In den greep van koning
Winter
Zijn slagkruisers noodzakelijk?
Vlucht uit Moskou
Haagsche Courant van Vrijdag 2 Februari 1940
VIERDE BLAD, PAGINA 1.
Alle verkeer
worstelt met
Zeemacht heeft groote taak
moeilijkheden
te vervullen
FEUILLETON.
EERSTE TREIN UIT HOORN
NAAR AMSTERDAM
INGESNEEUWD
Wij moeten de zee-
wegen in en nabij
schen om Indië te
kunnen behouden”
Indië volkomen
afhankelijk van de zee
Luitenant ter Zee der ie klasse
G. Koudijs van den Marinestaf
heeft gisteren in een bijeen
komst van de pers het vraag
stuk der slagkruisers besproken.
den Archipel beheer- t tische mogendheid echter veel minder.
ge-
Wie de zee heeft, heeft Indië.
op,
Indië
Twee vragen.
en zijn het Indische leger, vlieg
tuigen en onderzeebooten hiertoe
in staat En kunnen 3 slagkruisers
van ons iets uitrichten tegen mis
schien 10 slagschepen
vijand
(Nadruk verboden.)
Wordt vervolpcMj
Om ons gebied in Azië te behouden
zullen wij in dat deel der aarde de poli
tiek van een groote mogendheid moe
ten voeren. De zeemacht heeft daar een
groote taak te vervullen.
Nederland bedreigt niemand, en het
wil niemand bedreigen, het wil alleen
zijn eer, zijn aanzien en zijn rechten
handhaven.
Spreker stelde twee vragen:
Kunnen slagkruisers dit bereiken
Nu is de verhouding van Amerika
tot ons zeer goed, tot een andere Azia-
De zware sneeuw maakt de wegen in
Brabant beter berijdbaar
De toestand op het Noordzeekanaal
en het IJ.
De onafhankelijkheidspolitiek
van Nederland.
zeker,
uitvoer
Amerika verkeert in de gelukkige
omstandigheid, dat het zijn vloot voor
de instandhouding van het economisch
leven niet noodig heeft, en deze dus
volledige bewegingsvrijheid heeft.
Dit geeft een tactisch en strategisch
voordeel. Tactisch beteekent het, dat
onze slagschepen zich, indien noodza
kelijk, aan een gevecht met slagschepen
zullen kunnen onttrekken.
Strategisch beteekent het dat wij ons
kunnen verspreiden en de vijand niet an
dere deelen van den Archipel van zware
dekkingsstrijdkrachten kan ontblooten;
tevens beteekent het dat wij, verspreid
Het strategische en tactische
voordeel.
Indien Indië wordt aan
gevallen.
Aanval moet tot hoofd
operatie worden.
ten
on-:
zee
den
morgen
Verkeersstremmingen
Over de verkeersstremmingen in het
land vernemen wij het volgende:
De weg naar het Gooi is tamelijk goed
berijdbaar. Wat den weg Amsterdam
A.T.O. rijdt weer
Naar wij hedenmorgen vernamen, zijn
de wegen in Brabant door den dichten
sneeuwval, welke ze minder glad heeft
gemaakt, beter te berijden dan gisteren.
heb. Maar ik wil,
i en gearticu-
overwegen, of er
worden ge-
Inderdaad. Het Indische leger kan
de zeewegen niet vrijhouden en vlieg
tuigen evenmin. Afgezien van de erva
ringen in China en Spanje toont het
huidige conflict dat voldoende aan.
op dien energieken toon, welke gewoon
lijk nog wel eens indruk op Daisy
placht te maken. Het betreft hier
een jonge vrouw, kind van een Oqs-
tenrijksche moeder, die door de om
standigheden hier te lande aan den
rand van den afgrond is gebracht. En
voor deze vrouw wilde ik ook jouw
hulp inroepen, Daisy, jouw hulp en die
van je vader.
