HAAGSCÏ1E COURANT 1939 Op et 'amen Ons Parlement DOL Dinsdag 2 Januari 1940. in ZESDE BLAD. FEUILLETC? ONDERWIJS EN KERK VEREENIGINGEN behoud scheeps- luchtvaartverzeke- 1939. door Weerbaarmaking Werkzaamheden en beraadslagingen een weerspiegeling van de buiten gewone tijdsomstandigheden aan dood No. 17456. de dat e n op- hoorigheidsbesef onder nog onze -boden. over zijn verstand wan- Wordt vervolgd^ moest naar meer interessanten wedstrijd, jij hier eigenlijk in de vischnetten op sommige de ont- den heer F. L. J. M. baron van Voorst tot Voorst, wiens overlijden op Eersten Kerstdag in de vergadering van 28 Dec. werd herdacht. ik Londen, kansen tal- der het meerendeel on- middellijk verband houdende met het dreigende oorlogsgevaar, door de Ka- 1939 betreffende dt inrichting van een centraal vluchtelingenkamp te Wester- bork, door de ministers Goseling en van Boeijen verdedigd, werd op 12 Mei met 4931 stemmen goedgekeurd. Drie dagen tijds vorderde de wettelijke re geling inzake de Kinderbijslagverzeke- ring het ontwerp-Romme bereikte op Woensdag 21 Juni met 6622 stemmen de veilige haven. TOONEELVEREENIGING T.O.N.E.G.I.D.O. De tooneelvereeniging T.O.N E.G.I.D.O. geeft op Zaterdag 6 Januari een uitvoe ring. Opgevoerd zal worden „Kitty jokt nooit”, klucht in drie bedrijven door Ad. Pool. Na afloop is er bal. dement-Tilanus met 4235 uit het wetsontwerp lichtte. Ondanks veel tegenstand voor TOONEEL- EN CABARETCLUB DE) NED. REISVEREENIGING. De Tooneel- en Cabaretclub der Ne Reis Vereeniging houdt op Zaterdag 6 J nuari een tooneel- en cabaretavond, waa ’aan „The musical three”, alsmede een gc chelaar medewerking zullen verleent Tooneel, zang en declamatie zullen elkan der afwisselen. Het geheel staat onder lei ding van den heer M. van Driel. Na af loop is er bal onder leiding van den heer P. Somers. Het afgeloopen jaar heeft wederom het bewijs ervan geleverd, dat de Ka mers, wanneer de nood dringt, zoowel eendrachtig als snel met de raads lieden der Kroon kunnen samenwerken en datgene tot stand brengen, wat de omstandigheden vereischen. Haar werkzaamheden en beraadsla gingen toch stonden onder den druk van de buitengewone tijdsomstandig heden, waren een weerspiegeling daar van gedurende vrijwel haar, geheelen zittingstijd. Dat ministers voor de Tweede Ka mer geen halfgoden naar het woord In de afgeloopen maanden zijn rijke maatregelen en voorstellen Regeering, voor gezichtje leek wel van watten ge maakt, sneeuwwit was ze en heel fijn tjes en slank, zoodat je haar haast niet durfde raken, uit angst, dat je haar pijn zou doen... Ik vond haar in den winter op straat, in de sneeuw. Ze zat in een portiek, zoo stijf als een ijspegel. Ik nam haar mee naar huis en kalefaterde haar op. Ik heb nooit begrepen, waarom ze met mij trouw de, want ik was ruw en bijna altijd dronken... Langzamerhand werd ik een ander mensch. Ik verschafte haar kleeren en sieraden en zij werd steeds mooier. Nooit heb ik begrepen, waar om ze bij me bleef... Tot je er eindelijk achter bent gekomen? vroeg Achilles hatelijk. O’Murphy knikte. Zie je wel! Achilles kreeg een lachbui. Idioot, alle vrouwen zijn toch hetzelfde en jij hebt gedacht, dat zij een uitzondering was? Zoo gek ben ik toch nooit geweest, maar ik kan me begrijpen, hoe je je voelt, als je De Hervormde Kerk en de radio-omroep. Betreffende den stand van zaken met betrekking tot de uitzending van Her vormde Kerkdiensten, deelt mr. A. van der Deure, voorzitter van de Ned. Chr. Radio Vereeniging o m. het volgende in den Omroepgids mede: „Toen bij den minister van Binnenland- sche Zaken, Exc. H. van Boeyen, de aan vrage om zendtijd van den Hervormden radio-omroep binnenkwam, op welke aan vrage, zooals bekend is, door dezen be windsman later afwijzend is beslist, heeft de minister, bij de besprekingen welke daaromtrent óók met onze vereeniging plaats hadden, als zijn oordeel te kennen gegeven, dat de meest ideale oplossing zou zijn, indien de Hervormde kerk zelve, door middel van haar synode, de regeling