van
Vergadering Kamer
Koophandel
Haagsche Courant van Woensdag 10 Januari 1940
Nieuwe begraafplaats
„Westduin"
u
V?
Vi
k
gang
Nieuw lid van den
Ned.-
Raad
van
Indië
den
van
Nieuwjaarsrede
voorzitter
Aanleg op
Ockenburgh
vollen
jr
BEGPJAFPLAATS'WESTDUin’
nieuwe
in
Raden Ario Adipati
Soejono benoemd
De gang van het bedrijfs
leven
Fraai plan, volgens
opvattingen
•S
wordt
aan
Raden Ario Adipati Soejono
Lichte verbetering tot de maand
Augustus Na October
teruggang
DERDE BLAD, PAGINA 1.
Een benoeming die groote
voldoening schenkt
Bijzondere zorg
beplantingen besteed
Weerkundige Waarnemingen
t N de gisteren gehouden open-
bare vergadering van de
Kamer van Koophandel en
Fabrieken voor ’s-Gravenhage
heeft de voorzitter, de heer A. G.
Verbeek, een Nieuwjaarsrede
gehouden.
Z~\P het landgoed ,,0cken-
burgh” is in den afge-
loopen zomer de aanleg begon
nen van de nieuwe begraafplaats
„Westduin”.
Wie het terrein kent met zijn
golvende vlakte, het mooie bosch
van forsche zeedennen, ander
dennenhout en zijn loofboomen
temidden van dichte heesterbe-
groeiïng, kan het betreuren, dat
wederom een brok bijna on
gerept natuurschoon aan de
groeiende stad ten offer valt.
(GEDEELTELIJK)
J
de
uurj
1938
naar
Toegang en hoofdindeeling.
bond (het z.g. as-
Naar Nederland.
boombe-
De Indische bedrijven.
hebben, op
be-
restaurant- en bad-
niet bevredigend. De
i
i
i
i
t
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
In 1930 vertrok
naar Nederland i
vertrok de heer
in
l
I
l
l
t
l
i
I
I
I
l
l
I
I
I
I
l
I
l
De tegenwoordige toegang tot het ter
rein Ockenburgh zal t.z.t. vervallen.
Deze komt dan aan de zijde van de ver
lengde Laan van Meerdervoort.
Als curiosum kan hieraan tenslotte
nog worden toegevoegd, dat deze, nu
reeds langste straat in Nederland, er
dan nog een paar kilometers bijkrijgt,
tot zij haar definitieve einde zal vinden
in de verbinding met het uitbreidings
plan, dat gelegen is tusschen het com
plex van Bloemendaal en het z-g. Solle-
veld achter Ockenrode.
comité,
hoofdambtenaar
op wachtgeld, thans hier ter stede
woonachtig.
Vreemdelingenverkeer.
Het vreemdelingenverkeer, dat reeds
sterk den invloed van de politieke
dreiging onderging, kwam, na de oor
logsverklaring, vrijwel geheel te ver
vallen.
De verwachting is gerechtvaardigd,
dat in de plaats van den heer Soejono
bij het I.R.R.C. wederom een Inheemsch
gedelegeerde zal worden benoemd en
wel voornamelijk omdat die aanwijzing
steunt op een votum van den Volks
raad.
De heer Soejono zal met de „Dempo”
naar Indië vertrekken en einde Fe
bruari aldaar aankomen. Hij aanvaardt
zijn nieuwe funtie van lid in den Raad
van Nederlandsch-Indië onmiddellijk
na aankomst daar te lande.
Met de „Dempo”
Indië.
Kleine, besloten vakken.
Voor zoover de terreingesteldheid
geen aanleiding vormde daarvan af te
wijken, is de hoofdindeeling en daarmee
ook de detailleering, zooveel mogelijk
regelmatig en rechthoekig.
Langs den rand van het park Ocken
burgh, is, als gezegd, het rechtlijnig ka
rakter prijsgegeven, aangezien daar in
verband met hoogteverschillen en aan
wezige begroeiing een ongezochte ge
legenheid was voor een meer vrije be
handeling van den aanleg.
