In den greep van koning Winter Zijn slagkruisers noodzakelijk? Vlucht uit Moskou Haagsche Courant van Vrijdag 2 Februari 1940 VIERDE BLAD, PAGINA 1. Alle verkeer worstelt met Zeemacht heeft groote taak moeilijkheden te vervullen FEUILLETON. EERSTE TREIN UIT HOORN NAAR AMSTERDAM INGESNEEUWD Wij moeten de zee- wegen in en nabij schen om Indië te kunnen behouden” Indië volkomen afhankelijk van de zee Luitenant ter Zee der ie klasse G. Koudijs van den Marinestaf heeft gisteren in een bijeen komst van de pers het vraag stuk der slagkruisers besproken. den Archipel beheer- t tische mogendheid echter veel minder. ge- Wie de zee heeft, heeft Indië. op, Indië Twee vragen. en zijn het Indische leger, vlieg tuigen en onderzeebooten hiertoe in staat En kunnen 3 slagkruisers van ons iets uitrichten tegen mis schien 10 slagschepen vijand (Nadruk verboden.) Wordt vervolpcMj Om ons gebied in Azië te behouden zullen wij in dat deel der aarde de poli tiek van een groote mogendheid moe ten voeren. De zeemacht heeft daar een groote taak te vervullen. Nederland bedreigt niemand, en het wil niemand bedreigen, het wil alleen zijn eer, zijn aanzien en zijn rechten handhaven. Spreker stelde twee vragen: Kunnen slagkruisers dit bereiken Nu is de verhouding van Amerika tot ons zeer goed, tot een andere Azia- De zware sneeuw maakt de wegen in Brabant beter berijdbaar De toestand op het Noordzeekanaal en het IJ. De onafhankelijkheidspolitiek van Nederland. zeker, uitvoer Amerika verkeert in de gelukkige omstandigheid, dat het zijn vloot voor de instandhouding van het economisch leven niet noodig heeft, en deze dus volledige bewegingsvrijheid heeft. Dit geeft een tactisch en strategisch voordeel. Tactisch beteekent het, dat onze slagschepen zich, indien noodza kelijk, aan een gevecht met slagschepen zullen kunnen onttrekken. Strategisch beteekent het dat wij ons kunnen verspreiden en de vijand niet an dere deelen van den Archipel van zware dekkingsstrijdkrachten kan ontblooten; tevens beteekent het dat wij, verspreid Het strategische en tactische voordeel. Indien Indië wordt aan gevallen. Aanval moet tot hoofd operatie worden. ten on-: zee den morgen Verkeersstremmingen Over de verkeersstremmingen in het land vernemen wij het volgende: De weg naar het Gooi is tamelijk goed berijdbaar. Wat den weg Amsterdam A.T.O. rijdt weer Naar wij hedenmorgen vernamen, zijn de wegen in Brabant door den dichten sneeuwval, welke ze minder glad heeft gemaakt, beter te berijden dan gisteren. heb. Maar ik wil, i en gearticu- overwegen, of er worden ge- Inderdaad. Het Indische leger kan de zeewegen niet vrijhouden en vlieg tuigen evenmin. Afgezien van de erva ringen in China en Spanje toont het huidige conflict dat voldoende aan. op dien energieken toon, welke gewoon lijk nog wel eens indruk op Daisy placht te maken. Het betreft hier een jonge vrouw, kind van een Oqs- tenrijksche moeder, die door de om standigheden hier te lande aan den rand van den afgrond is gebracht. En voor deze vrouw wilde ik ook jouw hulp inroepen, Daisy, jouw hulp en die van je vader. Zij staarde hem met groote oogen aan. Het scheen niet tot haar door te dringen, wat hij eigenlijk bedoelde. Hij begreep onmiddellijk, dat hij van dit oogenblik van zwijgzaamheid gebruik moest maken om zijn pleidooi te ver volgen. Als hij er niet in slaagde door een uitvoerige beschrijving van Lisa- weta’s lot al haar bezwaren en haar grenzenloos wantrouwen weg te nemen, zou alles tevergeefsch zijn. En zoo deed hij dan een beroep op haar hulpvaardigheid en haar naasten liefde. Hij vertelde haar van Lisawe- ta’s jeugd en hij voelde daarbij zelf, hoe zeer de