1 l ZAL DEZE STEM TIJDIG GEHOORD EN BEGREPEN WORDEN? van W. C. SICKESZ 'i I c Hl Mil iH KUNST EN LETTEREN I <1 vii P -Sr 1 HAAGSCHE COURANT VAN MAANDAG 15 JANUARI 1940. TWEEDE BLAD, PAGINA 3. HET H. C. G. M. VERSTÏNEN OVERLEDEN „Advertentie”, DE ALLIANCE FRANCAISE 50 JAAR CONCERTGEBOUWORKEST IN GEBOUW VOOR K. EN W. LIEDERENMATINEE MIMI ERB MEDEDEEUNG De Menschheid:Help! Om Godswil, help! „Quo Vadis?”: tijden van snelopeenvolgend wereldgebeuren, als dus het rad des tijds zeer snel draait gelijk thans de stem der ..volksvertegenwoor diging” wel eens achterblijft bij de Stem des Volks, die als een storm wind aanzwelt. Dan is het oogenblik daar, dat de „hoogsten” en meest verant woordelijken in den lande den nieuwen geest des volks en zijn rechtvaardige verlangens moeten weten aan te voelen en op te vangen, en door een daad van wij» beleid het inwilligen van billijke ver langens en zoo noodig het omgooien van ,,het roer van staat" leemten in het democratisch stelsel, die zich juist op zulke oogenblikken zoo sterk demonstreer en, aanvullen en dit daardoor bestendigen. Laten de leiders der democratisch geregeerde landen inzien, dat zij het geweest zijn, die, door niet tijdig den nieuwen geest der tijden te begrijpen, het pad geëffend en zelfs geplaveid hebben voor de dictatuur en haar dictators. Laten zij tijdig inzien, dat de volkeren genoeg hebben van dit hope loos „geknoei”, dat telkens weer op nieuwen „haat”, „armoede" en „oorlog” uitloopt dat de volkeren nadrukkelijk rust arbeid - welvaart en duurzamen vrede wenschen. Laten zij tijdig begrijpen, dat „gouvemer" „prévoir" is, en dat in 11 Januari 1940. Zoo juist heb ik een brief ontvangen van den secretaris van het Departement van Algemeene Zaken, die mij namens den Minister-President mededeelde, dat de tijd van Zijne Excellentie zoozeer bezet is, dat hij voorshands geen tijd heeft om mijn verzoek tot een onderhoud m te willigen, doch dat Zijne Excellentie mij in overweging geeft, mijn verzoek te richten tot den Minister van Economische Zaken. (schrijver van „QUO VADIS?”) «Sta I i - X t t Cf Ned met de De belangstelling houdtaan, het- iooge bezoekcijfer JULES VERSTRAETE BIJ DE VER EENIGDE HAAGSCHE SPELERS. De acteur Jules Verstraete is, na ver scheidene jaren elders verbintenissen te hebben gehad, thans wederom bij een der Haagsche gezelschappen geëngageerd Met „De Vereenigde Haagsche Spelers” treedt hij Woensdagavond. 24 Jan. op in den Koninklijken Schouwburg bij de pre mière van „De Notre Dame van de slop pen” Het t-anc van Gregoire Leclos werd in Parijs lan grond in het opmerkelijke satyrieke werk van dezen begaafden kunstenaar. De verassching van het stoffelijk over schot zal Donderdag plaats hebben te Westerveld na aankomst van den trein van 2 uur 14 nam. „ONZE KUNST VAN HEDEN” IN HET RIJKSML'SEUM. Naar wij vernemen heeft het Rijk op de tentoonstelling „Onze kunst van heden” in het Rijksmuseum te Amsterdam nog drie en vijftig stukken aangekocht Particulieren kochten, behalve het vroe ger reeds vermelde, eveneens nog drie en vijftig stukken aan voor de tentoonstelling geen zoowel uit het h van 25.000. als uit de aankoopen blijkt. De aard van het gekochte laat zien, dat de kunstwerken grootendeels bestemd zijn voor kamerversiering. De koopers buiten Amsterdam overtref fen in aantal die van de hoofdstad. Te Scheveningen is hedenochtend op 57-jarigen leeftijd overleden de bekende kunstschilder H. C. G. M. Verstijnen Ge boren 9 Juli 1882 te Soekaboemi. heeft hij zijn jeugd in Nederlandsch-Indië doorge bracht. Reeds op jeugdigen leeftijd reisde hij naar het moederland om vervolgens in het buitenland, voornamelijk in Bohe- men, te gaan werken aan porselein-, aar dewerk- °n metaalfabreken. Daarna., in 1907, kwam hij in Nederland terug om in dienst te treden van de société Céra- mique te Maastricht als ontwerper. De laatste 25 jaar woonde Verstijnen in de residentie. Hier werkte hij als il lustrator. boetseerder, ontwerper van ka lenders e.d. en schilder Voorai als die renschilder maakte hij naam. Ook was hij bekend als