Zij staarde hem met groote oogen
aan. Het scheen niet tot haar door te
dringen, wat hij eigenlijk bedoelde. Hij
begreep onmiddellijk, dat hij van dit
oogenblik van zwijgzaamheid gebruik
moest maken om zijn pleidooi te ver
volgen. Als hij er niet in slaagde door
een uitvoerige beschrijving van Lisa-
weta’s lot al haar bezwaren en haar
grenzenloos wantrouwen weg te nemen,
zou alles tevergeefsch zijn.
En zoo deed hij dan een beroep op
haar hulpvaardigheid en haar naasten
liefde. Hij vertelde haar van Lisawe-
ta’s jeugd en hij voelde daarbij zelf,
hoe zeer de ontzettende belevenissen
van deze jonge Russische vrouw hem
ter harte gingen. Alles gaf hij weer,
zooals het hem zelf was meegedeeld,
van den tragischen dood van Lisawe-
ta’s ouders af tot hun eerste ontmoe
ting op de markt toe. Hier bleef hij
steken. Hoe hij Lisaweta persoonlijk
had leeren kennen, dat kon hij Daisy
natuurlijk niet vertellen. En het be
wustzijn slechts de halve waarheid te
hebben opgebiecht, ontnam tenslotte
aan zijn woorden toch die eerlijke
overtuiging en de suggestieve kracht,
welke noodig zouden zijn geweest om
Daisy’s toch reeds zoo weinig meevoe
lend hart te vermurwen.
Merkwaardigerwijze hoorde ze hem
tot het eind toe aan, zonder hem ook
De verbinding van Vlieland en
Terschelling met den vasten wal
De postboot van Vlieland is door het
zware pakijs gistermorgen niet in staat
geweest de haven te verlaten. Vanoch
tend vroeg zou getracht worden Harlin
gen te bereiken.
De postboot, die gisteren om 1 uur
van Harlingen naar Terschelling is ver
trokken. heeft eerst om zes uur gister
avond het eiland bereikt.
Zoo heeft de zeemacht in alle ge-
biedsdeelen, waar onze rechten en on
ze levensbelangen liggen, een taak,
doch de zwaarste taak heeft zij, thans
en in de nabije toekomst, ongetwijfeld
in de Aziatische wateren.
Indië is volkomen afhankelijk van
de zee.
Gisteren is gemeld, dat het s.s. „Hel
der” van de K.N.S.M. bij IJmuiden in
het Noordzeekanaal tengevolge van den
ijsgang heeft vastgezeten. Nader blijkt
evenwel, dat het schip daar geruimen
tijd is opgehouden door een machine
defect. Het Noordzeekanaal wordt voort
durend door ijsbrekers opengehouden,
terwijl regelmatig wordt gespuid, zoodat
het groote scheepvaartverkeer ongehin
derd doorgang kan vinden. Ook op het
IJ is van stremming van de scheepvaart
geen sprake.
Hiervoor bouwen wij thans een 7-tal
eonvoyeurs, licht gepantserde kanon-
neerbooten, uitgerust o.a. met snel-
vurende 12-c.m. kanons, die gelijkertijd
een buitengewoon krachtig luchtafweer-
wapen beteekenen, een 6-tal duikboot-
Jagers en een 12-tal torpedomotorboo-
fen, welke macht, indien gesteund door
de noodige snelle vechtschepen, zooals
kruisers en jagers, aan ons Noordzee-
verkeer een zeer redelijke beveiliging
geeft.
Het tramverkeer in Waterland
nog gestremd
Aan den „Pool”-toestand in Water
land is nog geen einde gekomen. De
trambanen zijn nog volkomen onberijd
baar, zoodat ook vandaag de diensten
van de N.Z.H.-tram met autobussen
worden onderhouden.
De bootverbinding van het Stations
plein te Amsterdam naar het tramsta
tion aan de overzijde van het IJ moest
worden gestaakt, omdat het voor de
vaartuigen, welke slechts van lichte mo
toren voorzien zijn, niet mogelijk is op
eigen kracht door de ijsmassa te varen.
