Finland Op weg naar EN Haajjsche Courant van Maandag 5 Februari 1940 it WERKT KALMEEREND! BINNENLAND van 20 voor De 'Zweedsche bladen trekken fel van leer tegen de Russen v. Flore.” Keuring van materialen DERDE BLAD, PAGINA 1. Nationaal Fonds voor Bijzondere Nooden Heffing op technische vetten verwerkt in zeep Weerkundige Waarnemingen Aankomst Hr. Doe gewoon, dan gaat het ook gewoon! Maar rook buitengewoon1 rook TAPTOE, de q nieuwe sigaret van |r phenomenale tabaks- J kwaliteit! Twintig x 10 minuten kalmeerend rookgenot. Schipper van de reddingboot op Schiermonnikoog plotseling overleden De eerste begrooting van het Leeningfonds De dekking van de mobilisatie- uitgaven Soiden.)erb°den’ AuUnvsrecht voor' Berichten over bombarde- J menten van ziekenhuizen t en hospitalen worden met woedende commentaren i gepubliceerd TAPTOE scheppen Verbond van Nationaal Herstel verzoekt opheffing van anti nationale organisatie*. Barometerstand van hedenmiddag 12 uur nü uit Barometer alhier v.m. 8 uur 758J m.m., v.m. 12 uur 759 m.m.; thermometer resp. Per kilogram grondstof 10 cents, ingaande heden. Tengevolge van den ijsgang vertraagd. Verwachting tot den avond van 6 Febr.: In het Noorden: Wind: meest matig. Oostelijk tot Zuidoostelijk; betrokken tot zwaarbewolkte lucht met mist; tijdelijk lichte sneeuw of regen; lichte vorst tot temperatuur om het vriespunt. In het Zuiden en midden: Wind: zwak tot matig. Zuidelijk tot Zuidwestelijk; be trokken tot zwaarbewolkte lucht met mist; tijdelijk lichte regen; lichte tot matige dooi. van wegens een op Uitgaven kapitaaldienst. Op dit onderdeel van de begroeting zijn in de eerste plaats de uitgaven, welke voortvloeien uit de huidige bui tengewone omstandigheden over 1938 en 1939 uitgetrokken. Deze uitgaven wor den ingevolge het bepaalde in het ont werp .J-eeningfondswet 1940" ten laste van den kapitaaldienst van het fonds voor 1940 gebracht Het Verbond van Nationaal Herstel heeft aan den Raad van Ministers een telegram gezonden, waarin het verzoekt maatregelen te treffen, waardoor de anti-nationale organisaties in ons land worden ontbonden, in de allereerste plaats de communistische. De minister van Economische Zaken maakt het volgende bekend: Ten aanzien van vetten en oliën en wel in het bijzonder technische vetten en oliën is het noodzakelijk gebleken een maatregel te nemen. Na het uitbre ken van den oorlog zijn door de over heid grondstoffen van de olie- en vet tenindustrie In het buitenland aange kocht en hier te lande zoowel voor con sumptie- als technische doeleinden, ter beschikking gesteld. Deze regeling, waarbij tevens maximumprijzen tus- schen Regeertng en de industrie werden overeengekomen, brengt thans voor de overheid een tekort mede. De consumptievetten en -oliën zijn reeds in verband met den steun op de boter met een niet onbelangrijke heffing belast. Het wordt nu door den minister redelijk geacht, dat ook de technische vetten en oliën, welke tot dusver steeds vrij van heffing zijn geweest, aan een heffing worden onderworpen. Aangezien het grootste deel dezer grondstoffen wordt aangewend voor de zeepindustrie, is besloten, slechts de oliën, vetten en vetzuren, welke door deze industrie worden verwerkt, te belasten. Stafmuziek zwichtte voor de kou. Na een verblijf van vele jaren in Nederlandsch Oost-Indië, alwaar het schip gestationneerd was, is Zaterdag middag het flottieljevaartuig „Flores”, onder commando van kapitein-luitenant ter zee J. C. A. Scholte om kwart over een in Nieuwediep aangekomen. Aan