ontzettende belevenissen van deze jonge Russische vrouw hem ter harte gingen. Alles gaf hij weer, zooals het hem zelf was meegedeeld, van den tragischen dood van Lisawe- ta’s ouders af tot hun eerste ontmoe ting op de markt toe. Hier bleef hij steken. Hoe hij Lisaweta persoonlijk had leeren kennen, dat kon hij Daisy natuurlijk niet vertellen. En het be wustzijn slechts de halve waarheid te hebben opgebiecht, ontnam tenslotte aan zijn woorden toch die eerlijke overtuiging en de suggestieve kracht, welke noodig zouden zijn geweest om Daisy’s toch reeds zoo weinig meevoe lend hart te vermurwen. Merkwaardigerwijze hoorde ze hem tot het eind toe aan, zonder hem ook De verbinding van Vlieland en Terschelling met den vasten wal De postboot van Vlieland is door het zware pakijs gistermorgen niet in staat geweest de haven te verlaten. Vanoch tend vroeg zou getracht worden Harlin gen te bereiken. De postboot, die gisteren om 1 uur van Harlingen naar Terschelling is ver trokken. heeft eerst om zes uur gister avond het eiland bereikt. Zoo heeft de zeemacht in alle ge- biedsdeelen, waar onze rechten en on ze levensbelangen liggen, een taak, doch de zwaarste taak heeft zij, thans en in de nabije toekomst, ongetwijfeld in de Aziatische wateren. Indië is volkomen afhankelijk van de zee. Gisteren is gemeld, dat het s.s. „Hel der” van de K.N.S.M. bij IJmuiden in het Noordzeekanaal tengevolge van den ijsgang heeft vastgezeten. Nader blijkt evenwel, dat het schip daar geruimen tijd is opgehouden door een machine defect. Het Noordzeekanaal wordt voort durend door ijsbrekers opengehouden, terwijl regelmatig wordt gespuid, zoodat het groote scheepvaartverkeer ongehin derd doorgang kan vinden. Ook op het IJ is van stremming van de scheepvaart geen sprake. Hiervoor bouwen wij thans een 7-tal eonvoyeurs, licht gepantserde kanon- neerbooten, uitgerust o.a. met snel- vurende 12-c.m. kanons, die gelijkertijd een buitengewoon krachtig luchtafweer- wapen beteekenen, een 6-tal duikboot- Jagers en een 12-tal torpedomotorboo- fen, welke macht, indien gesteund door de noodige snelle vechtschepen, zooals kruisers en jagers, aan ons Noordzee- verkeer een zeer redelijke beveiliging geeft. Het tramverkeer in Waterland nog gestremd Aan den „Pool”-toestand in Water land is nog geen einde gekomen. De trambanen zijn nog volkomen onberijd baar, zoodat ook vandaag de diensten van de N.Z.H.-tram met autobussen worden onderhouden. De bootverbinding van het Stations plein te Amsterdam naar het tramsta tion aan de overzijde van het IJ moest worden gestaakt, omdat het voor de vaartuigen, welke slechts van lichte mo toren voorzien zijn, niet mogelijk is op eigen kracht door de ijsmassa te varen. De reizigers worden nu met een auto bus naar den overkant vervoerd. In den vroegen ochtend was Monnikendam volkomen geïsoleerd omdat de toegangs wegen geheel waren ingesneeuwd. Later slaagde men erin een busverbinding tot stand te brengen. haar vingertoppen en hield haar in de hoogte. Een oogenblik keken zij elkaar in de oogen maar voor Robert scheen dit moment een eeuwigheid te duren. Hij voelde, hoe hij, opnieuw van kleur verschoot. Ik, ik heb ik wilde het voor jou stamelde hij. Daisy lachte schamper. Hoe at tent! Je vermoedde zeker, dat ik zou komen? In onbeheerschte drift scheurde zij het zijden weefsel doormidden. Ka pot! zei ze, met overslaande stem. Ik geloof, mijn waarde, dat ook tusschen ons beiden weldra zeer veel kapot zal zijn! Daisy... hij deed een schuchtere poging om haar terug te houden, maar zij schudde haar hand van zijn arm af. Laat me los! Maar Daisy, zou je mij tenminste niet even willen aanhooren? Ze was de