In den hoofdopzet worden de graf
velden in betrekkelijk bescheiden een
heden door hagen omgeven, zoo hoog,
dat een zekere afgeslotenheid en inti
miteit worden verkregen, welke wel
dadig aandoen. De verdere detailleering
Maar, vooropgesteld, dat de begraaf-
ruimte dringend uitbreiding behoeft en
men hier dus met een noodzakelijke
voorziening te maken heeft, kan er nau-
welijk meeningsverschil bestaan over de
keuze der ligging van de nieuwe be
graafplaats en stemt het tot voldoening
dat haar aanleg zoodanig zal zijn, dat
zij in haar afgeslotenheid van de om
geving door groene zoomen, deels op en
tegen een kunstmatigen hoogen wa^ aan
gebracht, zélf een vredig park zal vor
men met veel en zorgvuldig gekozen ge
boomte, heestergroepen en groene hagen
Bij het plan van aanleg is uitgegaan
van de gedachte, om in tegenstelling met
de bestaande begraafplaatsen voor het
geheele complex een ontwerp te maken
en de beplanting aan te leggen, waarbij
voor de eerst voor het gebruik gereed
te maken gedeelten ook de detailindee-
ling wordt uitgevoerd.
Het ontwerp van aanleg, dat uit de
samenwerking van de Diensten voor
Stadsontwikkeling en Volkshuisvesting
en Plantsoenen, de heeren ir. Lodder en
directeur S. G. A. Doorenbos, ontstond,
is geïnspireerd op de voorbeelden van
moderne buitenlandsche begraafplaat
sen en op die te Westerveld.
Dit wil, algemeen gesproken, zeggen,
dat bijzondere aandacht wordt besteed
aan een regelmatige indeeling, binnen
eert omranding van een meer vrije groe-
peering, waarbij partij wordt getrokken
van de natuurlijke situatie. Bovendien
wordt gestreefd naar een systematische
en bij de bestemming passende beplan
ting en tenslotte naar een zorgvuldige,
natuurlijke of de natuurlijkheid gelij
kende, afsluiting van de aangrenzende
bebouwing.
Aanleg reeds in vollen gang.
Wij hebben een dezer dagen een kijkje
genomen op het terrein „Ockenburgh”,
waar de werkzaamheden in vollen gang
kijn.
De hoofdindeeling waarover hier
onder meer valt reeds te onderken
nen en de eerste beplantingen, be
schermd tegen den wind door rietmat
ten, zijn reeds op vrij groote schaal aan
gelegd.
Maar het meest opvallend is de hooge
tóijk, welke aan de zeezijde de nieuwe
begraafplaats zal afsluiten. Het benoo-
Üigde zand er voor is uit het terrein,
waar dit afgegraven moest worden, ver
kregen en de wal reikt nu tot ongeveer
meter boven de omgeving uit Hi;
heeft de dubbele bestemming van wind-
keer te zijn en de begraafplaats te mas-
keeren voor de toekomstige bewoners
van de te verlengen Laan van Meerder- front aesthetisch wordt bezien.
Barometerstand van “leden middag 12 uur
Het dunne pijltje geeft den stand aan
van gisteren
zij de actie der Vereeniging tot bevor
dering van het Vreemdelingenverkeer.
De bouwnijverheid lijdt zeer onder
de gevolgen van den oorlog. Van par
ticuliere zijde wordt zoo goed als niets
ondernomen.
Men hoopt dat de in uitzicht ge
stelde werken, zooals het nieuwe stad
huis, het groote P.T.T.-gebouw e.d.
spoedig tot uitvoering gebracht zullen
worden.
bruik gemaakt door den aanleg
een reeks grafkelders, waarvan
De hoofdtoegang tot de begraaf
plaats, welke een oppervlakte van c.a.
10 ha. krijgt, wordt ontworpen aan de
Over
de
Visscherij.
Voor onze visscherij en den haring-
handel wisselden zonneschijn en regen
elkaar meermalen af.
Ruime vangsten brachten hooge be
sommingen op. De uitvoer van haring
was in de laatste maanden echter ge
ring.