vankelijk zou het vaartuig om negen uur des morgens binnengekomen zijn, dóch tengevolge van den ijsgang in het Marsdiep was de aankomst vertraagd. De ijsbreker „Halicon” voer voor de „Flores" uit en maakte een vaargeul voor het binnenkomende schip. Ter verwelkoming was aan het ha venhoofd opgesteld het stafmuziek- korps der Koninklijke Marine (onder leiding van kapelmeester L. F. H. Leistikow). dat bij de aankomst het „Wilhelmus” ten gehoore bracht. Op het fort Louise waren aanwezig de marine-commandant, schout-bij-nacht H. Jolles met zijn adjudant luit.-ter-zee le klasse B. J. Velderman, de chef van den marinestaf kolonel J. G. van den Berg, de kapitein van den Generalen Staf I. L. Uyerschout en enkele andere autoriteiten van Land- en Zeemacht. Overigens bestond de belangstelling hoofdzakelijk uit de aanwezige man schappen van Land- en Zeemacht, daar de koude en de vertraging de belang stellenden uit de burgerij weerhouden hadden van een gang naar de haven. Tijdens reddings-expeditie onwel geworden. Schipper Wopke Fenenga, van de reddingboot der Noord- en Zuidholland- sche Reddingmaatschappij op Schier monnikoog, is Zaterdagmorgen in den ouderdom van 51 jaar overleden. Fenenga had Vrijdagmiddag nog de leiding op zich genomen van een red- dingbxigade, welke van het eiland ver trokken was om de twee heeren en vier dames, die van de Groningsehe kust over het ijs het eiland probeerden te bereiken en vermist werden, op te sporen. Kort na het vertrek van het eiland was hij echter onwel geworden en begaf hij zich naar huis. Zaterdag morgen is hij aan den binnenkant van den dijk gevonden. Het bleek, dat een hartverjamming hem had getroffen. Fenenga was nog slechts gedurende be trekkelijk korten tijd schipper van de reddingboot. Inkomsten gewonen dienst. Alle artikelen, welke onder de inkom sten voorkomen, zijn voorloopig pro me morie uitgetrokken. Zooals hij reeds in de memorie van toelichting op het ont werp „Leeningfondswet 1940” mede deelde, ligt het in de bedoeling van den minister, de indiening van een afzon derlijk wetsontwerp te bevorderen tot regeling vai de heffingen, welke ten bate van het fonds zullen komen. Dit ontwerp kan binnenkort worden tegemoet gezien. Het zal een opbrengst geven over 1940 van rond 18 millioen en over volgende jaren, waarin het over het geheele jaar zal werken, van een hooger bedrag. Reilde dementi’s, terzake verspreidt, Tokio, Rome, Burgos lezen gekregen. Het bestuur van bovengenoemd fonds deelt mede, dat de ontvangsten over Jan. hebben bedragen ƒ28.812,58, zijnde ƒ7023,95 uit periodieke bijdra gen en ƒ21.788.63 uit losse giften. De uitkeeringen over hetzelfde tijds vak bedroegen 17.776,79. De plaatse lijke commissies van samenwerking brachten ten behoeve van dezelfde gevallen ƒ29.481,51, zoodat in die maand aan aanvrager, verdeeld over 103 gemeenten, een bedrag van 47.258,30 kon worden uitgekeerd. Versterking der geldmiddelen blijft noodig. Het gironummer van het Na tionaal Fonds voor Bijzondere Nooden alhier is: 272727. Na het spelen van het „Wilhelmus” bracht de adjudant van den Marine commandant een 3-werf hoera voor Harer Majesteit’s „Flores” uit, waarin alle aanwezigen op den wal instem den, en welke groet van boord van de „Flores” direct beantwoord werd. Tot slot bracht de stafmuziek nog den Manoeuvre-marsch ten gehoore, welke echter tengevolge van de koude hal verwege geëindigd moest worden. Uitgaven gewonen dienst. Indien voor de uitgaven, welke voort vloeien uit de huidige buitengewone om standigheden (hierna kortheidshalve mobilisatie-uitgaven genoemd) in 1938 en 1939 gedaan, een annuïteitsleening met een looptijd van 15 jaar en een rente van 4 pCt. ware gesloten, zou een annuïteit van 18.100.000 verschuldigd zijn geweest. Dit bedrag is ingevolge het ingediende ontwerp „Leeningfonds wet 1940” ten laste van den gewonen dienst van de begrooting voor 1940 ge bracht. Het bedrag zal alleen nog eenige wij ziging kunnen ondergaan, wanneer het werkelijk uitgegeven bedrag aan mobi lisatie-uitgaven in 1938 en 1939 zou af wijken van het thans geraamde bedrag van ƒ201.100.000. Waar voorts de mobilisatie-uitgaven, welke in I9|0 worden gedaan, den ge wonen dienst voor dit jaar niet zullen belasten voor deze uitgaven zal im mers op gelijke wijze als voor de uit gaven over 1938 en 1939, een annuïteit worden vastgesteld, welke voor het eerst den dienst 1941 bezwaart kan als vaststaand worden aangenomen, dat volgens de regelen van het ontwerp- Leeningfondswet in 1940 gewone mid delen noodig zijn ter dekking van een bedrag, dat niet belangrijk van ƒ18.100 000 zal afwijken. Dit bedrag zal ook niet, waanneer lee- ningen voor de mobilisatie-uitgaven worden aangegaan, verandering behoe ven te ondergaan. Ingediend is een wetsontwerp tot vaststelling van de begrooting van in komsten en uitgaven van het Leening fonds 1940 voor het dienstjaar 1940. Aan de memorie van toelichting is het volgende ontleend: Voor den algemeenen opzet van deze begrooting moge worden verwezen naar hetgeen door den minister van Finan ciën in de memorie van toelichting, be- hoorende bij het ontwerp van wet tot instelling van een Leeningfonds, wordt medegedeeld. In aansluiting daarop worden hier op de begrooting gebrachte artikelen voor zooveel noodig nader toegelicht. (Van onzen sped alen verslaggever.) Stockholm, 30 Januari. In den afgeloopen nacht zijn hier be richten binnengekomen over heftige bombardementen, waaraan Helsinki, Wiborg en vooral Aabo gistermiddag hebben bliotgestaan Het grootste zie kenhuis van Wiborg is na een aanval met brandbommen in vlammen opge gaan 21 patiënten en verpleegsters kwamen daarbij om het leven. Ook Aabo, dat toch al uiterst zwaar ge leden had o.a. is het grootste hotel, Hamburger Börs, geheel ingestort heeft gisteren een kwaden dag door gemaakt. Circa dertig menschen kwa men tijdens een hevig bombardement om en de verslaggevers van de Zweed- sche bladen melden, dat de stad ern stiger beschadigd is dan ooit tevoren. In Helsinki werd vier keer alarm ge maakt, maar daar Schijnt de luchtaf weer goed op streek te zijn er wordt weinig schade gemeldeen dertien jarige jongen werd doodelijk getroffen. De Zweedsche bladen zijn vandaag uiterst heftig en voor de kranten- bureaux stonden vanmorgen veel druk pratende en gesticuleerende menschen. De speciale verslaggevers, die in zwer men naar Finland zijn gestuurd, weten te melden, dat de Russische vliegers opdracht hebben om vooral Roode- Kruis-inrichtingen, veldlazaretten, zie kenhuizen en arbeiderswijken onder vuur te nemen. Zulks wordt bevestigd van de zijde der Engelsche Labour- delegatie onder leiding van sir Walter Citrine, en door een Zweedsche missie onder aanvoering van een Rijk^daglid. Ofschoon deze onderzoekers bij aan komst in Helsinki niets achter den rug hadden dan de treinreis van Aabo, ver telden zij den journalisten, dat het duidelijk is, dat de Russen het op de bovengenoemde objecten bijzonderlijk hebben begrepen en deze verzekering wordt in de Zweedsche bladen dan weer bevestigd door een