WIJZIGINGEN IN HET PLOTSELINGE BRITSCHE KABINET De strijd Finland in 1940. De ministers van en oorlog voorlichting afgetreden No. 17460. Zaterdag 6 Januari. BELANGRIJKSTENIEUWS BUITENLAND Voorloopig geen Russisch offensief in Karelië igerde WAT WAS DE REDEN VAN HET ONTSLAG? Hore Belisha een anderen post Het Finsche legerbencht PRIJS DER ADVERTENTIEN: PRIJS DEZER COURANT: BUITENLAND EERSTE BLAD. Vijfde blad, pap. 2. wei I en Eerste blad, pap. 2. Eerste blad, pap. 1 Eerste blad, pap. 2. Hore Belisha BINNENLAND Vij/de blad, pap. k. van Oliver Stanley ZWEDEN. van Afscheid van het departement. toen Zü heeft tot taak handel bedrijf te verbeteren Voor 's-Gravenhage bij vooruitbet. p. 3 mnd. met „Kikeriki”, „De Nieuwste Mode”, „Koloniaal Bijblad" en „Letterkundig Bijblad” 3.Franco per post met Mode blad ƒ4.zonder Modeblad 3.75. Buitenland ƒ9.Landen waarop het verlaagd intern, drukwerk-posttarief van toepassing is 7.p. kw. Bij postkantoren tegen de geldende goedk. abonn.prijzen. Afz. nummers 5 et., fr. p. post 10 ct. De niet Briefwisseling Hore Belisha Chamberlain. De afgetreden minister van oorlog. De Britsche minister van oorlog Hore Belisha is afgetreden en vervangen door minister Stanley. Eerste blad, pap. 1. De Russen zouden niet van plan zijn nog dezen winter een offensief tegen de Mannerheimlinie in te zetten. Eerste blad, pap. 1. Het Zweedsche schip „Fenris” is in de Bothnische Golf door een duikboot ge torpedeerd. Berlijn ziet oneenigheid in het vijandelijke kamp. United Press meldt uit Berlijn In Duitsche politieke kringen is men verheugd over het aftreden van Hore Belisha, daar men er een aanduiding in ziet van een mogelijke oneenigheid in het vijandelijke kamp en ten tweede daar Belisha een Jood is. Dat dit aftreden een voorteeken van vredespogingen zou zijn, wordt door goedingelichte nazi's niet waarschijn lijk geacht, in verband met andere jongste ontwikkelingen, in het bijzon der de beweerde Britsche bedoeling, het terrein van den oorlog naar Scan dinavië te verplaatsen. In officieele kringen weigerde men, zooals gewoonlijk, commentaar te geven tot men een officieel rapport ontvan gen zou hebben, men voegde er aan toe, dat men eerst den politieken achter grond van het aftreden moest onder zoeken. Overstroomingen hebben in Spanje en Portugal groote schade aangericht Eerste blad, pap. X De Regeeringspersdienst publiceert een verklaring over de verdediging van de zelfstandigheid van ons land tegen iederen aanrander. Pierlot heeft het nieuwe Belgische ka binet gevormd. Het Rijk heeft belangrijke grondaao- koopen gedaan voor houtproductie en behoud van natuurschoon. Vierde blad, pap. 2. Vanochtend heeft Hore Belisha zijn laatste bezoek gebracht aan zijn depar tement. Hij heeft afscheid genomen van de ambtenaren en vertrok vervol gens naar zijn woning in een der voor steden van Londen. Van 15 regels 150. Iedere regel meer tot 10 regels 40 ct., daarna iedere regel meer 50 ct. Reclames 90 ct. per regel. Bewijsnummers 5 ct., fr. p. post 10 ct Incasso binnen de stad 5 ct., buiten de stad volgens posttarief. Bij vooruitbetaling: Kleine Advertenties 90 ct.; Dienstaanbiedingen 70 ct Advertentiën waarin voorkomt „Brieven aan het bureau van dit blad" 10 ct meer. United Press meldt uit Kopenhagen, dat de Zweedsche verdedigingsstaf overweegt het vormen van een corps vrijwilligers, bestaande uit eenheden, welke over het geheele land verspreid zouden worden als verdediging tegen parachute-troepen. Men meent, dat men niet-gemobiliseerden zal vragen zich voor vrijwilliger op te geven. Gistermiddag zijn op