
Sky plotseling verdwenen was. Ik had
er niet eens erg in waar kon zij
nu heengaan? Maar toen werd er ge
floten en ineens stond Conny op de
trap. Jullie kent Conny niet, maar hij
was een fijne vent, dat moet ik zelfs
vallen, de heer W. Drop, die deel uit
maakte van de sociaal-democratische
fractie. Toen de Tweede Kamer op
25 April van haar Paaschrecès terug
keerde heeft de voorzitter dit verdien
stelijke lid in een zeer sympathieke
rede herdacht.
De Eerste Kamer betreurde het over
lijden op 6 Augustus van haar nestor
jhr. mr. A. F. O. van Sasse van Ysselt,
ter wiens nagedachtenis de voorzitter,
mr. W. L. baron de Vos van Steenwijk
op 8 Augustus een rede uitsprak, en van
nu nog toegeven. Alleen kun je beter
niets met hem te maken hebben. Wjj
hadden reeds vijf maal op elkaar ge
schoten, hij had een kogel van mjj in
zijn schouder en ik van hem twee in
mijn arm. Maar toch hebben wij het
altijd uitstekend met elkaar kunnen
vinden. Conny stond dus plotseling op
de trap en riep mij. O’Murphy! zei
hij heel beleefd en hield zijn hand in
de hoogte. Ik wist wat dat beteekende
en sloop achteruit, terwijl de jongens
direct een muur om me heen vormden.
Het geeft je nu werkeljjk niets! zei
Conny. Jullie hebt geen idee, hoe be
leefd Conny zijn kon vóór hij schoot»
Ik heb te veel menschen meege
bracht. Het geeft je niets, of je mij
overhoop schiet. Dien anderen heeren
zal ik niets in den weg leggen. Wij
wisten allemaal, dat als Conny iets
zei, men daarop vertrouwen kon.
Daarom gooide ik hem mijn revolver
voor de voeten, klom de trap op en
strekte mijn handen uit... Conny had
niet gelogen, er waren werkelijk een
heeleboel agenten en ik was er nooit
uitgekomen. Toen Conny mjj de hand
boeien aanlegde, kon ik er niets aan
doen, maar ik moest hem vragen, wie
mij verraden had. Ik kende Conny
heel goed, en ik wist, dat hij me nooit
antwoord op die vraag zou geven,
maar iets dwong mij ertoe ep mijn
hart beefde van angst, dat ik er ach
ter zou komen... En ik vroeg Conny,
het Sky was, die mij verraden
had... En Conny keek een anderen
kant uit.
liep het
minister Steenberghe beter af,
toen op 3 Mei, na een tweedaagsch de
bat gestemd werd over de goedkeuring
van het Londensche verdrag betref
fende het vaststellen van een maas-
wijdte voor vischnetten en van mini-
mum-maten op sommige vischsoorten
(puf-aanvoerverbod). Het werd ten
slotte met 5135 stemmen aange
nomen.
van een maaswijdte voor
en van minimum-maten
vischsoorten (puf-aanvoerverbod). Het
werd tenslotte met 5135 stemmen
aangenomen.
Op 4 en 11 Mei werd het z.g. Kweek-
schoolontwerp behandeld, waarbij de
3-jarige cursus in een 4-jarigen werd
ofmgezet. Dit bleek voor minister Slo-
temaker de Bruine geen struikelblok.
Wél echter een amendement-Moller
Suring, strekkende om aan onderwij
zers, die kweekelingen oefenen, een
toelage te verstrekken. Nadat dit met
5225 stemmen was aangenomen,
vroeg de minister schorsihg der be
raadslaging.
De wijziging en verhooging van de
begrooting van Binnenlandsche Zaken
In de korte, voortreffelijke rede’
waarmede de voorzitter der Tweede
Kamer, mr. J. R. H. van Schalk den
begrootingstijd en de werkzaamheden
van dit college des Donderdags voor
Kerstmis afsloot, komt een passage
voor, welke als een Waring van
de verhouding Regeering Parlement
Volk ten onzent mag gelden niet alleen
voor meer normale tijden, maar ook
voor het buitengewone parlementaire
ja«t> uac acuter ons ligt. De heer van
Schalk zeide o.m.:
„Gelukkig mogen wij ons prijzen,
dat in de voor ons land en .onze
bevolking zoo zorgvolle omstandig
heden Kabinet en Kamer rustig en
in wederzijdsch vertrouwen over
het regeeringsbeleid van gedachten
hebben kunnen wisselen. Ministers
zijn voor de Kamer geen halfgoden
noch natuurlijke tegenpartijen, en
Kamerleden zijn voor de regeering
niet louter volgelingen, evenmin
hinderlijke beroepscritici. Door eer
lijke uitwisseling van inzicht en
ervaring tracht men gezamenlijk
de belangen des volks te dienen.
