van
HAAGSCHE COURANT
Slaapmiddel van de Papoea's
Voor den Chemischen werkzame stof door deze
India
Ook
over
Indië’s meest befaamde sociëteit 125 jaar
praat men
het weer
VAN DE j
l
De groote haven-1
brand teSoerabaja
over den brand aan dc haven van
Soerabaja geeft het Soer. Hbl.” nog
L volgende bijzonderheden
in
UITDEINDISCHEBLADEN
Zaterdag 3 Febr. 1940, No. 17484.
GROOTER VRAAG NAAR
HARSEN
DE BOOT NAAR HOLLAND
GEHEIME LEGERZAKEN VERKLAPT
DE OPGELEGDE MAILSCHEPEN
DJAMBI’S RESIDENT VERTREKT
DE ACCOUNTANTSAFFAIRE
GOUDEN JUBILEUM DER
„KED1RISCHE”
GUNSTIG VOOR ATJEH
kouonia*»- bijblad bevat naait oorspronkelijke bijdragen van deskundige
R ^erwe*11 Tin het voornaamste uit de per laatste mail ontvangen Indisch»
en pencxl'^ken, waardoor sij. die nch voor Indië interesseeren. volkomen
op de hoogte blijven van de koloniale gebeurtenissen
ook
b.3.p.3.
ren, om
als
waarin
Een scherp onderzoek ingesteld
dus gemakkelijk zoekt naar
in deze streken. Wat echter de i
BESLUITEN EN BENOEMINGEN.
rocder geb.
men
De heer M. J. Ruychaver repatrieert
voorgoed.
‘h het’
konten,
FAMILIEBERICHTEN UIT DE
INDISCHE BLADEN.
kade te
brand
achter
houd i
deze i
suiker
van
het
acht tot tien uur duurt.
De Marindineezen zijn er
GETROUWD:
O. Thomson en W. Zegers de Beyl, Be-
men en
vlakbij
Wij ontvingen per laatste
luchtmail. via Napels
Indische bladen loopende
tot 23 Januari j.l.
2 zijn.
1
i periode van barre koude in Hol-
JUB1LEUM VAN MEVROUW
1. S. ALM.
was
stapeling aan de landzijde, wer-
Gevaar voor tankpark.
er nog verscheidene vaten
een prooi der vlammen ge-
doch kwaad hebben zij niet
- Vooral is men
geweest, dat het asfalt, eenmaal
len. den weg over zou stroo-
Donderdag 18 Januari heeft, uitslui
tend voor de leden, de officieele viering
plaats gevonden van het 125-jarig be
staan van de sociëteit Harmonie” te
Batavia met een receptie, welke door
ruim 400 personen werd bezocht, ge
volgd door een heeren-diner, waaraan
door 270 personen werd deelgenomen,
aldus lezen wij in het „Niéïiws van den
Dag”.
Het is een schitterend geslaagd feest
geworden niet alleen, doch vooral is
ook gedemonstreerd, dat de „Harmonie”
nog steeds is wat zij altijd is geweest en
wat het doel is geweest van haar op
richting, namelijk, dat deze sociëteit ten
volle reden van bestaan heeft voor de
I samenkomst van de Bataviasche samen
leving in al haar lagen.
De stemming was uitstekend; tijdens
de receptie was zij al zóó goed, dat het
orkest nauwelijks meer kon uitkomen
boven het geroezemoes van stemmen.
Als gezegd, was het een feest uitslui
tend voor leden. De eenige genoodigden
waren de beschermheer, Z. Exc. de
Gouverneur-Generaal, jhr. mr. Tjarda
van Starkenborgh Stachouwer, zoomede
de voorzitters van de sociëteit „Concor
dia" te Batavia, overste van Staveren,
en van de sociëteit „Concordia” te Ban-
Papoea’s de isolatietechniek met dier-
smakende proeven (waarvoor apen
laten en duiven
Op de foto ziet men het oogenblik
vastgelegd, waarop de Gouverneur-
Generaal een toast uitbrengt op het
welzijn van de bocieleit.
In verband met een uitgebreid onder
zoek, dat door de Justitie en van mili
taire zijde wordt ingesteld naar den oor
sprong van de kennis van legerzaken.
bij de gewezen echtgenoote van den re
gent van Bandoeng, is bij deze dame
beslag gelegd op verschillende papieren.