van de Hervormde kerkdiensten voor haar re kening wilde nemen. Het spreekt van zelf, dat ons bestuur dit van harte met dezen bewindsman eens was, en verklaar de. niets liever te willen, dan dat bij de Hervormde kerk eenzelfde regeling kon worden ingesteld als reeds sedert jaren bij de Gereformeerde kerken zoo uitnemend werkte. En met volle instemming werd verklaard, dat de N.C.R.V. de bemiddeling van den minister in dit opzicht gaarne zou aanvaarden. En die bemiddeling van den minister heeft goede vruchten gedragen. Al spoedig werd ons bericht, dat de syno dale commissie door Exc. van öueyen w- reid was gevonden om. daartoe aangezocht, over te gaan tot benoeming van een aan tal personen, aan wie, onder den naain van „He: ormden Raad" door de N C. R. V. de verzorging zou worden opgedra gen niet alleen van de Hervormde kerk diensten, maar ook van een aantal uren in de week, waarin speciaal onderwerpen zou den worden behandeld, die voor de Her vormde kerk van belang zouden zijn. Be vestiging van deze mededeeling ontvin gen we uit de notulen van de twee en twintigste zitting van de synode van de Nederlandsch Hervormde kerk van 12 Aug. 1939. Ten vervolge van zijn bemiddelen den arbeid is toen door minister van Boeyen een regeling ontworpen waarin een en ander nader is uitgewerkt. Met deze regeling heeft ons bestuur zich volledig accoord verklaard. In verband met het in werking treden van deze regeling heeft het bestuur der N.C.R.V. zich nu tot de synodale commis sie gewend, met het verzoek tot benoe ming van de leden van den Hervormden Raad wel te willen overgaan”. handhaving van Regeering deringswet, de wet ruimte, de Zee- en ringswet, alles met het jaartal De heer Albarda (S.D.) kreeg een amendement, dat z.h.s. werd goed- Schei uit met lachen! zei O’Murphy nijdig. We zullen straks wel eens hooren, of jij zooveel slim mer bent geweest. Achilles zweeg dadelijk. Maar je hebt gelijk. Ten lange leste heb ik begrepen, waarom ze bij me bleef. Ik had haar moeten slaan, dan was alles wel anders geloopen! Achilles schudde verbaasd zijn hoofd Heb je haar nooit geslagen? Nou, jij maakt werkelijk een groote kans om onzen wedstrijd te winnen! O’Murphy maakte een handbewe ging; Ned. Herv. Kerk. Beroepen te Grodensk ds. J. de Lange te Wilssum; te Emmer-Erfscheidenveen (evang.) de heer J S. van den Berg, cand. en hulp-pred te Haren (Gron.). Aange nomen naar Till en ’t Waal de heer J. Ph. van der Ros cand. te Gorinchem. Beroepen te Heino: ds. H. M. J. v. Duyne, te Vrouwenpolder-Gapinge. Aangenomen naar Kortenhoef de heer S. Visser, cand. en hulppred. te Franeker (Evang). Geref. Gemeenten. Beroepen te Yerseke ds A. v. Stuyven* berg, te Benthuizen. Beroepen te Genemuiden en te Wer kendam ds M. Hofman te Moerkapelle. EXAMENS. Heilgymnastiek massage. Voor het theoretisch examen voor het Nederlandsch Genootschap voor Heilgym nastiek en massage zijn geslaagd de da mes B. van Heukelom. Amsterdam; mevr. J. de Vries—Leefsma, Amsterdam; mej J.' C, Hennipman, Hilversum; mej. W. M Vermeulen. Hilversum; jkvr. E. E. P vai Lidt de Jeude. Tiel; mej. W C. Jes, Alk maar, en de heer J. P. Ranft, Amstelveen. Afgewezen vijf candidaten. 1 Teekenen M. O. Akte M b Geëxamineerd één candidaat, welk werd afgewezen. Voor de akte M. a. slaagden de heerer E Musch, te Groningen, en W. J. F. Smc renburg, te Nijmegen. het buitenland bestemd de publicatie van het Oranjeboek, overgelegd bij de memorie van antwoord aan de Tweede Kamer betreffende de begrooting van Buitenlandsche Zaken voor 1940 en in de vergaderingen van 8 en 9 November j.l. besproken, terwijl hetzelfde gezegd kan worden van zekere, door haar kloekheid treffende passages in de waarlijk groote Kamerrede van minis ter van Kleffens. Het karakter van „inwendige weer baarmaking" kon aan de wijziging en aanvulling van de wet van 22 April 1855, tot regeling en beperking der uitoefening van het recht van vereeni ging en vergadering, en van eenige daarmede verband houdende artikelen van de wetboeken van strafrecht en strafvordering zeker niet worden ont zegd. Al hadden de sociaal-democraten, de liberalen en de vrijz.