kamer al uit. Robert bleef een paar minuten be sluiteloos staan, niet in staat zijn ge dachten te verzamelen. Daisy’s plotse linge verschijnen kon zijn plannen met Lisaweta volkomen in de war sturen. Haar uitbarsting van woede had dat reeds bewezen. Hij probeerde zich met alle geweld tot kalmte te dwingen. Daisy’s veront waardiging was natuurlijk niet geheel en al ongemotiveerd. De omstandighe den en zijn houding gaven haar reden voor de veronderstelling, dat hij zich niet had gedragen, zooals een verloofd man betaamde. Stom, zooals hij zich daar had aangesteld. Maar hoe zou zij het opnemen, als hij haar nu eens de waarheid vertelde? Als hij haar deelgenoote maakte van Lisaweta’s lot? Zou dan alles nog niet goed kun nen worden? Als hij er nu eens in slaagde Daisy’s medelijden op te wek ken en zich van haar hulp te verzeke ren? Dan zou hij ook zijn aanstaanden schoonvader in het complot kunnen be trekken. Zijn schoonvader en hij zou den voor Lisaweta meer kunnen berei ken dan hij alleen. Er moest een po ging in die richting worden gedaan. Hij moest Daisy haar vergissing onder het oog brengen en trachten haar tot zijn bondgenoote te maken. Hij haastte zich naar haar toe, na dat hij telefonisch naar het nummer van haar kamers had geinformeerd. Zij lagen op dezelfde verdieping, bij na schuin tegenover de zijne. Hij aarzelde een seconde voor hij bij haar aanklopte. Op haar „Binnen!” opende hij de deur. Daisy zat met een van woede en tranen verwrongen gezicht, aan tafel. Zij keek hem niet aan. Haar handen speelden nerveus met de sluiting van haar taschje. Maar zij wees hem tenminste niet botweg af; zij duldde zelfs, dat hij te genover haar plaats nam. Als zij hem nu maar wilde aanhooren, was er al veel gewonnen. Daisy, begon hij, ik heb mij zooeven dwaas aangesteld. Ik had je direct de waarheid moeten zeggen. Je geeft het dus toe! stoof zij op. Hij schudde het hoofd. Daisy, de zaak is heel anders dan jij denkt. Luister nu eens kalm naar me. Kalm naar je luisteren, als je mij een of ander liefdesavontuur met een ander vertelt? Haar schelle stem ver ried nog steeds de hevige opwinding, waaraan zij ten prooi was. Er is geen sprake van een ander, hoogstens van een avontuur! zei hij. 10) Vol verwachting keek zij hem aan, maar het lachje bestierf op haar lip pen, toen ze zijn, van gemengde gevoe lens getuigend gezicht zag. Ik ge loof waarachtig, dat je het niet eens prettig vindt? Robert trachtte zich zoo goed mo-j gelijk te herstellen. Natuurlijk, na tuurlijk, kind. Neem mij niet kwalijk, maar je komt ook zoo uit de lucht vallen... Hij kuste haar de hand, dan den mond, welken zij hem bood. Zij lachte, alweer verzoend. Het wordt, geloof ik, hoog tijd je er weer eens aan te herinneren, dat je verloofd bent. Weet je, Robby, ik ben geweldig nieuwsgierig om Moskou na der te leeren kennen. Eigenlijk dol, hier te zijn. Het ging niet zoo heel ge makkelijk. Die Russen schijnen lang niet iedereen binnen te laten, maar va der heeft het weten door te zetten. Hoe is het hier nu eigenlijk? Te we ten, dat die menschen van de G.P.Oe. den heelen dag om je heen zwerven... Een beetje griezelig, maar toch wel interessant. Je hoort en je leest er zoo veel van, maar een mensch wil het toch ook wel eens met eigen oogen aanschouwen. Hoe is je dagindeeling? Wanneer ben je vrij, wanneer kun je |pe de stad eens laten zien?. Zijn dit De A.T.O.