KUNST EN LETTEREN FILM EN BIOSCOOP HAAGSCHE COURANT VAN DONDERDAG 4 JANUARI 1940. VIERDE BEAD, PAGINA 2. ANTOON VAN DUINKERKEN HOOGLEERAAR Beparel Uw tanden «X.'5S "„“SVp.'fto'1® interessante medische »„1^nten van Praktijk. Dit is altiid f®yaUen uit zijn tuur, in het bhmndod lnteressante lec- Populaire medische0 rubr°iekenegenen’ dle ren en de voorlichtenTu, ek5” aPPreciee- benevens vragèn-en Int radl°i°esPreken. r ¥itg- Drie- LAATSTE WERK VAN TOON KELDER. DOLORES DEL RIO KEERT TERUG. ERNA SACK KOMT NAAR NEDERLAND. Sceiiu uit .Gaslicht bij de Tooneelgroep ,,Het Masker”. Van links naar rechts -Willy Haak, Gruys .Voorbergh pa Loos de Wind. TOEGEZONDEN BOEKEN bare meetóng ^^"dat’ ^“slxuetófTete „Van Republiek tot Koninkrijk”, ^^vereetón^ndp^a Daartegen is toen W-i?doorrprefdedra H.^rug" “n^rb^k^m^ngebracht TOONEELGROEP „HET MASKER” RECLAMES. R.K. RESIDENTIEKOOR. gang- zal die uitingen De man die gestorven hoek” ’s-Graveland. tijd geweest, waarin als HERSTEL VAN DE KERK VAN HET HEILIG GRAF. DE FILM „GEJAAGD DOOR DE WIND” GEREED. LOU SCHUIJER Wegens drukke bezigheden heeft DE VTJF-EN-TWINTIGSTE „FREUT EUCH DES LEBENS!” De Fritz Kirsch Operette geeft Maandag 8 Januari a.s. haar 25ste feestelijke voor stelling van Kalman’s operette „Freut Euch des Lebensl”, terwijl op Woensdag 10 Jan. d» afscheidsvoorstelling in den Princesse- Schouwburg plaats vindt. De Fritz Hirsch Operette vertrekt dan voor langen tijd uit de residentie en keert pas tegen Paschen terug. Zondag 7 Januari a.s. wordt de laatste matinéevoorstelling gegeven. PANORAMA MESDAG. Het totaal aantal betalende bezoekers aan het Panorama Mesdag over het jaar 1939 bedroeg 71.833. De herstelwerkzaamheden in de kerk van het Heilig Graf te Jeruzalem, welke enkele jaren geleden zijn begonnen, zijn voor het oudste deel van de kerk gereed. De bekende kapel van Sint Helena, waarvan de stijl een mengsel is van Ro- maansch, Byzantijnsch en Gothisch, is hersteld. Hierbij zijn fraaie kapiteelen uit den tijd van keizer Hadrianus, oude tegel vloeren en twee altaren uit den tijd der kruistochten aan het daglicht gekomen. wc man uie gestorven was. D FREDERIC LAMOND. Op zijn derde en laatste recital in dit seizoen, Zondagmiddag 7 Januari a.s. in Diligentia, zal de vermaarde Beethoven vertolker Frederic Lamond, behalve de Chromatische Fantasie und Fuge van Bach, een geheel Beethoven-programma ten ge- hoöre brengen-, o.a. Sonate C-moll, op. 111, Sonate F-moll, op. 57 (Appassionata) en Rondo C-dur, op. 51, no. 1. PIET KETTING IN NEDERLANDSCH INDIË. Uit Batavia schrijft men ons: De Neder - landsche musicus Piet Ketting heeft zijn tournees door Nederlandsch-Indië beëin digd. Na de tournee met het trio Felt- kampKettingStotijn hield hij een serie lezingen en vervolgens maakte Ketting een concertreis met de Russische zangeres Oda Slobodskaja. In het geheel gaf hij zestig concerten en lezingen in Sumatra, Java, Celebes en Bali. Tijdens deze con certen kwamen circa 90 uitvoeringen van Nederlandsche composities tot stand. Op 20 December is Ketting per' m.s. ,,Mar- nix” uit Batavia vertrokken Hij werd uit geleide gedaan door het bondsbestuur van den Kunstkring en door vele vrienden en persoonlijkheden uit 't Bataviasche kunst leven. Op 12 Januari hoopt hij per boottrein in Nederland te arriveeren. In den kunsthandel van D. Sala en Zo nen aan het Noor deinde is het laatste werk der LOUIS MEIJS. Van 6 Januari tot 28 Januari zullen in den kunsthandel Martinus Liernur (Zee straat 63) nieuwe werken worden geëx poseerd door Louis Meijs. Maat- haar op TENTOONSTELLING AZIATISCHE KUNST IN AMSTERDAM. De leden van den zich steeds uitbreiden den kring van verzamelaars van Aziati sche kunst (allen lid van de Vereeniging van Vrienden der Aziatische kunst) stellen er uiteraard zeer veel belang in op gezette tijden te weten te komen op welke wijze het particuliere bezit aan die kunst hier te lande verrijkt is. De gelegenheid doet zich thans voor, de vele recente aanwin sten op Chineesch, Indisch en Japansch gebied te kunnen bewonderen, waaronder stukken die in Nederland nog nooit ten toongesteld zijn, en wel tot eind Februari, in een der zalen van het Museum van Aziatische kunst. BROEDERSCHAP VAN VAKDIRIGENTEN. Te