Aldus bevordert de openbare dis
cussie in de volksvertegenwoordi
ging, dat Regeering en Volk elkan
der verstaan en zoo dicht mogelijk
bijeen blijven.”
Bevend van woede richtte
zich op. Wilde die lersche c
soms beleedigen?
- Waarom wed je? vroeg nu
trouwend O’Murphy
- Een flesch sprit, ze y dP
rustig, de eerste, welke we o
volgsadc verdeeling krijS011,
(geldend tot 1 Januari 1944). Het wets
ontwerp werd z.h.s goedgekeurd, -met
aanteekening van de tegenstem der
communisten, de N.S.B. en 2 sociaal
democraten (mevr, de Vries-Bruins en
ir. Vos).
Op 14 Juni werden eveneens z.h.s.
goedgekeurd de wetsontwerpen be
treffende het onder de wapenen blijven
van dienstplichtigen en het in werke-
lijken dienst houden van dienstplich
tigen (buitengewone oproeping uitwen
dige veiligheid).
Op het terrein der sociale wetgeving
lag een wijziging der Ongevallenwet
1921 en een wijziging der Land- en
Tuinbouwongevallenwet 1922, waarbij
voorzien was de uitschakeling van de
verzekering tegen ongevallen, van die
ongevallen in het bedrijf, welke in
verband staan met gewelddadigheden
in ’n gewapend conflict. Bij de behande
ling daarvan op 15 Juni, werd toege
zegd, dat de Regeering een bevredigen
de oplossing in deze aangelegenheid
voor de arbeiders zou trachten te vin
den het ontwerp werd z.h.s. goedge
keurd.
Op 28 Juli behandelde de Kamer met
den demissionnairen minister van Dijk
een wijziging en verhooging van de
Defensiebegrooting voor 1939, waarbij
belangrijke bedragen werden aange
vraagd voor geschut, munitie en aan
schaffing van intendance-goederen.
De eerste dagen van
September.
In de eerste dagen van September,
toen de oorlog tusschen Engeland en
Frankrijk eenerzijds en. Duitschland
anderzijds, tengevolge van den Duit-
schen inval in Polen was uitgebroken
en Nederland inmiddels was gemobili
seerd, moesten de Kamers onder Imo
gen druk in korten tijd een aantal
noodwetten behandelen in verband
met den toestand van oorlogsgevaar.
Op 4 September werd de Tweede Ka
mer bijeengeroepen De voorzitter, mr.
J. R. H. van Schaik, maakte in zijn
rede gewag van het vredesinitiatief
van onze Koningin (het eerste) en gaf
Ben aantal „oorlogswetten”. de verzekering, dat het geheele volk bij
de volstrekte handhaving van onze
neutraliteit achter de Regeering zou
staan.
Het nieuwe ministerie-de Geer ver
scheen bij deze gelegenheid voor de
eerste maal voor de Kamer. De minis
ter-president bevestigde in zijn rede
de reeds eerder algekondigde neutrali-
teitsverklaring met de woorden
„Ons land is vast besloten zijn neu
traliteit naar alle zijden met de groot
ste nauwgezetheid en de volledigste
consequentie te handhaven.” Een poli
tieke regeeringsverklaring bleef achter
wege.
De bovenbedoelde noodwetten wer
den onmiddellijk in de afdeelingen on
derzocht en tegen half acht in de open
bare vergadering aan de orde gesteld.
Het waren Onder de wapenen blijven
van dienstplichtigen’t doen voort
duren van den bij Kon. besluit van
1 Sept. 1939 verklaarden staat van
oorlog regeling met betrekking tot de
geneeskundige voorziening onder de
burgerbevolking in geval van oorlog,
oorlogsgevaar of andere buitengewone
omstandighedenwijziging van de
Beurswet 1914 een buitengewoon cre-
diet van 60 millioen op de begrooting
van Economische Zaken.
Na korte discussie werden deze wets
ontwerpen goedgekeurdop dezelfde
vlotte wijze werden ze door de Eerste
Kamer behandeld.