vervaardiger van litho’s volgens een door hem uitgevonden nieuw grafisch procédé. Vroeger was hij vast medewerker van de „Groene Amsterdam mer”. Op vele tentoonstellingen, ook hier ter stede, is het werk van Verstijnen te zien geweest, in den loop der jaren. Wij heb ben het herhaaldelijk met groote waar- deering vermeld, zelfs met bewondering voor de voortreffelijke eigenschappen van sierlijke vormen, rijke en voorname kleur, geest- en fantasie. Vooral deze beide laatste eigenschappen traden op den voor- LEZING Dr. G. KNUTTEL Wzn. IN BOYMANS. Naar wij vernemen zal in het Museum Boymans te Rotterdam, op uitnoodiging van het Algemeen Nederlandsch Verbond, afdeeling Rotterdam, door dr. G. Knuttel Wzn., conservator aan 't gemeentemuseum alhier, op Dinsdag 23 Januari a.s. een voordracht worden gehouden over „Het Hollandsche landschep in de zeventiende eeuw”. igekondigde stuk van de hand >ire Leclos werd in Parijs lan gen tijd en met groot succes opgevoerd en wordt door de Vereenigde Haagsche Spe lers ten tooneele gebracht in de vertaling van Louis Thijssen. DOCUMENTEN-EXPOSITIE DOOR JEF LAST. De schrijver Jef Last heeft van zijn avon- turenrijke reizen, sedert hij zijn letterkun dige loopbaan begon, in het bijzonder van zijn jongste verblijf in Spanje en Noorwe gen een uitgebreide documentatie ver zameld, uit brieven, boeken, pastels en teekeningen bestaande. Deze collectie, die tot dusverre nog niet in het publiek is ten toongesteld. wordt door hem thans geëx poseerd in de Vereenigde Haagsche Stu dio’s te Rijswijk Tijdens de opening dezer expositie j.l. Zaterdagavond hield Jef Last in deze stu dio’s een inleiding, waarin hij een over zicht gaf van het ontstaan van zijn oudste werk, zoowel gedichten als verhalen, tot aan het ontstaan van zijn nieuwsten ro man: Kinderen der Middernachtzon, door hem zelf verlucht met illustraties, waarvan de origineelen mede ter tentoonstelling aanwezig zijn. Last gaf voorts een uitvoe rige beschrijving van de documenten, be trekking hebbende op zijn verblijf in Span je, alwaar hij als kapitein aan den bur- gerstrijd heeft deelgenomen. Ook aan zijn jongste reis naar Noorwegen en Lapland, waar hij het gebied doorkruiste, dat on middellijk aan het thans aldaar in Finland ontstane krijgstooneel grenst, wijdde hij een uitvoerige bespreking. Vervolgens werd door den letterkundigen A. J. D. van Oosten, als technisch leider der Studio’s, een korte toelichting gegeven bij de overige exposities, die momenteel in de localiteiten dezer instelling zijn ge arrangeerd, omvattend beeldhouwwerk, plastieken en ceramiek van den Haagschen beeldhouwer K de Kruijff: schilderijen en aquarellen van de Duitsche schilderes Else von Schmiedeberg. voornamelijk aan land- schapsschoon van Mallorca en Corsica ge wijd en van smeedwerk, door Bob Ebell Na deze inleidingen las Jef Last frag menten voor uit zijn romans: De laatste Waarheid en De Vliegende Hollander In de door de aanwezigen gehouden voor- keurs-enquête. werden als beste werkstuk ken aangewezen: „Portret Vera Korff’ uit de collectie de Kruijff (no. 16-B) en „Straatje in Pollensa” (no. 21-1) uit de collectie Else von Schmiedeberg TENTOONSTELLING VAN LIMBURG SCHE KUNSTENAARS IN HET STEDELIJK VAN ABBE- MUSEUM. In aansluiting met de tentoonstelling van Noordbrabantsche schilder- en beeldhouwkunst, die het vorig jaar gedu rende de zomermaanden in het stedelijk van Abbe-museum te Eindhoven werd ge houden, zijn nu plannen gemaakt voor het houden van een dergelijke groote ten toonstelling van Limburgsche schilders en beeldhouwers. Twee voorstellingen voor de Comédie fran^aise De Haagsche afdeeling van de Alliance franqaise zal een dezer dagen een halve eeuw bestaan. De aanvankelijk ontworpen herdenkingsfeesten moesten wegens de tijdsomstandigheden worden uitgesteld, maar het bestuur heeft gemeend bij deze gelegenheid den leden een geschenk te mogen aanbieden in den vorm van twee officieele voorstellingen van de Comedie fran^aise. Deze zullen plaats hebben op 29 en 30 Januari a.s. in den Koninklijken Schouw burg, waar