Utrecht hield de Broederschap van Vakdirigenten haar derde jaarvergade ring. Na de gebruikelijke opening door den voorzitter, den heer P. Versloot, maakte hij den talrijken aanwezigen be kend het heugelijke feit, dat prof. dr. Wil lem Mengelberg het eere-voorzitterschap .van de Broederschap had aanvaard. Deze mededeeling werd met groot enthousias me ontvangen en de vergadering besloot, den in Zwitserland vertoevenden eere- voorzitter een telegram van hulde en dank voor deze geste te zenden. Voorts werd besloten aan het lid Peter Kallenbach te ’s-Hertogenbosch ter ge legenheid van zijn 70sten verjaardag een telegrafischen gelukwensch te zenden. Het onlangs door de Broederschap op gerichte mobilisatie-bemiddelingsbureau blijkt volkomen aan het gestelde doel de gemobiliseerde collega’s in den lande in hun achtergelaten werkzaamheden bij te staan, alsmede de tallooze muziek- en zangvereenigingen bij de keuze van ver vanging te helpen te beantwoorden. Vele dirigenten, waaronder zeer voor aanstaande, hebben zich bereid verklaard gedupeerde collega’s belangeloos te ver vangen. Ook vele muziek- en zangveree nigingen hebben de hulp van het bureau ingeroepen. De aftredende bestuursleden werden bij acclamatie herkozen. MAATSCHAPPIJ „ARTI ET AMICITIAE”. Ingevolge de jaarlijksche verkiezingen in de vergadering van stemhebbende le den, d.d. 28 December 1939, zal het be stuur der maatschappij „Arti et Amici- tiae” voor het jaar 1940 zijn samengesteld als volgt: prof. Huib Luns, voorzitter; G. Westermann, 2de voorzitter; Herbert van der Poll, secretaris; A. J. G. Colnot, pen ningmeester; S. Garf, 2de secretaris. STICHTING NOORD-NEDERLAND VLAANDEREN. Voor de Stichting Noor d-Neder land Vlaanderen zal de heer dr. F. A. J. Ver meulen op Vrijdag 5 Januari spreken over „De invloed der Zuidelijke Nederlanden op de ontwikkeling der Noord-Nederland- sche beeldende kunst”. VERBOND CHRISTELIJKE LETTER KUNDIGE KRINGEN. Op Zaterdag 6 Januari zal het Verbond van Christelijk Letterkundige Kringen in Nederland, hier ter stede, in Hotel du Pas sage, zijn jaarvergadering houden, ’s Mid dags is de ledenvergadering, ’s avonds zal Jan H. de Groot, spreken over: De dich ter en de nood des tijds”, aan de hand van „Poëtisch Appèl 1939”, door hem met medewerking van den dichter M. Mole samengesteld. Het R.K. Residentiekoor zal op Zondag 28 Januari a.s. in het Gebouw voor Kun sten en Wetenschappen een uitvoering ge ven van: „Les Beatitudes” van Cécar Franck, met medewerking van het Resi dentie Orkest en de solisten Jo Vincent, sopraan, Maria Struicken-v. d. Adel, so praan, Jo van de Meent, alt, Cornells van Munster, tenor, Lucien Louman, bas, Jo han Lammen, bas. Het geheel staat onder leiding van Nico Verhoeff. LETTERKUNDIG GENOOTSCHAP „OEFENING KWEEKT KENNIS”. Op Maandag 8 Januari zal mevrouw Nel Oosthout in de groote zaal van Diligen- tie voor het Letterkundig Genootschap „Oefening Kweekt Kennis” een voor drachtavond geven met St. Joan van Ber nard Shaw. aan zijn be- ^.1 de gevallen ano- i treedt. KEES LAAN. Het concert, dat de zanger Kees Laan den 27en December in Diligentia zou ge ven en dat door ziekte werd uitgesteld, zal nu plaats vinden den 9en Januari a.s., in Diligentia; aan den vleugel Anny de Ridder. Werken van Rameau, Brahms, Wolff, Milhaud, Ravel. R.K. VEREENIGING VAN TOON KUNSTENAARS. Op de ledenvergadering der R.K. Ver eeniging van Toonkunstenaars, welke gis teren in Tilburg werd gehouden, is prof. A. Smijers benoemd tot eerelid der ver eeniging. De voorzitter, de heer Jan Sicking alhier, werd tot voorzitter her kozen. C. W. H. BAARD OP 11 JANUARI ZEVENTIG JAAR De oud-directeur der gemeentelijke mu sea van Amsterdam, de heer C. W. H. Baard, wordt op 11 Januari as. zeventig jaar. De heer Baard, die thans in huize Duinrust te Overveen woont, bezit nog een benijdenswaardige levenskracht naar geest en lichaam en zijn medewerkingen advies worden dan ook nog voor vele zaken op prijs gesteld, o.a. nog voor de tentoonstelling betreffende de Oude Kerk in het Waaggebouw te Amsterdam. Ge regeld werkt hij nog in de hoofdstad, waar hij o.a. conservator is van het on der zijn 'leiding geheel gerestaureerde en gereorganiseerde museum Amstelkring (Onse Lieve