-democraten tegen enkele van de ontworpen bepa lingen bedenkingen, een feit was ’t, dat zoowel de N.S.B. als de communis ten het wetsontwerp als tegen hen ge richt beschouwden. Na een dikwijls heftige discussie gedurende welke aan mr. Rost van Tonningen (N.S.B.) het woord ontnomen werd keurde de Kamer dit wetsontwerp, eeniger- mate gewijzigd, na een vierdaagsch debat op 14 Februari met 5038 stem men goedde geheele linkerzijde, de N.S.B. en de Staatk. Geref. behoorden tot de tegenstemmers. De Kamer was toen juist een week van haar Kerstrecès terug en was in middels genaderd tot de in dien tijd gebruikelijke behandeling van de Su- rinaamsche en Indische begrootingen. Bij laatstgenoemde waren belang rijke militaire aanvragen aan de orde, waaruit eens te meer bleek, dat het stormsein in dien hoek van Oost-Azië nog altijd niet neer was. Vermelding verdient de verwerping van een motie- Stokvis met 4931 stemmen, betreffen de het voorbereiden van een nieuwe regeling van de verdeeling der k'osten wegens militaire uitgaven tusschen Ne derland en Ned.-Indië. mers goedgekeurd. Zij waren van militairen en econo- mischen, en voor een klein gedeelte slechts, van politieken aard. Wij kun nen deze samenvatten onder het hoofd „weerbaarmaking Van politieken aard en hoofdzakelijk voor „inwendig gebruik” was de beper king der uitoefening van het recht van vereeniging en vergaderingóók voor Hauser gromde en draaide hem den rug toe. Wat leest hij toch? doorzichtige flesch te voorschijn, waar hij den hals af wilde slaan. Achil les liep bezwerend naar hem toe, nam hem de flesch voorzichtig af en sloeg met de vlakke hand op den bodem er van. De kurk sprong eruit, zonder dat er een druppel gemorst was. Kun je mij dat kunstje nu ein delijk ook niet eens leeren? Achilles schudde zijn hoofd: Bij de volgende flesch! Ik heb er geen een meer. O’Murphy ging weer zitten: Wie begint te vertellen? Hauser, leg dat boek weg en begin! Hauser keek om en trachtte een lach op zijn moe gezicht te brengen. Na jullie, ik begrijp de bedoeling niet heelemaal. Nou dan..,, O’Murphy reikte naar het waterglas, dat Achilles vol drank had gegoten. Er was een meisje in Dublin, zeventien jaar was ze en ze heette Sky. Ik weet niet meer, wie haar zoo genoemd had. Als ze anders geheeten had, zou ik haar waarschijn lijk even aardig gevonden hebben. Hij wendde zich tot Achilles. Sky beteekent zooveel als hemel, dan weet je tenminste wat ik bedoel domkop! Heb je haar Hemel genoemd? vroeg Achilles verbluft en greep naar de amulet, welke hij aan een dun ket tinkje om zijn hals droeg. Het is las terlijk vrouwen heilige namen te ge ven. Als je een vrouw hebt, noem haar dan Aimée, dan loopt ze nooit van je weg! Ik heb haar Sky genoemd, dat was fout, zei O’Murphy. Je.kunt je wel indenken, hoe lief ze was. Haar gekeurd, gedaan, dat minister Steen- berghe de bepaling in deze wetten bracht, dat binnen veertien dagen, na dat een Kon. besluit tot toepassing van de machtiging zou zijn verschenen (welk besluit tevens moest inhouden voor hoe lang de maatregel duurt) een wetsontwerp bij de Staten-Gene- raal zou worden ingediend. De discus sies vorderden niet veel tijd. Van ietwat anderen aard, alhoewel toch verband houdend met den drei genden internationalen toestand, welke tot versterking van onze grenstroepen had geleid, was het wetje, dat op 12 Mei werd goedgekeurd. Dit hield voorschriften in betreffen de het stemmen bij volmacht door militairen bij de gemeenteraadsverkie zingen van 1939. De verdere versterking van weermacht kreeg haar beslag in de wijziging van de Dienstplichtwet, welk ontwerp op 13 en 14 Juni werd behan deld. In ’t algemeen kan men zeggen, dat dit ontwerp ten doel had de ver- hooging van de vredessterkte, tevens tot dekking van de mobilisatie. In ’t bijzonder strekte het er toe de moge lijkheid te scheppen, den eersten oefen tijd tot 2 jaar te verlengen, voorts