De reizigers worden nu met een auto
bus naar den overkant vervoerd. In
den vroegen ochtend was Monnikendam
volkomen geïsoleerd omdat de toegangs
wegen geheel waren ingesneeuwd. Later
slaagde men erin een busverbinding tot
stand te brengen.
haar vingertoppen en hield haar in de
hoogte. Een oogenblik keken zij elkaar
in de oogen maar voor Robert scheen
dit moment een eeuwigheid te duren.
Hij voelde, hoe hij, opnieuw van kleur
verschoot.
Ik, ik heb ik wilde het voor
jou stamelde hij.
Daisy lachte schamper. Hoe at
tent! Je vermoedde zeker, dat ik zou
komen?
In onbeheerschte drift scheurde zij
het zijden weefsel doormidden. Ka
pot! zei ze, met overslaande stem.
Ik geloof, mijn waarde, dat ook
tusschen ons beiden weldra zeer veel
kapot zal zijn!
Daisy... hij deed een schuchtere
poging om haar terug te houden, maar
zij schudde haar hand van zijn arm af.
Laat me los!
Maar Daisy, zou je mij tenminste
niet even willen aanhooren?
Ze was de kamer al uit.
Robert bleef een paar minuten be
sluiteloos staan, niet in staat zijn ge
dachten te verzamelen. Daisy’s plotse
linge verschijnen kon zijn plannen met
Lisaweta volkomen in de war sturen.
Haar uitbarsting van woede had dat
reeds bewezen.
Hij probeerde zich met alle geweld
tot kalmte te dwingen. Daisy’s veront
waardiging was natuurlijk niet geheel
en al ongemotiveerd. De omstandighe
den en zijn houding gaven haar reden
voor de veronderstelling, dat hij zich
niet had gedragen, zooals een verloofd
man betaamde. Stom, zooals hij zich
daar had aangesteld. Maar hoe zou
zij het opnemen, als hij haar nu eens
de waarheid vertelde? Als hij haar
deelgenoote maakte van Lisaweta’s
lot? Zou dan alles nog niet goed kun
nen worden? Als hij er nu eens in
slaagde Daisy’s medelijden op te wek
ken en zich van haar hulp te verzeke
ren? Dan zou hij ook zijn aanstaanden
schoonvader in het complot kunnen be
trekken. Zijn schoonvader en hij zou
den voor Lisaweta meer kunnen berei
ken dan hij alleen. Er moest een po
ging in die richting worden gedaan.
Hij moest Daisy haar vergissing onder
het oog brengen en trachten haar
tot zijn bondgenoote te maken.
Hij haastte zich naar haar toe, na
dat hij telefonisch naar het nummer
van haar kamers had geinformeerd.
Zij lagen op dezelfde verdieping, bij
na schuin tegenover de zijne.
Hij aarzelde een seconde voor hij bij
haar aanklopte. Op haar „Binnen!”
opende hij de deur.
Daisy zat met een van woede en
tranen verwrongen gezicht, aan tafel.
Zij keek hem niet aan. Haar handen
speelden nerveus met de sluiting van
haar taschje.
Maar zij wees hem tenminste niet
botweg af; zij duldde zelfs, dat hij te
genover haar plaats nam. Als zij hem
nu maar wilde aanhooren, was er al
veel gewonnen.
Daisy, begon hij, ik heb mij
zooeven dwaas aangesteld. Ik had je
direct de waarheid moeten zeggen.
Je geeft het dus toe! stoof zij op.
Hij schudde het hoofd. Daisy, de
zaak is heel anders dan jij denkt.
Luister nu eens kalm naar me.
Kalm naar je luisteren, als je mij
een of ander liefdesavontuur met een
ander vertelt? Haar schelle stem ver
ried nog steeds de hevige opwinding,
waaraan zij ten prooi was.