-bussen zijn vanmorgen weer normaal vertrokken en de chauf feurs hebben hun wagens vrij goed op tijd binnengebracht. Gisteravond heeft de A.T.O. het ge wone vervoer van van verlof terugkee- rende militairen niet kunnen verwer ken. Dezen hebben dan ook den nacht in Breda moeten doorbrengen en zijn vanmorgen naar hun kantonnementen vertrokken. Ook de berichten, welke in den vroe gen ochtend bij de B.B.A. binnenge komen zijn, zijn van gelijken aard. Er is beter te rijden dan gisteren. Alleen de wegen in de buurt van Steenbergen en de lijn Tilburg-Dongen zijn nog niet vrij. Daarentegen is de verbinding Oos- terhoutMade, die gisteren over Geer- truidenberg verzorgd moest worden, door sneeuwruiming weer mogelijk. Wanneer het verkeer de sneeuwlaag heeft vastgereden, vreest men echter, dat nog grootere moeilijkheden te ver wachten zijn. Het particuliere autover keer zal ook vandaag op tal van wegen in West-Brabant onmogelijk zijn. Eiken dag opnieuw plaatst de strenge winter ons voor onaange name verrassingen. Nu eens maakt de gladheid van de wegen elk verkeer vrijwel onmogelijk, dan weer sneeuwt het zoo hard, dat voertuigen in de opgewaaide sneeuwhoopen blijven steken. i Het kan alleen front naar 2 zijden maken, wanneer het de onderneming in Nederlandsch-Indië af kan met se cundair materieel. En wij maken hun die onderneming derhalve onmogelijk, wanneer wij zorgdragen, dat de aanvaller voor Indië slagschepen zenden moet, omdat onze aldaar aanwezige schepen de meerdere zijn van al zijn, zwak gepantserd, se cundair materieel en alleen uitgescha keld kunnen worden door slagschepen. Dan zijn onze slagkruisers sterker dan zware kruisers, sneller dan slag schepen. Wanneer de aanvaller dus rekening moet houden met de mogelijkheid van een ingrijpen van een andere groote mogendheid, dan kan hij voor de actie tegen Nederlandsch-Indië niet één slag schip inzetten en zal dus, wanneer wij zorgen, dat een expeditie eventueel naar Nederlandsch-Indië beschermd zou moeten worden door slagschepen, van die actie moeten afzien. Dat is de beteekenis reeds van één slagkruiser, welke de onderneming tegen Indië tot een hoofdoperatie stem pelt. De snelheid onzer slagkruisers moet grooter zijn dan die van ’s vijands slag schepen. Drukte op Schiphol Vanmorgen was het ondanks het slechte weer buitengewoon druk op Schiphol. In verband met den ijsregen van gisteren werden vrijwel alle dien sten stopgezet, zoodat de passagiers van morgen moesten worden vervoerd. Zes machines stonden gereed om een hon derdtal reizigers zoowel naar Engeland, als naar Noorwegen en Zweden te bren gen. Voor Engeland werd een extra-toestel ingelegd, dat onder commando van Par- mentier naar Shoreham vloog. Wanneer wij aangevallen worden, zal de verhouding van de mogendheid, die J ons aanvalt, tot de andere mogend- heden (dus 00k tot AmCnka) bijz.onder veel slechter worden, want de aanval ler hindert iedereen, en heeft meestal niemands sympathie, zal dat zeker in dit geval niet hebben. De aanvaller zou moeten rekenen met tenminste zèèr ernstige protesten van anderen, en zou dus front moeten ma ken van 2 zijden. En wel, wat voor hem zeer ongunstig is, naar 2 zeer uit eengelegen zijden. De sterkteverhouding in aanmerking genomen, zal de aanvaller zijn geheele slagvloot moeten gereedhouden ter be scherming tegen eventueel ingrijpen van den in het Noord-Oosten liggenden vijand. hier je kamers? Kom toch, we kunnen toch niet op de gang blijven staan. Ik heb je zoo vreeselijk lang niet een oogenblikje voor mezelf gehad. Ze keek tersluiks naar een kelner, die met een tablet voorbijsnelde. Er bleef Robert niet veel anders over dan haar in zijn kamer te laten. Je moet maar niet naar den rom mel kijken. Het is hier nog niet opge ruimd; ik heb laat ontbeten. Daisy lachte. Dan schijnen de zaken je tenminste nog niet heelemaal in beslag te nemen. Heel netjes voor een hotelkamer midden tusschen de