Op 7 en 13 September volgden eenige
andere spoedwetten. Bij enkele ervan
werd slechts gesproken. Ook deze
werden z.h.s. aangenomen, n.l. de re
geling met betrekking tot den invoer
van goederen in tijden van oorlog, oor
logsgevaar of andere buitengewone om
standigheden de wet gebruik ver
voermiddelen vaststelling van regelen
betreffende het gelijktijdig genot van
burgerlijke en militaire belooning ten
aanzien van de bezoldigde leden van
de rechterlijke macht en van de bezol
digde leden der militaire rechterlijke
machtwijziging van de wet van 10
Januari 1920 houdende nadere voor
zieningen betreffende de grensbewa
king een wijziging en aanvulling van
het tweede boek van het Wetboek van
Koophandel betreffende embargo op
schepen.
Op 5 October besloot de Kamer, op
voorstel van de Regeering, tot uitbrei
ding met twee van het aantal krijgs
raden. Ten einde de binnenschepen
van de internationale vaart eenzelfde
soort verzekering deelachtig te laten
worden als de zee- en luchtvaartuigen
werd op 26 October de Zee- en Lucht-
vaartverzekeringswet gewijzigd.
Bij de algemeene beschouwingen
over de Rijksbegrooting voor 1939
welke dit jaar reeds op 26 October
begonnen, waardoor circa 9 avondver
gaderingen werden uitgespaard was
uiteraard een belangrijk deel der dis
cussie gewijd aan de economische ge
volgen van het internationale conflict
voor ons land we hebben reeds ver
meld, dat in het bijzonder bij de be
grooting van Buitenlandsche Zaken,
het buitenlandsch beleid in de huidige
omstandigheden ter sprake was ge
komen. Op 8 November werd weer een
ontwerp betreffende het onder de wa*
penen blijven van een categorie van
dienstplichtigen goedgekeurd en een
maand later volgden weer eenige an
dere voorstellen, welke verband hiel
den met de buitengewone omstandig
heden, n.l. een buitengewoon crediet
van 100 millioen voor Defensieop
schorting van ontslag aan dienstplich
tigen, en een wijziging van de wet
voor de Kon. Marine-Reserve, ten einde
over meer marine-officieren te kunnen
beschikken. Op den laatsten vergader-
dag der Tweede Kamer, op 21 Decem
ber, werd op de begrooting van Econo
mische Zaken voor dit jaar nog een
crediet van 100 millioen gulden voor
de voedselvoorziening toegestaan.
Normale parlementaire
arbeid.
Wanneer men bovenstaande opsom
ming betreffende maatregelen en dis
cussies in verband met den oorlogs
toestand om ons heen gelezen heeft,
vraagt men zich afHebben de Ka
mers nog de gelegenheid gehad om an
deren, meer normalen parlementairen
arbeid, van wetgevenden aard te ver
richten
Inderdaad is ook dit geschied. Er
was natuurlijk veel zoogenaamd klein
werk bij, zooals wijzigingen van be-
grootingshoofdstukken, deels regulari-
satieontwerpen, deels van wijdere be-
teekenis onteigeningen, contingentee-
ringen en naturalisaties, en dergelijke,
welke we niet afzonderlijk behoeven te
noemen. Evenmin lijkt dit noodig voor
de gevallen, waarin bij wets- of be-
grootingswijziging iets substantieels
werd voorgesteld. In andere omstan
digheden mogen deze van gewicht zijn,
hun beteekenis zinkt tegenover al het
andere, dat gevoel en verstand bezig
houdt in het niet. Alle dingen hebben
nu eenmaal een betrekkelijke waarde.
Wij zullen dan ook maar enkele van
de belangrijkste in de herinnering
terugroepén.
In chronologische volgorde noemen
wij het eerst het wetsontwerp tot re
geling van het vervoer van personen
met motorrijtuigen, dat op 25, 26 en 27
April door minister van Buuren met
de Kamer werd behandeld en, na
amendeering, z.h.s. werd aangenomen,
met de aanteekening, dat de N.S B. en
de Staatk. Gereformeerden tegen
waren.
Tegen een aanvulling van de Elec-
triciteitswet, waarbij een heffing van
de bedrijven werd voorgesteld ter te
gemoetkoming in de kosten van zekere
uitvoeringsmaatregelen, bestonden zóó
ernstige bezwaren, dat de Tweede Ka
mer dit ontwerp op 27 April met 39
tegen 32 stemmen (in een gemengde
stemming) verwierp.