Het product der bokkingrookerijen
kwam te hoog in prijs voor de binnen-
landsche markt en belemmerde den
export.
De vooruitzichten voor land- en tuin
bouw blijven somber.
Over het algemeen waren de prijzen
niet loonend, tenge\olge van gebrek
aan exportmogelijkheid.
Hoewel de veilingomzetten met 3 pCt.
stegen, waren de eindresultaten voor
de tuinders, mede door het ontvangen
van lagere steunbedragen, zeer slecht.
Verwachting tot den avond van 11 Jani
Wind: meest matig tot zwak, Oostelijk
tot Zuidoostelijk; helder tot lichtbewolkte
lucht; droog weer; 's nachts strenge, over
dag matige tot lichte vorst.
Het gebied van hoogen luchtdruk over
het continent beslaat thans het geheele
gebied van de Oostzee tot de Middelland-
sche Zee en met groote snelheden stroomt
in de bovenlucht de continentale koude
naar het Westen. De continentale koude
is het hoogst in de Baltische staten en in
de Oekraine, waar temperaturen tot en
nabij -30 graden gemeld worden.
De Oceaandepressie begint zich thans
naar het Noorden te verplaatsen. Op de
Azoren is de luchtdruk gestegen.
Een randstoring passeert thans Ijsland.
De temperaturen zijn in het Noorden nog
gestegen en IJsland verschilt thans in
temperatuur slechts weinig met de Azoren
en Sicilië.
Zonsopgang: 11 Jan. 8.07 uur.
Zonsondergang: 11 Jan. 4.08 uur.
Lantarens aan: 11 Jan. v.m. tot
7.36 uur; 11 Jan. 4.39 uur nam.
Hoogwater te Scheveningen.
11 Jan. ’s morgens 3.20 uur; nam. 3.40 u.
Morgen schietoefeningen op het strand
tusschen strandpaal 98 en 92 (500 meter
voorbij het Wassenaarscheslag) van 11 u.
v.m.4 uur nam.
ih kleinere onderdeelen van een graf
veld en tenslotte in „kamertjes” van
verschillenden vorm en verhoudingen,
is op overeenkomstige wijze opgevat.
Op deze wijze zal, zonder dat aan de
eenheid van aanleg geweld wordt aan
gedaan, de bezoeker van een graf zich
in een beperkte ruimte zooveel mogelijk
ongestoord kunnen ophouden. Ook hier
worden de omsluitingen door beplan
ting gevormd.
De aandacht is er voorts op gevestigd,
dat de versiering der afzonderlijke gra
ven met beeldhouwwerk, beplanting
e.d. niet in volledige willekeur ge
schiedt. Er bestaat aanleiding om in het
beeld, dat de bestaande begraafplaatsen
op dit punt toonen, hier eenige verande
ringen ten goede te brengen. Hoe dit zal
geschieden, b.v. door het geven van
eenige goede voorbeelden of algemeene
voorlichting, zal nader moeten worden
bezien.
Geld- en effectenhandel.
De spanning in de internationale
politieke verhoudingen, welke van het
begin des jaars af heerschte, heeft de
inkomsten uit effectenorders, emissies
en conversies, zeer ongunstig beïn
vloed.
Het uitbreken van den oorlog drukte
zijn stempel op het jaar 1939.
Door bedacht te zijn op grootere li
quiditeit hunner middelen, betrachtten
de geldgevers een groote terughoudend
heid.
Hoewel de rentestand, gedurende de
laatste vier maanden iets aantrok, zijn
de bedrijfsresultaten der banken en
commissionnairs niet gunstig te noe
men.
Uit Buitenzorg seint Aneta ons
heden, dat met ingang van den
dag waarop hij zijn ambt zal aan
vaarden, is benoemd tot lid in den
Raad van Nederlandsch-Indië, R.