Heer op Solder), van welke stichting hij vroeger jaren lang regent was. Aan hem is het mede voor een aan zienlijk deel te danken, dat dit monu ment voor geschiedenis en kunst behou den bleef en geheel hersteld is. Naar de Maasb. meldt, is binnen zeer korten tijd de benoeming te verwachten van den heer dr. Willem J. M. A. Assel- bergs (den bekenden dichter en schrijver dr. Antoon van Duinkerken) tot buiten gewoon hoogleeraar in de Vondelweten schap aan de Leidsche Üniversiteit CONCERT VAN MODERNE MUZIEK. Op 19 Januari a.s. geven de Haagsche afdeeling van de International Society for Contemporary Music en de Haagsche Kunstkring gezamenlijk een avond van he- dendaagsche muziek. Op dit concert wordt uitgevoerd een trio voor viool, cello en piano van onzen stadgenoot André Roden huis. Deze compositie, die in 1939 gereed kwam en a.s. Vrijdag voor de radio zijn eerste uitvoering beleeft, is tot heden nog niet in een openbare concertuitvoering ten gehoore gebracht Op het programma van het concert in den Haagschen Kunstkring komen verder voor een drietal trio-stukken van den Belg Marcel Poot en een vioolsonate van Willem Pijper, den directeur van het Toonkunst- conservatorium te Rotterdam. In eerste Nederlandsche uitvoering gaat bovendien een sonate voor fagot en piano van den thans in Zwitserland verblijvenden com- ponist Paul Hindemith, van wien tevens de derde pianosonate wordt vertolkt. Ten slotte gaat een pianowerk van den hier nog geheel onbekenden Duitschen compo nist S. Borris. Als uitvoerende musici werken aan de zen avond mede: het Haagsche Trio (Ro denhuis, piano, van Amersfoort, viool, Os kam, cello), David Meyer, eerste fagottist van het Residentie-orkest en de pianist dr. Eberhard Rebling. Dolores del Rio keert na een afwezigheid van enkele jaren in Hollywood terug en zal de vrouwelijke hoofdrol spelen in de nieuwe Metro-Goldwyn-Mayer film Arouse and beware, naast Wallace Beery. Regis seur is de merkwaardige acteur-regisseur Leslie Fenton, die reeds de prachtig diep doordringende films Satan op den achter grond en Honderd tegen een op zijn naam heeft staan. Na een jaar voorbereiding en vele maan den van inspannende montage is thans eindelijk een der grootst opgezette wer ken der filmgeschiedenis gereed gekomen: de film naar den wereldberoemden ro man van Margaret Mitchell, „Gejaagd door de wind”, met Clark Gable, Vivien Leigh (in de rol van Scarlet O’Hara), Leslie Howard en tai van andere sterren. Victor Fleming voerde de regie, van deze film, die door producer Selznick onafhan kelijk werd gemaakt Metro-Goldwyn-Mayer zal deze film van zeer groote lengte en geheel in technicolor opgenomen, uitbrengen. De prémière vond 15 December j.L plaats in Atlanta in den Amerikaanschen staat Georgia, de plaats waar Margaret Mitchell’s roman grootendeels speelt en haar lokale kleur aan ontleent EEN SCENARIO VAN DOROTHY THOMPSON. Amerika’s wellicht beroemdste schrijf ster is de vrouw van Sinclair Lewis. Do rothy Thompson. Samen met den eertijds Dujtschen acteur Fritz Kortner schreef zii thans een filmscenario over de grondleg ging voor Amerikaansche democratie in de 19de eeuw, waarin zulke roemruchte figu ren als Alexander Hamilton, Thomas Jef ferson, en Betsy Brown (de latere ver maarde Madame Jumel) de hoofdrollen vervullen. van Toon Kelder, „De aanbidding drie Koningen” geëxposeerd. PALESTIJNSCH SYMPHONIE- ORKEST. Gedurende het concertseizoen in Pa lestina zullen weer tal vtin bekende kunste naars medewerken aan de concerten van het Palestijrisch Symphonië-Orkest te Tel- Aviv. Bronislaw Huberman, de stichter van het orkest, zal als solist optreden in den loop van den winter. lay Dobrowen heeft reeds een van de eerste concerten geleid en in Januari zal Josef Rosemtoch, die zich thans in Tokio bevindt, voor het orkest staan. Het openingsconcert werd geleid door Craword Mac Nair, den direc teur va een der bekendste Engelsche ra- dio-orkesten, die thans de zakelijke lei ding heeft van den Palestijnschen omroep Alexander Kipnis, die vroeger deel uit maakte van de- Berljjnsche Staatsopera, zal op een der laatste concerten van het seizoen optreden onder leiding van Georg Szell. Ook zal in den loop van het sei zoen Paul Pella eenige