Zij is 18 dezer, naar uit Batavia aan de
„Tel.” werd geseind, me t de Justitie van
Bandoeng naar Batavia vertrokken voor I
verder onderzoek.
Medio Februari a.s. zal de Kedirische
Landbouw-vereeniging haar 50-jarig
bestaan herdenken, meldt de „Java-
Bode”.
De herdenking vangt aan op Vrijdag
16 Februari te Blitar. Der traditie ge
trouw zal dit een „heeren-dag” zijn. Op
het programma voor dien dag staat
allereerst, na het gebruikelijke welkom
en de opening door den syndicaatsvoor-
zitter, een herdenkingsrede van den
voorzitter, den heer F. H. Gerretsen,
over leven en werken van de „Kediri
sche”. Daarna volgt een drietal lezingen
over cultuurtechnische onderwerpen.
Als sprekers zullen optreden de heeren
Coolhaas en Gandrup en mej. dr. Lelie
veld. Nadat het programma tot zoover
is afgewerkt, volgen een „bittertafel”
en een rijsttafel in de sociëteit te Blitar.
’s Anderen daags wordt om 7 uur
aangetreden voor enkele excursies naar
verschillende ondernemingen, terwijl
tevens is gerekend op ’n excursie voor
dames onder leiding van den heer Dun-
wald, archeoloog, naar
’s Middags vindt een gemeenschappe
lijke lunch in het hotel plaats, terwijl
in den vooravond het bestuur zal reci-
pieeren.
De herdenking zal worden besloten
met een gemeenschappelijk diner met
dames.
koloniaal bijblad
I
Het ,JS- H.” meldt:
Na het opleggen van booten en het
instellen van een maildienst naar
Genua en terug, stonden de betrokken
maatschappijen voor de noodzaak een
regeling te treffen, waardoor het per
soneel dezer schepen en in het bijzon
der het civiele personeel, wier inkom
sten voor een belangrijk deel worden
gevormd uit fooien der passagiers een
gelegenheid te geven tot periodiek ac
tief dienen en naar huis toe te gaan.
Wij vernemen, dat inmiddels een
rouleeringssysteem voor het civiele
personeel is opgesteld, dat voor de Mij.
„Nederland" in werking is getreden
met de „Christiaan Huygens"; een deel
van het civiele personeel van de opge-
thetisch te bereiden, het
geen geen eenvoudige
bleek. Er was ech-
CIV1EL DEPARTEMENT,
Ontslagen: H. J. van Haatten, laatst.
ass.-resident 1ste kl. te Modjokerto. weg.
volbr. diensttijd met 30 April 1940 op ver-
zoek eervol en met recht op pensioen uit
’s Lands dienst onder dankbetuiging voor
d- diensten door hem aan den Lande be
wezen A. W. de Haze Winkelman, tijd,
waarn. ass.-resident 1ste kl. van Solok. op
verzoek wegens volbr. diensttijd met 29
Februari 194u eervol en met recht op pen
sioen uit 's Lands dienst.
Overgepl.: van het Krankzinnigenge
sticht te Buitenzorg naar het gelijksoortig
gesticht te Sabang. de verpleegster le kl.
mej M. Wanasek; van de C.B.Z. te Sema-
rang naar het Volkssanatorium te Makas-
ser. de verpleegster 1ste kl mej. M. H.
Chateau; van het Krankzinnigengesticht te
Sabang naar het gelijksoortig gesticht te
Buitenzorg de tijd wd. verpleegster 1ste
kl.mej. J. Bosman.
Benoemd: tot Handelsconsulent 2de
kl bij het Bureau voor Uitvoerzaken (afd.
Marktonderzoek) van het Kantoor voor
den Handel, drs. W. Koster, Hums redac
teur, werkzaam gesteld bij gen. Bureau:
tot gouv. veearts bij den burger!Vee-
artsenijkundigen Dienst en belast met den
dienst in Medan. C. J. Schroots, ambt. v.
buitenl. verlof terugverw.; tot ambt, voor
de binnenvisscherij en gepl. te Batavia, de
ter besch. gestelde landsdienaar R. da
Boer.
