Roosevelt herhaalt
zijn
waar
Finnen behalen
nieuwe
successen
schuwing aan
het Congres
No. 17458.
1940.
Amerika wenscht buiten den
over
daarvan
Democratie hei
beste
regeerings-
stelsel
oorlog te blijven, doch is niet
onverschillig over den afloop
Donderdag 4 Januari.
BELANGRIJKSTENIEUWS
BUITENLAND
Russische vliegtuigbasis
op Oesel zou verwoest zijn
De Russische nederlaag
bij Suomussalmi
Volmachten voor den
president gevraagd
De indruk van de rede
Dit nummer bestaat uit VIJF bladen
EERSTE BLAD.
BUITENLAND
President Roosevelt
BINNENLAND
Frankrijk verheugd over
Engeland’s krachtsinspanning
WEEDSCHE dagblad - corres
pondenten in Finland berich-
dat twee sovjet-Russische
divisies bij Aglajarvi op het punt
staan omsingeld te worden. De toe
stand van de Russen in dit moeras
sige gebied is zeer ernstig, aangezien
zij van hun ravitailleeringsbases
zijn afgesneden. De Russische ver
liezen aan het geheele front zijn
enorm groot in vergelijking met de
Finsche verliezen. Bij Suomosalmi
zijn slechts 100 Finnen gesneuveld
tegen duizenden Russen.
Ook de Finsche luchtmacht is ac
tief. Het is zeker, dat de luchtmacht
heeft geholpen bij het vernielen
van den spoorweg naar Moermansk.
Op een brug, welke door de Finnen
werd vernield, is een geheele trein
met tanks in de rivier gevallen.
Telefoon 116300 (zeven lijnen)
Bijkantoren; Scheveningen, Keizerstr. 319, Tel. 550310; Rijswijk, Kantoor-
Ooekh. Leeuwendaal, Oranjelaan 3, Tol 119461; Voorburg, Boekhandel H. E
G. Ruijs, Heerenstr 124. Tel. 778038; Filialen: N.V. Kantoorboekh. Th. J
de Koning, Goudsbloemlaan 3, Tel.330263; Boekh. J. B. v. Seters jr..
siastr. 108a, Tel 772444; Boekh. E. D. Couvée, v. Hoytemastr. 68, Tel. 721187
Giro No. 12500
De koninklijke proclamatie
over het oproepen van
2 millioen man
k 1
HAAGSCHE
COURANT
PRIJS DEZER COURANT:
DER ADVERTENTIEN:
PRIJS
Van 15 regels 1.50 Iedere
gisteren
Eerste blad, pag. 1.
Vijfde blad, pag. 1.
Gunstige ontvangst te Londen.
Eerste blad, pag. 2.
OVERZICHT.
Vijfde blad, pag. 1.
Eerste blad, pag. 2.
Eerste blad, pag. 2.
Eerste blad, pag. 2.
Vijfde blad, pag. 3.
Tweede blad, pag. 2.
Vierde blad, pag. 3.
Het bombardement van Oesel.
aan
Millioenen pamfletten boven
Leningrad uitgeworpen.
Berlijn ontevreden over som
mige passages.
De achtste partij van den tweekamp
EuweKeres, welke gisteravond in de
residentie is gespeeld, werd na 35 zet
ten door Keres gewonnen.
De Koninklijke keert vijf pCt. in
terimdividend uit.
Te Sint Jacobiparochie zijn
jongens bij het schaatsenrijden
het ijs gezakt en verdronken.
de
Duitsche
opperste
oorlogs-
Het Estlandsche
(2200 ton) wordt
wordt, dat het op
loopen.
twee
door
z
ten,
Een blik in de toekomst.
Wij moeten voor ons uitkijken en de
mogelijkheden voor onze kinderen zien,
wanneer de rest der wereld mocht wor
den overheerscht door geconcentreerd
geweld alleen. Wij moeten voor ons uit
kijken om de gevolgen te zien voor onze
eigen toekomst, wanneer alle kleine lan
den in de geheele wereld zich hun onaf
hankelijkheid zien ontnemen of louter
aanhangsels worden van betrekkelijk
uitgestrekte machtige militaire syste
men.