het Ijsselmeer bij Medemblik twee fraters-onderwjj- zers door het ijs gezakt en verdronken. Tweede blad, pap. 2. In België is weer een drie- partüen-regeering gevormd Gebleken is, dat de miltvuurinfecti» is veroorzaakt door beendermeel. Tweede blad, pap 2. In kringen, welke in nauw contact staan met Hore Belisha, wordt gezegd, dat hij niet voornemens is op het oogenblik nog een verklaring af te leg gen. Dit nummer bestaat uit ZES bladen het Koloniaal Bijblad en het Zondagsblad „Kikeriki” een schrijven aan den minister president zegt Hore Belisha, dat hij ook voortaan al wat in zijn vermogen ligt zal bijdragen tot een zeer krachtige oorlogsvoering, totdat deze succesrijk zal zijn ten einde gebracht. Het ver heugt hem, dat er geen verschil van opvatting over de politiek bestaat tus- schen hem en Chamberlain. In een schrijven aan Hore Belisha betreurt de ministerpresident, dat de afgetreden minister geen post kon aan vaarden bij de reconstructie der re- geering door Chamberlain. De premier brengt hulde voor de belangrijke her vormingen door Hore Belisha in het departement van oorlog aangebracht en voegt hieraan toe: „Het is voor mij een groote voldoe ning, dat er nimmer moeilijkheden zijn geweest tusschen ons over politiek en over de noodzakelijkheid den oorlog met de uiterste vastberadenheid voort te zetten tot een succesrijk einde. In een schrijven aan Chamberlain zet MacMillan uiteen, dat hij werd uitgenoodigd af te treden wegens de „moeilijkheid veroorzaakt door 't feit, dat ik een zetel in het Lagerhuis heb”, mede teneinde aldus wijzigingen in het kabinet te vergemakkelijken. Groote politieke verrassing. Te Londen is het aftreden van Hore Belisha als een bom ingeslagen, meldt United Press. Zijn heengaan is de grootste politieke verrassing van den huidigen oorlog. In de bladen wordt erop gewezen, dat de afgetreden minister vele critiek Finnen vechten op Rus sisch gebied. De Finsche legatie te Londen ver klaart, dat de Finsche troepen 15 tot 25 k.m. op Russisch gebied zijn door gedrongen in de richting van Rapola. De woordvoerder van het gezantschap voegde hier nog aan toe, dat de Fin nen reeds verscheidene dagen op Rus sisch gebied vechten. België heeft weer een nieuwe regee ring De afgetreden premier Pierlot heeft gisteravond zijn vierde nationale kabinet gevormd. Het is samengesteld uit 14 ministers in plaats van 18, het geen een besparing geeft van vier honderdduizend franc. De drie groote partijen, n.l. katholieken, liberalen en socialisten zijn erin vertegenwoordigd. In het afgeloopen jaar 1939, dat voor België een crisisperiode was, deed men experimenten met drie- en tweepar- tijen-regeeringen, die niet door het parlement maar door de politieke par tijen ten val werden gebracht. Aan het begin van 1939 zetelde een gereorgani seerde driepartijenregeering onder lei ding van Spaak, nadat de kwestie over de betrekkingen met Spanje geregeld was. De twist over de benoeming van den activist dr. Martens tot lid van de koninklijke Vlaamsche academie leidde tot het uittreden van de liberalen. Een katholiek-socialistische regeering-Pier- lot kon zich niet handhaven, omdat links en rechts het niet eens konden worden over de financieele politiek. Na nieuwe verkiezingen, waarbij de socialisten vetliezen leden trad een katholiek-liberale regeering onder lei ding van Pierlot op. Toen de oorlog uitbrak werd het kabinet van 13 leden met 5 socialisten uitgebreid. Dit kabi net, dat veel politiek geharrewar te doorstaan had, had ook veel op haar actief. Het lukte de regeering België tot dusver buiten den