BINNENLAND
LEGER EN MARINE
NEDERLANDSCH-INDIE
KUNST EN LETTEREN
FILM EN BIOSCOOP
TWEEDE BLAD, PAGINA 3.
HAAGSCHE COURANT VAN WOENSDAG 17 JANUARI 1940.
TENTOONSTELLING LOUIS MEIJS
naar s
DE VOLKSRAAD
VIER HUIZEN WERDEN VERNIELD
NA DEN BRAND TE SOERABAJA
Het Haagsche Trio
Een Nederlandsche ambulance
Finland?
ACHT DOODEN ALS GEVOLG
VAN AARDSTORTINGEN
BRUTAAL OPTREDEN VAN EEN
ROOVERSBENDE
MOORDENAARS NA TIEN JAAR
BERECHT
DUITSCH PROTEST TEGEN DE
EDITH CAVELLFILM.
DOP BLES OVERLEDEN
Het zilveren ambtsjubileum van
mr. dr. A. baron Röell
e
De
Tweede Kamer
ƒ50 (eisch 15),
ƒ20
ƒ50),
het
G
de
DE
wenschen.
maakten
ge-
de
en
In de residentie Menado vielen
hevige regens.
Snelle herbouw der Verbrande
goedangs.
KUNSTHANDEL MARTINUS
LIERNUR.
den
der
De
Grieven der mobilisatieslachtoffers
1914—1918.
LUCHTVAARTTERREIN OP
POELAU WEH.
BUITENZORG, 17 Januari (Aneta).
Aan de N.V. Zeehaven en Kolenstation
Sabang is vergunning verleend voor
den aanleg van een luchtvaartterrein
op Poelau Weh.
INVOERCONTINGENTEERING
VERLENGD.
BATAVIA, 17 Januari (Aneta). De
contingenteering van den invoer van
gloeiperen is met ingang van 18 Ja
nuari voor den duur van twaalf maan
den verlengd.
KALENDERS.
De firma D. Katz te Dieren zendt ons
haar bekenden maandkalender met repro
ducties van oude schilderijen.
In een adres aan de leden van de
Eerste Kamer wijst het bestuur van
den bond van mobilisatie-invaliden en
van hun nabestaanden op den noodtoe
stand, waarin de mobilisatieslachtoffers
zijn komen te verkeeren, als gevolg
van de aanzienlijke stijging van den
levensstandaard sinds 1933. in welk
jaar de uitkeeringen verlaagd werden
in verband met de toen daiende kosten
van levensonderhoud
Met leedwezen heeft het bestuur ken
nis genomen van de verklaring van den
minister van Defensie, dat er voor d
Regeering geen aanleiding was. in de
zen eenige wijziging aan te brengen,
hetgeen niet in overeenstemming wordt
geacht met de maatregelen, welke diens
ambtgenoot, den minister van Sociale
Zaken, heeft genomen ten opzich
te van de onder diens departement
ressorteerennde groepen van gesteun-
den. Het bestuur verzoekt de Kamer
dringend te bevordefen, dat onverwijld
maatregelen vzorden getroffen, opdat
een ernstige misstand, als hier bestaat,
uit den weg zal worden geruimd.
PREMIÈRE „NUMMER ZES”.
De N.V. Het Residentie Tooneel, dir Dirk
Verbeek, geeft Zaterdag 20 Januari a.s de
première van „Nummer Zes”, een thriller
in zes tafereelen van Edgar Wallace Mede
werkenden (in volgorde van opkomst) zijn
de dames en heeren Max Croiset, Jan Kel-
ling. Henk van Buuren, Hans v. d. Werff
Dirk Verbeek, Herman Haye, Annie van
Duyn, Adolphe Engers, Jacques de Haas
Bob Oosthoek, Just Chaulet, Tine Opschol-
tens, Caro van Eyck, Philippe la Chapelle
Regie en décor: Johan de Meester. Ver
taling: Th. de Meester. Décors uitgevoerd:
Willem Deering.
ris van
Djeddah.
Komt op 6 Februari weer bijeen.
Vermoedelijk zal de Tweede Kamer
op Dinsdag 6 Februari weder in open
bare vergadering bijeenkomen. Voor
dien vergadert de Kamer in de afdee-
lingen tot het onderzoek van een aan
tal wetsontwerpen.
Nieuw lid.
Vervolgens werd de heer Mas Sala-
moen als nieuw lid beëedigd en toege
laten.