om het aantal der voor herhalingsoefenin gen te bestemmen dagen te verlengen. De eerstbedoelde machtiging werd, door aanneming van een amendement- Albarda, aan een termijn gebonden Ik heb nog nooit zooveel pech gehad, als in den tijd, dat ze bij mij was. Menigmaal waren ze me weken lang op het spoor. Pas later heb ik alles begrepen. Als ik een bontwinkel leeggeroofd had, dan kon ik er van op aan, dat ze binnen drie maal vier entwintig uur den buit opgespoord had den en als ik eindelijk met groote moeite met een brandkast was klaar gekomen, dan stond beslist de heele bende op straat op me te wachten en dikwijls kon ik slechts met levensge vaar ontkomen... Toen werd ik bijge- loovig. Ik vertelde Sky niets meer en van dien tijd af ging het beter! Toen weg uit Dublin. Ik wilde aangezien daar veel waren. Sky zou mee gaan. Je kunt je voorstellen hoe blij ze was, hoe vrooljjk ze alles inpakte en mij omhelsde... Sedert een paar da gen woonde ik niet meer bij Sky. Ik had ergens een kelder in een beneden huis ontdekt, welken niemand kende, door een vrouw wordt beetgenomen... ook Sky niet. Ik had met haar afge sproken, dat we elkaar ergens zouden treffen. Daar hebben ze mij toen te pakken gekregen. O’Murphy wischte zich het zweet van het voorhoofd. Het was eigenlijk heel gemakke lijk voor die lui, ik kon nergens uit en zat gevangen als in een muizenval. Sky was het spek. Niets kwaads ver moedend nam ik daar afscheid, toen Sky plotseling verdwenen was. Ik had er niet eens erg in waar kon zij nu heengaan? Maar toen werd er ge floten en ineens stond Conny op de trap. Jullie kent Conny niet, maar hij was een fijne vent, dat moet ik zelfs vallen, de heer W. Drop, die deel uit maakte van de sociaal-democratische fractie. Toen de Tweede Kamer op 25 April van haar Paaschrecès terug keerde heeft de voorzitter dit verdien stelijke lid in een zeer sympathieke rede herdacht. De Eerste Kamer betreurde het over lijden op 6 Augustus van haar nestor jhr. mr. A. F. O. van Sasse van Ysselt, ter wiens nagedachtenis de voorzitter, mr. W. L. baron de Vos van Steenwijk op 8 Augustus een rede uitsprak, en van nu nog toegeven. Alleen kun je beter niets met hem te maken hebben. Wjj hadden reeds vijf maal op elkaar ge schoten, hij had een kogel van mjj in zijn schouder en ik van hem twee in mijn arm. Maar toch hebben wij het altijd uitstekend met elkaar kunnen vinden. Conny stond dus plotseling op de trap en riep mij. O’Murphy! zei hij heel beleefd en hield zijn hand in de hoogte. Ik wist wat dat beteekende en sloop achteruit, terwijl de jongens direct een muur om me heen vormden. Het geeft je nu werkeljjk niets! zei Conny. Jullie hebt geen idee, hoe be leefd Conny zijn kon vóór hij schoot» Ik heb te veel menschen meege bracht. Het geeft je niets, of je mij overhoop schiet. Dien anderen heeren zal ik niets in den weg leggen. Wij wisten allemaal, dat als Conny iets zei, men daarop vertrouwen kon. Daarom gooide ik hem mijn revolver voor de voeten, klom de trap op en strekte mijn handen uit... Conny had niet gelogen, er waren werkelijk een heeleboel agenten en ik was er nooit uitgekomen. Toen Conny mjj de hand boeien aanlegde, kon ik er niets aan doen, maar ik moest hem vragen, wie mij verraden had. Ik kende Conny heel goed, en ik wist, dat hij me nooit antwoord op die vraag zou geven, maar iets dwong mij ertoe ep mijn hart beefde van angst, dat ik er ach ter zou komen... En ik vroeg Conny, het Sky was, die mij verraden had... En Conny keek een anderen kant uit. liep het minister Steenberghe beter af, toen op 3 Mei, na een tweedaagsch de bat gestemd werd over de goedkeuring van het Londensche verdrag betref fende het vaststellen van een maas- wijdte voor vischnetten en van mini- mum-maten op sommige vischsoorten (puf-aanvoerverbod). Het werd ten slotte met 5135 stemmen aange nomen. van een maaswijdte voor en van minimum-maten vischsoorten (puf-aanvoerverbod). Het werd tenslotte met 5135 stemmen aangenomen. Op 4 en 11 Mei werd het z.g. Kweek- schoolontwerp