Wij moeten echter voor ons uitkijken
om te zien, wat voor leven onze kinde
ren zouden moeten leiden, wanneer een
groot deel van de rest van de wereld
gedwongen werd den God te aanbidden,
die opgelegd werd door een militairen
heerscher of wel verboden werd een
God te aanbidden.
Wij moeten voor ons uitkijken en de
gevolgen zien voor onze toekomstige ge
slachten, wanneer de wereldhandel zou
worden gecontroleerd door een of an
dere natie of groep van naties, welke
die controle door militair geweld in
stelt.
De volkeren van andere landen heb
ben het recht een eigen regeeringsvorm
te kiezen, maar wij in dit land gelooven
nog steeds, dat een dergelijke keuze ge
baseerd behoord te zijn op zekere voor
waarden, welke wij overal essentieel
achten. Wij weten, dat wijzelf nooit ge
heel veilig in ons land zullen zijn, tenzij
andere regeeringen die vrijheden erken
nen”.
Het Fransche opperbevel deelt mede,
dat twee Duitsche vliegtuigen neerge
schoten zijn.
De uitbreiding van leger
en vloot.
De president zeide voorts met het
oog op de onzekerheid in de wereld het
Congres te vragen om uitbreiding van
leger en vloot, niet gebaseerd op paniek
maar op gezond verstand. Verder vroeg
hij heffing van voldoende aanvullende
belastingen. Sprekende over de werk
loosheid verwierp Roosevelt de „Euro-
peesche oplossing, welke er in bestaat
werkloozen te gebruiken voor den op
bouw van buitengewone bewapeningen,
welke tenslotte uitloopen op dictatu
ren”.
De president is voorstander van de
Amerikaansche manier door verhoo-
ging van het nationale inkomen.
„Als een eensgezind volk moeten wij
op dit vasteland de vlammen brandende
houden van de menschelijke vrijheid,
rede, en democratie en eerlijkheid als
regel meer tot 10 regels 40 et, daarna iedere
regel meer 50 ct Reclames 90 ct per regel. Bewijsnummers 5 ct, fr. p.
post 10 ct Incasso binnen de stad 5 ct, buiten de stad volgens posttarief.
Bij vooruitbetaling; Kleine Advertenties 90 ct.; Dienstaanbiedingen 70 ct
Advertentiën waarin voorkomt „Brieven aan het bur. v. d. blad” 10 ct meer.
Uit Helsinki wordt gemeld, dat de
Finnen gisteren boven Leningrad heb
ben gevlogen en daar millioenen pam
fletten hebben uitgestrooid met de
rede van minister Tanner als antwoord
op de toespraak van Molotof. Tevens
werden pamfletten uitgeworpen boven
het front op de landengte, waarin de
goede behandeling van de Russische
krijgsgevangenen wordt beschreven.
Amerika’s methode van
handelsovereenkomsten
moet worden uitgebreid.
Voortgaande sprak Roosevelt de hoop
uit, dat hetgeen in de beide Amerika’s
wordt gedaan, welker 21 republieken
eensgezindheid van idealen ten toon
hebben gespreid in haar practische be
trekkingen, ook op andere vastelanden
gedaan zal kunnen worden. De presi
dent drong er op aan, dat de huidige
methode der Amerikaansche handels
overeenkomsten zou worden uitgebreid
als onontbeerlijk deel der fundeering
van een stabielen, duurzamen vrede.
„De oude voorwaarden van den wereld
handel hebben geen duurzamen vrede
gegeven. Wanneer de tijd komt, moeten
de Vereenigde Staten hun invloed ge
bruiken om de 'handelskanalen in de
wereld te openen, opdat geen enkele
natie zich in latere dagen gedwongen
zal voelen met wapengeweld na te stre
ven, wat zij door vreedzaam overleg
zeer wel verkrijgen kan.
Ik leg den nadruk op het leiderschap,
dat dit land op zich kan nemen, wan
neer de tijd komt voor een vernieuwing
van den wereldvrede. Die invloed zal
ten zeerste verzwakt worden, wanneer
deze regeering zich schuldig zou maken
aan handels-egoïsme. De eerste presi
dent der Vereenigde Staten heeft ge
waarschuwd tegen de verwikkelingen
van bondgenootschappen, de huidige
president der Veeenigde Staten heeft
dat voorschrift onderschreven en volgt
het op. Handelssamenwerking met de
rest der wereld vormt echter op geener-
lei w’ijze een schending van dat voor
schrift”.
de „Ajax”
gaf een
De Russen blijven aanvallen.