De voorzitter memoreerde, dat in de
korte periode, welke de Volksraad bij
een is, reeds twee leden zijn vertrok
ken, n.l. de heeren Kartowisastro en
van Ardenne. Spreker gaf een waar-
deerende typeering van beide leden en
verwelkomde den heer Salamoen als
opvolger van den heer Kartowisastro.
De heer Salamoen was o.a. secreta-
de Nederlandsche legatie te
De benoeming van den heer Soejono.
BATAVIA, 17 Januari (Aneta). In
de vergadering van den Volksraad van
heden sprak de voorzitter, mr. J. A.
Jonkman, zijn voldoening uit over de
benoeming van het oud-lid van den
Volksraad, den heer Soejono, tot lid in
den Raad van Ned.-Indië. Spreker bood
zijn gelukwenschen aan en memoreer
de de belangrijke loopbaan van den
heer Soejono, mede in verband met
diens internationale ervaringen.
Alle leden van den Volksraad gaven
door applaus hun instemming hierme
de te kennen.
Eén ter dood veroordeeld.
PADANG, 17 Januari (Aneta).
Landraad te Fort de Koek behandelde
een moord, welke 10 jaren geleden is
gepleegd, doch waarvan de daders
eerst kort geleden werden ontdekt.
Drie beklaagden stonden in verband
hiermede terecht. Eén hunner werd ter
dood veroordeeld, terwijl de beide an
deren resp. tot 20 en 15 jaar gevange
nisstraf werden veroordeeld.
Nieuwe uitgaven.
Bij L. J. Veen’s Uitgeversmaatschappij
te Amsterdam verscheen een vierde druk
van het „Kookboek der Rotter-
damsche Kookschoo 1", door mevr.
H E. van Dorp-Kampers, herzien door
mevrouw C. J. Oudenhoven-van Dorp.
Het Gala-concert onder leiding van
Dr. Wilhelm Furtwaengler.
Dr. Wilhelm Furtwangler zal op het
gala-concert van de Berliner Philharmo
nic, Dinsdag 23 Januari, alhier werken
van Handel, Smetana, Strauss en Brahms
dirigeeren.
Beslissing binnenkort te wachten
Waar gebleken is, dat in Finland de
komst van een Nederlandsche ambu
lance op prijs zal worden gesteld, heeft
zoo vernemen wij het bestuur
van de Finsch-Nederlandsche vereeni-
ging zich terzake'met het hoofdbestuur
van het Nederlandsche Roode Kruis in
verbinding gesteld.
Een beslissing hierover kan op kor
ten termijn worden tegemoet gezien.
Voorts is onder auspiciën van ge
noemde vereeniging een damescomité
in wording, dat de inzameling van klee-
ren voor Finland op zich zal nemen.
OEFENING KWEEKT KENNIS.
Op Maandagavond zal dr M A. van
Andel in Diligentia voor het Letterkundig
Genootschap „Oefening Kweekt Kennis”
een voordracht met lichtbeelden houden
over de Geschiedenis der Nederlandsche
Chirurgijnsgilden.
dit concert zijn: David Meyer, eerste fa-
gottist van het Residentie Orkest en dr.
Eberhardt Rebling, piano. Het programma
omvat nog een vioolsonate van Willem
Pijper, een fagotsonate van Hindemith en
pianowerken van Hindemith en Siegfried
B orris.
EX ORIENTE LUX.
Voor het Voor-Aziatisch-Egyptisch ge
zelschap „Ex Oriènte Lux” zal op Don
derdag 25 Januari, des avonds, de heer
prof. dr. F. J. de Waele, hoogleeraar aan
de Universiteit te Nijmegen, spreken
over „De kunst der Iransche koningspa
leizen”.
Stichting „Havenbelangen” te
Rotterdam.
De stichting „Havenbelangen" te
Rotterdam heeft van mej. C. H. Caland
wonende te Voorburg, dochter van den
ontwerper van den Rotterdamschen
Waterweg naar zee, het schilderij van
Mesdag ten geschenke ontvangen, dat
op 14 November 1892, door ingezetenen
van Rotterdam. Vlaardingen en Maas
sluis aan haar vader, P. Caland, toen
maals oud-hoofdinspecteur van den
Waterstaat, werd aangeboden.
Bij het schilderij is een album, waar
in de namen van de oorspronkelijke
schenkers vermeld staan.