orkestconcerten di- rigeeren. Darius Milhaud tenslotte zal een concert van zijn eigen werken komen dirigeeren. DE ETSEN VAN LIONEL BARRYMORE. Het unieke feit doet zich voor, dat wan neer straks het publiek het privé-kantour van dokter Gillespie, de beroemde rol van Lionel Barrymore in de serie der dr. Kil- dare-films, te aanschouwen zal krijgen, de - wanden gedecoreerd zullen worden met de 1 etsen, die naast zijn tooneel- en filmrol len Lionel Barrymore’s levenswerk zijn geweest. Deze etsen zijn meer dan begaafd amateurswerk. Onder meer zal daar im mers opgehangen worden de „Werf in Ve netië" een der etsen die op de Newyork- sche tentoonstelling van de Society of American Etchers was uitgekozen voor da tentoonstelling der „100 beste etsen". Dit zeldzame décor zal men zien in Metro- Goldwyn-Mayer’s film „Het geheim van dr. Kildare. NIEUW WERK VAN KONSTANTINOFF. Op 6 dezer, omstreeks 5 uur, wordt voor de Vara-microfoon door het Residentie orkest onder leiding van Hugo de Groot een eerste uitvoering in Nederland ge geven van „Images Russes”, een werk van den in Parijs levenden componist en pia nist K. Konstantinoff. Het stuk is uit gegeven in 1939. De verschillende deelen (maaiers, kinderlied, soldatenkoor, dans, icone, dorpsfeest) geven impressies uit de jeugd van den componist, die daarbij ge bruik heeft gemaakt van Russische volks melodieën. HAAGSCH TRIO. Het „Haagsch Trio” zal morgen te 2.10 uur voor de AVRO-microfoon ten ge hoore brengen (in eerste uitvoering) een trio m d kl. t. voor piano, viool en violon cel van D. Rodenhuis. Deze componist heeft zoo juist een werk voor vrouwen koor „Schön Rohtraut”, tekst van Ed. Mö- rike, voltooid, welk werk hij aan Hof stads Dameskoor, dirigent E. W. Oskam, heeft opgedragen. De gevierde, door radio, film en gramo- foon in de geheele wereld bekend gewor den coloratuur-zangeres Erna Sack zal gedurende de maand Januari een reeks concerten in ons land geven. Zij zal hier ter stede op 18 Januari op treden in het Gebouw voor Kunsten en W etenschappen. PRIJSVRAAG VEREENIGING TER BEVORDERING VAN DE BELAN GEN DES BOEKHANDELS. De vereeniging ter behartiging van de belangen des boekhandels te Amsterdam heeft een prijsvraag uitgesehreven voor een legpenning, welke bestemd is om uit te reiken ter herdenking van het 125- jarig bestaan van deze vereeniging. De legpenning, welke gebruikt moet kunnen worden als presse-papier, zal een middellijn van 7,5 centimeter moeten heb ben en een dikte van 4 m.m. Het is ook geoorloofd inplaats van een ronde penning een vier- of meerhoekige plaquette te ontwerpen, welke een oppervlakte van 44 vierkante centimeter mag hebben. Er worden drie prijzen uitgeloofd. Een eerste prijs van 300, een tweede prijs van 125 en een derde prijs van 75. De in zender van het met den eersten prijs be kroonde ontwerp zal zijn medewerking moeten verleenen bij de uitvoering van het ontwerp en daarvoor een vergoeding van 100 ontvangen. De jury bestaat uit de heeren L. Bolle, dr. H. E. van Gelder, Jac. A. Jacobs, Jac. v. d. Kolk Jzn., mr. A. Loosjes, I. Nootho ven van Goor en jhr. W. J. H. B. Sand berg. Inlichtingen over deze prijsvraag kun nen worden ingewonnen bij mr. A. Loos jes, Heerengracht 124128, Amsterdam (C.) VIVIENNE OSBORNE EN MILES MANDEK NAAST GINGER ROGERS. Vivienne Osborne is geëngageerd voor een belangrijke rol in de RKO. Radio film „Primrose Path", met Ginger Rogers en Joel McCrea. Voorts speelt Miles Mander de rol van Ginger Rogers’ vader, nadat Gregory La cava, de productieleider-regisseur. twee weken lang verscheidene acteurs voor deze rol getest had ucteur en regisseur is Mander ooft schrijver. Hij publiceerde romans en toneelstukken, w.o. „Oasis”, „Gentle- Mï jiïecte1 P'“Ple" 'T- „Een zomer met LIJsJe Lorre- ’,'or” 77. door J M- Selleger- Elout. Ui.g, Servire, alhier. Een nieuw boek van mevr. J. M. Selle- ger-Elout, een vervolg op haar Lijsja Lorresnor" En ook dit boek voor ’jonge ren van 12—80 jaar, zal wel weer veel lezers vinden. Want het is een alleraar digst boekje, waarin op hartelijke en ge voelige wijze het een.oudige ge-te van vader Lorresnor wordt beschreven, een eenvoudig gegeven, maar vlot en met ge voel verteld, waarin het persoontje van Lijsje