Herbenoemd: tot opperhoutvester en
als zoodanig ter besch gesteld van den
dir. van het Boschbouwproefstation, ir H,
W. Japing, ambt, van buitenl verlof te
rugverw.
Bevorderd de boekhouder 2de klasse
bij dien dienst P. J. M. Elings tot boekh.
1ste kl.
Ontslagen met 20 Jan. 1940. weg.
volbr. diensttijd, op verzoek, eervol uit
's Lands dienst met recht op pensioen, dr.
W. K. Picard, gouv -veearts bij den Bur
gerlijken Veeartsenijk. dienst te Medan
houden, speciaal met het oog op de In-
heemsche hulpkrachten, welke het le
ger in tijd van oorlog noodig heeft en genomen,
dan uit de bevolking betrekt.
Tevoren hadden over deze proefmo-
bilisatie besprekingen plaats gehad tus-
icgac „Oranje” ging over naar de
..Huygens" en omgekeerd komt een
equivalent op de „Oranje”. Dit perso
neel vaart mede tot Genua en gaat
vandaar met den boottrein naar Neder
land, terwijl uit Nederland versche
krachten komen. Op deze wijze zal het
civiele personeel eens in het half jaar
kunnen varen en naar huis gaan.
De zeer moeilijke kwestie van de in
komsten is hiermede echter niet opge
lost. Dit punt vormt thans een onder
werp van nauwkeurige overweging van
de betrokken directies.
Hollandpier lag. onmiddellijk weg te
sleepen.
Tot half zeven bestond er kans voor
overslaan van de vlammen naar de
belendende tankinstallatie van de Uni
ted Molasses Company. De ruimte tus-
schen den Noordelijken wand van de
brandende goedangs en de tanks van
de U.M.C. is ter plaatse slechts eenige
metersden geheelen nacht werd een
groot deel van de waterstralen ge
concentreerd op dezen Noordelijken
wand, die reeds rood-gloeiend dreigde
te wordenaan de binnenzijde be
vond zich een van de hevigste vuur
haarden.
Tegen den morgen was het gevaar
voor overslaan van het vuur geweken;
doch alle spuiten bleven in werking om
het vuur binnen de perken te houden.
In de binnenhaven dreven de drums
aceton rond, waarop spoedig jacht zóu
worden gemaakt door de N.I.S.H.M.
om ze een veilig plaatsje aan den wal
te geven.
kawa-kawa, een
aardig narcoticum,
Naar wij vernemen, aldus de „De
ll Crt.’ zijn de afzetmogelijkheden
voor de producten van het Gouverne-
ments Hars- en Terpentijnbedrijf te
Takengon in den laatsten tijd aanmer- I
kelijk verbeterd. Dit is een gevolg van
het feit, dat de Amerikaanschë con
currentie na het uitbreken van den oor
log aanzienlijk verminderde en men.
vooral in het Verre Oosten, een sterk
gestegen vraag naar onze producten
constateerde.
Vóór den oorlog werd in Indië zeer
veel hars ingevoerd uit Amerika, doch
sedert September heeft dit niet meer
plaats, blijkbaar omdat inh et scheep-
i vaartverkeer tusschen Amerika en het
i Verre Oosten de scheepsruimten beter
gebruikt kunnen worden voor meer I
waardevolle producten dan hars. Als
gevolg van dit uitblijven van het bui-
tenlandsche product ontstond in de al
lereerste plaats in Indië meer vraag
naar het binnenlandsche harsproduct,
doch daarnaast kon men zij het in
mindere mate ook in enkele nabuur
landen ditzelfde constateeren.
Uit vroegere berichten is reeds be
kend dat het Gouvernements-bedrijf
in Takengon een zeer groote capaciteit
heeft, zoodat aan alle aanvragen tijdig
kan worden voldaan. Bovendien is men
nog steeds bezig met uitbre'ding van
het in productie zijnde boschcomplex
I en deze uitbreiding zal in den loop van
dit jaar geleidelijk worden voortgezet.
De verwerkingsfabriek behoeft echter
geen wijziging te ondergaan, want zij
is gemakkelijk in staat een hoogere
aanvoer van grondstoffen uit de bos-
schen op te vangen.
onder de auspiciën” der gemeente
worden verpleegd.