De stichting heeft de schenking van
mej. Caland met bijzondere waardee-
ring aanvaard en het schilderij een
passende plaats in haar kantoor gege
ven in het Poortgebouw. De stichting
hoopt op deze wijze in den geest van
de hoogbejaarde schenkster er mede
toe bij te dragen, de herinnering aan
haar vader in eere en levendig te hou
den.
Hier ter stede is de dichter Dop Bles
overleden Hij werd Sept 1883 te Rotter
dam geboren Op 23-jarigen leeftijd pu
bliceerde hij den roman „Mijn dagboek”
door Ida de Wilde, verder schreef hij too-
neelcritieken en studies, werkte onder ver
schillende pseudoniemen er. was vast me
dewerker aan „De Stem", publiceerde een
vertaling van Cyrano de Bergerac (onder
den schuilnaam R de Buci) en twee too-
neelspelen „Narkose” en „Levensdrang”.
Vooral maakte hij naam door zijn bundel
„Parijsche Verzen”, die door Dirk Coster
zeer geroemd werd. Deze verzen datee-
ren uit den tijd dat hij in de Fransche
hoofdstad bet weelderig en tegelijkertijd
dood-arme Parijs van vóór den oorlog,
leefde en er soms bitter gebrek leed
De laatste jaren hoorde men zeer weinig
meer van den dichter, die daar het zijne
toe bij droeg hij wenschte onopgemerkt
te blijven, in zijn leven en in zijn sterven.
Hij was werkzaam bij den boekhandel
firma Dijkhoffz op de Plaats. Het stof
felijk overschot is dezer dagen in alle
stilte gecremeerd
Met de nieuwe werken die hier te ziei>
zijn, bewijst Louis Meijs opnieuw, dat
zijn arbeid aan beteekenis heeft gewon
nen sedert hi’ zijn vroegere zware cu-
loriet voor een lichteren toon verwissel
de onder den indruk van het zuidelijker
licht, dat hij op zijn kunstreizen leerde
kennen. Eenige landschappen herinneren
aan die reizen maar zij worden o.i. over
troffen door het schilderij „Pompstations-
weg” (2) met zijn mooie groenschakee-
ringen en zijn levendige suggestie van het
gebladerte.
Een opmerkelijk goed werk is ook „De
roode stoei”, interieur met uitzicht op het
landschap (20).
In zijn bloemen en stillevens toont
Meijs een gevoelige kleurigheid bij veelal
verdienstelijke stofuitdrukking. Ook hier
treft meestal het over alles zich ver
spreidende licht. 3. anemonen,, 5. een
groot doek met tonige herfstkleuren en
het warme rood van paddenstoelen '.dit
werk is zwaarder van toon), 7. (witte pot
met bloemen op en tegen grijze doeken),
9. hetzelfde gegeven maar grooter en met
een knap geschilderden gebloemden doek
op den achtergrond). 21 berberis.
De schilder toont zich ook een vlot
en bekwaam aquarellist; zoo met de fris-
sche kijkjes op de Kaag, met water, lucht,
witte zeilen en kleurige bootjes, vooral
11 is zwierig gedaan zuiverge aquarelleerd,
evenals no 17 (schoorsteenmantel met
flesch. vaas, enz.).
JAN VAN WINGEN.
De Limburgsche kunstschilder Jan van
Wingen exposeert hier ter stede tot 15
Febr. a.s. nieuwe werken.
MAATSCHAPPIJ „ARTI ET
AMICITIAE”.
H. M de Koningin heeft wederom een
gouden medaille ter beschikking gesteld
van het bestuur der maatschappij „Arti et
Amicitiae". Deze medaille zal worden uit
gereikt aan den kunstenaar, die zich door
blijken van groot talent heeft onderschei
den.
RESIDENTIEORKEST.
De matinée. te geven door het Residen-
tie-orkest op 21 Januari a.s. zal onder lei
ding staan van Frits Schuurman. De so
liste van dien middag is de zangeres To
van der Sluys. Het programma luidt als
volgt: Symphonie nr. 31 (Mit dem Horn-
signal), Haydn; „Salve Regina” voor so
praan en orkest, Rudolf Mengelberg„La
Tragédie de Salomé", Florent Schmitt.
Schopenhauer Thomas Mann.
Uitg. N.V. Service, alhier.
Dit is het eerste deeltje van de serie
„Levende Gedachten”, waarin bekende
tijdgenooten achtereenvolgens groote figu
ren uit de wijsbegeerte zullen belichten.