bericht over twee Russische gevangenen, die streek raakten toen men hen opgeloopen verwondingen naar ziekenhuis wilde brengenjuist ziekenhuizen hebben onze vliegers het gemunt, zeiden zij. Ik twijfel er niet aan, of deze en dergelijke berichten bereiken ook de Nederlandsche pers. Misschien heeft die ook al liet bericht gehad, dat de Russen tegen de burgerbevolking van Finland bij voorkeur dum-dum-kogels gebruiken. Dat stond gister, vergezeld van woedend commentaar, in de Zweedsche bladen. Natuurlijk kan ik van deze berichten de juistheid noch bevestigen noch ontkennen. Eerst mor gen tegen 12 uur hoop ik, na een vliegreis via het Zweedsche Sundsvall naar Wasa, in Finland aan te komen en op dit oogenblik heb ik derhalve geen bevoegdheid tot oordeelen. Wan neer ik toch aan deze berichten en de daarmee samenhangende feiten en toe standen eenige beschouwingen ga wij den, dan niet om de eene partij tegen de andere te verdedigen en zeker niet om recht te praten wat krom is. Maar wèl, omdat ik het zoo betreur, dat door allerlei stemmingmakerij de aan dacht van de hoofdzaak wordt afgeleid. Die hoofdzaak is en blijft, dat de Rus sen een misdadigen, onuitgelokten overval op een buurland, medelid van den Volkenbond, ondernemen dat zij daarmee treden in het voetspoor van Duitschland en Italië, welker politiek eveneens jegens kleine onafhankelijke volken genadeloos isen dat de poli tiek van de sovjet-Unie niet anders dan als uiting van steenhard imperia lisme kan worden opgevat. Wie die feiten vasthoudt, heeft geen sensaties noodig om bitter verontwaardigd te zijn, noch om diep medelijden te ge voelen met het lot van het Finsche volk. Dat de Russen ziekenhuizen en arbeiderswijken bombardeeren, maakt de zaak waarom het gaat, niet erger. Oorlog is oorlog en indien het juist is, wat ik omtrent de Russische tactiek op gezag van anderen hierboven ver meldde, bewijst dat dunkt mij alleen, hoe naïef al het gedoe over „humani- seering” van den oorlog is. Precies de zelfde klachten over bombardeeren van Roode-Kruis-treinen, ziekenhuizen en arbeiderswijken, alsmede over gebruik van dum-dum-kogels, hebben wij de laatste jaren vernomen van de Chi- neezen tegen de Japanners, van de Inkomsten kapitaaldienst. Ingevolge het ontwerp van wet tot voorloopige voorziening ten aanzien van de waardebepaling van den voorraad gouden munt en gouden muntmateriaal van de Nederlandsche Bank en regeling van de gevolgen dier voorziening wordt een bedrag van 116.549.410.07 in het credit van de rekening van ’s Rijks schatkist bij de Nederlandsche Bank geboekt voor een nader bij de wet te bepalen bestemming. Ingevolge het ontwerp-, .Leening fondswet 1940” wordt dit bedrag ten bate van den kapitaaldienst van het Leeningfonds 1940 gebracht. Deze bate zal dus strekken ter gedeel telijke dekking van de mobilisatie-uit gaven over 1940. Deze laatste uitgaven kunnen, gelijk reeds opgemerkt, thans nog niet worden geraamd. De heffing, welke ingaat op heden, zal 10 cents per k.g. grondstof be dragen. Met deze heffing wordt tevens aan de bronnen van inkomsten van het Landbouw-crisisfonds uitbreiding gege ven hetgeen wegens den teruggang van belangrijke inkomsten alleszins wen- schelijk moet worden geacht. In verband met dezen maatregel wordt van heden af, ook de invoer van zeep aan een heffing naar gelang van het vet of vetzuurgehalte onderwor pen. uit alle zoovele illustraties zijn waarheid, dat, gelijk honing het elke oorlog vernedering «■having. kool en geit te sparen, om oorlog te voeren en toch