Toch zijn
roet asfalt
worden.
jyeer bunnen aanrichten,
brandend,
Bevaar zou opleveren voor het
CQ_ 8<?iegcn tankpark van de So-
in De drums met aceton werden
kom water geworpen om te voor-
ten a' bet ontPloffen der va-
ven brandende vloeistof in de ha-
Zou loopen en een gevaar zou vor-
Men h°°r d* vlakbij liggende schepen.
orn trouwens de orders al klaar
poera” een dergelijk geval de „Indra-
13 die aan de overzijde aan de
EEN HOOGESCHOOL-ZIEKENHUIS?
Naar het „Bataviasch Nieuwsblad”
verneemt, is prof. dr. T. Reddingius,
Hoogleeraar in de heelkunde en ortho
paedic aan de Geneeskundige Hooge-
school te Batavia, belast met het be-
studeeren van de vraag, op welke wij
ze de C.B.Z. te Batavia zou kunnen
worden omgezet in een speciaal „Uni
versiteitsziekenhuis”. Het gaat hier
I voornamelijk om de vraag, hoeveel
gevallen de medische faculteit voor de
colleges noodig zou hebben, daar het
voorts in de bedoeling ligt, naast het
I hoogeschoolziekenhuis een volkszieken-
huis op te richten in samenwerking
met de gemeente Batavia.
De uitvoerbaarheid van de plannen
schijnt voor een deel afhankelijk te
zijn van de vraag of de opiumfabriek
de I naar Bandoeng zou kunnen worden
verplaatst, w’aardoor een geschikt ter
rein voor het volksziekenhuis in de na-
kopstukken uit ambtelijke en particu
liere kringen, dat eens in de maand
bijeenkomt, voorts Duitsche en Engel-
sche tafels, een marine-tafel, een Ame-
rikaansche tafel (de Amerikanen waren
zeer talrijk opgekomen onder de buiten-
landsche leden der soos) enz. Uit amb
telijke kringen waren voorts aanwezig
o. a. de legercommandant, de vloot
voogd, de gouverneur van West-Java,
de burgemeester van Batavia, en vele
anderen.
De president van de „Harmonie”, jhr.
van Lennep, memoreerde in zijn tafel
rede, dat in 1925 het gebouw van de
sociëteit opnieuw in bruikleen aan de
vereeniging was afgestaan zoolang de
vereeniging de plaats in de Bataviasche
samenleving inneemt, welke haar was
toebedacht bij haar oprichting. En uit
de opkomst bleek, dat dit inderdaad nog
volkomen het geval is.
Ook aan tafel heerschte een prach
tige feestelijke stemming. Door den
heer Drossaers, directeur van Binnen-
landsch Bestuur, werd een dronk inge
steld op H.M. de Koningin, hetgeen na
tuurlijk leidde tot een indrukwekkende
betuiging van loyaliteit aan onze
Vorstin.
Door den heer van Holst Pellekaan
doeng, de oud-resident van Buitenzorg, werd een dronk ingesteld op Zijne Ex
cellentie den Gouverneur-Generaal,
waarmede ook op zeer hartelijke wijze
werd ingestemd.
Het was diep in den nacht, toen het
grootste gedeelte der jubilanten huis
waarts toog, en het was heel vroeg toen
de laatste ging
Bet
hand
bladen
Passagiers van de „Huygens”.
Wij lezen nog in de „Deli Crt.” van
18 Januari j.l.
Gisteren is de „Christiaan Huygens”
van Tandjong Priok naar Genua ver
trokken. Zaterdag arriveert het schip
te Belawan en hier zal zich onder meer
inschepen de heer dr. W. K. Picard.
Gouvernements-veearts te Mcdan. wien
op verzoek pensioen is verleend daar
de heer Picard benoemd is in eene
functie aan het Abattoir te Rotterdam.
Voorts vertrekt ook voorgoed de heer
J. L. Paardekooper, de afgetreden di-
i recteur tevens secretaris van die ge
meente. wien eveneens pensioen is ver
leend.
Tot de verdere passagiers behooren
nog de heer A. Geerligs, administrateur
bij de Senembah Maatschappij en de
heer E. J. W. van Dijk, senior estates
manager bij de Sofic.