Deze serie verschijnt in verschillende lan
den; de Nederlandsche bewerking wordt
verzorgd door drs. Frank de Vries.
Een toelichting tot deze uitgave zegt:
„Het leven beweegt zich in spiralen om
hoog. Hij die de moeite neemt de scha
duwen van het verleden beneden ons
waar te nemen, kan daarna de smalle
boog, die hij bestijgt, beter beoordeelen
en met grooter zekerheid de duistere
curve der toekomst boven hem vermoe
den”.
Velen, die geen amateur-filosofen zijn,
hebben behoefte aan een goeden gids in
de gedachtenwereld der groote denkers.
Zoo’n gids moet de gave hebben tot de
kern der gedachten-systemen door te drin
gen zonder zich van den zwaren betoog
trant en het jargon der „vakmenschen” te
bedienen. Dat is een heel speciale kunst.
Wie nu dit boekje van Thomas Mann
leest late zich niet afschrikken door en
kele niet te lange gedeelten, die zonder
wijsgeerigen knobbel moeilijk te verstaan
zijn Het is de aanloop. Dat waar het om
gaat weet hij beknopt, helder en boeiend
voor te dragen. Zoo krijgen we een beeld
van Schopenhauer’s wereld, waarin alles
uiting is van een grondeloozen, buiten tijd
en ruimte staanden, doelloozen wil, welke
echter in al zijn verschijningen, ook in
den mensch, aan de wet van oorzaak en
gevolg onderworpen is. We leeren hem
kennen als den grooten pessimist, die het
bestaan zelf als het kwaad erkent, waar
voor geen soulaas te vinden is, dan bij
momenten in de kunst en duurzaam voor
hen, die zich boven de individualiteit we
ten te verheffen. „Als de kennis op den wil
terugwerkt, kan zij de zelfopheffing ervan
teweegbrengen, dat is resignatie, welke
het laatste doel, het meest innerlijke we
zen van alle deugd en heiligheid en de
verlossing der wereld is”.
Als een lichtende top draagt deze pes
simistische visie een hooge en nobele op
vatting van liefde. „Echte goedheid, on
baatzuchtige deugd en zuivere edelmoe
digheid gaan uit van de intuïtieve kennis
die in het vreemde individu hetzelfde we
zen herkent als in het eigen”
Een duidelijk licht laat de schrijver ook
vallen op Schopenhauer’s inzichten over
de verhouding tusschen wijsbegeerte en
godsdienst en over de beteekenis, die de
werking der genade en de wedergeboorte
van de christelijke mystici voor hem had
den.
BUITENZORG, 17 Januari (Aneta).
De resident van Menado meldde, dat
in den nacht van 12 op 13 Januari
volgens een bericht van het hoofd van
plaatselijk bestuur te Tahoena, door
de hevige regens vele zware aardstor
tingen zijn voorgekomen. In de kam
pong Lenganeng zijn twee huizen be
dolven, waarbij zeven personen wer
den gedood. In de kampong Apengsem-
baka werden eveneens twee huizen
vernield, waarbij een doode te betreu
ren is.
GEVALLEN VAN PRIJSOPDRIJVING
BERECHT.
SOERABAJA, 17 Januari (Aneta).
De politierechter te Soerabaja berecht
te heden zes gevallen van prijsopdrij
ving, waarbij de Gebr. van Swaay
wegens verkoop van electrische toe
stellen werden veroordeeld tot resp.
ƒ200 boete (eisch ƒ75), ƒ500 (eisch
(eisch
ƒ20), ƒ1 (eisch ƒ1) en ƒ100 (eisch
ƒ7.50).
Het Haagsche Trio (André Rodenhuis,
piano, Emile van Amersfoort, viool, en
Engelbert Oskam, cello), dat Vrijdag
avond eerste uitvoeringen brengt van
trio’s van onzen stadgenoot André Roden
huis en van den Belgischen componist
Marcel Poot D* verdere medewerkers aan
JAPANSCHE KLEINKUNST EN
GRAFIEK.
Op Maandag 22 Januari zal des avonds
in Kleykamp voor de vereeniging Japan-
sche Kleinkunst en Grafiek, de heer B
Modderman spreken over: „De Tokaido”
bij de tentoonstelling van de complete To-
kaido-serie door Hiroshige. Op Zaterdag
avond 27 Januari zal de heer ir. G Knut
tel Jr voor dezelfde vereeniging, ten huize
van den heer T. Tikotin, Nassauplein 6,
spreken* over Japansch Aardewerk.
