HET VELDLEGER OEFENT]
t wintert
IAAGSCHE COURANT VAN DINSDAG 23 JANUARI 1940
i*M* i
bij strenge vorst
In de
sneeuw en
De
een
de
moppert,
ander juicht
o
BINNENLAND
Lte stroombron, welke de mijn tot ontspringen brengt.
De gespannen toestand in de tweede
week van Januari
De Koningin en de Prinses bij het
ijsbreken
Niet zelf distributiestamkaarten
veranderen
In witte omhulsels gestoken rukken
de groepen van den aanvaller voor
waarts door het besneeuwde terrein.
TpRGEN<S bij het Veldleger
PJ was er dozer dagen een
oefening in grooter verband,
onder het oog van den comman
dant Veldleger luitenant-gene-
iaal J. J. G. baron van Voorst
tot Voorst.
Een onzer verslaggevers was in
de gelegenheid de oefening mee
te maken.
DERDE BLAD, PAGINA 1.
Soldaten leeren dooreen vallCTS nlet te benljden Men kan aanne_
aanval de sterkte van de - J--‘ J---
eigen verdediging kennen
Weerkundige Waarnemingen
.nttlraUloug .freefl doo op den korrel.
uur 5
en
het eenige
buiten-
zou
eens
Sneeuw een nadeel voor
den aanvaller.
1.
mer
Het was een bar koude dag, schrijft
hij, een van de koude-recorddagen van
het einde der vorige week. Bij een tem
peratuur, als toen heerschte, zou in vol
len vredestijd de oefening zijn afgelast.
Doch in mobilisatietijd beseffen zoowel
aanvoerders als soldaten, dat men in een
onverhoopten oorlog het weer ook niet
voor het kiezen heeft. De oefening ging
dus door, hetgeen voor de verst geleger
de onderdeden beteekende, dat zij te
vijf uur 's morgens moesten aantreden.
Natuurlijk was het koud, maar zij kun
nen er wel tegen, onze soldaten. Bij het
einde der oefening waren de wangen
rood geworden, doch de oogen vroolijk
gebleven.
Infanterie en artillerie uit de betrok
ken streek werkten bij de oefening sa
men. De „veronderstelling” was eenigs-
zins tegenstrijdig; verondersteld werd
namelijk, dat de troepen zouden optrek
ken tegen de linie, die zij in maanden
moeizamen arbeid zelf hadden aange
legd. Toch lag daar de les van de oefe-
2. Is het
vertoevende
journalisten
Dat moet door ambtenaar geschieden
Hoewel de distributiestamkaart nog
niet in gebruik is genomen, ten dienste
van de distributie, is het goed, dat
onder de aandacht van het publiek
wordt gebracht, dat het niet geoorloofd
is, dat de houders van deze kaarten
wijzigingen aanbrengen in de daarop
gestelde gegevens.
Alle wijzigingen of aanvullingen op
de distributiestamkaarten als b.v. in
verband met huwelijk of met verhui
zing naar een andere gemeente be-
hooren te worden aangebracht door
den burgemeester of den daartoe door
dezen aangewezen ambtenaar in de ge
meente, waar men zich vestigt.
Het bovenstaande is niet van toepas
sing op de rijksdistributiekaarten. Op
deze kaarten kunnen de houders zelf
de verschillende gegevens vermelden.
Adresveranderingen binnen de ge
meente worden op de distributiestam
kaarten niet aangeteekend.
van geldt meestal: „ik dacht dat ze wit
waren, tot ik ze tegen de sneeuw zag”.
In ieder geval, onze troepen hebben de
witte jassen ook. Ze zijn niet tailor-
made, maar ze zijn er. We zagen ze
dragen bij deze oefening, die in het al
gemeen voor het thema sneeuwcamou-
flage alle mogelijkheden bood.
Deze en andere punten zijn ook bij
de officiersbespreking na afloop van
de oefening ter sprake gekomen.
Intusschen was voor den leek het in
teressante element de wijze, waarop
het acces in de afgeloopen maanden
van versterkingen was voorzien. Het
enorme werk, daarvoor verzet, is een
beschrijving in een volgend artikel
waard.
De depressie over de Oostzee is verder
naar het Westen doorgedrongen en vult
nu op De vlakke rug van hoogen lucht
druk, welke zich gisteren over ons land
bevond, heeft zich in Zuidwestelijke rich
ting verplaatst, tengevolge waarvan de
wind in ons land naar het Westen draaide.
Over het geheele land is de vorst ver
minderd. In den ochtend steeg in Den
Helder en Vlissingen de temperatuur
boven het vriespunt.