behandeld, waarbij de 3-jarige cursus in een 4-jarigen werd ofmgezet. Dit bleek voor minister Slo- temaker de Bruine geen struikelblok. Wél echter een amendement-Moller Suring, strekkende om aan onderwij zers, die kweekelingen oefenen, een toelage te verstrekken. Nadat dit met 5225 stemmen was aangenomen, vroeg de minister schorsihg der be raadslaging. De wijziging en verhooging van de begrooting van Binnenlandsche Zaken In de korte, voortreffelijke rede’ waarmede de voorzitter der Tweede Kamer, mr. J. R. H. van Schalk den begrootingstijd en de werkzaamheden van dit college des Donderdags voor Kerstmis afsloot, komt een passage voor, welke als een Waring van de verhouding Regeering Parlement Volk ten onzent mag gelden niet alleen voor meer normale tijden, maar ook voor het buitengewone parlementaire ja«t> uac acuter ons ligt. De heer van Schalk zeide o.m.: „Gelukkig mogen wij ons prijzen, dat in de voor ons land en .onze bevolking zoo zorgvolle omstandig heden Kabinet en Kamer rustig en in wederzijdsch vertrouwen over het regeeringsbeleid van gedachten hebben kunnen wisselen. Ministers zijn voor de Kamer geen halfgoden noch natuurlijke tegenpartijen, en Kamerleden zijn voor de regeering niet louter volgelingen, evenmin hinderlijke beroepscritici. Door eer lijke uitwisseling van inzicht en ervaring tracht men gezamenlijk de belangen des volks te dienen. Aldus bevordert de openbare dis cussie in de volksvertegenwoordi ging, dat Regeering en Volk elkan der verstaan en zoo dicht mogelijk bijeen blijven.” Bevend van woede richtte zich op. Wilde die lersche c soms beleedigen? - Waarom wed je? vroeg nu trouwend O’Murphy - Een flesch sprit, ze y dP rustig, de eerste, welke we o volgsadc verdeeling krijS011, (geldend tot 1 Januari 1944). Het wets ontwerp werd z.h.s goedgekeurd, -met aanteekening van de tegenstem der communisten, de N.S.B. en 2 sociaal democraten (mevr, de Vries-Bruins en ir. Vos). Op 14 Juni werden eveneens z.h.s. goedgekeurd de wetsontwerpen be treffende het onder de wapenen blijven van dienstplichtigen en het in werke- lijken dienst houden van dienstplich tigen (buitengewone oproeping uitwen dige veiligheid). Op het terrein der sociale wetgeving lag een wijziging der Ongevallenwet 1921 en een wijziging der Land- en Tuinbouwongevallenwet 1922, waarbij voorzien was de uitschakeling van de verzekering tegen ongevallen, van die ongevallen in het bedrijf, welke in verband staan met gewelddadigheden in ’n gewapend conflict. Bij de behande ling daarvan op 15 Juni, werd toege zegd, dat de Regeering een bevredigen de oplossing in deze aangelegenheid voor de arbeiders zou trachten te vin den het ontwerp werd z.h.s. goedge keurd. Op 28 Juli behandelde de Kamer met den demissionnairen minister van Dijk een wijziging en verhooging van de Defensiebegrooting voor 1939, waarbij belangrijke bedragen werden aange vraagd voor geschut, munitie en aan schaffing van intendance-goederen. De eerste dagen van September. In de eerste dagen van September, toen de oorlog tusschen Engeland en Frankrijk eenerzijds en. Duitschland anderzijds, tengevolge van den Duit- schen inval in Polen was uitgebroken en Nederland inmiddels was gemobili seerd, moesten de Kamers onder Imo gen druk in korten tijd een aantal noodwetten behandelen in verband met den toestand van oorlogsgevaar. Op 4 September werd de Tweede Ka mer bijeengeroepen De voorzitter, mr. J. R. H. van Schaik, maakte in zijn rede gewag van het vredesinitiatief van onze Koningin (het eerste) en gaf Ben aantal „oorlogswetten”. de verzekering, dat het geheele volk bij de volstrekte handhaving van onze neutraliteit achter de Regeering zou staan. Het nieuwe ministerie-de Geer ver scheen bij deze gelegenheid voor de eerste maal voor de Kamer. De minis ter-president bevestigde in zijn rede de reeds eerder algekondigde neutrali- teitsverklaring met de woorden „Ons land is vast besloten zijn neu traliteit naar alle zijden met de groot ste nauwgezetheid en de volledigste consequentie