Er is geen sprake van een ander,
hoogstens van een avontuur! zei hij.
10)
Vol verwachting keek zij hem aan,
maar het lachje bestierf op haar lip
pen, toen ze zijn, van gemengde gevoe
lens getuigend gezicht zag. Ik ge
loof waarachtig, dat je het niet eens
prettig vindt?
Robert trachtte zich zoo goed mo-j
gelijk te herstellen. Natuurlijk, na
tuurlijk, kind. Neem mij niet kwalijk,
maar je komt ook zoo uit de lucht
vallen...
Hij kuste haar de hand, dan den
mond, welken zij hem bood.
Zij lachte, alweer verzoend.
Het wordt, geloof ik, hoog tijd je
er weer eens aan te herinneren, dat je
verloofd bent. Weet je, Robby, ik ben
geweldig nieuwsgierig om Moskou na
der te leeren kennen. Eigenlijk dol,
hier te zijn. Het ging niet zoo heel ge
makkelijk. Die Russen schijnen lang
niet iedereen binnen te laten, maar va
der heeft het weten door te zetten.
Hoe is het hier nu eigenlijk? Te we
ten, dat die menschen van de G.P.Oe.
den heelen dag om je heen zwerven...
Een beetje griezelig, maar toch wel
interessant. Je hoort en je leest er
zoo veel van, maar een mensch wil
het toch ook wel eens met eigen oogen
aanschouwen. Hoe is je dagindeeling?
Wanneer ben je vrij, wanneer kun je
|pe de stad eens laten zien?. Zijn dit
De A.T.O.-bussen zijn vanmorgen
weer normaal vertrokken en de chauf
feurs hebben hun wagens vrij goed op
tijd binnengebracht.
Gisteravond heeft de A.T.O. het ge
wone vervoer van van verlof terugkee-
rende militairen niet kunnen verwer
ken. Dezen hebben dan ook den nacht
in Breda moeten doorbrengen en zijn
vanmorgen naar hun kantonnementen
vertrokken.
Ook de berichten, welke in den vroe
gen ochtend bij de B.B.A. binnenge
komen zijn, zijn van gelijken aard. Er
is beter te rijden dan gisteren. Alleen
de wegen in de buurt van Steenbergen
en de lijn Tilburg-Dongen zijn nog niet
vrij. Daarentegen is de verbinding Oos-
terhoutMade, die gisteren over Geer-
truidenberg verzorgd moest worden,
door sneeuwruiming weer mogelijk.
Wanneer het verkeer de sneeuwlaag
heeft vastgereden, vreest men echter,
dat nog grootere moeilijkheden te ver
wachten zijn. Het particuliere autover
keer zal ook vandaag op tal van wegen
in West-Brabant onmogelijk zijn.
Eiken dag opnieuw plaatst de
strenge winter ons voor onaange
name verrassingen. Nu eens maakt
de gladheid van de wegen elk
verkeer vrijwel onmogelijk, dan
weer sneeuwt het zoo hard, dat
voertuigen in de opgewaaide
sneeuwhoopen blijven steken.
i
Het kan alleen front naar 2 zijden
maken, wanneer het de onderneming
in Nederlandsch-Indië af kan met se
cundair materieel.
En wij maken hun die onderneming
derhalve onmogelijk, wanneer wij
zorgdragen, dat de aanvaller voor Indië
slagschepen zenden moet, omdat onze
aldaar aanwezige schepen de meerdere
zijn van al zijn, zwak gepantserd, se
cundair materieel en alleen uitgescha
keld kunnen worden door slagschepen.
Dan zijn onze slagkruisers sterker
dan zware kruisers, sneller dan slag
schepen.