Commissie uitvoeringsmaatregelen
Kinderbijslagwet.
Door den minister van Sociale Za
ken is ingesteld een commissie met op
dracht van voorlichting te dienen om
trent de algemeene maatregelen van
bestuur en verdere regelingen, welk ter
voorbereiding van het in werking tre
den van de Kinderbijslagwet en tot
haar uitvoering noodig zijn
In deze commissie zijn vertegenwoor
digd de betrokken afdeelingen van het
departement van Sociale Zaken, als
mede de Rijksverzekeringsbank,
vereeniging van raden van arbeid
de federatie van bedrijfsverenigingen.
HAAGSCHE STUDIECLUB VAN
DE FRIESCHE TAAL.
De Haagsche Studieclub van de Friesche
Taal hield Zondag j.l. haar eerste winter-
bijeenkomst in de bovenzaal van café
Emma, Regentesseplein. Na afdoening van
eenige huishoudelijke zaken, hield de heer
Bakker een beschouwing over K Brols-
ma’s boek „St. Alalan”. De karakter-, fa
milie-, maatschappelijke en ook lichame
lijke tegenstellingen, waarop deze novelle
gebouwd is. werden aan alle kanten be
licht. Wat de natuurschilderingen aangaat,
mag men volgens spr Brolsma’s werk ge
rust plaatsen naast dat van sommige Fin-
sche en Noorsche schrijvers van dezen
tijd.
In Februari spreekt o.a. prof. dr.
Gosses voor de club.
Teraardebestelling W. L. A. Warnier
Op de begraafplaats Westerveld te
Velsen heeft onder zeer groote belang
stelling de teraardebestelling plaats
gehad van het stoffelijk overschot van
den heer W. A. L. Warnier, directeur
van het Koloniaal Etablisement te
Amsterdam, oud-mil. apotheker le kl.
van het Ned.-Ind. leger, overleden te
Santpoort.
Aanwezig waren o.a. de heeren Th
van Voorthuysen, gecommitteerde
voor Indische Zaken aan het departe
ment van Koloniën, mede namens den
minister; ir. H. Freydanck Oesinger,
directeur van het technisch bureau aan
het departement van Koloniën; A. F
RuimschotJr chef van het technisch
verkoopbureau aan het departement
van Koloniën; A. C. Brqese van Groe-
nau. namens de directie der Ned. Han
del Mij., en bijkans het geheele per
soneel van het Kol. Etablissement.
De heer Th. van Voorthuysen, ge
committeerde voor Indische Zaken, zei-
de. dat er op het departement van
Koloniën droefheid was over het heen
gaan van dezen man. Ruim 40 jaar
heeft hij het land gediend, eerst in het
Indische leger, daarna ais directeur
van het Kol. Etablissement, aan welken
arbeid hij zijn hart had verpand. Na
mens den minister bracht spr. den over
ledene dank voor de uitstekende wijze,
waarop hij s lands verlangens steeds
heeft behartigd.
Daarna sprak ir. H. A. J. Krettink.
onder-directeur van het Kol. Etablisse
ment. namens het personeel. Spr. zeide.
dat het onverwacht heengaan van den
directeur diepen indruk had gemaakt.
Buitengewoon was de wijze, waarop
hij zijn taak vervulde. Vaak werkte hij
ook ’s avonds en de mobilisatie maakte
zijn taak nog veel zwaarder. Alien
zullen zijn hartelijke tegemoetkomend
heid zeer missen.
De heer J. van der Hoeven sprak
namens den Chemischen Kring te
Haarlem, op initiatief van den over
ledene 10 jaar geleden opgericht.
Mej. Marie Hartman sprak namen?
de Christian Science, welker beginse
len de overledene had heipen verbrei
den.
Nadat de kist onder orgelspel was
uitgedragen, dankte bij de groeve een
broeder van den overledene voor de
belangstelling.
pe „Zaandam” naar New York
vertrokken.
Vanmorgen vroeg is de „Zaandam
van de Holland-Amerika lijn naar New
York vertrokken. De honderdvijttig
passagiers hebben zich gisteravond aan
boord begeven. Ongeveer ce helft van
hen zijn Duitsche emigranten; de ande
ren zijn zakenlieden, onder wie ook
eenige repatrieerendt Amerikanen.
De „Zaandam” welke Southampton
niet zal aandoen, vaart reentstreeks
naar New York.
