DAM PO
STATEN-GENERAAL
NEDERLANDSCH-INDIE
HAAGSCHE COURANT VAN DONDERDAG 8 FEBRUARI 1940. VIERDE BLAD. PAGINA 2.
BEGROOTING VAN
SOCIALE ZAKEN
NEUS EN HOOFD -
VERSTOPT?
Het winstbelasting-ontwerp
De grondhuurcontracten.
EERSTE KAMER
Rede van den heer von Bönninghausen.
De Volksraadspositie-regellna
door
AANVULLENDE BEGROOTINGEN
DE UITVOER VAN NEDERL.-IND1E
Geopend te 11.05 uur.
ge-
Diitributie van vatgroenten
be-
DE VOLKSRAAD
prijs stellen op het in-
Verschillende onderwerpen.
Herplaatsing van gemobiliseerden.
Wenschen van het Verbond van
Protestantsch-Christelijke Werkgevers.
Gratificaties voor spoorweg
personeel
Voor suiker, rubber, tin en tinerts
belangrijk toegenomen.
Wegens den zwaren dienst tijdens de
vorstperiode.
Terugbetaling ook op een ander, dan
het in het boekje vermelde
kantoor, mogelijk.
De Rijkispostspaarbank en eventueele
evacuatie
Nederlandsche Pomologische
vereeniging.
Vergadering van Donderdag
8 Februari.
Voorzitter: mr. W. L. baron d e V o s
van Steenwijk.
ANTWOORD VAN MINISTER
VAN DEN TEMPEL
Vergadering van Woensdag
7 Februari.
(Slot.)
Werkverruiming.
Wat de werkverruiming in het alge
meen betreft, verklaarde de minister de
grootste waardeering te hebben voor de
leiding van den dienst en dat de klacht
over ondeskundige leiding ongegrond is.
De brief van ir. van Weezenbeek is door
’s ministers, voorganger ter zijde gelegd.
Deze ambtenaar is ontslagen wegens
beleediging van een boven hem geplaat
ste zijn bekwaamheid liet ook te wen
schen over.
Indien het eenigszins mogelijk is, zal
bevorderd worden, dat de arbeiders,
die in kampen zijn ongebracht, eiken
Zondag, inplaats van om de veertien
dagen, thuis kunnen zijn.
In 1939 zijn 12% millioen verloond
alleen al bij de ontginning van woeste
gronden.
Het grootste kwaad bij de bestrijding
van de werkloosheid is wel de ongewis
heid van de toekomst voor het bedrijfs
leven. De steun van alle kringen uit het
bedrijfsleven is noodig.
Aan de opleiding van kinderverzorg-
sters in de kolonietehuizen zullen geen
moeilijkheden in den weg worden ge
legd.
161.600.000
6.415.500.000
155.400.000.
grooting in verband met de storting
in het rubberfonds, na het antwoord
der Regeering en een korte behandeling
in tweeden termijn, zonder hoofdelijke
stemming aangenomen.
1939
van
be-
van
Begrooting goedgekeurd.
De begrooting werd zonder hoofde
lijke stemming goedgekeurd, met aan-
teekening, dat de N. S. B. tegen was.
De voorzitter deelde mede voor
nemens te zijn de Kamer tegen Dins
dag a.s. 1 uur weer bijeen te roepen;
dan zal waarschijnlijk de begrooting
van Binnenlandsche Zaken aan de orde
zijn.
Om half 2 werd de vergadering geslo
ten.
Financiën.
Tenslotte is bij den Volksraad de ze
vende aanvullende begrooting-1939 en
de vierde aanvullende begrooting-1940
van het departement van Financiën in
gediend, in verband met de oorlogs-
winstbelasting.
In de memories van toelichting op
beide ontwerpen wijst men er op, dat
de opbrengst voor beide jaren pro me
morie is geraamd, daar een redelijke
schatting ondoenlijk bleek.
De directie der Nederlandsche Spoor
wegen heeft, in verband mqt de jongste
periode van vorst en sneeuw, in een
dienstorder haar waardeering uitge
sproken voor de bijzondere opofferin
gen, welke een groot deel van het per
soneel zich heeft moeten getroosten, ten
einde een zoo goed mogelijke dienst
uitvoering te bereiken.
In verband hiermede is besloten aan
hen, wier taak in deze vorstperiode
belangrijk verzwaard is geworden, een
gratificatie toe te kennen, en wel van
twee dagen loon aan hen, die tenminste
zeven dagen gewerkt hebben in den
rangeerdienst op de goederen-emplace-
menten en van een dag loon aan be
paalde categorieën van personeel in den
buitendienst.
Door een interdepartementale com
missie zal het vraagstuk van de
herplaatsing van gemobiliseerden
in hun betrekkingen in studie
genomen worden.
Verkeer en Waterstaat.
BATAVIA, 7 Februari. (Aneta). I
Bij den Volksraad is de vierde aanvul- I
lende begrooting-1940 voor het depar- I
tement van Verkeer en Waterstaat in
gediend. Hierbij is een bedrag van
470.000 aangevraagd voor havens en
barggerdienst.