Wanneer de aanvaller dus rekening
moet houden met de mogelijkheid van
een ingrijpen van een andere groote
mogendheid, dan kan hij voor de actie
tegen Nederlandsch-Indië niet één slag
schip inzetten en zal dus, wanneer wij
zorgen, dat een expeditie eventueel
naar Nederlandsch-Indië beschermd
zou moeten worden door slagschepen,
van die actie moeten afzien.
Dat is de beteekenis reeds van één
slagkruiser, welke de onderneming
tegen Indië tot een hoofdoperatie stem
pelt.
De snelheid onzer slagkruisers moet
grooter zijn dan die van ’s vijands slag
schepen.
Drukte op Schiphol
Vanmorgen was het ondanks het
slechte weer buitengewoon druk op
Schiphol. In verband met den ijsregen
van gisteren werden vrijwel alle dien
sten stopgezet, zoodat de passagiers van
morgen moesten worden vervoerd. Zes
machines stonden gereed om een hon
derdtal reizigers zoowel naar Engeland,
als naar Noorwegen en Zweden te bren
gen.
Voor Engeland werd een extra-toestel
ingelegd, dat onder commando van Par-
mentier naar Shoreham vloog.
Wanneer wij aangevallen worden, zal
de verhouding van de mogendheid, die
J ons aanvalt, tot de andere mogend-
heden (dus 00k tot AmCnka) bijz.onder
veel slechter worden, want de aanval
ler hindert iedereen, en heeft meestal
niemands sympathie, zal dat zeker in
dit geval niet hebben.
De aanvaller zou moeten rekenen met
tenminste zèèr ernstige protesten van
anderen, en zou dus front moeten ma
ken van 2 zijden. En wel, wat voor
hem zeer ongunstig is, naar 2 zeer uit
eengelegen zijden.
De sterkteverhouding in aanmerking
genomen, zal de aanvaller zijn geheele
slagvloot moeten gereedhouden ter be
scherming tegen eventueel ingrijpen
van den in het Noord-Oosten liggenden
vijand.
hier je kamers? Kom toch, we kunnen
toch niet op de gang blijven staan. Ik
heb je zoo vreeselijk lang niet een
oogenblikje voor mezelf gehad.
Ze keek tersluiks naar een kelner,
die met een tablet voorbijsnelde.
Er bleef Robert niet veel anders
over dan haar in zijn kamer te laten.
Je moet maar niet naar den rom
mel kijken. Het is hier nog niet opge
ruimd; ik heb laat ontbeten.
Daisy lachte. Dan schijnen de
zaken je tenminste nog niet heelemaal
in beslag te nemen. Heel netjes voor
een hotelkamer midden tusschen de
bolsjewieken.
Ze liep de kamer door en nam ten
slotte een sigaret van de nog niet op
geruimde ontbijttafel.
Rook je tegenwoordig weer een
ander merk? vroeg ze, nog voor ze
de sigaret had aangestoken. Er
hangt hier zoo’n eigenaardige lucht...
Robert voelde hoe het bloed hem
naar het hoofd steeg. Gelukkig be
merkte Daisy het niet. Haar gedachten
waren alweer by iets anders.
Zalig, kaviaar! Ze wees naar een
schotel op de ontbijttafel. Daar kon
je me wel eens een broodje van klaar
maken; we zijn den geheelen nacht
doorgereisd en ik heb nog niet eens
behoorlijk ontbeten ik wou het eigen
lijk met jou doen.
Ze liet zich in denzelfden stoel vallen,
waarop Lisaweta nog slechts enkele
minuten geleden had gezeten en zocht
in haar taschje naar een sigaretten
pijpje. Plotseling bleef haar blik ver
baasd op iets rusten. Robert was niet
meer in staat in te grijpen. Over de
armleuning van den stoel lag een grijs-
rose zijden doekje. Lisaweta’s sjaal.
1 Ach! Daisy nam de sjaal tusschen
Daarom wil Nederland zelfstandig-
heidspolitiek voeren, dat is onafhanke-
lijkheidspoiitiek.