Praslin. Zij bekleedde daar een onafhan
kelijke positie, dank bij den steun van
den hertog en zeer tegen den zin van de
hertogin, die jaloersch van aard was. Dit
leidde tot hevige scènes en eindigde met
den moord op de hertogin. Zonder tot
een bekentenis te zijn gekomen is de
hertog gestorven na het innemen van
een doodelijk gif Een en ander verwek
te groote opschudding te Parijs en was
mede de aanleiding tot den troonsafstand
van Louis Philippé De gouvernante
werd, verdacht van medeplichtigheid, ge
arresteerd doch later weer vrijgelaten.
Zij huwde met den Amerikaanschen pre
dikant Henry Field, nadat zij naar de
Nieuwe Wereld was vertrokken, teneinde
zich te onttrekken aan de hinderlijke pu
blieke belangstelling.
Het is een onderhoudend, vlot geschre
ven verhaal, zonder eenige pretentie. De
vertaling is van R. Blijstra.
Vereeniging „Het Nederlandsche
Trekpaard”.
Onder leiding van jhr. J. van Vre-
denburch vergaderde het dagelijksch
bestuur van de vereeniging „Het Ne
derlandsche Trekpaard”.
In overleg met de betrokken instan
ties zullen pogingen aangewend wor
den, om de moeilijkheden, welke bij
den export van paarden optreden, na
der tot oplossing te brengen.
Tevens kwamen mededeelingen ter
sprake, dat de geringe uitvoer naar
Duitschland zijn oorzaak heeft in de te
hooge prijzen van het Nederlandsche
koudbloedmateriaal, waardoor ook de
Franschen hun aankoopen alhier zou
den hebben gestaakt.
De uitvoer naar Duitschland is ech
ter nimmer door de prijzenpolitiek be-
heerscht, evenmin als thans de uitvoer
van koudbloedpaarden naar Frankrijk
en andere landen.
Mededeeling werd voorts gedaan, dat
op de gewijzigde statuten de Koninklij
ke goedkeuring is verkregen.
VERGADERING VAN
EERSTE KAMER.
De Eerste Kamer is thans bijeenge
roepen tegen Dinsdagavond 23 Januari
half 9 Zooals in het voornemen lag.
zal Woensdag d.a.v te 11 uur behandeld
worden de begroeting van Buitenland-
sche Zaken voor 1940.
SOERABAJA, 17 Januari (Aneta).
Vernomen wordt, dat in verband met
den brand in het goedang-complex
van het Stroohoedenveem te Soera
baja, thans plannen worden beraamd
om, na beëindiging van den arbeid
der verzekeringsmaatschappijen en de
opruiming der ruïnes, zeer snel met
den bouw van een nieuw pand te be
ginnen,.
Thans worden de eigen goedangs
aan de kali Mas en de Amsterdam-
kade gebezigd, teneinde de grooter
wordende stroom van transitogoederen
te kunnen verwerken.
Het blusschingswerk is gisteren be
ëindigd. Vanmiddag zal de herbouw
van de etablissementen worden aanbe
steed, waarna deze binnen 5 maanden
gereed kunnen zijn.
Toegezonden boeken.
„Dit alles en ook nog
hemel”, door Rachel Field.
Uitgeverij „De Kosmos”, Am
sterdam.
De Amerikaansche schrijfster Rachel
Field heeft voor haar roman „Dit alles
en ook nog de hemel" geput uit de kro
nieken van haar faitiilie. Haar oüd-tante,
Henriette Desportes, was gouvernante in
het gezin van den hertog en hertogin de
TIJDSCHRIFTEN.
In het Januarinummer van „O ft s Zee
wezen” behandelt mr. C. W. van San
ten in een duidelijk gesteld artikel de ver
houding tusschen oorlogvoerenden en neu
tralen in den modernen zee-oorlog Als
tweede artikel in dit nummer komt éen
beschrijving van den pneumercator voor,
het instrument, dat in staat stelt,
stand der vloeistoffen in de tanks
schepen op juiste wijze te bepalen
ouderwetsche peilstok heeft afgedaan
Verder volgt een overzicht van
rampspoedige jaar 1939, waarin onze ma
rine, zoowel als onze koopvaardij en onze
zeelieden, door zware slagen zijn getrof
fen In de rubriek „Zij die heengingen”
zijn de opvarenden, die bij de diverse
rampen het leven hebben verloren, her
dacht.