Nabij Ijsland is een depressie versche
nen. Zij dringt langzaam verder naar het
Oosten door. De schaarsche weerberichten
van den Oceaan maken het zeer moeilijk
de plaats te bepalen van de storings-
fronten.
Het minimum in de Middellandsche Zee
ligt aan de Noord-kust van Libye: zijn
storingsfront, dat zich over den Balkan
beweegt, brengt in Zuid-Slavië en Hon
garije zeer zwaren sneeuwval en plaat
selijk ook regen
Zonsopgang: 24 Jan. 7.55 uur.
Zonsondergang: 24 Jan. 4.29 uur.
Lantarens aan: 24 Jan. tot 7.24 u.
v.m.; 24 Jan. 5 u. nam.
Hoogwater te Scheveningen.
24 Jan. ’s morgens 1.20 u.; nam. 1.50 u.
Morgen géén schietoefeningen op het
strand.
men, dat de aanvallers van deze oefe
ning, aangewezen om in oorlogstijd in
dit terrein de verdedigers te zijn, be
merkt hebben, dat de verdediging in de
werkelijkheid de beste kansen zou heb
ben. Het terrein immers is door de ver
dediging zoo bestudeerd, dat elk punt,
waar de vijand houvast zou kunnen
krijgen, bestreken wordt door het vuur
van enkele kazematten, mitrailleumes-
ten en batterijen. Dat juist, waar de
doortocht gemakkelijk lijkt, mijnen
velden of hindernissen liggen. De vijand
moet improviseeren en veel menschen
offeren, de verdediger laat zijn wape
nen systematisch het terrein bestrijken,
volgens vooruit vastgestelde plannen.
De aanvaller is kwetsbaar en ongedekt.
De verdediger houdt zich schuil in ste
vige aarden en betonnen kunstwerken.
5. Indien de vragen 3 en 4 in be
vestigenden zin moeten worden beant
woord, wat is dan het resultaat van
die overwegingen
Als dan het voordeel van den gemak-
kelijken overtocht over waterhindernis-
sen grootendeels wegvalt, dan blijven
daartegenover de nadeelen staan, welke
de winter den aanvaller veroorzaakte.
Probeer maar eens tegen een bevroren
dijk, waar een sneeuwlaag over ligt,
op te klimmen. De voet kan zich geen
trede drukken, want de grond is hard
en glad. Maar nu een soldaat, die een
versterkte linie aanvalt. Zwaar bewa
pend en gehaast trekt hij over sneeuw
velden, waar hij als een zwarte stip
op staat afgeteekend. Dekken kan hij
zich alleen in de sneeuwlaag, want het
is onmogelijk zich in den bevroren bo
dem in te hakken. Tijdens de hier be
doelde oefening was bij de aanval
lende groepen weinig animo voor dit
soort dekken te bespeuren en gaven de
jongens er kennelijk de voorkeur aan
in gebogen houding aan den loop te
blijven Vermoedelijk zou het herbaal
de sneeuwbad man en wapen slecht be
komen zijn. Maar in de werkelijkheid
zou het toch moeten. Want de schoots
velden ter plaatse zijn voorbereid:
verstoppen kan de aanvaller zich noch
in huizen, noch in boomgaarden, want
zij zullen in oorlogstijd daar niet meer
zijn.
Lange vorstperioden brengen allicht
sneeuwval met zich mee. Bij deze oefe
ning kon het effect van dezen terrein-
factor goed bestudeerd worden, want
er lag ongeveer 40 c.m. sneeuw. De
gevolgtrekking, die bij den eersten oog
opslag gemaakt kon worden, is, dat het
sneeuwdek verreweg het gunstigst is
voor den verdediger. Wel steken de
steile wanden van zijn kunstwerken
en zijn pantserkoepels duidelijker af,
maar zij zijn met eenige hoopen sneeuw
op witte lakens zepr gemakkelijk te
camoufleeren. Alles, wat stil staat, kan
met sneeuw gecamoufleerd worden.
Wat beweegt, kan zich wel in witte la
kens of witte jassen hullen, maar daar-
heeft de residentiebewoners
verdeeld in twee catego
rieën wier visie ten opzich
te van den winter lijnrecht
tegenover elkaar staat.
Men zou hen de pessimis
ten en de optimisten kun
nen noemen.
Nemen wij de pessimis
ten. Zij zien in dezen kou-
den tijd slechts een periode
van bloemen op de glazen,
een tijd, die gróote sommen
verslindt aan steenkolen
en gas. Zij hebben last van
koude ooren, mopperen op
de H.T.M. als zij lang aan
de haltes moeten wachten.