De hernieuwde aanvallen bij de Tai-
palerivier wijzen erop, dat de Russen
nog niet hun voornemen hebben laten
varen om te trachten den linkervleugel
van de Mannerheim-linie te doorbreken.
Tegelijkertijd worden de gevechten ten
Noorden van het Ladoga-meer, ondanks
de zware Russische nederlaag, daar
voortgezet.
In de streek van Helsinki is de dag
met helder weer begonnen, hetgeen
groote activiteit van de luchtmacht en
bombardementen doet verwachten.
President Roosevelt hield
een rede in'het Congres.
De Finnen deden luchtaanvallen op
Oesel, waar Russische vliegtuigbases
werden vernield en groote branden
ontstonden.
Eerste blad, pag. 1.
Voor 's-Gravenhage bij vooruitbet per 3 mnd. met „Kikeriki”, „De Nieuwste
Mode”, „Koloniaal Bijblad” en .Letterkundig Bijblad" 3.Fr. p. post met
Modeblad f 4.zonder Modeblad 3.75. Buitenland 9.Landen waarop
het verlaagd intern, drukw.-posttarief van toepass. is /7.p. kw. Bij postkan
toren tegen de geldende goedk. ab.prijzen. Afz. numm. 5 ct, fr. p. post 10 ct
Bij een hotelbrand in Minneapolis
(Vereen. Staten) zijn 20 personen ge
dood en 40 gewond.
Eerste blad, pag. 3.
De United Press-correspondent Uex-
kuell schrijft over de Russische neder
laag aan het Suomussalmi-front
Een kleine afdeeling Finsche mitrail-
listen wist de hoofdmacht van de Rus
sen nabij het meer Piispajarvi op te
houden, hoewel zij gedurende een vier
tal dagen door de Russische artillerie
onder zwaar vuur werd genomen, tot
dat Finsche ski-afdeelingen de Russen
in den rug wisten aan te vallen en hen
op die manier van de anderen afsneden.
De Russen, die niet werden gedood
De minister van marine, Charles
Edison, heeft in een brief aan den voor
zitter van het huis Van afgevaardigden
Bankhead, gevraagd of het Congres aan
president Roosevelt, wanneer het land
in gevaar zou komen te verkeeren, vol
machten zou geven voor het bouwen
van oorlogsschepen, het vorderen van
grondstoffen en fabrieken, enz. Deze
volmachten heeft de president anders
slechts in tijd van oorlog.
De minister wees er verder op, dat
president Wilson deze volmachten in
Maart 1917 heeft gekregen, een maand
vóór de Vereenigde Staten deelnamen
aan den oorlog. Thans wil hij deze vol
machten slechts, om reeds in vredestijd
maatregelen te kunnen nemen voor de
verdediging van het land, opdat in ge
val van nood de wanorde wordt voor
komen, welke zich in 1917 heeft voor
gedaan.
De taktiek van de oorlogvoerenden
heeft zich ook in de eerste dagen van
het Nieuwe Jaar nog steeds niet gewij
zigd. Aan beide zijden blijft men af
wachten en van welken kant het ..groo
te offensief” zal uitgaan is het meest
duistere punt in dezen raadselachtigen
oorlog. De toebereidselen welke vooral
door Engeland nog steeds worden ge
maakt, laten geen twijfel of men wil
aan geallieerde zijde de uiterste
krachtsinspanning aanwenden in dezen
oorlog. De jongste proclamatie van ko-
ning George waarin werd aangekon-
digd, dat de Britsche legersterkte in dit
jaar zou worden opgevoerd tot 2% a 3
mjllioen man is een veelzeggend feit,
militaire kringen zijn er
evenals over de
van het tweede
Fransche
zeer verheugd over
aankomst in Europa
Canadeesche contingent, van de afdee
ling Australische luchtstrijdkrachten en
van de eerste vertegenwoordigers van
het Britsch-Indische leger. De „Temps”
heeft de volgende opvatting over de be-
teekenis van de koninklijke proclama
tie Het blad schrijft o.a. „Groot-Brit-
tannië, een traditioneele zeemogend
heid, heeft zich zeer snel tot een groote
militaire mogendheid ontwikkeld. Ge
durende de eerste oorlogsmaanden
zond het aanzienlijke strijdkrachten
naar het vasteland om zij aan zij met
onze troepen te strijden op ons gebied
en het recruteerde en oefende rpeer
manschappen teneinde voortdurend on
ze gemeenschappelijke militaire actie
te verbreeden.