bolsjewieken. Ze liep de kamer door en nam ten slotte een sigaret van de nog niet op geruimde ontbijttafel. Rook je tegenwoordig weer een ander merk? vroeg ze, nog voor ze de sigaret had aangestoken. Er hangt hier zoo’n eigenaardige lucht... Robert voelde hoe het bloed hem naar het hoofd steeg. Gelukkig be merkte Daisy het niet. Haar gedachten waren alweer by iets anders. Zalig, kaviaar! Ze wees naar een schotel op de ontbijttafel. Daar kon je me wel eens een broodje van klaar maken; we zijn den geheelen nacht doorgereisd en ik heb nog niet eens behoorlijk ontbeten ik wou het eigen lijk met jou doen. Ze liet zich in denzelfden stoel vallen, waarop Lisaweta nog slechts enkele minuten geleden had gezeten en zocht in haar taschje naar een sigaretten pijpje. Plotseling bleef haar blik ver baasd op iets rusten. Robert was niet meer in staat in te grijpen. Over de armleuning van den stoel lag een grijs- rose zijden doekje. Lisaweta’s sjaal. 1 Ach! Daisy nam de sjaal tusschen Daarom wil Nederland zelfstandig- heidspolitiek voeren, dat is onafhanke- lijkheidspoiitiek. Wanneer het hoofdtooneel van den strijd in Europa ligt, en Nederland I wordt hierin betrokken, dan zal dit I waarschijnlijk steeds een conflict van zeer grooten omvang zijn, waarin de tegenover elkaar staande krachten zeer sterk zullen zijn. Wanneer onze bondgenooten niet de heerschappij ter zee bezitten, zullen wij voor een volkomen afsluiting van het zeefront moeten zorgen, met enkele uit- valspoorten voor eigen- en bondgenoot schappelijk materieel (onderzeebooten en zeer snel bovenwater-materieel, en daarnaast ook vliegtuigen). Wanneer daarentegen onze bondge nooten wel de heerschappij ter zee be zitten, en de landgrenzen dus naar alle waarschijnlijkheid voor ons afgesloten zijn, zullen wij voor de instandhouding van ons zeeverkeer moeten zorgdragen, omdat onder die omstandigheden een invoer van 40.000 ton goederen per dag voor ons land absoluut noodzakelijk is. Indirect wordt dit zeeverkeer gedekt door de slagvloot van de bondgenooten. De directe bescherming in de Noord zee zullen wij echter zelf moeten geven wij moeten in staat zijn aanvallen op onze convooien door vijandelijk snel materieel, als jagers, torpedomotorboo- ten en vliegtuigen, af te slaan, en be scherming te geven tegen aanvallen van het onzichtbaar wapen, dat zich ook kan ophouden in zeegebieden, waar de tegenstander de heerschappij ter zee heeft: de onderzeeboot. De zee is de eenige beslissende fac tor in het defensieprobleem van dat zeer belangrijk deel van ons Rijk, dat Indië heet. De Nederlandsche Neder lander beseft dat niet steeds; de Indi sche Nederlander veel meer. Die merkt het dagelijks. En die Indische Nederlander weet heel goed, dat, wanneer de zeewegen door een vijand blijvend zouden wor den afgesloten, de in- en uitvoer van Java daardoor tot een onbeteekenend bedrag zouden dalen, dat dan niet meer te redden is. Toen in de crisisjaren, thans een jaar of tien geleden, de uitvoer van eenige producten ongeveer tot op 1/3 verminderde, verarmde de bevolking van Java onrustbarend, ontstond in Oost-Java voedselgebrek, liepen de landsmiddelen terug van 600 millioen per jaar tot 250 millioen per jaar, het geen de Indische volkshuishouding volslagen ontwrichtte. Is het niet volmaakt zeker, dat, wanneer niet alleen de uitvoer van alle producten geheel zou worden on derbroken, Indië in zeer korten tijd in volkomen uitgeputten toestand den vijand in handen zou vallen Wij moeten daarom de zeewegen in en nabij den Archipel beheerschen om Indië te kunnen behouden. De spoorwegen moeten uiteraard alle I krachten in het geweer roepen om de onvermijdelijke