Naar het „Bataviasch Nieuwsblad"
verneemt, begint het er gaande het on
derzoek hoe langer hoe somberder uit
te zien voor de algemeene ontvan
gers in West-Java. die betrokken zijn I Boer. Medan
T. J. M. Fonvile en C. 't Hoen. Ban
doeng. J. J. de Waar en G. G. M. H.
kalla.
daarna zelf het kende stof te isoleeren.
met speeksel vermengde Deze werd „marindinine”
vocht te drinken. Binnen genoemd. In wortels en
het half uur treedt tenge- oude stengels is ongeveer
volge daarvan een diepe 0.2 pCt. van deze merk-
kristal-
lijne stof aanwezig; 50 a
75 mg. doet een duif in
aan verslaafd, zonder dat een diepen langdurigen
de het hun gezondheid direct slaap geraken.
Daar het marindinine als
zoo weinig
Omtrent deze kwestie wordt in
„Java-Bode” het volgende vermeld.
Een paar maanden geleden zou ergens
op Java een proefmobilisatie worden ge- I byheid van de C.B.Z. zou vrijkomen.
Over de verplaatsing der opiumfa
briek is intusschen nog geen beslissing
evenmin over de vraag of
het volksziekenhuis een gemeente-in-
stelling moet worden dan wel een gou-
vernementsziekenhuis met een bepaald
„Penataran". scheii de Javaansche hoofden onder lel- aantal bedden voor patiënten, welke er
ding van den regent en eenige officie
ren. Niemand wist iets van datum en
uur. waarop de proefmobilisatie zou
worden gehouden. Het tijdstip zou eerst
een half uur van te voren bekend wor
den gemaakt aan hen, die er een leiden
de rol in zouden spelen. Evenwel bleek
de Inheemsche dame in kwestie reeds
des avonds te 7 uur, voorafgaande aan
den dag, waarop de oefening zou wor
den bekend gemaakt, en gehouden van
een en ander op de hoogte te zijn. Zij
heeft hiervan aan anderen mededeeling
gedaan.
Een ander geval is, dat zij niet lang
geleden kon mededeelen, dat een groote
partij goud, welke onder militaire dek
king was overgebracht van de kust
plaats X, naar de in het binnenland ge
legen plaats IJ, aldaar was gearriveerd.
Aan de „Tel.” werd nog geseind, dat
Raden Ajoe S„ haar kennis van deze
zaken verkregen heeft, van een officier
in een verantwoordelijke positie, doch
dat hierbij slechts mag worden gedacht
aan loslippigheid.
Het diner werd verder luister bijge
zet door enkele cabaret-nummers welke
zeer in den smaak vielen en waardoor
bleek, dat enkele Djambineezen een
sluimerend talent blijken te bezitten.
De avond had een zeer geanimeerd ver
loop en het was laat vóór de laatste
feestgangers huiswaarts keerden.
De heer M. J. Ruychaver. die sedert
September 1936 resident van Djambi is
vertrok volgens het „Pal. N.” 29 Decem
ber per auto, naar Palembang, gebruik
makend van den N.I.A.M.-weg.
bij de uitbetaling van belasting-
restituties aan den accountant E. F. J„
zonder zich ervan naar behooren te
hebben overtuigd, dat deze tot de in
ontvangstname daarvan gemachtigd
was.
Hoewel terzake voorloopig nog geen
beslissing zal worden genomen en wel
licht zelfs het einde der strafzaak zal
worden afgewacht, begint men er in
de kringen der desbetreffende gouver
nementsdiensten meer en meer voor te
vreezen. dat het land een bedrag van
ongeveer een ton opnieuw zal moeten
uitbetalen.
Het totale bedrag van de aan J. uit
betaalde restituties is hooger, doch in
bepaalde gevallen schijnt dc uitbetaling
gedekt te zijn.
In de overige gevallen bestaan soms
in het geheel geen machtigingen; J.
heeft verscheidene malen data en num
mers van acten van machtigingen op
gegeven. die in het geheel niet be
stonden. In die gevallen had men zich
bij ’s Lands kas natuurlijk van het be
staan der machtigingen behoorlijk moe
ten overtuigen.