Zij uiten binnensmonds een
hartig woordje als ze
’s morgens bij het ontwa
ken tot de ontdekking ko
men, dat het kwik nog
steeds een flink eind onder
het nulpunt staat of er we
derom gedurende hun slaap
zooveel centimeter sneeuw
is gevallen. Zij zwabberen
en slingeren per fiets,
s morgens naar hun bu
reau met door de kou be
traande oogen en moeten
hun min of meer ontwik
kelden aanleg voor de acro
batie te hulp nemen om
overeind te blijven. Zij rij
den in een eenigszins hoop
volle stemming stadwaarts
om aldra door een soort
kater overvallen te worden
als ze ontdekken, dat het
in het centrum al niet veel
oefenaars van wintersport.
Zij hadden zich reeds afge
vraagd hoe het moest gaan
met hun jaarlijksch winter
sport uitstapje, nu de oor
log vele wintersportgebie
den had uitgeschakeld.
Maar de natuur is hun ter-
wille geweest. Onnoodig
naar het buitenland te trek
ken, onze stad biedt de ge
legenheid tot beoefening
van alle soorten winter
sport. De optimisten hebben
geen van koude verwron
gen
gaan
gezichten, neen zij
deels blootshoofds.
Hun oogen glinsteren, hun
wangen glimmen. Ze gaan
gekleed in sportieve truien,
pantalons en laarzen. Men
kan hen vinden in die dee-
len in en om de stad waar
het terrein zich voor het
skiën, sleetje rijden en
schaatsenrijden leent, te
weten in de Scheveningsche
en Wassenaarsche duinen
Verwachting tot den avond van 24 Jan.?
Voor het binnenland: Wind: matig tot
zwak, naar Zuid of Zuidoost krimpend;
's nachts lichte tot matige vorst, overdag
lichte vorst tot om het vriespunt; helder
tot halfbewolkte lucht; geen sneeuw van
beteekenis.
Voor de kuststrook: Wind: matig tot
zwak, naar Zuidwesten of Zuiden krim
pend; lichte vorst tot om het vriespunt;
wisselend bewolkte lucht; plaatselijk
enkele sneeuwbuien.
ning in. Officieren en manschappen on
dervonden: een aanval zou niet meeval
len, ook niet over bevroren slooten.
Het tooneel van den strijd was een
400 meter breede strook polderland,
rechts en links door inundaties be
schermd, doch niet in het front. Een ac
ces dus zooals de naam is voor strooken
droog land, die als ’t ware verbindings-
dammen vormen tusschen de beide
„oevers” van een geïnundeerde linie.
Het spreekt vanzelf, dat het betrokken
acces. evenals alle andere in ons verde-
digingsstelsel, terdege van versterkin
gen was voorzien. De versterkingen wa
ren door een klein aantal verdedigers
bezet, die er vuur markeerden. Het gros
der oefenende troepen streed als aan
vallende roode partij. Natuurlijk dron
gen zij door tot de lijnen, welke te vo
ren op papier waren bepaald, dat ge
beurt zoo bij elke aanvalsoefening Het
voornaamste was. dat iedere deelnemer
met een beetje verbeeldingskracht zich
kon indenken in hetgeen zijn lot
zijn geweest, als de verdedigers
niet zuinige losse patronen, maar een
echt vuur hadden afgegeven. Als die
boerderij daar, dat kazematje ginds, dat
mitrailleurnest, dat fort,^, die artillerie
daarachter, als zij eens een echte volle
laag zouden geven, dan waren de aan-
In Nieuwe Merwede en Hollandsch Diep
H.M. de Koningin en Prinses Juliana
hebben gistermiddag een onverwacht
bezoek aan de Moerdijksche brug en
den Kop van het Land gebracht om het
breken van het ijs op het Hollandsch
Diep en in de Nieuwe Merwede te aan
schouwen.
Toen H.M. en de Prinses, die ver
gezeld waren door enkele leden van de
hofhouding, op de Moerdijksche brug
aankwamen, zoo meldt de „N. R. Crt.”,
waren de brekers „Christiaan Bru-
nings” en „Jan Blanken” van den Rijks
waterstaat en twee sleepbooten van de
firma Smit reeds vertrokken.
Het hooge gezelschap heeft eenige
oogenblikken op de brug vertoefd om
het prachtige gezicht op de bevroren
rivier te bewonderen en is toen door
gereden naar den Kop van het Land.
Daar waren de brekers tengevolge van
den hevigen tegenstand van het ijs nog
niet verschenen.
H.M. de Koningin heeft zich toen
eenige oogenblikken met den kapitein
van den veerdienst onderhouden. Het
gezelschap is daarna naar de residentie
teruggekeerd.
Schriftelijke vragen van het Tweede-
Kanierlid de Visser.