A. A. Soejono, lid van het Interna
tionale rubber comité, Neder-
landsch-lndisch
De benoeming van R. A. A. Soejono
tot lid van het hoogste bestuurscollege
in Ned.-Indië, in de plaats van prof,
dr. R. A. Hoessein Djajadiningrat, zal
zoowel in Indië als in het moederland
en in het bijzonder hier ter stede, waar
de heer Soejono een reeks van jaren
woonachtig was en zich tal van vrien
den maakte, groote voldoening schen
ken.
De heer Raden Ario Adipati Soejono,
zoon van den Regent van Toeloengga-
goeng, werd 31 Maart 1886 te Toe-
loenggagoeng geboren. Hij bezocht al
daar de eerste klassen van de lagere
schoolde hoogere klassen doorliep hij
te Soerabaja, waar hij ook de H.B.S.
bezocht en met succes van deze in
richting eindexamen deed.
Geboren uit een regentenfamilie^
wenschte ook hij het Nederlandsch-
Indische gouvernement te dienen en
liet zich inschrijven aan de, toenmaals
bestaande, afdeeling van het gymna
sium Koning Willem III te Batavia,
welke inrichting opleidde voor het
groot-ambtenaars-examen. Met succes
legde hij in 1908 dit examen af. Kort
daarna trad hij in gouvernementsdienst
en wel bij het Binnenlandsch Bestuur.
Na enkele lagere rangen te hebben
bekleed, stelde men hem ter beschik
king van den assistent-resident van
Magelang. Als zoodanig bekleedde de
Aan den uitersten rand der stad, op het
buitengoed Ockenburgh, midden in Du-
doks groote uitbreidingsplan, wordt de
nieuwe begraafplaats „Westduin” aan
gelegd.
Men volgt hierbij nieuwe wegen op dit
gebied, waarbij o.a. aan de beplantingen
bijzondere zorg wordt besteed. Van het
ontwerp, dat ontstond uit de samenwer
king van de Diensten van S. en V. en
Plantsoenen, krijgt men een goeden in
druk uit bijgaande teekening, waarop
een gedeelte van de begraafplaats,
waarvan de uitvoering reeds in vollen
gang is, wordt af geheeld. De breede
laan op den voorgrond, met de smaL
kruinige boomen aan weerszijden van
een gazon, en daarachter de rijwegen
voor op- en neergaand verkeer, ligt in
het verlengde van den monumentalen
ingang en vormt de hoofdas van het
complex.
De wijze van indeeling der begraaf
plaats blijkt voorts duidelijk: langs den
toegangsweg voorname graven en daar
achter, in door hagen van verschillende
hoogten omsloten symmetrische „per
ken”, groepen van graven.
Rechts boven ligt de hooge dijk, welke
als windkeer dienst doet. Opgemerkt
kan worden, dat hier en ook elders op
het terrein de bestaande houtbegroeiing
zooveel mogelijk is behouden.
Links in het midden der teekening is de
iroote dwarsas aangegeven, waarlangs
le groep grafkelders is geprojecteerd in
>en natuurlijke helling van de duin
weide.
Voorbij deze dwarsas zet de toegangs
weg zich, in iets versmalden vorm voort.
Na een inleidend overzicht over het
afgeloopen jaar, waarbij veel aandacht
werd besteed aan de door den oorlogs
toestand ontstane moeilijkheden, be
handelde spr. de internationale handels
politiek en de in 1939 tot stand ge
komen wetten, welke van belang zijn
voor het bedrijfsleven.
sterdam gevestigde
welke zich speciaal
search-gebied.
In October
Soejono naar Nederlandsch-Indië,
opdracht van de Nederlandsche regee-
ring, voor het maken van een oriën
tatiereis, speciaal betreffende den toe
stand van de Inheemsche rubbelcul-
tuur.
Tijdens zijn vele functies en zijn lid
maatschap van den Volksraad hebben
vooral landbouw-economie, onderwijs
en Binnenlandsch Bestuur de aandacht
van den heer Soejono gehad.
De Indische bedrijven
enkele uitzonderingen na, een gunstig
jaar achter den rug.
De gemiddelde prijzen van suiker,
thee en rubber waren hooger dan in
1938.