Lorresnor, met al haar moeilijkhe den om haar teekenkunst te ontplooien, da hoofdfiguur is. Een goed geschreven boek met tal van gevoelige momenten, zonder groote avon turen, maar boeiend in zijn eenvoud van gegeven. Ongetw jfeld zal dan ook dit ver volg met vreugde worden gelezen. Goede teekeningen van Christine Door man vormen een passende ilustratie voor dit mooie kinderboek. KALENDERS. De Vereeniging van Nederlandsche Wijnhandelaars deed een fraaien dubbe len maandkaïender verschijnen met tee keningen van Fabrès. Op de achterzijde zijn tal van- nuttige wenken over het drinken en de behandeling van wijn ge plaatst. De N.V. Alg. Verzekering Mij. „Hollan- dia” van 1880 te Delft deed een verjaar- dag-kalender verschijnen met teekenin gen van D Boode. De brandstoffenhandel Braber en van Gurp alhier geeft eveneens een memo- randum-maandkalender uit. Van de T-ukkerij Voortvaren alhier ontvingen wij een memorandum-maand- kalender; de Fineer- en fijnhouthandel F. de Bruyn alhier, geeft een maandkaïender uit, ontworpen door Chris Moret. De Nederlandsche Telegraaf schappij Radio Holland zond ons bekenden kloeken maandkaïender stevig schild, voor de jaren 1940 en 1941. De „Texaco Oil Company” alhier, geeft een maandkaïender uit. Van de N.V. v d. Vlugt en Co.’s Glas handel ontvingen wij een kwartaalkalen- der met reproducties van oude kunst. A N de Lindt’s Industrie- en Handelmaat schappij alhier een maandkaïender met memorandum. Wegens drukke bezigheden heeft Max Orobio de Castro zich uit het trio met Theo van der Pas en Herman van der Vegt teruggetrokken. Lou Schuijer, eertijds solo-cellist in Frankfort en Stuttgart, oud-lid van het bekende Witek-quartet, zal voortaan als cellist deel uitmaken van dit trio. CHARLES LAUGHTON EN ERICH POMMER BIJ R.K.O. RADIO PICTURES. Vanwege de internationale toestandeit hebben Charles Laughton en Erich Pom- mer tijdelijk de werkzaamheden van hun eigen organisatie, de Mayflower Pictures Corporation, gestaakt en individueel con tracten geteekend met RKO Radio Pic tures. Laughton’s eerste optreden onder dit contract zal in de hoofdrol zijn van een nieuwe film onder productieleiding en regie van Leo McCarey, die de beroemde ster eveneens regisseerde in „Ruggles of Red Cap” Bedoelde RKO film zal begin Januari in productie gaan, waarna een tweede film met Laughton zal volgen, welke Pommer voor RKO zal produceeren. Pommer zal zijn debuut maken als RKO Radio productieleider met een film, waar in Maureen O’Hara de hoofdrol speelt, zoodra zij haar huidige hoofdrol in de RKO film „A Bill of Divorcement” vol tooid heeft. Maureen O'Hara, de 19-jarige lersche, speelt Esmeralda in de nieuwe RKO film „The Hunchback of Notre Da me” met Laughton. Met Laughton en Pommer krijgt RKO de beschikking over twee krachten in de filmindustrie, wier prestaties internatio naal vermaard zijn. te,t. waarrr>ee hij de materie behandelde. Zijn taal is eehvoudig en de soms tame lijk ingewikkelde geschiedenisknoopen worden ontward in een begrijpelijke en logische groepeering der feiten en ge beurtenissen. De beteekenis van de groo te figuren der historie en hoe de geschie denis zich uit en door hen ontwikke't, U1A De groei en ontwik keling van Nederlands macht in de kolo men komen n een klaar licht te staan. Het boek is als een aanwinst van be- teekenis voor de populaire geschiedkunde te beschouwen. De uitvoering is voortref- felijk. Een groot aantal illustraties ver duidelijken den tekst. KUNST AAN ALLEN. Op Maandagavond 8 Januari a.s. voor de leden van „Kunst aan Allen” een opvoering worden gegeven iib den Ko ninklijken Schouwburg door het Residen tie Tooneel van Oscar Wilde’s „De ernst van Ernst”, onder regie van Johan de Meester. mans. Uitg. Scheltens en Giltay, Amsterdam. Prof. dr. H. Brugmans heeft ons een voortreffelijk geschiedenisboek geschonken in dit forsche werk. De episode der lands- historie, welke hij hierin behandelt, is veelbewogen, schoon niet luisterrijk. Zij heeft menig geschiedkundige geïnspireerd tot een veelomvattende studie en het is ook niet voor de eerste maai, dat prof. Brugmans de materie doorvorschte. De feiten staan met hun oorzaken en gevolgen en in hun onderling verband, hem duidelijk voor oogen en