oorlog te houden en alle partijen te winnen voor een strikte neutraliteitspolitiek. De prestaties van den minister van defensie, generaal Denis, die ook thans weer dien post bekleedt werden zeer gewaardeerd. De heer Gutt, de minister van finan ciën, heeft in den chaos der staats financiën gevolg van de binnenland- sche politieke verwarring ir» het eerste halfjaar van 1939 weer wat orde ge bracht. Aan de regeering werd echter ver weten, dat zij geen actieve economi sche politiek voerde en dat zij in 1940 uitgaven van 20 milliard wil doen, bij een optimistisch geschat nationaal in komen van 60 milliard franc. Het transportvraagstuk, de kwestie der ont brekende scheepstonnage, is nog steeds niet geregeld, een aantal industrieën beklaagt zich reeds over gebrek aan grondstoffen. Terwijl de steenkool het eenige kostbare ruilmiddel is om die grondstoffen te bekomen, kan het toch nog tot een „bliksemstakmg” komen, omdat er tusschen regeering, werkge vers en werknemers geen eenstemmig heid bestaat over de wijze waarop de productie moet worden opgevoerd. En danal is het nu de tijd der offers, gelijk de heer Spaak het de vorige week op een vergadering van mijnwerkers verklaarde, iedereen ziet ze liever door een ander brengen De arbeiders willen de garantie hebben, dat b.v. verlenging van den arbeids duur niet het begin is van een defini- tieven aanval op de sociale wetten. De conservatieven zijn verbolgen over de belasting op buitengewone winsten. De financieele schandalen in den laatsten tijd brachten twee ministers in opspraak en de reeds wankele re geering kon zich niet handhaven. Men gaat het thans nog eens probeeren met een beperkte driepartijenregeering, om dat tenslotte de meerderheid van de bevolking geen andere samenstelling wenscht. Het succes van de nieuwe re geering zal er van afhangen of men erin slaagt het politieke harrewarren te komen, een vertrouwde po- het Een hevig artillerievuur woedde aan het Westelijke front- Eerste blad, pap. 2. Engeland voert onderhandelingen met Amerika over aankoop van handels schepen. vloot de controle over haar eigen luchtwapen zou krijgen. Hore Belisha had toen verkaard, dat niets van dien aard overwogen werd ten aanzien van leger en luchtmacht, tusschen welke een zeer innige samenwerking bestond. Het schijnt dat onlangs deze kwestie weer naar voren is gekomen onder een scherper vorm als gevolg van de on dervinding, welke men in de eerste maanden van den oorlog heeft opge daan. Het luchtleger, aldus deed men op merken, moet zich van zuiver militaire taken kwijten welke essentieel zijn voor de oorlogvoering en zou daarom volledig deel moeten uitmaken van het leger zooals het luchtwapen van de marine deel uitmaakt van de marine. te boven samenwerking te herstellen in de gingen om handel en bedrijf in land te verbeteren. In militaire kringen te Helsinki acht men het niet waarschijnlijk, dat het Russische opperbevel een groot offensief tegen de Manner- heün-linie in Karelië zal inzetten. De Russen schijnen voor de win termaanden een soliede verdedi gingslinie op te bouwen. De Finsche troepen hebben Salla bezet. Salla vormt een der belang rijkste strategische punten Midden-Finland. Langs de geheele Noorsche grens heeft gisteren geen actie plaats ge vonden. Er heerschte mist en een temperatuur van veertig graden onder nul. Dertien Finsche solda ten staken gisteren de Noorsche grens over en werden geïnterneerd. Deze courant verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen BUREAUX: WAGENSTRAAT 35—87 Telefoon 116300 (zeven lijnen) Giro No. 12500 VERVANGING