te handhaven.” Een poli tieke regeeringsverklaring bleef achter wege. De bovenbedoelde noodwetten wer den onmiddellijk in de afdeelingen on derzocht en tegen half acht in de open bare vergadering aan de orde gesteld. Het waren Onder de wapenen blijven van dienstplichtigen’t doen voort duren van den bij Kon. besluit van 1 Sept. 1939 verklaarden staat van oorlog regeling met betrekking tot de geneeskundige voorziening onder de burgerbevolking in geval van oorlog, oorlogsgevaar of andere buitengewone omstandighedenwijziging van de Beurswet 1914 een buitengewoon cre- diet van 60 millioen op de begrooting van Economische Zaken. Na korte discussie werden deze wets ontwerpen goedgekeurdop dezelfde vlotte wijze werden ze door de Eerste Kamer behandeld. Op 7 en 13 September volgden eenige andere spoedwetten. Bij enkele ervan werd slechts gesproken. Ook deze werden z.h.s. aangenomen, n.l. de re geling met betrekking tot den invoer van goederen in tijden van oorlog, oor logsgevaar of andere buitengewone om standigheden de wet gebruik ver voermiddelen vaststelling van regelen betreffende het gelijktijdig genot van burgerlijke en militaire belooning ten aanzien van de bezoldigde leden van de rechterlijke macht en van de bezol digde leden der militaire rechterlijke machtwijziging van de wet van 10 Januari 1920 houdende nadere voor zieningen betreffende de grensbewa king een wijziging en aanvulling van het tweede boek van het Wetboek van Koophandel betreffende embargo op schepen. Op 5 October besloot de Kamer, op voorstel van de Regeering, tot uitbrei ding met twee van het aantal krijgs raden. Ten einde de binnenschepen van de internationale vaart eenzelfde soort verzekering deelachtig te laten worden als de zee- en luchtvaartuigen werd op 26 October de Zee- en Lucht- vaartverzekeringswet gewijzigd. Bij de algemeene beschouwingen over de Rijksbegrooting voor 1939 welke dit jaar reeds op 26 October begonnen, waardoor circa 9 avondver gaderingen werden uitgespaard was uiteraard een belangrijk deel der dis cussie gewijd aan de economische ge volgen van het internationale conflict voor ons land we hebben reeds ver meld, dat in het bijzonder bij de be grooting van Buitenlandsche Zaken, het buitenlandsch beleid in de huidige omstandigheden ter sprake was ge komen. Op 8 November werd weer een ontwerp betreffende het onder de wa* penen blijven van een categorie van dienstplichtigen goedgekeurd en een maand later volgden weer eenige an dere voorstellen, welke verband hiel den met de buitengewone omstandig heden, n.l. een buitengewoon crediet van 100 millioen voor Defensieop schorting van ontslag aan dienstplich tigen, en een wijziging van de wet voor de Kon. Marine-Reserve, ten einde over meer marine-officieren te kunnen beschikken. Op den laatsten vergader- dag der Tweede Kamer, op 21 Decem ber, werd op de begrooting van Econo mische Zaken voor dit jaar nog een crediet van 100 millioen gulden voor de voedselvoorziening toegestaan. Normale parlementaire arbeid. Wanneer men bovenstaande opsom ming betreffende maatregelen en dis cussies in verband met den oorlogs toestand om ons heen gelezen heeft, vraagt men zich afHebben de Ka mers nog de gelegenheid gehad om an deren, meer normalen parlementairen arbeid, van wetgevenden aard te ver richten Inderdaad is ook dit geschied. Er was natuurlijk veel zoogenaamd klein werk bij, zooals wijzigingen van be- grootingshoofdstukken, deels regulari- satieontwerpen, deels van wijdere be- teekenis onteigeningen, contingentee- ringen en naturalisaties, en dergelijke, welke we niet afzonderlijk behoeven te noemen. Evenmin lijkt dit noodig voor de gevallen, waarin bij wets- of be- grootingswijziging iets substantieels werd voorgesteld. In andere omstan digheden mogen deze van gewicht zijn, hun beteekenis zinkt tegenover al het andere, dat gevoel en verstand bezig houdt in het niet. Alle dingen hebben nu eenmaal een betrekkelijke waarde. Wij zullen dan ook maar enkele van de belangrijkste in de herinnering