Wanneer het hoofdtooneel van den
strijd in Europa ligt, en Nederland I
wordt hierin betrokken, dan zal dit I
waarschijnlijk steeds een conflict van
zeer grooten omvang zijn, waarin de
tegenover elkaar staande krachten zeer
sterk zullen zijn.
Wanneer onze bondgenooten niet de
heerschappij ter zee bezitten, zullen wij
voor een volkomen afsluiting van het
zeefront moeten zorgen, met enkele uit-
valspoorten voor eigen- en bondgenoot
schappelijk materieel (onderzeebooten
en zeer snel bovenwater-materieel, en
daarnaast ook vliegtuigen).
Wanneer daarentegen onze bondge
nooten wel de heerschappij ter zee be
zitten, en de landgrenzen dus naar alle
waarschijnlijkheid voor ons afgesloten
zijn, zullen wij voor de instandhouding
van ons zeeverkeer moeten zorgdragen,
omdat onder die omstandigheden een
invoer van 40.000 ton goederen per dag
voor ons land absoluut noodzakelijk is.
Indirect wordt dit zeeverkeer gedekt
door de slagvloot van de bondgenooten.
De directe bescherming in de Noord
zee zullen wij echter zelf moeten geven
wij moeten in staat zijn aanvallen
op onze convooien door vijandelijk snel
materieel, als jagers, torpedomotorboo-
ten en vliegtuigen, af te slaan, en be
scherming te geven tegen aanvallen van
het onzichtbaar wapen, dat zich ook
kan ophouden in zeegebieden, waar de
tegenstander de heerschappij ter zee
heeft: de onderzeeboot.
De zee is de eenige beslissende fac
tor in het defensieprobleem van dat
zeer belangrijk deel van ons Rijk, dat
Indië heet. De Nederlandsche Neder
lander beseft dat niet steeds; de Indi
sche Nederlander veel meer. Die merkt
het dagelijks.
En die Indische Nederlander weet
heel goed, dat, wanneer de zeewegen
door een vijand blijvend zouden wor
den afgesloten, de in- en uitvoer van
Java daardoor tot een onbeteekenend
bedrag zouden dalen, dat dan
niet meer te redden is.
Toen in de crisisjaren, thans een
jaar of tien geleden, de uitvoer van
eenige producten ongeveer tot op 1/3
verminderde, verarmde de bevolking
van Java onrustbarend, ontstond in
Oost-Java voedselgebrek, liepen de
landsmiddelen terug van 600 millioen
per jaar tot 250 millioen per jaar, het
geen de Indische volkshuishouding
volslagen ontwrichtte.
Is het niet volmaakt zeker, dat,
wanneer niet alleen de uitvoer van
alle producten geheel zou worden on
derbroken, Indië in zeer korten tijd in
volkomen uitgeputten toestand den
vijand in handen zou vallen
Wij moeten daarom de zeewegen in
en nabij den Archipel beheerschen om
Indië te kunnen behouden.
De spoorwegen moeten uiteraard alle I
krachten in het geweer roepen om de
onvermijdelijke vertragingen zoo klein
mogelijk te maken. Tot nu toe was men
daarin zoo goed mogelijk geslaagd: de
treinen kwamen altijd, zij het soms met
wat vertraging, op de stations van be- I
stemming aan.
De sneeuwval van den afgeloopen
nacht en den vroegen morgen heeft
nieuwe moeilijkheden veroorzaakt. Op
sommige plaatsen in het Noorden van
ons land is zooveel sneeuw gevallen,
dat de eerste treinen de grootste moeite
hadden zich een weg door de witte
massa te banen.
De eerste trein uit Hoorn, die om
6.26 uur via Purmerend en Zaan
dam naar Amsterdam vertrekt,
heeft den strijd tegen de sneeuw
tusschen Oosthuizen en Middelie
moeten staken. De locomotief -trok
de wagens moeizaam tot vlak voor
het station Oosthuizen, doch daar
werd de druk van de sneeuw zoo
sterk, dat de trein onmogelijk ver
der kon.