VAN HORE BELISHA VERWEKT POLITIEKEN STORM IN ENGELAND Nog kleine wijzigingen mo gelijk. Deze wijzigingen voltooien een her bezetting van voorname posten in de regeering. Hiermede is evenwel niet uitgesloten, dat later nog enkele kleine wijzigingen zullen worden aange bracht De negende partij van den schaak tweekamp Eu we— Keres ia na 34 zetten door Keres, die met zwart speelde, gewonnen. De stand is thans: Keres 5 punten, Euwe 4 punten. Zesde blad, pap. 1. Te Londen is gisteravond een offi cieele verklaring van den volgen den inhoud gepubliceerd: „Hore Belisha, de minister van oorlog, en lord MacMillan, de mi nister van voorlichtinghebben ontslag aangevraagd, dat hun door den koning is verleend. De koning heeft de volgende be noemingen goedgekeurd: minister van oorlog wordt Oliver Stanley, minister van handel wordt sir An drew Duncan en minister voorlichting sir John Reith”. Onaangename indruk in Engeland Het Britsche publiek gelooft ook na het aftreden van Hore Belisha aan de verzekering, dat Engeland zal voort gaan „den oorlog zoo snel mogelijk te voeren”, maar toch zijn, zoo meldt United Press, vele bewonderaars van den „lachenden minister” onaangenaam getroffen door het nieuws van zijn plotseling aftreden, dat het gevoel geeft alsof de stuurman van boord gegaan is voor zoover het ’t moderne leger betreft. De benoeming van Stanley, die als minister van handel weinig bekendheid genoot, maakt de zaak vergeleken bij de populariteit van Hore Belisha nog onaangenamer. De wijzigingen van gisteren kwamen zoo onverwacht, dat Belisha zelf nog niets wist voor hij gisteren in Downing- street 10 ontboden werd, waar Cham berlain hem de portefeuille van handel aanbood in ruil voor die van oorlog. De bewonderaars van Belisha juichen zijn beslissing toe om dit aanbod te weigeren, hetgeen gekwalificeerd wordt als „een doekje voor het bloeden”. Zij zeggen, dat Hore Belisha maar tijde lijk op den achtergrond geraakt is, maar dat er nog geenszins een einde is gekomen aan zijn brilliante politieke carrière. Op de vraag of hij commentaar wilde geven op zijn aftreden antwoordde Belisha glimlachend: „Lieve help neen”. Intusschen ligt minister Stanley in bed met griep en het is nog niet be kend wanneer hij zijn werkzaamheden zal kunnen beginnen. Hore Belisha, die sinds 1937 minis ter van oorlog is geweest, was tevoren minister van verkeer. Stanley was sedert 1937 minister van handel. Zijn vader, lord Derby, heeft in de oorlogsjaren de portefeuille van oorlog bezet. Duncan is de bekende industrieel en directeur van de ~>ank van Engeland. Onlangs was hij voorzitter geworden van de commissie tot controle op de munitieleveringen. Reith is bekend als gewezen direc- teur-generaal van de B.B.C. (radio-om- roep), laatstelijk was hij voorzitter van de nationale groep voor burgerlucht vaart. Nog Duncan, noch Reith is lid van het parlement, doch men verwacht, dat spoedig in het Lagerhuis voor hen bei den zetels gevonden zullen kunnen wor den. Het verluidt, dat Hore Belisha de portefeuille van handel was aangebo den, doch dat hij deze niet heeft kun nen aanvaarden. Stanley zal de plaats van Hore Belisha in het oorlogskabinet innemen. andere functionarissen behooren tot het oorlogskabinet. De 43-jarige afgetreden minister Hore Belisha deed zich reeds in zijn studentenjaren als een zeer begaafd man kennen. Toen de wereldoorlog uitbrak, brak hij zijn studies af om dienst te nemen als gewoon soldaat In korten tijd klom hij op en toen de oorlog afgeloopen was verliet hij als majoor het leger. Nauwelijks 25 jaar, werd hij tot