deze volle dige beheersching van de stof stelde hem in staat een duidelijk en tot op zekere hoogte populair geschetst beeld te geven van de ontwikkeling der gebeurtenissen uit de reacties der Fransche revolutie in ons land, via het ontstaan der Bataafschë republiek en de inlijving in het Fransche keizerrijk, tot de wederopstanding van den Nederlandschen Staat in het Koninkrijk der Nederlanden. Prof. Brugmans legt terecht den nadruk op de voordeelen, welke uit de omwen teling voor ons land en volk tevoorschijn zijn getreden, positiva, die samen te vat ten zijn in het begrip een gave basis voor een nieuw regeeringsstelsel Daartegen weegt hetgeen prijsgegeven moest wor den niet op. Uit het verlies werd winst geboren. De schrijftrant van den hooggeleerden auteur benadert den romanstijl, in dezen zin op te vatten, dat hij de gebeurtenissen levendig schetst en in de woordkeus de wetenschappelijke terminologie zooveel mogelijk achterwege liet. Daarmee en door de illustratie is dit boek een veel ruimer debiet gegeven dan met een zuiver historisch werk het geval zou zijn geweest. „De moord in het hotel”, door Percy King. N.V. Het Neder landsche Boekhuis te Tilburg. Een nieuwe detective-roman van Percy King, waarin de handige reporter van de „Sphere”, Frank Lister, spannende avon turen beleeft. Je moet als jong journalist maar boffen om na kennismaking met twee fuifnummers, die met geld smijten en de dwaaste dingen uithalen, midden in een daverende moordgeschiedenis verzeild te raken en dan nog eerder dan Scotland Yard alles te weten. Zoo’n bofferd is Frank Lester. Hij maakt sensationeele ge beurtenissen mede, komt in tientallen moeilijkheden, en weet steeds copy er uit te slaan. De verwikkelingen worden steeds dreigender, sensationeele feiten volgen el kaar op, een sensationeel strafproces dreigt fataal te verloopenmaar Lester weet, als de liefde er bovendien nog bij in het spel komt, alle moeilijkheden te over winnen en de jongedame, die onschuldig ter dood veroordeeld is in verband met den moord in het hotel, van den dood te redden en den waren schuldige te ontmas keren. Hoe hij dat alles klaar speelt, men leze dit vlot geschreven boek van Percy King, dat evenals zijn beide vorige romans „De beslissende ronde” en „Het renbaan- schandaal van Epsom” vol spanning en zeer boeiend is. „Kinderschrift als hulpmiddel bij opvoeding en beroepskeuze", door dr. J. Schrijver. Uitg Mij. „Kosmos”, Amsterdam. Dr. J. Schrijver, van wiens hand in dertijd het „Leerboek der Graphologie” verscheen, heeft er zich in zijn nieuwste werk op toegêlegd een bijdrage te leve ren op het gebied der schrif.tkunde air hulpmiddel bij opvoeding en beroeps keuze der jeugd. De graphologie is als element in psy chiatrie door velen bestreden en door an- en daarbij kwamen mooie en leelïjke din gen aan het licht: de twee kanten van al wat menschelijk is. Ln thans zijn we a weer zoover dat de gevaren en nadellen van een teveel beseft worden en dat men weer oog krijgt voor de waarde van het natuurlijke schaamtegevoel. Dit als inleiding op deze bespreking De overleden schrijver D. H. Lawrence heeft in zijn werken de beteekenis van het sexueele sterk tot uitdrukking gebracht Het is voor hem de mystieke Sieving der u verbondenheid geworden. Dit heeft bij hem geleid tot de verafgoding van een rence wüd^ h^‘SC^elijk goed' La” rence wilde de blijde boodschap van de e se£ueele liefde brengen Maar hij stelde deze boven alle andere waarden en meende er zoo het Evangelie mee te kunnen aanvullen. Het werd geen aanvul hng want Christus’ boodschap gingen gaat boven het verschil in geslachten uit en opent wegen tot God voor mannen en vrouwen, getrouwd of ongetrouwd De on gestane uit dit boek, van wien Lawrencê ons wil doen gelooven, dat het Jezus is heeft mets gemeen met Hem, dien whken nen uit de Evangeliën. Het is geen aan’ vul mg. maar een aanval geworden dé verloochening van een leer do o? iemand die zich aan de onbereikbare hoogte er van ergert en die ons wil doen gefooven’ dat een soort Stille Zuidzee-idyhe los van De opvatting dat man en vrouw in „i den1" leeff3 \verkelijk Christenen, al kennen a°ndeiL V€le een nog hoogere waarded daarenboven Degenen, tot wie het T spreekt