vertragingen zoo klein mogelijk te maken. Tot nu toe was men daarin zoo goed mogelijk geslaagd: de treinen kwamen altijd, zij het soms met wat vertraging, op de stations van be- I stemming aan. De sneeuwval van den afgeloopen nacht en den vroegen morgen heeft nieuwe moeilijkheden veroorzaakt. Op sommige plaatsen in het Noorden van ons land is zooveel sneeuw gevallen, dat de eerste treinen de grootste moeite hadden zich een weg door de witte massa te banen. De eerste trein uit Hoorn, die om 6.26 uur via Purmerend en Zaan dam naar Amsterdam vertrekt, heeft den strijd tegen de sneeuw tusschen Oosthuizen en Middelie moeten staken. De locomotief -trok de wagens moeizaam tot vlak voor het station Oosthuizen, doch daar werd de druk van de sneeuw zoo sterk, dat de trein onmogelijk ver der kon. De chef van het station Hoorn liet onmiddellijk een losse locomotief uit Hoorn komen, teneinde den trein op te duwen. Inderdaad slaagde deze ma noeuvre aanvankelijk, doch ongeveer een kilometer verder kwam de trein tusschen de stations Oosthuizen en Mid delie opnieuw tot stilstand. De locomo tief kon noch voor, noch achteruit en gaf de pogingen om Purmerend te be reiken voorloopig op. Om 6.46 moest deze trein volgens de dienstregeling in Purmerend zijn, doch om 9 uur vanmorgen stonden de wa gens nog ergens op de baan, welke ge heel voor het verkeer gestremd is. De stationschef in Zaandam nam da delijk de noodige maatregelen. Reizigers voor Purmerend werden op de normale wijze vervoerd, doch rei zigers voor Hoorn werden over Alk maar naar de plaats van bestemming gebracht. Ook het treinverkeer van Hoorn naar de hoofdstad werd over Alkmaar geleid. Uit Hoorn en uit Zaandam vertrokken losse locomotieven en werkploegen ten einde den trein uit de sneeuw te be vrijden. Ook de reizigers moeten in vei ligheid worden gebracht na hun gevan genschap van enkele uren in het Noord- Hollandsche landschap. Het blokkeeren van de lijn Zaandam- Hoom veroorzaakte groote drukte op het station Zaandam. Er zijn meer mogendheden in de wereld, te weten o.a. Amerika en Engeland, die met groote aandacht de gebeurtenissen in Oost-Azië volgen, omdat zij daar liever geen belangrijke machtsverschuivingen willen zien optreden! Van hun houding ten aanzien van de beurtenissen in het Verre Oosten en van hun verhouding tot ons en tot onze mogelijke tegenstanders hangt veel af. van den maar eenmaal in de rede te vallen* Maar onder haar vorschenden blik voelde hij zich steeds onzekerder wor den. En nog voor hy zijn relaas be sloot met de woorden: Daisy, help mij te voorkomen, dat deze jonge vrouw ten onder gaat, bedenk eens een oogenblik, hoe het een vrouw als deze Lisaweta von Bemekamp te moede moet zijn, wist hij, dat het hem niet gelukt was haar medelijden op te wekken. Daisy nam hem nog steeds op met dien half spottenden, half nieuwsgieri gen blik, welke hem zoo hevig irri teerde. Tenslotte zei ze langzaams Een roerend verhaal, beste Robby, Ik zou er haast van onder den indruk komen. Alleen, één ding heb je me nog niet verteld hoe die beklagens- waardige juffrouw von Bemekamp het heeft klaar gespeeld om je, na jullie idyllische kennismaking op die voddenmarkt, nu al in je hotel te ko men opzoeken. Een oogenblik, Robby, vervolgde ze, toen hij tegen haar voor stelling van zaken wilde protesteeren, ik heb jou rustig laten uitspreken, laat mij nu ook eens even praten. Ik vind dit bezoek, op z’n zachtst uitge drukt, zeer merkwaardig. En dat je haar onmiddellijk een of andere atten tie hebt bewezen want die zijden sjaal zal toch wel niet tot de beschei den garderobe van deze jongedame behooren het klinkt alles wat erg