Minister van Dijk ontkwam ook niet
aan een klein echec. Hij moest aanzien,
dat de Kamer op 2 Mei, bij de behan
deling van een verhooging van de be
grooting van het Staatsbedrijf der Ar-
tillerie-inrichtingen, den post, bestemd
voor de stichting van een administra
tief gebodw in de residentie (met den
bouw waarmede men al begonnen
was!) door aanneming van een amen
stemmen
vroeg Achilles
nieuwsgierig en richtte zich half op.
- Een boek uit de bibliotheek van
Bogdanoff, antwoordde O’Murphy.
Ik begrijp het, jij niet.
Hoezoo? Heb jij meer
dan ik? Achilles.
In dit geval vast en zeker,
den?
Vol toewijding hield O’Murp y zk
weer met zijn broek bezig en haal
het touwtje door zorgvuldig gemaakte
8aatJes’ - de Griek
duivel hem
Op 5 Mei zagen we de Tweede Ka
mer een aanvang maken met de behan
deling van een reeks van wetsontwer
pen, welke we „oorlogswetten” zouden
kunnen noemen, wijl ze bestemd waren
dienst te doen voor het geval ons land
in oorlogsgevaar of oorlogstoestand zou
komen te verkeeren. Zij hielden maat
regelen in, welke in September van
1938 bij Kon. besluit waren afgekon-
digd toen de internationale sfeer zoo
gespannen was en welke nu, in ver
beterden vorm in wetsontwerpen wa
ren vastgelegd.
In de eerste plaats was ’t de „Wet
medewerking Verdedigingsvoorberei-
ding 1939’welke aangenomen werd
met aanteekening van de tegenstem
der C.D.U. en der N.S.B., nadat een
motie-van Gelderen tot opheffing van
het bankgeheim met 5526 stemmen
was verworpen.
Tot deze groep van machtigings-
van den voorzitter zijn, hebben'de wetsontwerpen behoorden voorts de
Juli-gebeurtenissen, toen het pas ge- A1Semeene Vorderingswet, de Bodem-
formeerde vijfde kabinet-Colijn viel, Productlewe.t, de Distributiewet, de
bewaarheid. De faam van een dr Co- PriJs°PdrUvingswet, de Zeeschepenvor-
ajn zelfs kon niet ongeschokt blijven,
toen een Kamermeerderheid het door
hem geformeerde Kabinet niet wilde
accepteeren. Hier gaven andere inzich
ten met Betrekking tot s land»: belang
den doorslagde minderheid, uiter
aard niet bereid voetstoots haar op
vattingen prijs te geven, wist zich te
schikken en gelukkig verschijnsel
in ons land bij gouvernementeele par
tijen zeide aan het nieuwe Kabi-
net-de Geer zooveel mogelijk loyalen
steun toe.
Terecht kon H. M. de Koningin in
de Troonrede van 19 September met
groote dankbaarheid van het saam-
hoorigheidsbesef onder alle bevol
kingsgroepen gewag maken. Haar ver
wachting, dat dit besef tot het einde
toe zal worden bewaard, is ons aller
wensch, want de tijden kunnen
moeilijker worden
De zaak-Oss.
Nog niet uit het geheugen is ver
dwenen het laatste bedrijf van wat ge
noemd pleegt te worden de „zaak-Oss”.
Op 1 Maart had mr. Rost van Ton
ningen (N.S.B.) zijn interpellatie-aan-
vrage daarover willen doorzetten. Het
was een tumultueuze vergadering,
waarin aan genoemd lid het recht tot
het verder bijwonen der vergadering
moest worden ontzegd en waarin zelfs,
nadat de vergadering was geschorst,
beleedigingen voorvielen, welke het
R. K. Kamerlid Ruyter op een proces
is komen te staan. Deze interpellatie-
aanvrage ging niet door, maar de zaak
vond haar vervolg en slot in de be
handeling van de conclusie der Kamer-
commissie-Schouten, waarin het beleid
van minister Goseling ten aanzien van
de brigade-Oss der Marechaussee werd
af gekeurd. Na een bewogen debat, dat
zich over 4 dagen uitstrekte, werd
deze conclusie op 28 Juni met 6228
stemmen goedgekeurdalleen
Katholieke fractie stemde tegen.
Ontslag van het vierde en
vijfde Kabinet-Colijn.