Wij hebben dagelijks een schitteren
de demonstratie gezien van Enge
land’s poging ter zee en in de lucht.
Thans zal Groot-Brittannië, dat reeds
750.000 man onder de wapenen heeft,
nog 2 millioen in de komende maan
den mobiliseeren. In de komende lente
zal het Britsche leger ongeveer 2% mil
lioen man tellen, behalve de hulp
diensten en de vrijwilligers. Dat is een
schitterende poging, een groote mo
gendheid waardig en het toont den on-
wrikbaren wil van regeering en vrlk
van het Vereenigd Koninkrijk om den
oorlog Voort te zetten tot de overwin
ning is behaald.
De Britsche dominions nemen groot
aandeel in deze krachtsinspanning. De
landing van het tweede Canadeesche
contingent, waarvan de convooieering
geschiedde door de Britsche en Fran
sche vloten, demonstreert de wijze
waarop alle volken des Rijks het moe
derland steunen in den strijd voor de
nobelste doeleinden.”
Hoe de Dominions den toestand be
schouwen, werd aangeduid in een ra
diorede, welke de Australische hooge
commissaris te Londen, Bruce, gisteren
voor de B.B.C. uitsprak, hij zeide o.m.
Australië heeft toegezegd zijn uiterste
best te zullen doen omdat ’t weet, dat de
geallieerden vechten voor alle dingen,
die naar de Australiërs gelooven, het
leven levenswaard maken en om de
wereld te bevrijden van de overheer-
sching door geweld en de voortduren
de vrees voor agressie. Alle andere
Dominions van het Britsche rijk staan,
waar Australië staat. Het optreden van
Engeland is eensgezind goedgekeurd
door het geheele rijk en onmiddellijk
na de oorlogsverklaring kwamen spon
tane aanbiedingen van hulp van de
groote, zelfbesturende Dominions. Deze
houding der Dominions was een bittere
slag voor de nat.-soc. leiders, die ge
loofden, dat de Dominions Engeland
niet zouden steunen, wanneer het oor
log werd of dat, wanneer zij steun zou
den geven, zij dit halfslachtig zouden
doen.
De Westelijke democratieën dulden
geen opgelapten vrede, noch een ge
wapende opschorting van den krijg,
waarbij Europa en de wereld de zeker
heid niet zouden hebben, dat geen
nieuwe bedreigingen voor vrijheid en
onafhankelijkheid der naties zullen ont
staan.
De minister-president van Nieuw-
Zeeland, Savage, heeft in een inter
view gezegd, dat Nieuw-Zeeland vol
doende manschappen voor den oorlog
wil hebben. „De regeering is voorne
mens onmiddellijk te recruteeren en ik
heb voldoende vertrouwen in de jonge
mannen van dit land om te gelooven,
dat zij dienst zullen nemen. Zij kennen
de verantwoordelijkheid, welke zij
drag in.”
Het Zweedsche stoomschip „Svar-
ton” (2475 ton) is op de Noordzee ge
torpedeerd. Twintig opvarenden wor
den vermist.