terugroepén. In chronologische volgorde noemen wij het eerst het wetsontwerp tot re geling van het vervoer van personen met motorrijtuigen, dat op 25, 26 en 27 April door minister van Buuren met de Kamer werd behandeld en, na amendeering, z.h.s. werd aangenomen, met de aanteekening, dat de N.S B. en de Staatk. Gereformeerden tegen waren. Tegen een aanvulling van de Elec- triciteitswet, waarbij een heffing van de bedrijven werd voorgesteld ter te gemoetkoming in de kosten van zekere uitvoeringsmaatregelen, bestonden zóó ernstige bezwaren, dat de Tweede Ka mer dit ontwerp op 27 April met 39 tegen 32 stemmen (in een gemengde stemming) verwierp. Minister van Dijk ontkwam ook niet aan een klein echec. Hij moest aanzien, dat de Kamer op 2 Mei, bij de behan deling van een verhooging van de be grooting van het Staatsbedrijf der Ar- tillerie-inrichtingen, den post, bestemd voor de stichting van een administra tief gebodw in de residentie (met den bouw waarmede men al begonnen was!) door aanneming van een amen stemmen vroeg Achilles nieuwsgierig en richtte zich half op. - Een boek uit de bibliotheek van Bogdanoff, antwoordde O’Murphy. Ik begrijp het, jij niet. Hoezoo? Heb jij meer dan ik? Achilles. In dit geval vast en zeker, den? Vol toewijding hield O’Murp y zk weer met zijn broek bezig en haal het touwtje door zorgvuldig gemaakte 8aatJes’ - de Griek duivel hem Op 5 Mei zagen we de Tweede Ka mer een aanvang maken met de behan deling van een reeks van wetsontwer pen, welke we „oorlogswetten” zouden kunnen noemen, wijl ze bestemd waren dienst te doen voor het geval ons land in oorlogsgevaar of oorlogstoestand zou komen te verkeeren. Zij hielden maat regelen in, welke in September van 1938 bij Kon. besluit waren afgekon- digd toen de internationale sfeer zoo gespannen was en welke nu, in ver beterden vorm in wetsontwerpen wa ren vastgelegd. In de eerste plaats was ’t de „Wet medewerking Verdedigingsvoorberei- ding 1939’welke aangenomen werd met aanteekening van de tegenstem der C.D.U. en der N.S.B., nadat een motie-van Gelderen tot opheffing van het bankgeheim met 5526 stemmen was verworpen. Tot deze groep van machtigings- van den voorzitter zijn, hebben'de wetsontwerpen behoorden voorts de Juli-gebeurtenissen, toen het pas ge- A1Semeene Vorderingswet, de Bodem- formeerde vijfde kabinet-Colijn viel, Productlewe.t, de Distributiewet, de bewaarheid. De faam van een dr Co- PriJs°PdrUvingswet, de Zeeschepenvor- ajn zelfs kon niet ongeschokt blijven, toen een Kamermeerderheid het door hem geformeerde Kabinet niet wilde accepteeren. Hier gaven andere inzich ten met Betrekking tot s land»: belang den doorslagde minderheid, uiter aard niet bereid voetstoots haar op vattingen prijs te geven, wist zich te schikken en gelukkig verschijnsel in ons land bij gouvernementeele par tijen zeide aan het nieuwe Kabi- net-de Geer zooveel mogelijk loyalen steun toe. Terecht kon H. M. de Koningin in de Troonrede van 19 September met groote dankbaarheid van het saam- hoorigheidsbesef onder alle bevol kingsgroepen gewag maken. Haar ver wachting, dat dit besef tot het einde toe zal worden bewaard, is ons aller wensch, want de tijden kunnen moeilijker worden De zaak-Oss. Nog niet uit het geheugen is ver dwenen het laatste bedrijf van wat ge noemd pleegt te worden de „zaak-Oss”. Op 1 Maart had mr. Rost van Ton ningen (N.S.B.) zijn interpellatie-aan- vrage daarover willen doorzetten. Het was een tumultueuze vergadering, waarin aan genoemd lid het recht tot het verder bijwonen der vergadering moest worden ontzegd en waarin zelfs, nadat de vergadering was geschorst, beleedigingen voorvielen, welke het R. K. Kamerlid Ruyter op een proces is komen te staan. Deze interpellatie- aanvrage ging niet door, maar de zaak vond haar vervolg en slot in de be handeling van de conclusie der Kamer- commissie-Schouten, waarin het beleid van minister Goseling ten aanzien van de brigade-Oss der Marechaussee werd af gekeurd. Na een bewogen debat, dat zich over 4 dagen