menschelijk te blijven Ik geloof, dat Finland, als zooveelsti in de steeds langer wordende rij, bezig is te ondervinden, dat dit sparen van de kool en de geit in de werkelijkheid tot de onmogelijkheden behoort. „A la j guerre, comme a la guerre”, zegt een eerlijk Fransch spreekwoord. Ten dienste van de luchtbescherming. De minister van Binnenlandsche Za ken heeft goedkeuring gehecht aan het voorstel, de keuring van materialen ten dienste van de luchtbescherming op te dragen aan een kerncommissie uit het Centraal Instituut voor Materialen onderzoek De kerncommissie zal den naam dra gen „Materialen Commissie Luchtbe scherming’’ (M.C.L.B.). Zij maakt deel uit van de inspectie luchtbescherming en is gevestigd Javastraat 32 alhier, telefoon no. 110316. De M.C.L.B. zal zoo noodig en zoo mogelijk 1. de keuringseischen vaststellen voor materialen en hun toepassing, als mede voor voorwerpen ten dienste van de luchtbescherming 2. de mogelijkheid scheppen een oordeel over de geschiktheid van deze materialen enz. uit te spreken 3. den weg wijzen om tot goede pro ducten te geraken. Aangezien voor enkele onderdeelen van dit werkprogram reeds enkele com missies werkzaam zijn, zal op die ge bieden slechts coördineerend worden opgetreden. Met haar voorbereidende werkzaam heden voor het vestigen van de organi satie, noodig om aan haar doelstelling te beantwoorden, heeft de M.CX.B. in middels een begin gemaakt. 3 gr. en 4j gr. Celsius. Barometer na hedenmiddag 12 uur: stijgende. UC UcipcUJIACX O, VV Abessyniërs tegen de Italianen, van de Spaansche regeeringsgetrouwen tegen de aanhangers van Franco en van de Polen tegen de Duitschers. Precies de welke 'Moskou hebben wij en Berlijn te Het menschelijk ge weten wordt blijkbaar en gelukkig nog altijd geraakt, wanneer men het ervan beticht, dat het geen erbar men k^nt met zieken, misdeelden, hulp- vaardigen en kinderen. De „humani- seering" van den oorlog wat is zij anders dan een hopeloozc poging om Het gebied van hoogen luchtdruk in het Noordoosten houdt stand. De groote koude houdt in Zweden en in de Baltische staten aan. Het vorstgebied reikt naar ’t Zuiden over geheel Centraal-Europa tot Honga rije en de Balkanstaten. Het omvat nog juist de Noordelijke provincies van ons land. De Oceaan-depressie blijft ver in het Westen. Een nieuw gebied van hoogen luchtdruk komt tot ontwikkeling ten Westen van Portugal. In dit gebied heer- schen hooge temperaturen. In het Noordwesten van Spanje heerscht een warmte van 89 graden boven normaal. In het binnenland van Zweden en in de Baltische staten melden enkele stations nog temperaturen beneden -20 graden. Zonsopgang: 6 Febr. 7.36 uur. Zonsondergang: 6 Febr. 4.54 uur. Lantarens aan: 6 Febr. tot 7.05 u. v.m.; 6 Febr. 5.24 uur nam. Hoogwater te S c h e v e n i n g e n. 6 Febr. 's morgéns 1.20 u.; nam. 1.40 u. Morgen géén schietoefeningen op het strand. Al wat Finsch is, is voor de Russen vijand. Al wat Finsch is, is voor de Russen „vijand”, en een vlieger, die boven dien zelf aan aanvallen bloot staat heeft geen kans om wèl op de kazernes maar niet op het ziekenhuis, wèl op een villa, maar niet op een arbeiderswijk te mikken. Hij duikt in razende vaart naar beneden, gooit zijn bommen, en stijgt weer op. Wat kan het hem schelen, wat hij trof? Als hij maar wat treft! Alles is „vijand” en elke ruïne, elke doode, is „triomf” Er is trouwens in de berichten over de Russische bomaanvallen een zoo felle tegenspraak, dat ik niet recht begrijp, hoe de couranten kunnen verwachten, dat