WIJZIGINGEN IN HET
PLOTSELINGE
BRITSCHE KABINET
De strijd
Finland
in
1940.
De ministers
van
en
oorlog
voorlichting afgetreden
No. 17460.
Zaterdag 6 Januari.
BELANGRIJKSTENIEUWS
BUITENLAND
Voorloopig geen Russisch
offensief in Karelië
igerde WAT WAS DE REDEN
VAN HET ONTSLAG?
Hore Belisha
een anderen post
Het Finsche legerbencht
PRIJS DER ADVERTENTIEN:
PRIJS DEZER COURANT:
BUITENLAND
EERSTE BLAD.
Vijfde blad, pap. 2.
wei I
en
Eerste blad, pap. 2.
Eerste blad, pap. 1
Eerste blad, pap. 2.
Hore Belisha
BINNENLAND
Vij/de blad, pap. k.
van
Oliver Stanley
ZWEDEN.
van
Afscheid van het departement.
toen
Zü heeft tot taak handel
bedrijf te verbeteren
Voor 's-Gravenhage bij vooruitbet. p. 3 mnd. met „Kikeriki”, „De Nieuwste Mode”,
„Koloniaal Bijblad" en „Letterkundig Bijblad” 3.Franco per post met Mode
blad ƒ4.zonder Modeblad 3.75. Buitenland ƒ9.Landen waarop het
verlaagd intern, drukwerk-posttarief van toepassing is 7.p. kw. Bij postkantoren
tegen de geldende goedk. abonn.prijzen. Afz. nummers 5 et., fr. p. post 10 ct.
De
niet
Briefwisseling Hore Belisha
Chamberlain.
De afgetreden minister
van oorlog.
De Britsche minister van oorlog Hore
Belisha is afgetreden en vervangen door
minister Stanley.
Eerste blad, pap. 1.
De Russen zouden niet van plan zijn
nog dezen winter een offensief tegen de
Mannerheimlinie in te zetten.
Eerste blad, pap. 1.
Het Zweedsche schip „Fenris” is in de
Bothnische Golf door een duikboot ge
torpedeerd.
Berlijn ziet oneenigheid in
het vijandelijke kamp.
United Press meldt uit Berlijn
In Duitsche politieke kringen is men
verheugd over het aftreden van Hore
Belisha, daar men er een aanduiding
in ziet van een mogelijke oneenigheid
in het vijandelijke kamp en ten tweede
daar Belisha een Jood is.
Dat dit aftreden een voorteeken van
vredespogingen zou zijn, wordt door
goedingelichte nazi's niet waarschijn
lijk geacht, in verband met andere
jongste ontwikkelingen, in het bijzon
der de beweerde Britsche bedoeling,
het terrein van den oorlog naar Scan
dinavië te verplaatsen.
In officieele kringen weigerde men,
zooals gewoonlijk, commentaar te geven
tot men een officieel rapport ontvan
gen zou hebben, men voegde er aan toe,
dat men eerst den politieken achter
grond van het aftreden moest onder
zoeken.
Overstroomingen hebben in Spanje en
Portugal groote schade aangericht
Eerste blad, pap. X
De Regeeringspersdienst publiceert
een verklaring over de verdediging van
de zelfstandigheid van ons land tegen
iederen aanrander.
Pierlot heeft het nieuwe Belgische ka
binet gevormd.
Het Rijk heeft belangrijke grondaao-
koopen gedaan voor houtproductie en
behoud van natuurschoon.
Vierde blad, pap. 2.
Vanochtend heeft Hore Belisha zijn
laatste bezoek gebracht aan zijn depar
tement. Hij heeft afscheid genomen
van de ambtenaren en vertrok vervol
gens naar zijn woning in een der voor
steden van Londen.
Van 15 regels 150. Iedere regel meer tot 10 regels 40 ct., daarna iedere regel
meer 50 ct. Reclames 90 ct. per regel. Bewijsnummers 5 ct., fr. p. post
10 ct Incasso binnen de stad 5 ct., buiten de stad volgens posttarief. Bij
vooruitbetaling: Kleine Advertenties 90 ct.; Dienstaanbiedingen 70 ct
Advertentiën waarin voorkomt „Brieven aan het bureau van dit blad" 10 ct meer.