uitstrekte, werd deze conclusie op 28 Juni met 6228 stemmen goedgekeurdalleen Katholieke fractie stemde tegen. Ontslag van het vierde en vijfde Kabinet-Colijn. Twee dagen later, op 30 Juni werd in de Tweede Kamer medegedeeld, dat het Kabinet-Colijn (het vierde) den vorigen dag ontslag aan H. M. de Ko ningin had gevraagd. Tengevolge daar van werden de parlementaire werk zaamheden geschorst. Onverwacht kwam dit ontslag niet, immers op 16 Juni had minister Colijn, naar aanlei ding van de interpellatie-Wijnkoop over het aftreden van mr. de Wilde als mi nister van Financiën wegens het ach terwege laten van de noodige bezui nigingen op de uitgaven van het de partement van Sociale Zaken, mede- déelingen over moeilijkheden in het Kabinet in verband met de opstelling van de nieuwe begrooting gedaan. Z. E. verklaarde toen o.a.: „Eerst als het overleg over den budgetairen toestand beëindigd is, zal kunnen blij ken, of het Kabinet voldoende homo geen is om verder het bewind te kun nen blijven voeren.” De leden, die tijdens dit debat te kennen gaven, dat het Kabinet „in staat van ontbinding verkeerde” heb ben ’t, achteraf beschouwd, niet ver mis gehad Op 25 Juli verscheen dr. Colijn met een nieuw Kabinet voor de Kamer, waarin hij een Regeeringsverklaring af legde. Op 26 en 27 Juli is hierover gedebatteerd. Het oordeel der Kamer meerderheid over de Kabinetsformatie werf neergelegd m de volgende motie van mr. dr. Deckers, leider der R. K. fractie „De Kamer, overwegende, dat de Kabinetsformatie niet heeft geleid tot het optreden van een Kabinet, dat de noodige waarborgen biedt voor een deugdelijke behartiging van ’s Lands belang in gemeen overleg met de Staten-Generaal, keurt het optreden van dit Kabinet af en gaat over tot de orde van den dag.” Deze motie werd met 55 tegen 27 stemmen aangenomen. Vóór stemden de R.K., S.D.A.P., V.D., C.P. en C.D.U., tegen de A.R., C.H., Liberalen, N.S.B. en Staatk. Geref. Het vijfde Kabinet-Colijn was ge vallen In onze parlementaire geschie denis is dit de kortste bewindsperiode van een ministerie geweest. Aan jhr. mr. D. J. de Geer gelukte het een Kabinet „op breede basis” te formeeren, dat meer naar den smaak der Kamer was. Voor het eerst maken daarvan sociaal-democraten deel uit. Aan samenwerking van de zijde der Volksvertegenwoordiging heeft het tot nu toe‘niet ontbroken de tijdsomstan digheden nopen trouwens tot dëh grootst mogelijken steun. In het afgeloopen jaar is Kamer één lid door den Zuurzoet lachend reikte Achilles hem zijn rechterhand. Toen vroeg hij: Nu, wat is het? Nou, kijk zelf maar! Achilles sprong op, rende naar Hau ser en keek over zijn schouder. Toen schreeuwde hij uit: Je bent een be drieger! Dat geldt niet! Dat is niet in het Fransch geschreven! Nee, in het Engelsch, legde O’Murphy flegmatiek uit. Jij hebt verloren. Ik? Verloren? siste Achilles. Jij hond! Hij maakte zich gereed op den Ier af te stormen, toen Hauser zich omwendde en zijn arm greep. Hou je kalm, je kunt mjjn flesch krijgen, mompelde hij en las verder. Gerustgesteld maakte Achilles rechtsomkeert en ging naar zijn bed terug, maar halverwege bleef hij plot seling staan. Ik hoef mjj door jou niets cadeau te laten geven! schreeuwde hij en sloeg met zijn vuist op de tafel. Ik heb een prachtig voorstel. Wij maken van deze weddenschap, welke O’Murphy er met de haren bjj gehaald heeft, een interessanten wedstrijd. Waarom zit jij hier eigenlijk in de woestijn? Wie de meest geldige reden heeft, om hier te zijn, en wie de min ste kans maakt, ooit in Europa terug te komen, krijgt de flesch. Prachtig! gromde O Murphy. Maar welke flesch? Natuurlijk die, welke ik van Hau ser krjig! antwoordde Achilles, eerlijk verbaasd. - Zoolang kan ik niet wachten, zei O’Murphy droevig, stond op en ging naar zijn kast. Hij bracht een dikke En -tauser? Ac' nes loensde naar den hoek van Kamer, waar Hauser over zijn uek zat gebogen. Hé, Hauser!

Gedigitaliseerde gedrukte materialen Haags Gemeentearchief

Haagsche Courant | 1940 | | pagina 19