De chef van het station Hoorn liet
onmiddellijk een losse locomotief uit
Hoorn komen, teneinde den trein op te
duwen. Inderdaad slaagde deze ma
noeuvre aanvankelijk, doch ongeveer
een kilometer verder kwam de trein
tusschen de stations Oosthuizen en Mid
delie opnieuw tot stilstand. De locomo
tief kon noch voor, noch achteruit en
gaf de pogingen om Purmerend te be
reiken voorloopig op.
Om 6.46 moest deze trein volgens de
dienstregeling in Purmerend zijn, doch
om 9 uur vanmorgen stonden de wa
gens nog ergens op de baan, welke ge
heel voor het verkeer gestremd is.
De stationschef in Zaandam nam da
delijk de noodige maatregelen.
Reizigers voor Purmerend werden op
de normale wijze vervoerd, doch rei
zigers voor Hoorn werden over Alk
maar naar de plaats van bestemming
gebracht. Ook het treinverkeer van
Hoorn naar de hoofdstad werd over
Alkmaar geleid.
Uit Hoorn en uit Zaandam vertrokken
losse locomotieven en werkploegen ten
einde den trein uit de sneeuw te be
vrijden. Ook de reizigers moeten in vei
ligheid worden gebracht na hun gevan
genschap van enkele uren in het Noord-
Hollandsche landschap.
Het blokkeeren van de lijn Zaandam-
Hoom veroorzaakte groote drukte op
het station Zaandam.
Er zijn meer mogendheden in de
wereld, te weten o.a. Amerika en
Engeland, die met groote aandacht
de gebeurtenissen in Oost-Azië
volgen, omdat zij daar liever geen
belangrijke machtsverschuivingen
willen zien optreden! Van hun
houding ten aanzien van de
beurtenissen in het Verre Oosten
en van hun verhouding tot ons en
tot onze mogelijke tegenstanders
hangt veel af.
van den
maar eenmaal in de rede te vallen*
Maar onder haar vorschenden blik
voelde hij zich steeds onzekerder wor
den. En nog voor hy zijn relaas be
sloot met de woorden: Daisy, help
mij te voorkomen, dat deze jonge
vrouw ten onder gaat, bedenk eens een
oogenblik, hoe het een vrouw als deze
Lisaweta von Bemekamp te moede
moet zijn, wist hij, dat het hem niet
gelukt was haar medelijden op te
wekken.
Daisy nam hem nog steeds op met
dien half spottenden, half nieuwsgieri
gen blik, welke hem zoo hevig irri
teerde. Tenslotte zei ze langzaams
Een roerend verhaal, beste Robby,
Ik zou er haast van onder den indruk
komen. Alleen, één ding heb je me
nog niet verteld hoe die beklagens-
waardige juffrouw von Bemekamp
het heeft klaar gespeeld om je, na
jullie idyllische kennismaking op die
voddenmarkt, nu al in je hotel te ko
men opzoeken. Een oogenblik, Robby,
vervolgde ze, toen hij tegen haar voor
stelling van zaken wilde protesteeren,
ik heb jou rustig laten uitspreken,
laat mij nu ook eens even praten. Ik
vind dit bezoek, op z’n zachtst uitge
drukt, zeer merkwaardig. En dat je
haar onmiddellijk een of andere atten
tie hebt bewezen want die zijden
sjaal zal toch wel niet tot de beschei
den garderobe van deze jongedame
behooren het klinkt alles wat erg
fantastisch, Robby, en je zult my wei
niet kwalijk nemen, dat ik daar
eigen meening over 1--
zij sprak zeer langzaam
leerd, nog eens -
toch niet iets zou kunnen
daan.
zijnde op ieder oogenblik met groote
snelheid kunnen concentreeren, wan
neer wij met onze geconcentreerde
macht een vijandelijke vloot willen
aangrijpen of willen zorgen dat géén
der vijandelijke schepen onbeschoten
blijft.