United Press meldt uit Kopenhagen,
dat de Zweedsche verdedigingsstaf
overweegt het vormen van een corps
vrijwilligers, bestaande uit eenheden,
welke over het geheele land verspreid
zouden worden als verdediging tegen
parachute-troepen. Men meent, dat
men niet-gemobiliseerden zal vragen
zich voor vrijwilliger op te geven.
Gistermiddag zijn op het Ijsselmeer
bij Medemblik twee fraters-onderwjj-
zers door het ijs gezakt en verdronken.
Tweede blad, pap. 2.
In België is weer een drie-
partüen-regeering gevormd
Gebleken is, dat de miltvuurinfecti»
is veroorzaakt door beendermeel.
Tweede blad, pap 2.
In kringen, welke in nauw contact
staan met Hore Belisha, wordt gezegd,
dat hij niet voornemens is op het
oogenblik nog een verklaring af te leg
gen.
Dit nummer bestaat uit ZES bladen
het Koloniaal Bijblad
en het Zondagsblad „Kikeriki”
een schrijven aan den minister
president zegt Hore Belisha, dat hij
ook voortaan al wat in zijn vermogen
ligt zal bijdragen tot een zeer krachtige
oorlogsvoering, totdat deze succesrijk
zal zijn ten einde gebracht. Het ver
heugt hem, dat er geen verschil van
opvatting over de politiek bestaat tus-
schen hem en Chamberlain.
In een schrijven aan Hore Belisha
betreurt de ministerpresident, dat de
afgetreden minister geen post kon aan
vaarden bij de reconstructie der re-
geering door Chamberlain. De premier
brengt hulde voor de belangrijke her
vormingen door Hore Belisha in het
departement van oorlog aangebracht
en voegt hieraan toe:
„Het is voor mij een groote voldoe
ning, dat er nimmer moeilijkheden zijn
geweest tusschen ons over politiek en
over de noodzakelijkheid den oorlog
met de uiterste vastberadenheid voort
te zetten tot een succesrijk einde.
In een schrijven aan Chamberlain
zet MacMillan uiteen, dat hij werd
uitgenoodigd af te treden wegens de
„moeilijkheid veroorzaakt door 't feit,
dat ik een zetel in het Lagerhuis heb”,
mede teneinde aldus wijzigingen in het
kabinet te vergemakkelijken.
Groote politieke verrassing.
Te Londen is het aftreden van Hore
Belisha als een bom ingeslagen, meldt
United Press. Zijn heengaan is de
grootste politieke verrassing van den
huidigen oorlog.
In de bladen wordt erop gewezen,
dat de afgetreden minister vele critiek
Finnen vechten op Rus
sisch gebied.
De Finsche legatie te Londen ver
klaart, dat de Finsche troepen 15 tot
25 k.m. op Russisch gebied zijn door
gedrongen in de richting van Rapola.
De woordvoerder van het gezantschap
voegde hier nog aan toe, dat de Fin
nen reeds verscheidene dagen op Rus
sisch gebied vechten.
België heeft weer een nieuwe regee
ring De afgetreden premier Pierlot
heeft gisteravond zijn vierde nationale
kabinet gevormd. Het is samengesteld
uit 14 ministers in plaats van 18, het
geen een besparing geeft van vier
honderdduizend franc. De drie groote
partijen, n.l. katholieken, liberalen en
socialisten zijn erin vertegenwoordigd.
In het afgeloopen jaar 1939, dat voor
België een crisisperiode was, deed men
experimenten met drie- en tweepar-
tijen-regeeringen, die niet door het
parlement maar door de politieke par
tijen ten val werden gebracht. Aan het
begin van 1939 zetelde een gereorgani
seerde driepartijenregeering onder lei
ding van Spaak, nadat de kwestie over
de betrekkingen met Spanje geregeld
was. De twist over de benoeming van
den activist dr. Martens tot lid van de
koninklijke Vlaamsche academie leidde
tot het uittreden van de liberalen. Een
katholiek-socialistische regeering-Pier-
lot kon zich niet handhaven, omdat
links en rechts het niet eens konden
worden over de financieele politiek.