De koffie verloor door den oorlog
vrijwel alle afzetgebiedde cultuur
van dit product verkeert in een de-
plorabelen toestand. De vraag naar tin
is sterk toegenomende prijzen zijn
bevredigend.
Voor het meerendeel onzer Indische
producten vond een verruiming van de
uitvoerquota plaats.
Vervolgens besprak de heer Ver
beek den gang van het bedrijfs
leven in het district der Kamer.
Te dien aanzien merkte spr. op,
dat, over het algemeen, een lichte
verbetering kon worden geconsta
teerd tot de maand Augustus. Toen
trad er een kort durende stagnatie
in.
Van ongeveer half Augustus tot
begin October is de omzet in tal
van artikelen abnormaal hoog ge
weest na dien tijd constateert
men teruggang.
Met een beroep op de stijging der
kosten voor levensonderhoud, is in
sommige bedrijven reeds door werk
nemers geageerd voor loonsverhooging.
Vooropstellend, dat de stijging dier
kosten, in vergelijking met die in de
aan den oorlog voorafgaande 12 maan
den, tot op heden ongeveer 6 pCt. be
draagt, is het de vraag, of deze poging
verantwoord was, aldus spr.
Naar spr.’s meening zouden gerecht
vaardigde loonsveranderingen tot stand
moeten kunnen komen, zonder de
goede verstandhouding tusschen de
beide belanghebbende partijen te ver
storen.
Spr. zag de mogelijkheid hiervan in.
Een automatisch beweeglijke loon
schaal b.v. gebaseerd op de indexcijfers.
de heer Soejono
met een studie-op-
dracht, welke, ofschoon zoo ruim mo
gelijk aangegeven, voornamelijk lag op
het gebied der landbouw-economie.
Tijdens deze studie-opdracht was hij
in Juni 1930 ook aangewezen als tech
nisch adviseur van de regeeringsgroep
der Nederlandsche delegatie voor de
arbeidsconferentie te Genève en in
September van hetzelfde jaar werd hij
aangewezen als plaatsvervangend lid
van de Nederlandsche delegatie bij de
Assemblée.
In 1931 keerde hij terug naar Neder-
landsch-Indië en kreeg toen wederom
zitting in den Volksraad.
In 1934 vertrok de heer Soejono naar
Nederland om daar de functie te be-
kleeden, eerst als plaatsvervangend lid
en sedert Januari 1939 als gewoon lid,
van de Nederlandsche delegatie bij het
Door zorgvuldige uitvoering van dit
complex en een beplanting erboven
met deels overhangende siergewassen,
wordt een fraai accent verkregen in
den aanleg. Ook in den afschermenden
dijk zullen grafkelders worden ge
bouwd.
De opgang in het verlengde van den
toegangsweg zet zich voorbij deze
dwars-as in iets versmalden vorm voort,
om tenslotte te eindigen in een verhoogd
uitzichtpunt, waarbij eveneens ge
bruik wordt gemaakt van een natuur
lijke verhooging in het terrein. Men zal
van dit punt een fraai uitzicht hebben
over de begraafplaats ter eener zijde en
ter andere zijde over het gedeelte tus
schen het park Ockenburgh en het
bekende dennenbosch.
voort. Daartoe zullen de dijkhellingen en
zijn kruin ook beplant worden, waar
door een voldoende hooge afscherming
wordt verkregen, ook op de hoogste ver
diepingen.
Het bestaande toegangsweggetje van de
Ockenburghstraat af, met zijn aardige
begroeiing, wordt in het plan van aanleg
opgenomen en de oude eikenstruiken,
die zoo karakteristiek de vlakte onder
breken, blijven eveneens behouden.
Voorloopig doen de boomen langs
het pad uitstekend dienst als wind
brekers.
Wie „Ockenburgh” kent, weet hoe
funest de zeewind hier méér dan
b.v. in Meyendell is voor ander
dan het allersterkste geboomte. De
verminking en vervorming door den
wind heeft een typisch uiterlijk ge
geven aan de bebossching en de
alleenstaande boomen. Vooral de laat
ste kunnen een ietwat spookachtig
uiterlijk hebben.