Twee dagen later, op 30 Juni werd
in de Tweede Kamer medegedeeld, dat
het Kabinet-Colijn (het vierde) den
vorigen dag ontslag aan H. M. de Ko
ningin had gevraagd. Tengevolge daar
van werden de parlementaire werk
zaamheden geschorst. Onverwacht
kwam dit ontslag niet, immers op 16
Juni had minister Colijn, naar aanlei
ding van de interpellatie-Wijnkoop over
het aftreden van mr. de Wilde als mi
nister van Financiën wegens het ach
terwege laten van de noodige bezui
nigingen op de uitgaven van het de
partement van Sociale Zaken, mede-
déelingen over moeilijkheden in het
Kabinet in verband met de opstelling
van de nieuwe begrooting gedaan.
Z. E. verklaarde toen o.a.: „Eerst
als het overleg over den budgetairen
toestand beëindigd is, zal kunnen blij
ken, of het Kabinet voldoende homo
geen is om verder het bewind te kun
nen blijven voeren.”
De leden, die tijdens dit debat te
kennen gaven, dat het Kabinet „in
staat van ontbinding verkeerde” heb
ben ’t, achteraf beschouwd, niet ver
mis gehad
Op 25 Juli verscheen dr. Colijn met
een nieuw Kabinet voor de Kamer,
waarin hij een Regeeringsverklaring
af legde. Op 26 en 27 Juli is hierover
gedebatteerd. Het oordeel der Kamer
meerderheid over de Kabinetsformatie
werf neergelegd m de volgende motie
van mr. dr. Deckers, leider der R. K.
fractie
„De Kamer, overwegende, dat de
Kabinetsformatie niet heeft geleid tot
het optreden van een Kabinet, dat de
noodige waarborgen biedt voor een
deugdelijke behartiging van ’s Lands
belang in gemeen overleg met de
Staten-Generaal, keurt het optreden
van dit Kabinet af en gaat over tot de
orde van den dag.”
Deze motie werd met 55 tegen 27
stemmen aangenomen. Vóór stemden
de R.K., S.D.A.P., V.D., C.P. en C.D.U.,
tegen de A.R., C.H., Liberalen, N.S.B.
en Staatk. Geref.
Het vijfde Kabinet-Colijn was ge
vallen In onze parlementaire geschie
denis is dit de kortste bewindsperiode
van een ministerie geweest.
Aan jhr. mr. D. J. de Geer gelukte
het een Kabinet „op breede basis” te
formeeren, dat meer naar den smaak
der Kamer was. Voor het eerst maken
daarvan sociaal-democraten deel uit.
Aan samenwerking van de zijde der
Volksvertegenwoordiging heeft het tot
nu toe‘niet ontbroken de tijdsomstan
digheden nopen trouwens tot dëh
grootst mogelijken steun.
In het afgeloopen jaar is
Kamer één lid door den
Zuurzoet lachend reikte Achilles
hem zijn rechterhand. Toen vroeg hij:
Nu, wat is het?
Nou, kijk zelf maar!
Achilles sprong op, rende naar Hau
ser en keek over zijn schouder. Toen
schreeuwde hij uit: Je bent een be
drieger! Dat geldt niet! Dat is niet
in het Fransch geschreven!
Nee, in het Engelsch, legde
O’Murphy flegmatiek uit. Jij hebt
verloren.
Ik? Verloren? siste Achilles.
Jij hond! Hij maakte zich gereed
op den Ier af te stormen, toen Hauser
zich omwendde en zijn arm greep.
Hou je kalm, je kunt mjjn flesch
krijgen, mompelde hij en las verder.
Gerustgesteld maakte Achilles
rechtsomkeert en ging naar zijn bed
terug, maar halverwege bleef hij plot
seling staan.
Ik hoef mjj door jou niets cadeau
te laten geven! schreeuwde hij en
sloeg met zijn vuist op de tafel. Ik
heb een prachtig voorstel. Wij maken
van deze weddenschap, welke
O’Murphy er met de haren bjj gehaald
heeft, een interessanten wedstrijd.
Waarom zit jij hier eigenlijk in de
woestijn? Wie de meest geldige reden
heeft, om hier te zijn, en wie de min
ste kans maakt, ooit in Europa terug
te komen, krijgt de flesch.
Prachtig! gromde O Murphy.
Maar welke flesch?
Natuurlijk die, welke ik van Hau
ser krjig! antwoordde Achilles, eerlijk
verbaasd.
- Zoolang kan ik niet wachten, zei
O’Murphy droevig, stond op en ging
naar zijn kast. Hij bracht een dikke
En -tauser?
Ac' nes loensde naar den hoek van
Kamer, waar Hauser over zijn
uek zat gebogen.
Hé, Hauser!