fantastisch, Robby, en je zult my wei niet kwalijk nemen, dat ik daar eigen meening over 1-- zij sprak zeer langzaam leerd, nog eens - toch niet iets zou kunnen daan. zijnde op ieder oogenblik met groote snelheid kunnen concentreeren, wan neer wij met onze geconcentreerde macht een vijandelijke vloot willen aangrijpen of willen zorgen dat géén der vijandelijke schepen onbeschoten blijft. Voor deze strategische manoeuvre moeten wij tenminste over 2 slag kruisers beschikken. Om te allen tijde 2 slagkruisers gevechtsgereed te kunnen hebben is i.v.m. onder houd en reparaties een totaal aan tal van 3 noodig. Dit beteekent, dat men gemiddeld gedurende 9 maanden van het jaar de beschikking heeft over .3 slag kruisers, gedurende 3 maanden over 2 schepen. Met onze huidige vloot zullen wij alléén offensief kunnen optreden tegen kleine lichte kruisers en nog lichter materieel; met slagkruisers als machts- kern kunnen wij tegen alles, uitgezon derd tegen slagschepen, en dat maakt de uitvoering van het defensief, dat de fensief blijft, anders. In het algemeen gezegd duswan neer wij 3 slagkruisers in Indië bezitten, zal een andere zeemogend heid, welke noodzakelijkerwijs van ver gelegen uitgangspunten ageert, want dichtbij zijn er niet, niet dan ten koste van groote inspanning de zee, en dus de bestaans- en ver- dedigingsmogelijkheid van Indië, kunnen beheerschen. En zoodra ergens anders gelijkertijd van die mogendheid inspanning kan worden geëischt, zal hij zijn strijd macht in de Indische wateren onver wijld zóódanig moeten verzwakken, dat wij daar weer meester zijn. Daarvoor hebben wij alleen maar zorg te dragen, dat onze slagkruisers niet vernietigd worden. Een uitnemende vliegverkenning, een veilige vlootbasis en een snelheid, grooter dan die der slagschepen, zullen onze slagkruisers hiertoe in staat stel len. De vliegverkenning hebben wij thans reeds over den geheelen Archi pel, de beveiliging van de vlootbasis ligt binnen ons bereik en een snelheid van 33 mijl is een snelheid, welke nog vele jaren door slagschepen niet be reikt zal kunnen worden. Nu gaan er stemmen op, die zeggen: laten wij wachten tot de oor logservaring in het huidige conflict bewezen heeft, dat inderdaad ook on der de moderne omstandigheden het slagschip de niet-te-vervangen kern van de vloot en de steunpilaar van iedere zeemogendheid is. Niet langer wachten. Laten wij wachten, zeggen zij, tot dat het slagschip bewezen zal hebben nieuwe wapens als onderzeeboot, magnetische mijn en vliegtuig spijt alléén, onvervangbaar en betwistbaar, de heerschappij ter te kunnen vestigen. Het slagschip heeft dit in den hul digen oorlog reeds bewezen. Het slag schip heeft in den loop der eeuwen ge toond de beheerscher der zeeën te zijn, het toont dat thans weer. Het bouwen van slagschepen of slagkruisers is geen experiment, daar voor is geen oorlogservaring meer noo dig. Vliegtuigen moeten hun oorlogs- waarde nog bewijzen. Sterker: zij hebben reeds bewezen in den zee oorlog als aanvalswapen practisch van geen nut te zijn. Zij kunnen den vijandelijken zeestrijdkrachten slechts zeer geringe schade toebrengen ten koste van onaanvaardbare verliezen; zij kunnen de eigen zeewegen niet vrijmaken, noch hen vrijhouden. En wil men van personeelsproblemen spreken, dan zijn vliegtuigen daarvan het voorbeeld bij uitnemendheid. Laten wij voortmaken. Laten wij be- wijzen alles er op te willen zetten on- ze overzeesche gebieden te behouden. Iedere dag eerder dat de kiel dezer schepen zal worden gelegd beteekent l een dag eerder veiligheid.

Gedigitaliseerde gedrukte materialen Haags Gemeentearchief

Haagsche Courant | 1940 | | pagina 13