De Rekenkamer zal straks aan de
regeering hebben voor te stellen, of en
zoo ja voor welk gedeelte dc betrok
ken ontvangers aansprakelijk gesteld
moeten worden.
een sterk
werking hebben,
bleek, dat
Resident M. J. Ruychaver heeft Za
terdag 23 December afscheid genomen
van de ingezetenen van Djambi. 's Mor
gens werden, door een deputatie, af-
scheidscadeaux aangeboden namens de
ingezetenen. Dc resident werd met een
zilveren rookstel vereerd, terwijl aan
mevr. Ruycha\er een schrijftafel werd
aangeboden.
's Avonds vond een intieme afscheids
avond plaats, aangeboden door de leden
van de sociëteit Batang Hari. Om tien
uur ving het officieele gedeelte aan,
waarbij de leden zich vereenigden aan
een afscheidsdiner, hetwelk in de socië
teit werd gegeven. Gevoelvolle af
scheidswoorden werden gesproken,
waarbij werd gememoreerd, het vele,
dat de resident voor Djambi had gedaan
en waarbij vooral uitkwam de prettige
sfeer, welke resident Ruychaver had ge
schapen.
A. H. de Jong.
De Landvoogd werd ontvangen door
het bestuur, zoomede door den aan
staanden president, mr. dr. van Karne-
beek. Spoedig daarna begaf men zich
aan tafel. Het bestuur had voor dit
diner opzettelijk geen bepaalde rege
ling van plaatsen ingesteld, doch lange
tafels beschikbaar gesteld voor de
groepen, die zichzelf zouden vormen.
Zoo zag men de tafel van de „maka-
nan toenadering”, dat is het gezelschap
Schepen in veiligheid.
Toen de brand uitbrak, het was
ongeveer kwart na elven lagen twee
schepen aan de Genua-kade te lossen
en te laden. De „Silverquava” was
bezig met het lossen van vaten asfalt,
de ..Bloemfontein” met het inladen van
katoen. Het eerste, dat werd gedaan,
.toen de brand een dreigend karakter
Ibcgon aan te nemen, was het wegslee-
'pen van beide schepen toen de vlam
men de laatste deur van de loods had
den bereikt, waren de schepen reeds in
veiligheid
Het schijnt, dat de brand is uitgebro
ken in een katoenstapel. Plotseling zag
de magazijnmeester een groote steek
vlam uit een katoenstapel schieten,
hetgeen wijst in de richting van zelf
ontbranding. Katoen is hiervoor be
rucht.. Juist in verband met de brand
baarheid van deze katoen, had het
Stroohoedenveem de wacht in den
goedang verdubbeld om te waken te
gen strootjesrookerij van de koelies,
zoodat men het zeer onwaarschijnlijk
acht, dat een strootje deze ramp op
zijn geweten heeft.
In alle stilte en bescheidenheid heeft
mevrouw T. S. Alm. de oudste dochter
van mevrouw A. van EmmerikCle
verly, directrice van de welbekende
inrichting voor arme en behoeftige In
landers. d» Witte Kruis kolonie nabij
Salatiga. het feit herdacht, dat zij ge
durende vijfentwintig jaar onafgebroKPn
aan de kolonie werkzaam was ge
weest. om haar ouders bij te staan in
hun moeilijke taak om de ongelukkige
en gebrekkige menschen te helpen. Na
haar schooljaren is mevrouw Alm een
tijd lang in opleiding geweest in het
Diaconessenhui* Bronovo in den Haag.
Snelle uitbreiding van
den brand.
De ooggetuigen bij het uitbreken
den brand herhalen allen, hoe
vuur, aangewakkerd door den wind, I
die in de lengte-richting van den gue-
dang stond, zich met groote snelheid
door den goedang verspreidde. Men zag
het vuur als het ware langs de stape
lingen schieten en toen eenmaal het
blusschingswerk goed op gang was.
bleek het. dat men zich moest bepalen
tot het beschermen van de belendende
perceelen.