Na nieuwe verkiezingen, waarbij de
socialisten vetliezen leden trad een
katholiek-liberale regeering onder lei
ding van Pierlot op. Toen de oorlog
uitbrak werd het kabinet van 13 leden
met 5 socialisten uitgebreid. Dit kabi
net, dat veel politiek geharrewar te
doorstaan had, had ook veel op haar
actief. Het lukte de regeering België tot
dusver buiten den oorlog te houden en
alle partijen te winnen voor een strikte
neutraliteitspolitiek. De prestaties van
den minister van defensie, generaal
Denis, die ook thans weer dien post
bekleedt werden zeer gewaardeerd.
De heer Gutt, de minister van finan
ciën, heeft in den chaos der staats
financiën gevolg van de binnenland-
sche politieke verwarring ir» het eerste
halfjaar van 1939 weer wat orde ge
bracht.
Aan de regeering werd echter ver
weten, dat zij geen actieve economi
sche politiek voerde en dat zij in 1940
uitgaven van 20 milliard wil doen, bij
een optimistisch geschat nationaal in
komen van 60 milliard franc. Het
transportvraagstuk, de kwestie der ont
brekende scheepstonnage, is nog steeds
niet geregeld, een aantal industrieën
beklaagt zich reeds over gebrek aan
grondstoffen. Terwijl de steenkool het
eenige kostbare ruilmiddel is om die
grondstoffen te bekomen, kan het toch
nog tot een „bliksemstakmg” komen,
omdat er tusschen regeering, werkge
vers en werknemers geen eenstemmig
heid bestaat over de wijze waarop de
productie moet worden opgevoerd.
En danal is het nu de tijd der
offers, gelijk de heer Spaak het de
vorige week op een vergadering van
mijnwerkers verklaarde, iedereen ziet
ze liever door een ander brengen De
arbeiders willen de garantie hebben,
dat b.v. verlenging van den arbeids
duur niet het begin is van een defini-
tieven aanval op de sociale wetten. De
conservatieven zijn verbolgen over de
belasting op buitengewone winsten.
De financieele schandalen in den
laatsten tijd brachten twee ministers
in opspraak en de reeds wankele re
geering kon zich niet handhaven. Men
gaat het thans nog eens probeeren met
een beperkte driepartijenregeering, om
dat tenslotte de meerderheid van de
bevolking geen andere samenstelling
wenscht. Het succes van de nieuwe re
geering zal er van afhangen of men
erin slaagt het politieke harrewarren
te komen, een vertrouwde
po-
het
Een hevig artillerievuur woedde aan
het Westelijke front-
Eerste blad, pap. 2.
Engeland voert onderhandelingen met
Amerika over aankoop van handels
schepen.
vloot de controle over haar eigen
luchtwapen zou krijgen. Hore Belisha
had toen verkaard, dat niets van dien
aard overwogen werd ten aanzien van
leger en luchtmacht, tusschen welke een
zeer innige samenwerking bestond.
Het schijnt dat onlangs deze kwestie
weer naar voren is gekomen onder een
scherper vorm als gevolg van de on
dervinding, welke men in de eerste
maanden van den oorlog heeft opge
daan.
Het luchtleger, aldus deed men op
merken, moet zich van zuiver militaire
taken kwijten welke essentieel zijn
voor de oorlogvoering en zou daarom
volledig deel moeten uitmaken van het
leger zooals het luchtwapen van de
marine deel uitmaakt van de marine.
te boven
samenwerking te herstellen in de
gingen om handel en bedrijf in
land te verbeteren.
In militaire kringen te Helsinki
acht men het niet waarschijnlijk,
dat het Russische opperbevel een
groot offensief tegen de Manner-
heün-linie in Karelië zal inzetten.
De Russen schijnen voor de win
termaanden een soliede verdedi
gingslinie op te bouwen.
De Finsche troepen hebben Salla
bezet. Salla vormt een der belang
rijkste strategische punten
Midden-Finland.
Langs de geheele Noorsche grens
heeft gisteren geen actie plaats ge
vonden. Er heerschte mist en een
temperatuur van veertig graden
onder nul. Dertien Finsche solda
ten staken gisteren de Noorsche
grens over en werden geïnterneerd.