opgevoerd worden: Brltanni- cus. tragedie in 5 acten en les Plaideurs. comedie in 3 bedrijven, beide van Racine, met décors en costuums uit Parijs. De Comedie Frangaise zendt hiervoor een keurtroep naar ons land, n.l. de hee- jen: André Brunot (Doyen), Alexandre. Denis d’Ines of Ledoux, Yonnel, Lafon, pierre Bertin, Escande, Le Goff, Jean Meyer. Oury en de dames Ventura, Jeanne Sully, Catherine Fonteney en Henriette JJarreau. TUIN ARC HITECTUUR. Op initiatief vai den bond van Tuinarchitecten zal in samenwerking met den Bibliothecaris der Landbouwhooge- school te Wageningen een tentoonstelling van ontwerpen van den heer L. A Sprin ger tuinarchitect te Haarlem en eerelid van den B N T., worden gehouden Deze tentoonstelling beoogt een beeld te geven van den ontwikkelingsgang van dezen begaafden nestor der Nederlandsche tuinarchitecten. Zij wordt 22 Januari, ’s middags 2 uur. officieel geopend in het gebouw voor plantkunde van de Landbouwhoogeschool te Wageningen en blijft ook den volgen den dag voor belangstellenden toegan kelijk De bond van Ned Tuinarchitecten be reidt tevens een tentoonstelling van foto’s van werk van zijn leden voor, wel ke in verschillende plaatsen van ons land zal worden gehouden, voor de eerste maal van 923 Maart in één der zalen van den Haagschen Kunstkring gesproken kan worden. De vertolking maakte een gaven indruk en zal ver moedelijk wel de bedoelingen van den componist hebben weergegeven. Het luchtige werk van den avond be stond in het Violoncelconcert in la-mi- neur van Saint-Saëns. Een vorm-fraaie. verfijnd-sensueele en zoowel van tempe rament als geest getuigende muziek De voortreffelijke cellist Samuel Brill, dien wij als kamermuziek-(sonaten-) speler reeds in hooge mate kunnen waardeeren droeg de solopartij met virtuositeit, be schaafden toon, smaak en levendigheid voor. Al neigt deze kunstenaar van na ture niet in de eerste plaats tot de psyche dezer Parijsche muziek, zijn ar tistieke cultuur en begrip zijn toch van dien aard, dat hij van de compositie een overtuigende vertolking wist te geven Zijn voordracht werd door het orkest on der van Beinum uitnemend ondersteund, zoodat een fraaie uitvoering verkregen werd, welke zeer in den smaak viel en den solist een langdurig en warm applaus bezorgde. Slechts één enkel optreden in dezen winter had de beroemde zangeres Sabine Kalter voor de residentie vastgesteld. En aangezien dl» recital Zondagmiddag j.l plaats zou hebben, hadden wij ons bij zonder op deze matinée verheugd Door de internationale omstandigheden zag Sabine Kalter zich echter genoodzaakt, haar overkomst ui' Engeland ai te zeg gen. De in haar plaats optredende mezzo sopraan Mimi Erb werd daarmede voor de bijzonder zware taak gesteld, een wel iswaar klein, doch veeleischend audito rium in Diiigentia een middag met artis tieke prestaties te boeien. Dat Mimi Erb met haar keuze uit Duitsche en Hon- gaarsche liederen daarin volkomen slaag de, had zij vooral te danken aan haar prachtige, klankrijke stem met uitzonder lijk fraai timbre en haar uiterst verfijn de muzikaliteit. De voordracht van deze zangeres bleek uiting te zijn van een hooge. innerlijke beschaving en tempera ment, beheerscht door een overwogen, verstandelijk inzicht. Een wonderlijke evenwichtigheid door analyse en bezie ling bezat iedere herschepping van de begaafde kunstenaresse. Het hield al de hoogste beloften in voor haar verdere loopbaan als zangeres. Want Mimi Erb heeft stellig haar grootste kunnen nog niet bereikt, door de ondervonden han dicap op het gebied der zangtechniek Over haar wijze van ademhalen zijn bij voorbeeld bij ons bedenkingen gerezen Weliswaar konden wij geen buitengewoon ernstige gevolgen daarvan opmerken doordat de gekozen phraseering in ver band met haar kunnen zoo meesterlijk was aangepast en overwogen, doch onze opmerking zal, zij het ook niet zoozeer door aesthetische overwegingen, toch stellig door de principieele zangtechni- sche kwestie gerechtvaardigd zijn. Het gebruik der resonansen bleek echter uit muntend te zijn, hetgeen Mimi Erb er