lid van het parlement gekozen, als jong liberaal, volgeling van Lloyd George. Den eersten stap op den ministerieelen ladder zette hij, toen hij onder-minister van handel werd. Zijn energie was zoo opvallend, dat hij spoedig financieel secretaris van de schatkist werd. Ver volgens werd hij minister van verkeer en als zoodanig deed hij onmiddellijk van zich spreken. Hij begon de algemeene veiligheid belangrijk te verhoogen. Wielrijders, motorrijders en automobilisten werden bekogeld met een hagel van verorde ningen, maatregelen en bepalingen, „want discipline”, verklaarde Belisha, „is het fundament van een gelukkig volk. Wij kunnen van niemand mili taire gehoorzaamheid verlangen, maar wel het volste recht een beroep op zijn geweten doen, doordat wij hem op de gevaren opmerkzaam maken, waarin hij zijn medeburgers brengt, wanneer hij de grondstellingen van de disci pline niet in acht neemt.” Als minister van verkeer leerde hij met fiets, motorrijwiel, auto en vlieg tuig omgaan, opdat niemand hem ver wijten kon, geen verstand te hebben van dingen, waarover hij te beslissen had. Daarna werd Belisha minister van oorlog. Zijn voorganger, Duff Cooper, slaagde niet goed met de recruteering van het Engelsche leger. Daarom koos Chamberlain den energieken Belisha tot minister van oorlog. Zijn verwach ting, dat deze beter slagen zou. kwam uit, want heel wat veranderingen heb ben hun intrede in het leger gedaan. Belisha houdt niet van oude tradities, de woorden „onderdanigheid”, „dienst plichtige” bestaan niet voor hem hij kent slechts het woord „kameraad Want hij zelf heeft in den groeten we reldoorlog geleerd, dat de moderne oorlog niet gewonnen wordt met ab solute gehoorzaamheid, doch met den kameraadschapsgeest, welke een veel sterker wapen is. Uit al zijn maat regelen sprak zijn ijzeren wil, een En- gelsch volksleger te willen scheppen. Bij het Engelsche volk is Hore Be lisha bijzonder populair. Zijn maatre gel om de oude legerleiders te vervan gen door jongere, droeg daar veel toe bij. Aan den anderen kant heeft het hem niet aan tegenkanting ontbroken in het parlement en van de zijde van zijn mede-ministers. Eenige maanden geleden scheen zijn positie te wankelen, toen Duncan San- dys, schoonzoon van Churchill, hem in het Lagerhuis verweet, dat hij de Britsche weermacht in een veel te mooi daglicht stelde. Eenigen tijd daarna, werd hij door minister Hudson aangevallen, omdat hij de defensie te veel zou verwaarloo- zen. In beide gevallen kon Belisha echter gehanhaafd blijven. Zijn positie scheen versterkt na het succesvolle transport van het Britsche expeditie- leger naar Frankrijk. Het Finsche legerbericht van giste ren zegt „Te land Op den avond van de 4den Januari heerschte op de Kare- lische landengte een groote bedrijvig heid der artillerie. In den loop van den avond deed de vijand een aanval op Kirvesmaki aan de Taipale. Ten Noor den van het Ladogameer aan het Ooste lijk front viel in hoofdzaak activiteit van patrouilles en artillerie te melden. Een stelling werd door twee compag nieën Russische grenswachten aange vallen. De aanval werd afgeslagen, de Russen verloren 150 man. In den sec tor Aütojoki is een vijandelijke aanval afgeslagen. Te Suomunalmi hebben de had, maar ook vele aanhangers die zijn krachtig optredne bewonderden. Belisha’s methodes en hervormingen in het departement van oorlog brach ten hem reeds lang voor het uitbreken van den oorlog in conflict met de con servatieve legerleiders, die hem nooit vergaven dat hij zonder op ouderdom te letten de ouderen op pensioen stelde en door