De rede van Roosevelt is in Enge
land gunstig ontvangen. Men conclu
deert er uit, dat de Vereenigde Staten
niet onverschillig zijn voor den afloop
van den oorlog en zelfs niet voor den
vrede, welke er op zal volgen. Dit acht
men een bevestiging van het moreele
standpunt der geallieerden en van de
Britsche overtuiging, dat er zonder toe
te geven, gestreden moet worden tegen
agressie. Tevens juichen de Britten de
aanwijzing, toe, dat de Vereenigde Sta
ten actief willen bijdragen tot de in
stelling van een nieuwe orde, hetgeen
volgens de Britsche opvatting, zou
neerkomen op samenwerking met de
Europoesche democratieën,, voor het
herstel van de democratische princi
pes in de wereld.
vrachtschip „Agu”
vermist. Gevreesd
een mijn is ge-
Svenska Dagbladet bericht uit Hel
sinki, dat de Finnen in de afgeloopen
dagen verschillende malen het eiland
Oesel gebombardeerd hebben. De Rus
sische vliegtuigbases zouden geheel
vernield zijn.
United Press meldt echter uit Hel
sinki, dat het bombardement van Oesel
onmogelijk vandaag en ook niet giste
ren geschied kan zijn, daar de sneeuw
stormen het vliegen onmogelijk maak
ten. Men trekt daarom in twijfel of
Oesel wel inderdaad gebombardeerd is.
Deze courant verschijnt dagelijks, behalve op Zon en Feestdagen
BUREAUX WAGENSTRAAT 35—37
Schout-bij-nacht Harwood, die met
te Montevideo aankwam,
relaas van den zeeslag. De
„Achilles” is te Buenos Aires aange
komen.
beginselen, waarvoor de geallieerden
in den oorlog zijn gegaan. Zonder
eenig land te noemen, heeft de presi
dent duidelijk laten blijken, dat de
Vereenigde Staten bedreigd zouden
worden, wanneer de komende geslach
ten het hoofd zouden moeten bieden
aan een wereld, waar het recht van
den sterkste zou heerschen.
Roosevelt heeft verklaard, dat de
Vereenigde Staten innig gehecht blij
ven aan den vrede, doch deze kan
slechts gehandhaafd blijven, wanneer
zekere grondbeginselen geëerbiedigd
worden.
Het Amerikaansche Congres is
gisteren bijeengekomen voor het
aanhooren van Roosevelt's ope
ningsrede. welke door de radio in
het Engelsch, Fransch, Duitsch,
Portugeesch en Spaansch werd uit
gezonden.
President Roosevelt heeft in zijn rede
gezegd
„De sociale en economische omstan
digheden, welke in het buitenland ver
keerd geleid zijn, totdat zij uitliepen op
revolutie en dictatuur, zijn hetzelfde als
die, waarmede wij hier worstelen om ze
vreedzaam in het binnenland te rege
len. De dictaturen en de filosofie van
het geweld hebben in bijna ieder geval
haar oorsprong gevonden in de nood
zakelijkheid van drastisch optreden ter
verbetering van binnenlandsche toestan
den, waar het democratische optreden
om de een of andere reden in gebreke
bleef te beantwoorden aan moderne be
hoeften en eischen”.
Roosevelt herinnerde aan de waar
schuwing, die vervat was in vroegere
boodschapppen aan het Congres, en vol
gens welke de Amerikaansche burgers
in hun dagelijksch leven den schok zou
den voelen van gebeurtenissen op ande
re continenten.
Hij sprak een waarschuwing uit tegen
degenen, die er op aandrongen, dat de
Vereenigde Staten als een in eigen be
hoeften voorziende eenheid gelukkig
en welvarend konden leven met een vei
lige toekomst binnen een hoogen muur
van isolatie, terwijl daarbuiten de rest
der beschaving en de handel en cultuur
der menschheid vernield werden. Ik kan
de gevoelens begrijpen van degenen,
die de natie waarschuwen, dat zij nooit
weer toestemming zullen geven tot het
zenden van Amerikaansche jongelieden
naar Europeeschen bodem. Maar nie
mand heeft hun gevraagd die toestem
ming te verleenen, want niemand Ver
wacht een dergelijke onderneming.
De overweldigende meerderheid van
mijn medeburgers laten niet in het
minst de hoop en de verwachting
varen, dat de Vereenigde Staten
niet zullen worden verwikkeld in
militaire deelneming aan den
oorlog.
Er is een groot verschil tusschen
buiten dezen oorlog blijven en be
weren, dat deze oorlog ons niet aan
gaat. Wij behoeven niet met andere
naties ten oorlog te trekken, maar
op zijn minst kunnen wij met an
dere naties er naar streven aan
moediging te geven aan de soort
van vrede, welke de moeilijkheden
der wereld zal verlichten en daar
door ook onze eigen natie zal hel
pen.
levende zaken, welke behouden moeten
worden voor de betere wereld, welke
zal komen.