Nu de geheele wereldpers zich in deze
dagen op het zwaarbeproefde Finland con
centreert, opent de nieuwe jaargang van
Wetenschappelijke Bladen met-
een artikel over Moderne literatuur en het
Finsche Finland. Uit een overzicht van
het werk van schrijvers als Sillanpaa, Pek-
kanen, Haanpaa. Hamataina, liris Hurto,
Mika Valtari e.a. blijkt welk hoog peil het
proza en de poëzie bij dit zoo bijzonder
ontwikkeld volk bereikt heeft.
In een opstel onder den titel 120 000
Amerikaansche Ambassadeurs toont Wal
ter Wanger den invloed aan, die er in
Europa uitgaat van den 120 000 reizende
Amerikaansche films, die in 150.000.000
bioscopen vertoond worden.
In „De Klassieke diplomatie” geeft Otto
graaf zu Stolberg Wernigerode een schets
van de diplomatie, hoe die door een Kau-
nitz, een Talleygrand, een Metternich ge
voerd werd Verder bevat de aflevering
nog artikelen over klimaat en leven. Het
verdwijnen van het duel uit de Engelsche
samenleving, Wat is een groot dirigent
Het Januari-nummer, waarmee „De
Nieuwe Gids” den 55en jaargang in
zet, bevat o.m. drie geslaagde schetsen: J.
van Oudshoorn schreef een novelle: „Ach
ter groene horren”; de Vlaming André
Demedts vertelde een „Kleine Idylle”, ter
wijl de nog jonge auteur A J. Odijk een
goed verhaal schreef, getiteld .Spijkers",
Cinast schreef een inleiding voor een
vaste filmrubriek, terwijl de kronieken
voor buitenlandsche letteren, waarvan Jos.
Panhuysen tot op heden de Fransche let
teren verzorgde, aangevuld wordt met een
overzicht der Engelsche letteren door J. de
Jongh van Damwoude.
Van Hendrik Kroon is er een interes
sante studie over den oorsprong van het
schrift, terwijl mevr. Jeanne Kloos in haar
rubriek „Feiten en Fantasieën” 'een artike
lenreeks begint over Annette van Droste-
Hulshoff, en Martien Beversluis sdhrijft
over de feest-uitgave der Camera Obscura.
Een goede buit.
SEMARANG, 17 Januari (Aneta).
Uit Solo wordt vernomen, dat een
rampokbende, bestaande uit zes perso
nen, optrad in de desa Srajon, bij
Tjepper, waar een welgestelde Jgvaan-
sche familie het slachtoffer werd. De
bende verdween met medeneming van
contanten en kostbaarheden. Voorts
beroofden de rampokkers nog een padi-
opkooper en een theehandelaar.
De bende had zich door middel van
ondergraving des nachts toegang tot
het huis verschaft. De kinderen wer
den wakker en maakten alarm. De
handelaar opende de deur, waarop een
lid van de bende hem een revolver on
der den neus duwde. De familie werd
daarop met revolvers in bedwang ge
houden.
Nadat zij den buit hadden bemach
tigd, wisten de rampokkers, die onde:
elkaar Nederlandsch spraken, onge
hinderd te verdwijnen.
Later werd een verdachte gearres
teerd, doch de gegevens zijn zeer vaag.
MUTATIES.
Bij Kon besluit:
zijn met ingang van 16 Jan benoemd en
aangesteld bij het res.-personeel der land
macht, bij het wapen der infanterie, tot
res.-maj., ter nadere indeeling door of van
wege den minister van Defensie,
de res -kapiteins H C. M Stokkermans,
van het 17e reg. inf., mr G. E Mathon
van het reg jagers, E C F. ten Haaf en
J. J. Hens, beider, van het reg. Grena
diers, C. L M. Ingen Housz, van het 6e
reg. inf., H. J. Tromp, van het 11e reg
inf., D J F. M. Sprook, van het 9e reg
inf., J. Penters, van het 7e reg. inf„ H.
Mulder, van het 22e reg. inf., B. Smid, van
het 9e reg inf., H. W. Renkema, van het
20e reg inf., L. Leopold, van het reg
grenadiers, J. van Maanen, van het 8e reg
inf., H. C. la Roi, van het 9e reg inf.. L.