waarschijnlijk toe heeft gebracht, haar keuze te laten vallen op werken, die thans voor haar te groote problemen be vatten Zoo had de kunstenaresse moeten afzien van een openbare uitvoering van „Die Allmacht" van Fr. Schubert in ver band met de vorming der stem in het lage register Doch zoodra Mimi Erb uit teahnisch oogpunt beschouwd eenvoudiger compo sities vertolkte, en zij zich geheel aan stemming, klankkleur en dynamische schakeering kon wijden, ontvingen wij artistieke prestaties van voorname schoonheid, gaf haar zang het beeld weer van haar fijn besnaarden geest Door klankkleur, expressiviteit en zeggings kracht waren de Bartók- en Rich Strauss- liederen. welke Mimi Erb na de pauze voordroeg, zulke edele herscheppingen dat wij deze zangeres als behoorende tot de eerste rijen onder de kunstenaars moeten bewonderen. Geza Frid, die als begeleider aan deze matinée medewerkte, toonde zich met zijn rhythmisch strak en sensitief spel róó’n hoogstaand kunstenaar, dat wij waarlijk verlangen, dezen pianist wat meer als zoodanig te mogen zien optreden. Zijn vertolken is edel en gezond zonder pn dante weekheid en vol fascineerende klankschakeeringen. De aanwezigen brachten Mimi Erb een welverdiende, langdurige applaus-hulde. waarbij bloemen werden aangeboden. Met „Stöndchen” van J. Brahms als extra werd deze ovatie beantwoord. Solist Samuel Brill. Een Duitsch-Hollandsch-Fransch-Finsch programma, eindigend met Sibelius’ or- kest-hymne „Finlandia”, een actueel stuk in verband met de gebeurtenissen der laatste weken. Het is een echte vader- landsche compositie, geen gelegenheids werk, maar een muziek, welke uit het hart is voortgekomen. Diepzinnig moge het niet zijn, de drang der inspiratie ech ter is onmiskenbaar en geboeid wordt men zoowel door de innige liefelijkheid van het zacht-melodische deel, dat een volksliedkarakter draagt als door de frag menten van ruig- en forschheid, welke het indrukwekkende van een machtige natuurkracht bezitten. Het stuk oefende dan ook een meesleepende werking uit en werd geestdriftig ontvangen. Niet minder was dat het geval een meesterwerk van hooger orde. Tweede Symphonic in D-dur van Johan nes Brahms Dat eerste Allegro is dan ook van een rijke monumentaliteit. Welk een prachtige geslotenheid in dit stuk, dat ons in de behandeling van zijn heer lijke melodieën en markante motieven a’ even sterk treft door diepe melancholie als door edele geestkracht De weergave onder Eduard van Beinum was vol span ning en karakter Ook het Adaeio en Allegretto (met de geniale vondst en het Presto-middendeel) kwamen er zin vol uit en al kunnen in het Adagio de violen eigenlijk nooit betooverend genoeg klinken, naar den geest was het een schoone vertolking Evenals de Finale waarvan het zwevende, geheimzinnige in- zetthema wel heel suggestief gespeeld werd. Beurtelings warm en kwijnend klonk het tweede thema en tenslotte is de climax van dit Allegro met een ver voering voorgedragen, welke zich in hooge mate aan het auditorium mede deelde. dat dan ook met enthousiasten bijval van Beinum en het orkest heeft gehuldigd. Het Nederlandsche orkestwerk was een „Concertstuk” van Guillaume Landré Het is een muziek, welke bij eerste aan- hooring bij het publiek allesbehalve alge meen ingang vindt Men kriigt een in druk van (wellicht bedoelde) grauwheid, welke door dynamische noch tempo-ver- schillen wordt opgeheven De gedachte kwam op. dat een dergelijke muziek in haar betrekkelijke kleurmonotonie in vereeniging met het gesproken woord of een gebarenspel (declamatorium dus of pantomime) het best tot haar recht zou komen Dat hier iemand met compositie- bnvaafdheid en een groote mate van mu- ’”'^al-technische kennis aan het werk is geweest, schijnt wel buiten twijfel te staan. Van het tweede langzame fragment ging ditmaal wel de meeste stemming uit. In de verte kondigde zich hier een paar maal Wagner aan. maar toch niet zoo. dat van een bepaalde beïnvloeding A B 7 7 X V •O'?4 - “■O

Gedigitaliseerde gedrukte materialen Haags Gemeentearchief

Haagsche Courant | 1940 | | pagina 7