Deze courant verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
BUREAUX: WAGENSTRAAT 35—87
Telefoon 116300 (zeven lijnen) Giro No. 12500
VERVANGING VAN
HORE BELISHA VERWEKT
POLITIEKEN STORM IN
ENGELAND
Nog kleine wijzigingen mo
gelijk.
Deze wijzigingen voltooien een her
bezetting van voorname posten in de
regeering. Hiermede is evenwel niet
uitgesloten, dat later nog enkele kleine
wijzigingen zullen worden aange
bracht
De negende partij van den schaak
tweekamp Eu we— Keres ia na 34 zetten
door Keres, die met zwart speelde,
gewonnen. De stand is thans: Keres
5 punten, Euwe 4 punten.
Zesde blad, pap. 1.
Te Londen is gisteravond een offi
cieele verklaring van den volgen
den inhoud gepubliceerd:
„Hore Belisha, de minister van
oorlog, en lord MacMillan, de mi
nister van voorlichtinghebben
ontslag aangevraagd, dat hun door
den koning is verleend.
De koning heeft de volgende be
noemingen goedgekeurd: minister
van oorlog wordt Oliver Stanley,
minister van handel wordt sir An
drew Duncan en minister
voorlichting sir John Reith”.
Onaangename indruk in Engeland
Het Britsche publiek gelooft ook na
het aftreden van Hore Belisha aan de
verzekering, dat Engeland zal voort
gaan „den oorlog zoo snel mogelijk te
voeren”, maar toch zijn, zoo meldt
United Press, vele bewonderaars van
den „lachenden minister” onaangenaam
getroffen door het nieuws van zijn
plotseling aftreden, dat het gevoel geeft
alsof de stuurman van boord gegaan
is voor zoover het ’t moderne leger
betreft.
De benoeming van Stanley, die als
minister van handel weinig bekendheid
genoot, maakt de zaak vergeleken bij
de populariteit van Hore Belisha nog
onaangenamer.
De wijzigingen van gisteren kwamen
zoo onverwacht, dat Belisha zelf nog
niets wist voor hij gisteren in Downing-
street 10 ontboden werd, waar Cham
berlain hem de portefeuille van handel
aanbood in ruil voor die van oorlog.
De bewonderaars van Belisha juichen
zijn beslissing toe om dit aanbod te
weigeren, hetgeen gekwalificeerd wordt
als „een doekje voor het bloeden”. Zij
zeggen, dat Hore Belisha maar tijde
lijk op den achtergrond geraakt is,
maar dat er nog geenszins een einde
is gekomen aan zijn brilliante politieke
carrière.
Op de vraag of hij commentaar wilde
geven op zijn aftreden antwoordde
Belisha glimlachend: „Lieve help neen”.
Intusschen ligt minister Stanley in
bed met griep en het is nog niet be
kend wanneer hij zijn werkzaamheden
zal kunnen beginnen.
Hore Belisha, die sinds 1937 minis
ter van oorlog is geweest, was tevoren
minister van verkeer.
Stanley was sedert 1937 minister
van handel. Zijn vader, lord Derby,
heeft in de oorlogsjaren de portefeuille
van oorlog bezet.
Duncan is de bekende industrieel en
directeur van de ~>ank van Engeland.
Onlangs was hij voorzitter geworden
van de commissie tot controle op de
munitieleveringen.
Reith is bekend als gewezen direc-
teur-generaal van de B.B.C. (radio-om-
roep), laatstelijk was hij voorzitter van
de nationale groep voor burgerlucht
vaart.
Nog Duncan, noch Reith is lid van
het parlement, doch men verwacht, dat
spoedig in het Lagerhuis voor hen bei
den zetels gevonden zullen kunnen wor
den.
Het verluidt, dat Hore Belisha de
portefeuille van handel was aangebo
den, doch dat hij deze niet heeft kun
nen aanvaarden.
Stanley zal de plaats van Hore
Belisha in het oorlogskabinet innemen.
andere functionarissen behooren
tot het oorlogskabinet.
De 43-jarige afgetreden minister
Hore Belisha deed zich reeds in zijn
studentenjaren als een zeer begaafd
man kennen.