Kleiboer, J Kruitbosch en G. J. Door-
ning, allen van het 19e reg. inf., G. J H
Pel< van het 2e reg. inf., H. van den
Nieuwenhuizen, van het reg. jagers, A de
Kloet, van het 6e reg. inf., J. Geense, van
het 14e reg. inf., L. Beek van het 18e reg.
inf., dr. P. J. W. van Malssen, van het 7e
reg. inf. en H. J. Wessels van het 19e reg
inf. en H. J Visser van het 12e reg. inf
bij het wapen der artillerie,
tot res.-majoor, ter nadere indeeling
door of vanwege den minister van Defen
sie, de res.-kapiteins M. Welle en dr. A
L. W de Gee, beiden van het 5e reg.
veldart., R. K. Kloppers, van het 7e reg.
veldart., ir. W. van Rijswijk, van het 4e
reg. veldart., M. L. Wassenbergh, van het
2e reg. luchtdoelarti., J. A. L. Dijkstra, van
het le reg. veldart., C. L. H. de Winter,
van het reg. motorart., D. Das, van het le
reg. veldart. en J. Roodenburg van het
7e reg veldart.
bij het korps pontonniers en torpedisten,
de res. kapitein J. A. Rademaker, van dat
korps.
Voorts is benoemd tot res.-majoor voor
spec, diensten, ter nadere indeeling door
of vanwege den minister van Defensie, de
res.-kapiteins voor spec diensten J. H
Sanders, van de artillerie-meetafdeeling en
ir. W den Boer, van den staf van het
wapen
Benoemd is bij het dienstvak der inten-
dence tot res.-majoor voor spec dien
sten, de res.kapitein voor spec diensten
F. M J. Helmer, van het dienstvak.
Huldebetoon door burgemeesters, oud-
burgemeesters en waterschaps
besturen.
De commissaris der Koningin in
Noord-Holland, mr. dr. A. baron Röel.
heeft gistermiddag ter gelegenheid van
zijn zilveren ambtsjubileum in de Sta
tenzaal van het Gouvernementsge
bouw te Haarlem de burgeméesters,
oud-burgemeesters en waterschapsbe
sturen uit de provincie ontvangen.
Daar de burgemeester van Amster
dam, dr. W. de Vlugt, door een lichte
verkoudheid verhinderd was aanwezig
te zijn, werd de jubileerende commis
saris toegesproken door jhr. H. L. M.
van Nispen van Sevenaer, burgemees
ter van Laren (N.H.), die namens de
burgemeesters een schilderij van Ga
briels aanbood, voorstellende de Loos-
drechtsche plassen.
De heer J. van Reenen, oud-burge-
meester van Bergen, sprak namens de
oud-burgemeesters eveneens van veel
waardeering getuigende woorden tot
den commissaris en bood namens
zeven-en-veertig hunner een schilderij
van A. P. Schotel aan, voorstellende
Vianen.
Namens de Vereeniging van Water
schapsbesturen voerde de heer J. Com
mandeur, burgemeester van Wognum,
het woord. Als stoffelijk blijk van
hulde bood spreker een fraai Perzisch
tapijt ten geschenke aan.
Mr. dr. Roëll dankte hierna voor de
hartelijke toespraken en de geschen-
De Duitsche ambassadeur te Santiago
(Chili), Wilhelm von Schoen, heeft bij
buitenlandsche zaken aldaar geprotes
teerd tegen de vertooning van de Edith
Cavell-film. De censor heeft enkele anti-
Duitsche scènes geschrapt.
ken.
Hierna bestond er voor vertegen
woordigers van vereenigingen en or
ganisaties gelegenheid, den jubileeren
den commissaris geluk te
Ongeveer dertig deputaties
haar opwachting; vele lieten haar
lukwenschen vergezeld gaan van een
bloemenhulde.
De commissarissen van dt Koningin
van de verschillende provinciën des
lands, vergezeld van hun dames, heb
ben heden ter gelegenheid van het zil
veren jubileum van hun ambtgenoot
mr. dr. baron A. Röell, die als hun
gastheer optrad, een bezoek aan de
hoofdstad gebracht.
In de ochtenduren bezichtigden de
commissarissen de diamantslijperij van
Asscher’s diamantmaatschappij N.V.
Vervolgens bracht het gezelschap een
bezoek aan het gerestaureerde museum
Amstelkring
Hierna begaven de commissarissen
zich naar het Waaggebouw ter bezich
tiging van de tentoonstelling, welke
gewijd is aan de Oude Kerk.
Na deze bezichtiging vereenigden de
commissarissen zich aan een lunch De
oud-commissaris der Koningin in de
provincie Groningen, dr. J. P Fockema
Andreae. maakte eveneens deel uit van
het gezelschap