De situatie is een oogenblik kritiek
geweest door de aanwezigheid van de
vaten asfalt en van ongeveer 220 drums
aceton. Vooral het laatste is een zeer
brandbaar en ontplofbaar goedje en
aangezien door de hitte van het aan
snellende vuur geen tijd meer
voor i
den de vaten’ met aceton, die op dc
kade voor den brandenden goedang
'varen opgeslagen, eenvoudig in het
*aler gerold, waarbij matrozen de be
hulpzame hand boden. Tusschen de va-
ten asfalt en de vlammen werd een
^atergordijn getrokken. Dit kon met
succes gebeuren, omdat deze vaten wa
ren gepiaalst in de ruimte tusschen den
hoofdgoedang en de daar-
Het weer van den laatsten tijd
begint reeds een onderwerp van
gesprek te worden, aldus het
„Bat. Nwsbl". In dit land waar
J men eertijds gewend was aan
stralende dagen en regen-op-de-
minuut af, en waar men nooit
dacht aan wisselvalligheden wat
i het weer betreft, zoodat de vaste
i de klimaten.
Ook in het Observatorium heeft i
i deze wel zeer natte en ongere- J
gelde tijd de aandacht getrokken.
Men concludeert daar evenwel
I anders dan het groote publiek,
j dat in de geheimen en grillen i
van het luchtruim niet thuis is 1
I en dus gemakkelijk zoekt naar
een oorzakelijk jverband.
Op het Observatorium ziet men
J wel verband tusschen de strenge I
koude in Noordelijke streken en J
i den ongekend groot en regenval
j in deze streken. Wat echter de i
I oorzaak hiervan is, daaromtrent
i kan ook het Observatorium niet
verder inlichten.
BEVALLEN:
Mevr. Bakker geb. Kraak, d. Batavia-C.
Mevr. C. G. J. Woesthoff geb van
Blommestein, d„ Pinang. Mevr. dr.
H J. Wiers geb. Langedijk, d., Bandoeng.
Mevr. Bartelds geb. Korpershoek. d.,
Soerabaja. Mevr, den B
Stam, d„ Bekioen Mevr Banens geb.
Piceni, d„ Lahat. Mevr. J. Klinder geb
Koppe, d„ Semarang. Mevr. J. Dooren-
bos geb. Elgersma, z„ Djokja. Mevr.
J. C. Zweede geb. Duvekot, z., Blitar.
Mevr. W. v. d. Kuyp geb. Bekker, z„ La
ras. Mevr. Th. ten Kate geb. van Loon«
z„ Medan.
Mevr. G. M Laarman geb. von Nodr«
heim. d„ Magelang. Mevr. Bouwes geb.
Bloemhof, d„ Batavia-C. Mevr, Ha-
genzieker geb. Rusting, d., Medan.
Mevr, von Droddeck geb. van Schuylen-
burch, z„ Soekaboemi. Mevr. A J. Pa
ling geb Uitten bogaard. z„ Siuntar.
Mevr. Hgijdenian geb. vander Lee, z., Ma
lang. Mevr, van Geniert. z. Tegal.
Mevr. J. Doedens geb. Herdle, z. Ban
doeng Mevr. H. Treffers geb Bartelds.
z„ Tjimahi.
OVERLEDEN:
Mcvra G. T. J. Koopman. Soerabaja.
Mevr. A. M. H J. Ziesel-Ziesel. Batavia
C P. H. Lisnet, Malang. C. W.
bchinynel, Batavia. Mi H. W. B. Ti
chelman. A N. A. Wattendorff jr.
Mevr, de wed A. Galstaun-Marcar. Ma
lang. Mevr. F. L. Johannes geb. Cara-
plet, Soerabaja Mevr H A M Suiter,
Batavia-C. - J. B. de Rooij, Soerabaja.