Mogen onze kinderen op het jaar 1940
wijzen als op een ander tijdperk, toen
de democratie haar bestaan rechtvaar
digde als het beste regeeringsinstru-
ment, dat nog door de menschheid uit
gedacht is”.
De rede van Roosevelt werd herhaal
delijk door toejuichingen onderbroken.
In diplomatieke kringen te Wash
ington wordt de rede van president
Roosevelt beschouwd als een bevesti
ging van de moreele solidariteit met de
Göring is belast met
leiding van de
economie.
Roosevelt’s rede is in officieuze krin
gen te Berlijn met gemengde gevoelens
ontvangen. In officieele kringen wei
gerde men ieder commentaar.
Goed ingelichte Duitsche kringen
gaven, aldus United Press, uitdrukking
aan hun voldoening over de passages
in de rede, waarin gesproken werd
over de gevoelens van de Vereenigde
Staten tegen deelneming aan den
Europeeschen oorlog.
De opmerking, dat de wereld zelfs
voor Amerikanen een gemeene en ge
vaarlijke plaats zou worden, indien zij
door macht werd geregeerd, werd over
het algemeen uitgelegd als tegen
Duitschland en Rusland gericht te zijn,
waarom de rede, naar men geloofde,
niet sympathiek door officieel Berlijn
zou worden ontvangen.
In Duitsche kringen heerscht tevens
ongenoegen over Roosevelt’s verkla
ring, dat de oorlog Amerika aangaat,
zelfs indien het daaraan niet meedoet,
daar men gelooft, dat dit een voortee-
ken is van verdere pogingen, om de
geallieerden tegen Duitschland te hel
pen.
tijdens den eersten aanval verlieten de
hoofdmacht en zochten bescherming in
de wouden waar zij doelloos rondzwier
ven, bedreigd door beren, en tegelijker
tijd bevreesd de bosschen te verlaten
omdat zij niet wisten hoe sterk de
Finsche troepen waren, die hen om
singelden. Duizenden stierven van de
koude.
Deze groote nederlaag van de Rus
sen, waarbij een geheele divisie werd
vernietigd aan de oevers van de Kian-
tajarvi door enkele Finsche bataljons
valt moeilijk te begrijpen voor hen, die
de terreingesteldheid noch de klimato
logische condities kennen. De bosschen
zijn daar vrijwel nog ontoegankelijk,
beren maken hen gevaarlijk, de sneeuw
ligt er twee voet diep en de schaarsche
wegen loopen dood op de meren, hier
en daar staat een enkele boerderij, maar
dorpen vindt men er niet. Op dit ter
rein moesten de Russen terugtrekken
terwijl de wegen in beslag werden ge
nomen door honderden vrachtauto’s en
andere vervoermiddelen, waaronder
zich geen enkele slede bevond, totdat
hen de genadeslag werd toegebracht
door de Finsche „ski-artillerie”. De Rus
sen werden het slachtoffer van hun
eigen materiaal, dit materiaal was uit
stekend maar in een streek als deze
moet het enkel en alleen als een last
worden beschouwd. Ik zou hier geen
tanks en geen artillerie willen gebrui
ken zelfs als ik daarover beschikte, zei
de een Finsche kolonel.
Op het slagveld zag ik, aldus de
correspondent, honderden wagens,
waarvan de paarden dood in het tuig
hingen, dozijnen vrachtauto’s, twee
tanks, drie bewapende wagens. Het
meest waardevolle materiaal, zooals ge
weren en kanonnen, was reeds vervoerd.
Rechts en links van den weg lagen de
lijken der gesneuvelde Russen in grep
pels en half met sneeuw bedekt en door
de koude bevroren. Ik kwam langs
wagens beladen met allerlei oorlogs
materiaal zadels, ransels, geweren
drie Russische auto’s met gloednieuw
afweergeschut, drie anti-tankkanonnen,
zware- en lichte mitrailleurs, twee
anks, maar ik zag geen ambulance met
gewonden noch transporten van ge-