Toen de wereldoorlog uitbrak, brak
hij zijn studies af om dienst te nemen
als gewoon soldaat
In korten tijd klom hij op en toen
de oorlog afgeloopen was verliet hij als
majoor het leger.
Nauwelijks 25 jaar, werd hij tot lid
van het parlement gekozen, als jong
liberaal, volgeling van Lloyd George.
Den eersten stap op den ministerieelen
ladder zette hij, toen hij onder-minister
van handel werd. Zijn energie was zoo
opvallend, dat hij spoedig financieel
secretaris van de schatkist werd. Ver
volgens werd hij minister van verkeer
en als zoodanig deed hij onmiddellijk
van zich spreken.
Hij begon de algemeene veiligheid
belangrijk te verhoogen. Wielrijders,
motorrijders en automobilisten werden
bekogeld met een hagel van verorde
ningen, maatregelen en bepalingen,
„want discipline”, verklaarde Belisha,
„is het fundament van een gelukkig
volk. Wij kunnen van niemand mili
taire gehoorzaamheid verlangen, maar
wel het volste recht een beroep op zijn
geweten doen, doordat wij hem op de
gevaren opmerkzaam maken, waarin
hij zijn medeburgers brengt, wanneer
hij de grondstellingen van de disci
pline niet in acht neemt.”
Als minister van verkeer leerde hij
met fiets, motorrijwiel, auto en vlieg
tuig omgaan, opdat niemand hem ver
wijten kon, geen verstand te hebben
van dingen, waarover hij te beslissen
had.
Daarna werd Belisha minister van
oorlog. Zijn voorganger, Duff Cooper,
slaagde niet goed met de recruteering
van het Engelsche leger. Daarom koos
Chamberlain den energieken Belisha
tot minister van oorlog. Zijn verwach
ting, dat deze beter slagen zou. kwam
uit, want heel wat veranderingen heb
ben hun intrede in het leger gedaan.
Belisha houdt niet van oude tradities,
de woorden „onderdanigheid”, „dienst
plichtige” bestaan niet voor hem hij
kent slechts het woord „kameraad
Want hij zelf heeft in den groeten we
reldoorlog geleerd, dat de moderne
oorlog niet gewonnen wordt met ab
solute gehoorzaamheid, doch met den
kameraadschapsgeest, welke een veel
sterker wapen is. Uit al zijn maat
regelen sprak zijn ijzeren wil, een En-
gelsch volksleger te willen scheppen.
Bij het Engelsche volk is Hore Be
lisha bijzonder populair. Zijn maatre
gel om de oude legerleiders te vervan
gen door jongere, droeg daar veel toe
bij. Aan den anderen kant heeft het
hem niet aan tegenkanting ontbroken
in het parlement en van de zijde van
zijn mede-ministers.
Eenige maanden geleden scheen zijn
positie te wankelen, toen Duncan San-
dys, schoonzoon van Churchill, hem in
het Lagerhuis verweet, dat hij de
Britsche weermacht in een veel te
mooi daglicht stelde.
Eenigen tijd daarna, werd hij door
minister Hudson aangevallen, omdat
hij de defensie te veel zou verwaarloo-
zen. In beide gevallen kon Belisha
echter gehanhaafd blijven. Zijn positie
scheen versterkt na het succesvolle
transport van het Britsche expeditie-
leger naar Frankrijk.
Het Finsche legerbericht van giste
ren zegt „Te land Op den avond van
de 4den Januari heerschte op de Kare-
lische landengte een groote bedrijvig
heid der artillerie. In den loop van den
avond deed de vijand een aanval op
Kirvesmaki aan de Taipale. Ten Noor
den van het Ladogameer aan het Ooste
lijk front viel in hoofdzaak activiteit
van patrouilles en artillerie te melden.
Een stelling werd door twee compag
nieën Russische grenswachten aange
vallen. De aanval werd afgeslagen, de
Russen verloren 150 man. In den sec
tor Aütojoki is een vijandelijke aanval
afgeslagen. Te Suomunalmi hebben de
had, maar ook vele aanhangers die zijn
krachtig optredne bewonderden.