Het lid der Tweede Kamer, de heer
de Visser, heeft aan de ministers van
Buitenlandsche Zaken, van Defensie
van Justitie de volgende schrifte
lijke vragen gesteld
Is de Regeering bereid de Ka
in te lichten omtrent de oorza
ken, welke hebben geleid tot den ge
spannen toestand in de tweede week
van Januari en mede te -deelen, om
welke reden toen is besloten tot het
voorloopig niet meer verleenen van pe
riodieke verloven aan militairen
waar, dat in Nederland
Engelsche en Fransche
belichten hebben ver
breid, waarin de voorstelling werd ge
wekt als zou er sprake zijn van een
gezamenlijk militair optreden van
België en Nederland en steunen deze
berichten op eventueele maatregelen,
door de Regeering genomen
3. Indien het laatste deel der voor
gaande vraag ontkennend moet wor
den beantwoord, heeft de Regeering
dan overwogen, of het noodig is, te
gen dergelijke berichtgeving van in
Nederland vertoevende buitenlandsche
journalisten afdoende maatregelen te
treffen
4. Heeft de Regeering mede de
wenschelijkheid overwogen van het ge
ven, ter geruststelling van het Neder-
landsche volk, van volledige openbaar
heid omtrent de betrekkingen, welke
er onder de huidige internationale
verhoudingen tusschen België en Ne
derland bestaan
Bevroren slooten geen voor
deel voor den vijand.
Dat de slooten stijf bevroren waren,
was een factor die het voorwaarts drin
gen bij deze oefening vergemakkelijkte.
Maar alleen bij deze oefening. Want in
werkelijkheid zouden de verdedigers
de slooten zooveel mogelijk door veran
dering van den waterstand als dekkings-
plaatsen bedorven hebben. Dat de tank
gracht werk der laatste maanden
welke het acces over de volle breedte
doorsneed, in oorlogstijd ijs zou hebben
is ondenkbaar Reeds nu was zij openge
houden, doordat er met man en macht
in gezaagd en gehakt was. In oorlogs
tijd gaat dat minder omslachtig: dyna-
mietpatronen, op het juiste oogenblik
tot ontploffing gebracht, vergruizelen
dan het ijs, hetgeen ons op een enkeA
punt gedemonstreerd werd. De verra
derlijkheid van een mijnenveld en van
een tankval worden aldus in één mid
del vereenigd.
beter is en dat
verschil tusschen
wijken en binnenstad dit
is dat ip de buitenwijken de
§neeuw nog wit is, in de
binnenstad daarentegen tot
chocoladepap is overge
gaan. Overschoenen dijen
voor de pessimisten opgeld,
ze helpen goed maar zijn
toch in vele gevallen nog
onvoldoende, bijv, als een
auto met flinke vaart door
de chocoladevla heenschiet.
We hoorden op zeker
oogenblik een keurig net
gekleede dame het woord
auto met een drieletterig
met r beginnend adjectief
voorzien, een adjectief, dat
anders slechts voorkomt in
de vocabulaire van de man
nen. De pessimisten hebben
slechts één hoop: dat het
spoedig warm water zal
regenen.
Daar tegenover staan de
optimisten of wel de be-
Barometerstand van hedenmiddag 12 uur
Het dunne pijltje geeft den stand aan
van gisteren
Barometer alhier v.m. 8 uur 765 m.rn.»
v.m. 12 uur 765 m.m.; thermometer resp.
gr. en 1 gr. Celsius.
Barometer na hedenmiddag 12
stationnair.
duinen.
Toen wij ’s middags aan
de Waterpartij kwamen
was het er zooals onze foto
toont, een drukte van be
lang. Ouderen keken vol
belangstelling toe hoe de
jeugd van de glooiing om
laag gleed om dan vanaf
het voetpad met een sier
lijken boog, zij ’t op waar
schijnlijk eenigszins harde
wijze te belanden op den
vijver. De glooiing was
tevens het terrein voor de
ski-loopers al lag de sneeuw
niet erg dik, terwijl op het
ijs de schaatsenrijders sier
lijke krullen draaiden. De
eigenaars en eigenaressen
van de sleetjes legden bui
tendien een buitengewone
belangstelling aan den dag
voor de passeerende auto
mobilisten. Hield een wa
gen stil om even een blik
te werpen op het winter-
sportcentrum, dan maakten
talrijke jongens een meis
jes daarvan gebruik hun
sleetjes aan den bumper
vast te maken en de eige
naars der auto’s waren in
het algemeen allen bereid
een eindje rond te rijden.
In de Westduinen waren de
slede-liefhebbers verreweg
in de meerderheid. De dui
nen vormden ideale rodel
banen en zelfs nadat de
duisternis was ingevalle
werd er nog druk gesleed.
oc I
o r
-
De sneeuw- en