Voor deze strategische manoeuvre
moeten wij tenminste over 2 slag
kruisers beschikken. Om te allen
tijde 2 slagkruisers gevechtsgereed
te kunnen hebben is i.v.m. onder
houd en reparaties een totaal aan
tal van 3 noodig.
Dit beteekent, dat men gemiddeld
gedurende 9 maanden van het jaar
de beschikking heeft over .3 slag
kruisers, gedurende 3 maanden
over 2 schepen.
Met onze huidige vloot zullen wij
alléén offensief kunnen optreden tegen
kleine lichte kruisers en nog lichter
materieel; met slagkruisers als machts-
kern kunnen wij tegen alles, uitgezon
derd tegen slagschepen, en dat maakt
de uitvoering van het defensief, dat de
fensief blijft, anders.
In het algemeen gezegd duswan
neer wij 3 slagkruisers in Indië
bezitten, zal een andere zeemogend
heid, welke noodzakelijkerwijs van
ver gelegen uitgangspunten ageert,
want dichtbij zijn er niet, niet dan
ten koste van groote inspanning de
zee, en dus de bestaans- en ver-
dedigingsmogelijkheid van Indië,
kunnen beheerschen.
En zoodra ergens anders gelijkertijd
van die mogendheid inspanning kan
worden geëischt, zal hij zijn strijd
macht in de Indische wateren onver
wijld zóódanig moeten verzwakken,
dat wij daar weer meester zijn.
Daarvoor hebben wij alleen maar
zorg te dragen, dat onze slagkruisers
niet vernietigd worden.
Een uitnemende vliegverkenning,
een veilige vlootbasis en een snelheid,
grooter dan die der slagschepen, zullen
onze slagkruisers hiertoe in staat stel
len.
De vliegverkenning hebben wij
thans reeds over den geheelen Archi
pel, de beveiliging van de vlootbasis
ligt binnen ons bereik en een snelheid
van 33 mijl is een snelheid, welke nog
vele jaren door slagschepen niet be
reikt zal kunnen worden.
Nu gaan er stemmen op, die
zeggen: laten wij wachten tot de oor
logservaring in het huidige conflict
bewezen heeft, dat inderdaad ook on
der de moderne omstandigheden het
slagschip de niet-te-vervangen kern
van de vloot en de steunpilaar van
iedere zeemogendheid is.
Niet langer wachten.
Laten wij wachten, zeggen zij, tot
dat het slagschip bewezen zal hebben
nieuwe wapens als onderzeeboot,
magnetische mijn en vliegtuig
spijt alléén, onvervangbaar en
betwistbaar, de heerschappij ter
te kunnen vestigen.
Het slagschip heeft dit in den hul
digen oorlog reeds bewezen. Het slag
schip heeft in den loop der eeuwen ge
toond de beheerscher der zeeën te zijn,
het toont dat thans weer.
Het bouwen van slagschepen of
slagkruisers is geen experiment, daar
voor is geen oorlogservaring meer noo
dig. Vliegtuigen moeten hun oorlogs-
waarde nog bewijzen. Sterker: zij
hebben reeds bewezen in den zee
oorlog als aanvalswapen practisch
van geen nut te zijn. Zij kunnen den
vijandelijken zeestrijdkrachten slechts
zeer geringe schade toebrengen ten
koste van onaanvaardbare verliezen;
zij kunnen de eigen zeewegen niet
vrijmaken, noch hen vrijhouden. En
wil men van personeelsproblemen
spreken, dan zijn vliegtuigen daarvan
het voorbeeld bij uitnemendheid.
Laten wij voortmaken. Laten wij be-
wijzen alles er op te willen zetten on-
ze overzeesche gebieden te behouden.
Iedere dag eerder dat de kiel dezer
schepen zal worden gelegd beteekent
l een dag eerder veiligheid.