zullen er door deze nader toe gebracht worden anderen is dit laatste werk van L als z€hnnandr Z*jK s®hriiverstalent ais zijn andere boeken, slechts nende verbeelding met een heldere glans IX7O1Ï AT door ze te poetsen met IV" GENOOTSCHAP „DANTE ALIGHIERI” Dr. J. yan der Velden zal voor het Ge nootschap „Dante Alighieri”, in het ge bouw van het Genootschap, Mauritskade 21, alhier, op Dinsdag 9 Januari, spreken over het onderwerp: „Faust in Italië”. „Ga s 1 ich t”, door Patrick Hamilton. Een stuk van verrassingen. Reeds dadelijk bij het opengaan van het gordijn wordt men verrast door het décor: een burgerkamer uit den tijd van onze groot- of overgrootouders, maar zoo goed in den stijlloozen stijl meubelen, schil derijtjes aan den wand enz. dat men zich waarlijk in den tijd terug gezet voelt, den tijd, waarin het nu al weer vergeten gaslicht in de kamers van de burgerij de nog primitievere petroleumlamp verdrong. De costuums sluiten goed aan bij dit décor van Lucas Wensing. Dit is echter niet de grootste verrassing Het stuk begint met een zeer boeiende, goed geschreven scène tusschen den bewo ner, den zelfverzekerden heer Manning ham naar den eisch van den tijd in ge- kleede jas en met hoogen hoed en zijn jonge vrouw Bella, elegant in haar kui- sche, lange fluweelen japon. Een scène vol wrangheid en tragiek, waarin ons wordt gesuggereerd, dat de arme Bella op weg is, volslagen krankzinnig te worden, iets waarvan zij zich maar al te pijnlijk bewust is Deze scène maakt te dieperen indruk omdat zij prachtig wordt gespeeld door Cruys Voorbergh en Willy Haak, die bei den een voortreffelijke typeering geven en hun rollen van binnen-uit spelen waarbij zij zeer goed worden gesecondeerd door Lize Servaes en Lies Wind als een oude en een jonge gedienstige. Dat wordt een verfijnde zielkundige tra gedie, denkt de argeloozé toeschouwer, en wie tevoren heeft gelezen, dat „Gaslicht’’ een „thriller” is, kijkt ietwat verwonderd Maar, ook op deze verrassing volgt weldra een nieuwe, als plotseling, na het vertrek van den heer Manningham, een gemoede lijke en leepe oude heer zijn intrede doet, door Bella en de toeschouwers niet zonder reden aangezien voor een psychiater, door Manningham gezonden om Bella’s toestand waar te nemen. Maar deze oude heer Rough ontpopt zich als een slimme en doortastende oud-detective en. plotse ling zitten wij midden in de misdadigers- geschiedenis met allerlei wonderlijke avon turen en complicaties. Wij zullen er niet veel van vertellen, niet alleen omdat wij dan te lang van stof zou den worden, maar vooral omdat wij niet het genoegen van toekomstige toeschou wers bij voorbaat willen bederven door hun de vele verrassingen te onthullen, welke nog volgen vóór aan het eind van het der de en laatste bedrijf de ontmaskerde mis dadiger door de gerechtsdienaren wordt weggevoerd om zijn welverdiende straf te ontvangen. Ook zonder de psychologische tragedie te worden, welke men aanvankelijk ver wacht, boeit „Gaslicht” (zoo getiteld omdat het op- en neergaande gaslicht een ge heimzinnige rol speelt) van het begin tot het einde, al daalt wellicht de spanning even in het slotbedrijf, dat iets minder sterk geschreveri is, dan de beide voor gaande, die knap gecomponeerd zijn. Het .merkwaardige stuk vindt bij ,Het Masker” een voortreffelijke vertooning. zoowel door de regie van Cruys Voorbergh als door hët individueele spel van alle ar- tisten en hun volmaakte samenspel. Willy Haak en Cruys Voorbergh prezen wij reeds. Tot het eind houden beiden hun spel op het hooge peil, dat aan de vertoo ning een diepere, psychologische, beteeke nis geeft dan de schrijver zelf vermoede lijk zal hebben bedoeld. Hun figuren zijn menschelijk en karakteristiek .Beiden zijn met bloemen gehuldigd. Ko Arnoldi speelt den ouden speurhond, in al zijn menschelijkheid en slimheid, zoo- als men dit van dezen knappen acteur kan verwachten; een creatie, die weer in alle opzichten verzorgd en af is. Ook Lize Servaes en Lies de Wind noem den wij reeds met lof; de laatste bracht bewonderenswaardigen climax in haar spel. Het succes, gisteravond in den Koninkl. Schouwburg, was groot en verdiend. deren toegejuicht. Wat de beoordeeling betreft van deze beide uiterste