J C. A. Reisner. Buitenzorg Docher*
tje van ir. H. A. W. Bakx, Bandoeng,
I
i
I
l
I
I
i
i
I
i
I
I
I
I
I
l
i
I
I
I
I
I
I
i
i
I
i
i
net wee» ve„e^„,
2 regelmaat te weinig opvallend i
was om niet vanzelfsprekend te J
zijn, duren nu Maartsche buien
J onverminderd voort. Men kijkt i
spiedend naar de luchten, wikt en J
l weegt wat er in de naaste toe-
J komst van de dreigende regen- J
luchten te verwachten is en men
J maakt plannen met een restrictie, i
met het oog op het weer. Juist J
i zooals in Europa het geval kan
J ztjn. i
Dat dit nu samenvalt met een
1 periode ran barre koude in Hol-
J land heeft hier en daar de aan-
dacht getrokken. Men ziet in een
J en ander een gevolg van de i
xveersomstandigheden in gematig-
2 de klimaten. 1
Zondagnacht 14 Januari is het groote
d L„ toebehoorende aan het Stroo
hoedenveem en liggende aan de Genua-
Tandjong Perak, geheel door
vernield- De in dezen goedang
(pakhuis) opgeslagen goederen moeten
verloren worden beschouwd, hetzij
dat zij door het vuur werden verteerd
ot door het zeewater, dat bij de blus-
sching werd gebruikt, zijn bedorven.
De geheel ijzeren loods, die verzekerd
is voor 160.000, is thans één verwron
gen hoop geblakerd ijzer.
De loods, waarin de brand woedde,
heeft een oppervlakte van 13.500 m2,
en was met een behoorlijke hoeveel
heid goederen gevuld. Voor het haven
bedrijf is het verlies van deze opslag
ruimte een tegenslag, daar bij den
grooten aanvoer van goederen, welke
thans plaats vindt, elke ^yerkante
meter opslagruimte, gelegen aan diep
water, gebruikt kan worden. Wij ver
namen. dat globaal zich in den bran
denden goedang bevonden ruim 2000
ton katoen. 1000 ton oud krantenpapier,
100 ton nieuw krantenpapier (rollen),
9 kleine Fiat-auto’s, 1000 ton suiker,
660 m2, hout, partijen bordpapier,
gaplekmeel, goeniezakken. leege con
servenblikken en ongeveer 500 ton
stukgoederen, gelost uit Amerikaansche
schepen. Hoe groot de schade is. door
de vernietiging van deze goederen ver
oorzaakt, valt thans met geen mogelijk
heid te zeggen. De goedang zelf is ver
zekerd bij de brandverzekeringsmaat-
schappijen van Tiedeman en van Ker-
chem.
Kring Batavia hield dr. bewerkingen gebracht
A. G. van Veen een voor- andere; ook zijn oude wordt, waardoor ’n snelle
dracht over de wati of stengels en wortels actie- resorptie in de darm be
plant- ver dan de bladeren. De werkt wordt.
dat toxisch werkende „kawa- Gewapend met deze ken-
o. a. door de Marindinee- thee" wordt getrokken uit nis gelukte het door com-
zen, een Papoea-stam uit de gestampte bladeren, binatie van een speciale
Nederl. Nieuw-Guinea, terwijl de
regelmatig bij wijze van zeer bitter
slaapmiddel wordt ge- wortels Intensief laten en duiven zeer geschikt
bruikt. Op verschillende kauwen door hun kinde- bleken) de slaapverwek-
manieren wordt een
drank bereid uit de z. g.
kawaplant (Piper me-
thysticum). Reeds in 1820
werd in Engeland een
tinctuur uit deze plant droomlooze slaap in, die waardige, fraai
voor medicinale doelein
den bereid.
De heer van Veen heeft
nagegaan, waarom
versche kawa-kawa soms benadeelt. Intensief kau-
meer als een opwekkend, wen en mengen met slaapmiddel
vermoeidheids-verdrij- speeksel is voor snelle onaangename bijwerkin-
vend middel wordt ge- werking een conditio sine gen schijnt te hebben,
bruikt, terwijl andere toe- quo non, doch is volgens werd door het Eijkman-
bereidingen daarentegen dr. van Veen niet, zooals instituut getracht deze en
narcotische vroeger vermoed werd, analoge stoffen ook syn-
Het een gevolg van de split-
verschillende sende werking van de en-
variëteiten van de plant zymen uit het speeksel, zaak
bestaan, waarvan de eene maar van de zeer fijne ter geen gelegehheid de
veel werkzamer is dan de verdeeling, waarin de proeven voort te zetten.
ten asfalt en de vlammen werd
^atergordijn getrokken. Dit kon
ïebeuren. omdat deze vaten
brandenden 1
8elegen bij-goedangs, die met in-
en al gespaard zijn gebleven. In
goedangs bevinden zich gabah,
er> goeniezakken.