Belisha’s methodes en hervormingen
in het departement van oorlog brach
ten hem reeds lang voor het uitbreken
van den oorlog in conflict met de con
servatieve legerleiders, die hem nooit
vergaven dat hij zonder op ouderdom
te letten de ouderen op pensioen stelde
en door jongeren verving. Belisha
maakte dat generaal Gort vele oudere
officieren passeerde en benoemde ook
jongere officieren in den legerraad.
Ook in Canada heeft het aftreden
van Hore Belisha groote verrassing ge
wekt. Hij werd beschouwd als een uit
stekend leider van zijn departement,
speciaal na de verjonging, welke hij
den legerstaf heeft doen ondergaan.
Het vertrek van McMillan werd ver
wacht, daar het departement van voor
lichting sterk becritiseerd werd. De be
noeming van Reith was echter verras
send.
De benoeming van Stanley als minis
ter van oorlog komt ook als een ver
rassing, daar het waarschijnlijk be-
teekent dat de generale staf de vrije
hand zal hebben.
Een kwestie
luchtleger.
Naar aanleiding van het aftreden
van Hore Belisha herinnert men er aan
dat in de laatste weken het gerucht
heeft geloopen over de vraag, te we
ten of het luchtieger van het Britsche
expeditiecorps onafhankelijk moest
•jven of dat het onder de controle
van de departementen van oorlog en
luchtvaart zou moeten worden ge
plaatst.
Deze vraag was een jaar geleden in
agerhuis ter sprake gekomen en
werd het besluit genomen, dat de
over het
Men verwacht volledige opheldering
door Chamberlain
Een politieke storm is in Engeland
opgestoken tengevolge van het ontslag
van minister Hore Belisha, aldus meldt
United Press uit Londen. Chamberlain
zal voor het parlement, wanneer dit
weer bijeenkomt den 16-den Januari,
een volledige verklaring af moeten
leggen over wat er achter de schermen
geschied is. Mogelijk zal ook Belisha
zijn standpunt weergeven. Zoolang de
ze uitleggingen nog niet bekend zijn
doen verschillende veronderstellingen
opgeld.
Sommigen zijn van meening, dat er
een conflict ontstaan is tusschen den
minister en zijn generaals, andere dat
er een geschil is ontstaan tusschen het
departement van oorlog en dat van
luchtvaart over de vraag van het
Britsche expeditie-leger om een eigen
luchtmacht. Tenslotte is er een groep
die meent, dat redenen van „socialen
aard” achter het ontslag steken. In
sommige kringen zou namelijk mis
noegen heerschen, dat in deze moeilijke
tijden het departement van oorlog in
handen was van een Jood inplaats van
een telg uit een van Engeland’s oudste
families.
Hore Belisha tot zijn kiezers
Hore Belisha heeft een boodschap
gericht tot zijn kiezers in Devonport,
waarin hij o.m. zegt, dat hij in vier
verschillende departementen hard
heeft gewerkt. In het laatste, dat Van
oorlog, rustte op hem de plicht van
een drastische reorganisatie van het
Britsche leger, om dit geheel voor den
oorlog gesfehikt te maken.
In het leger waren talrijke uitbrei
dingen noodig en het trekt thans in
het veld als een democratische orga
nisatie, welke steeds groeit. Wanneer
de gelegenheid komt, zal het zijn waar
de toonen. Hore Belisha zegt er trotsch
op te zijn, dat hij heeft mogen mede
werken aan de vorming. Welke taak
hij ook in de toekomst nog te vervul
len zal krijgen, hij zal deze met ijver
volbrengen, doch op het oogenblik
denkt hij slechts aan het winnen van
den oorlog.
HAAGSCIIE
COURANT
OVERZICHT.
In
VERDEDIGING TEGEN PARACHUTE
TROEPEN.
Bijkantoren: Scheveningen, Keizerstr. 319, Tel. 550310; Rijswijk, Kantoor-
boekh. Leeuwendaal, Oranjelaan 3, Tel. 119461, Voorburg, Boekhandel H. E.
G. Ruijs, Heerenstr. 124, Tel. 778038; Filialen: N.V. Kantoorboekh. Th. J.
de Koning, Goudsbloemlaan 3, Tel. 330263; Boekh. J. B. v. Beters Jr., There-
siastr. 108a, Tal. 772444; Boekh. E. D. Couvée, van Hoytemastr. 66, Tel. 721187
I