standpun ten waartusschen zich verschillende schakeeringen van waardeering bewegen doen wij er het zwijgen toe. Op hef punt der schriftkunde zijn ab solute uitspraken in elk geval niet aan te bevelen, daarvoor zijn de uitkomsten, hoe talrijk zij ook mogen zijn, nog te zeer uiteenloopend Zij geven geen be paalde lijn aan, noch ter eener, noch ter andere zijde. De auteur heeft zich, en daartoe willen wij ons in deze korte bespreking bepa len, in elk geval veel moeite gegeven om een massa materiaal ter bestudeering sa men te brengen, o.a. afkomstig dank zij de medewerking van den minister van Justitie van leerlingen en verpleegden van Tuchtscholen en Rijksopvoedingsge- stichten. De algemeene waarden, welke hij aan het kinderschrift toekent en de mogelijk heden, welke het hem biedt ter differen tiatie, zijn in de éerste vijf hoofdstukken behandeld. Interessant zijn zijn beschou wingen en aanduidingen inzake de ken merkende verschillen van schrift van niet-gezonde en niet-normale kinderen. Het laatste hoofdstuk betreft het uit gangspunt zijner studie, n.l. het schrift van het kind in verband met zijn aanleg Voor liefhebbers der graphologie is het stellig een belangwekkend boek. „Tesseltje”, door Ro van Oven Uitg. Nederlandsche Keur boekerij, Amsterdam. Tesseltje, dat is de huiselijke naam van Maria Tesselschade. de zuster van Anna Roemer Visscher, beiden dochters van den 17e eeuwschen Amsterdamschen dich- ter-redenrijker-koopman Roemer Visscher Nu zijn we meteen bij den oorsprong van den vermaarden Muiderkring beland, welks beroemdste vertegenwoordiger de Drost van Muiden, de edelman Pieter Cor- neliszoon Hooft was. En als we Maria Tesselschade als Tes seltje voorgesteld krijgen, dan wil het be- teekenen, dat we in Roemer Visscher’s patriciërswoning in de Amsterdamscne buitenwijk verkeeren, waar de beide doch tertjes de jongemeisjesjaren juist zijn binnengetreden en nog niet aan haar eer ste gedichten toe zijn. Tesseltje is een charmante bakvisch, schalks en vroolijk, die in vaders huis het prettige,, onbe zorgde leventje leidt van rijke koopmans dochter. Ro van Oven ondernam een poging om het roemruchte gezelschap, dat eens een Muiderkring zou vormen, in jeugd en op komst aan het tegenwoordige geslacht voor te stellen en zij slaagde op verras sende wijze. Tesseltje werd tot een levend brokje historie uit de gouden eeuw en de glans periode der Nederlandsche dichtkunst Wij zien den Ouden Roemer Visscher als kundig koopman en reeder, als gemoede lijk huisvader en brillant rederijker- Bre dere, den zoon uit het poovere schoen- makersgezin, maar de vonk van het genia le is zijn geest, die hem opheft tot het exclusieve milieu der Amsterdamsche burger-aristocratie; Vondel, arm als Bre dere, zonder diens brillante hoogten, maar statiger in zijn dichtkunst; Hooft, den ma- gïstrale en voorname, den dichterlijken kasteelheer van het trotsche Muiderslot In dit gezelschap verkeeren de kwieke Tesseltje en de kalme Anna; Tesseltje ver wend door allen, bemind door Bredere dl* ?kTHefde heeft. Doch dit laatste wordt Tesse tje zich te laat bewust Dar is Breero al gestorven en blijft er een leegte in Tesseltjes ziel eoednin11dAaarfdigSt b°ek' PrettiS Mesbaar. in de sfeer en met een redeliik historisch fond. ‘wchjb Evangelie niet novelle niet En voor de Lawrence, -t verraadt een erken- Ta’AÏlV Ê?itte leg'°en”, door dr J A v.datt Utahns van overslaan. g en'antwoorden. nooit reepsgeheimd gebonde^^^n m?1} ziJn be‘ als de onderhavige h,] boeke« niem latend buiten «>tva,*e vormt zonder twijfel geheim - De wijze van besneet- apa7te attractie. is hier het voornaam^» 8 aer BevaHen dr. Harpole een hJiVT L en. danr«n heelt De ve,t.ling w„d sServeerS'5''"’h“« volk door J. j. Westendorp Boerma. - Uitg. Scheitel de^toXs^ de be rende inleiding bii diThn^61 waardee' constateert dat wii ii,b ek’ uwaarbii hij hebben” ”W1J zulk een b<*k noodig on^ikakUe\lngs^ng^ tot dep volk in zijn venchmenhJNederIandsche openbaringen tónnen t Uitingen en Srenzen en de wijze, waarip8hi!iWd behandelde, maakt het boek «schik? groote groepen der bevolking DitM ?T “k S«al vaS'de óbS

Gedigitaliseerde gedrukte materialen Haags Gemeentearchief

Haagsche Courant | 1940 | | pagina 14