Voor een dergelijken invloed moet
natuurlijk de beplanting van de be
graafplaats worden behoed. De boom
soorten worden weliswaar gekozen, re
kening houdende met de plaats waar ze
tot ontwikkeling moeten komen, maar
daarbij is het van het grootste belang
den gestadigen Westenwind zooveel
mogelijk uit te schakelen.
In het plan van aanleg en dit is
van veel belang met het oog op het
toekomstig aspect van het geheel
wordt gebruik gemaakt van de na
tuurlijke geaccidenteerdheid van het
terrein. De golvingen en kleine topjes
leenen zich voortreffelijk voor het
leggen van eenige fraaie accenten in
het ontwerp. Ook de rand van kreupel
hout langs de scheidingssloot met het
wandelpark Ockenburgh, blijft groo-
tendeels behouden. Men zal er een bij
zondere bestemming aan geven binnen
het kader van de grafindeeling.
De bedrijven.
Omtrent de meest belangrijke
drijven in het district merkte spr. o.m.
het volgende op.
Het hotel-, café
bedrijf werkte
voortdurende politieke spanning hield
de buitenlanders terug.
De laatste week des jaars stak gun
stig af bij haar voorgangsters, dank
Barometer alhier v.m. 8 uur 782 m.m^
v.m. 12 uur 782 m.m.; thermometer resp.
-8j gr. en -3j gr. Celsius.
Barometer na hedenmiddag 12
stationnair.
zijde van de Ockenburghstraat.
dit gedeelte van den aanleg zal
Raad zich dezer dagen uitspreken.
In het verlengde van het toegangs-
plein wordt t.z.t. de aula gebouwd.
Behalve wat het gedeelte langs het
wandelpark betreft, is een rechtlijnige
aanleg en indeeling gevolgd.
In de hoofdas in het verlengde van
den toegangsweg is een langgestrekt,
door een strenge opgaande
planting ingevat, gazon gedacht, met
terweerszijden daarvan de hoofdwegen
naar het achtergedeelte van de be
graafplaats. Aan de buitenzijden van
deze wegen komt wederom een boo-
menrij, gevormd door forscher op
groeiende exemplaren.
Langs de hoofdwegen zijn de bijzon
dere graven geprojecteerd, bestemd
voor de bijzetting van bekende per
soonlijkheden.
De hoofdas wordt ongeveer in het
midden gesneden door een dwarsas.
Deze ligt in het gedeelte van het ter
rein, waar dit een lichte verhooging
toont. Van dezen duinrug wordt ge-
van
het
Internationaal rubber regulations com
mittee.
Van 1927 tot 1930 en van 1931 tot
1934 was de heer Soejono tevens lid
van het College van Gedelegeerden uit
den Volksraad.
In Juni 1935 werd hij aangewezen
als technisch adviseur van de regee
ringsgroep der Nederlandsche delegatie
bij de arbeidsconferentie te Genève.
Verder was hij in de jaren 1936
1937 lid van de commissie-Rutgers
voor de economische samenwerking
tusschen Nederland en Nederlandsch-
Indië.
Nog kan worden vermeld, dat de
heer Soejono deel uitmaakte van de
Nederlandsch-Indische groep bij
Union interparlementaire en wel op de
conferenties van Juli 1930 (Londen),
Augustus 1938 (’s-Gravenhage) .en
Augustus 1939 (Oslo).
Sinds October 1936 is de heer Soe
jono ondervoorzitter van de te Am-
rubber - stichting,
beweegt op re-
heer Soejono de functies van mantri-
politie en assistent-wedono. In 1911
werd hij benoemd tot wedono van Ke-
dojo (Blitar) en in 1914 tot wedono
van Pare.
In 1915 volgde zijn benoeming tot
regent van Pasoeroean, welke hooge
functie hij tot 1927 bekleedde.
Van 1920 tot 1930 was de heer Soe
jono, met een onderbreking van circa
anderhalf jaar, lid van den Volksraad,
waarin hij zitting had als vertegen
woordiger van den Nederlandsch-Indi-
schen vrijzinnigen
sociatie-verbond).
c* I
o F
si