het publiek er overheen zal kijken. Dagelijks lees ik hier, dat de Russen wel voortreffelijke vliegtuigen hebben, maar dat de vliegers niet deugen: zij... kunnen niet richten! Bommen, blijk baar gemunt op een electrische cen trale, kwamen een kilometer of 15(!) verder terecht, zoo lees ik „Het bom bardement op Wiborg. Vrijdag j.L, richtte weinig schade aan, vrijwel alle bommen kwamen in parken of in het water terecht”, zegt een speciale ver slaggever. Hoe rijmt dat met het vol maakt geslaagde mikken op ziekenhui zen en arbeiderswijken? Het rijmt niet. Ik voor mij ben ervan overtuigd, dat men alleen dan eerlijk is, wanneer men zegtde vliegers zijn den eenen keer „gelukkiger” dan den anderen. Of, om gekeerd de aangevallen Finnen heb ben vandaag meer pech dan gisteren. Oorlog ia oorleg Oorlog is onmensche- lijk. De „gehumaniseerde” oorlog is een ontoereikend doekje voor een bloedend geweten. De lezer moge mij deze overpein zing willen vergeven. Haar nut kan alleen zijn, dat hij weet, hoe ik tegen de dingen aankijk. Ik doe dat zonder eenige vooropgezette meening. Wie zich alleen maar tevreden kan voelen met I verwoede stukken tegen die gemeene I ziekenhuisbombardeerders, abonneere zich op de correspondenties van Zweed sche, Noorsche, Deensche bladen. De verslaggevers kunnen zeker zijn van een eereplaats op de frontpagina als zij het er maar dik bovenop leggen: en dat is sommigen hunner waarlijk toever trouwd. Zij kweeken er een heftig anti-Russische stemming mee, die even wel niet meer uit een standvastige be- oordeeling van de hoofdzaken voort vloeit, maar die steunt op opgezwiepte sentimenten. Niemand is er mee ge baat. Al dat hitsen en haten schuift onze erbarmelijke wereld steeds dich ter naar den rand van den afgrond. Ik heb nooit in „gehumaniseerde” in brekers geloofd of in kieskeurige brandstichters. Zou ik zelf willen in breken of brandstichten... ik zou óók geen gewetenskwesties maken over de middelen, waarmee ik mijn doel berei ken kon. Neen, wie het doel wil, moet ook de middelen willen. Ik veracht de inbraak meer dan het breekijzer, de brandstichting meer dan het blik ben zine. Wat Rusland doet tegen Finland, is voor mij een voorbeeld van moderne inbrekerspolitiek. Aan die overweging heb ik schoon genoeg om principieel te staan aan de zijde van de overwel digden. Zij, de Finnen, vormen geen volk van engelen, geen volk zonder fouten Zij hebben in den loop der jaren dingen gedaan, die ik onverstan dig of zelf gevaarlijk acht. Zij handel den niet altijd zoo, als ik het graag had gezien. Zij hebben de Russen meer dan eens had op de teenen getrapt. Laat ons niet gaan zwijmelen en idea- iseeren! Maar laten wij vasthouden aan werkelijkheden en hoofdzaken. j ni®ts ter wereld hebben de Finnen «n Ju? ’.<*oor de Russen aangevallen a ge rapt te worden. Ook wie be- inin>8 n t(:gen hun politiek heeft een volgenden brief zal ik daarop terugkomen - moet toegeven, dat zj vin S9iaamtel0°zen roofoverval aks dien 1 ussen nooit of te nimmer rechtvaardigen kunnen. En wie aan dit inzicht vasthoudt, staat heel wat s er er dan hij, die voor zijn verbit- enng en verontwaardiging nog be- oefte heeft aan allerlei gruwelijke ver halen over het bijzonder onmen- schelijke juist van dezen Russisch- inschen oorlog, verhalen, die wij oorlogen kennen, en die even- van dez« èène de Zweedsche voortreffelijk heeft gezegd, onmenschelijk is en een voor de menschelijke be-

Gedigitaliseerde gedrukte materialen Haags Gemeentearchief

Haagsche Courant | 1940 | | pagina 9