jongeren verving. Belisha maakte dat generaal Gort vele oudere officieren passeerde en benoemde ook jongere officieren in den legerraad. Ook in Canada heeft het aftreden van Hore Belisha groote verrassing ge wekt. Hij werd beschouwd als een uit stekend leider van zijn departement, speciaal na de verjonging, welke hij den legerstaf heeft doen ondergaan. Het vertrek van McMillan werd ver wacht, daar het departement van voor lichting sterk becritiseerd werd. De be noeming van Reith was echter verras send. De benoeming van Stanley als minis ter van oorlog komt ook als een ver rassing, daar het waarschijnlijk be- teekent dat de generale staf de vrije hand zal hebben. Een kwestie luchtleger. Naar aanleiding van het aftreden van Hore Belisha herinnert men er aan dat in de laatste weken het gerucht heeft geloopen over de vraag, te we ten of het luchtieger van het Britsche expeditiecorps onafhankelijk moest •jven of dat het onder de controle van de departementen van oorlog en luchtvaart zou moeten worden ge plaatst. Deze vraag was een jaar geleden in agerhuis ter sprake gekomen en werd het besluit genomen, dat de over het Men verwacht volledige opheldering door Chamberlain Een politieke storm is in Engeland opgestoken tengevolge van het ontslag van minister Hore Belisha, aldus meldt United Press uit Londen. Chamberlain zal voor het parlement, wanneer dit weer bijeenkomt den 16-den Januari, een volledige verklaring af moeten leggen over wat er achter de schermen geschied is. Mogelijk zal ook Belisha zijn standpunt weergeven. Zoolang de ze uitleggingen nog niet bekend zijn doen verschillende veronderstellingen opgeld. Sommigen zijn van meening, dat er een conflict ontstaan is tusschen den minister en zijn generaals, andere dat er een geschil is ontstaan tusschen het departement van oorlog en dat van luchtvaart over de vraag van het Britsche expeditie-leger om een eigen luchtmacht. Tenslotte is er een groep die meent, dat redenen van „socialen aard” achter het ontslag steken. In sommige kringen zou namelijk mis noegen heerschen, dat in deze moeilijke tijden het departement van oorlog in handen was van een Jood inplaats van een telg uit een van Engeland’s oudste families. Hore Belisha tot zijn kiezers Hore Belisha heeft een boodschap gericht tot zijn kiezers in Devonport, waarin hij o.m. zegt, dat hij in vier verschillende departementen hard heeft gewerkt. In het laatste, dat Van oorlog, rustte op hem de plicht van een drastische reorganisatie van het Britsche leger, om dit geheel voor den oorlog gesfehikt te maken. In het leger waren talrijke uitbrei dingen noodig en het trekt thans in het veld als een democratische orga nisatie, welke steeds groeit. Wanneer de gelegenheid komt, zal het zijn waar de toonen. Hore Belisha zegt er trotsch op te zijn, dat hij heeft mogen mede werken aan de vorming. Welke taak hij ook in de toekomst nog te vervul len zal krijgen, hij zal deze met ijver volbrengen, doch op het oogenblik denkt hij slechts aan het winnen van den oorlog. HAAGSCIIE COURANT OVERZICHT. In VERDEDIGING TEGEN PARACHUTE TROEPEN. Bijkantoren: Scheveningen, Keizerstr. 319, Tel. 550310; Rijswijk, Kantoor- boekh. Leeuwendaal, Oranjelaan 3, Tel. 119461, Voorburg, Boekhandel H. E. G. Ruijs, Heerenstr. 124, Tel. 778038; Filialen: N.V. Kantoorboekh. Th. J. de Koning, Goudsbloemlaan 3, Tel. 330263; Boekh. J. B. v. Beters Jr., There- siastr. 108a, Tal. 772444; Boekh. E. D. Couvée, van Hoytemastr. 66, Tel. 721187 I

Gedigitaliseerde gedrukte materialen Haags Gemeentearchief

Haagsche Courant | 1940 | | pagina 1