In de memorie van toelichting wijst
men er op, dat in tijden van oorlog en
oorlogsgevaar, alsmede in andere bui
tengewone omstandigheden het noodig
kan zijn de handelsscheepvaart te ver
leggen naar havens, welke in normalen
tijd slechts weinig verkeer hebben. De
bestaande accomodatie dezer havens
zal moeten worden uitgebreid, waar
voor het wenschelijk is reeds thans
eenige maatregelen te treffen.
Dit zou ook een zeer sterke afwijking
zijn geweest van het doel van het Werk-
loosheidssubsidiefonds, dat ter bestrij
ding van de werkloosheid en niet voor
het schoonmaken van de straten is in
gesteld. Het gaat niet om de vraag of
de werkloozen sneeuw moeten ruimen.
In vele gemeenten hebben zij dit werk
gedaan, maar tegen loon. Dat kostte
aan die gemeenten geld, waartegenover
het steunbedrag echter wegviel. De Re
geering kan niet aan sommige gemeen
ten wèl en aan andere niét de onkosten
vergoeden. Gelijke monniken, gelijke
kappen. Het aantal gemeenten, dat de
hulp van het Werkloosheidssubsidie-
fonds heeft ingeroepen, is zeer gering
geweest.
De heer Hiemstra wees vooral op de
verbreking van de verbindingen tus-
schen sommige gemeenten, welke in
gesneeuwd waren. De provincie en niet
het Rijk had hier een eerste taak te
vervullen. De miryster kwam ertegen
op, dat men tendentieus over deze
sneeuwruimingstaak heeft geschreven.
Men heeft zelfs het defensiebelang er
bij gehaald!
Wie op soepelheid aandringen, mogen
ook eens oog hebben voor de groote
moeilijkheden, welke uit toegeven zou
den zijn gevolgd voor de fondsen, voor
het Rijk, de provinciën, de gemeenten
en de werkloozen zelf. De klagers heb
ben een onverdienden blaam op den
dienst der werkverruiming gelegd.
adhaesiebetuigingen, om deze actie na
mens een zoo groot mogelijk aantal
belanghebbenden en verschillende
sportbonden te kunnen voeren.
Onderwija
Voor het departement van Onderwijs
is bij aanvullende begrooting een be
drag aangevraagd van 40.000 voor
den aankoop van grond en den bouw
van een nieuwe Europeesche lagere
school te Batavia en 24.500 voor den
bouw van een derde Hollandsch-In-
landsche school te Semarang.
Zooals bekend, kunnen inleggers op
de Rijkspostspaarbank slechts op één
postkantoor, waar hun boekje inge
schreven is, gelden terugbekomen.
Daardoor zou het, bij eventueele eva
cuatie of onder andere buitengewone
omstandigheden, kunnen voorkomen,
dat zij niet meer over hun spaargeld
zouden kunnen beschikken.
Om hierin te voorzien, is thans bij
Kon. besluit het Postspaarbankbesluit
aangevuld met de bepaling dat, zoodra
en zoolang buitengewone omstandighe
den ter beoordeeling door den minis
ter van Financiën, zulks wenschelijk
maken, de minister den directeur kan
machtigen, terugbetaling te doen
schieden door een ander kantoor.
Vandaag is in het jaarbeursrestau
rant te Utrecht een vergadering gehou
den van de Nederlandsche Pomologi
sche vereeniging. Na een kort inlei
dend woord van den voorzitter, jhr. G
F van Tets van Goidschalxoord,
waarin deze de aanwezigen welkom
heette en het overlijden memoreerde
van ir. R. Mulder te Bennekom, Rijks-
tuinbouwconsulent voor koelaangele-
genheden en het bewaren van
bouwproducten, werden door verschei
dene inleiders enkele cultuurvraag-
stukken besproken.
Vooreerst sprak dr. S. Leefmans te
Heemstede over de grondslagen voor
de bestrijding van schadelijke vrucht-
boöm-insecten hier te lande.
Ir. J. D. Gerritsen, Rijkstuinbouwcon-
sulent, behandelde vervolgens onder
zoekingen op het gebied van de lood
glansziekte.
Tijdens de behandeling van de motie-
Soeroso (N.F.) inzake minimumprijzen
voor grondhuurcontracten op korten
termijn, deelde de gemachtigde der Re
geering de heer Drossaers, mede, dat de
commissie-Hardeman binnen zes maan
den haar arbeid, ook ten aanzien van
deze materie, zal hebben beëindigd.
De motie werd eenige malen gewij.
zigd, waardoor de eindredactie luidde,
dat de Volksraad den gang van zaken
betreurt, waardoor nog geen resul
taten zijn bereikt ten aanzien van het
vraagstuk inzake de vaststelling van
minimumprijzen voor grondhuurcon-
tracten op korten termijn.
Deze motie werd met 42 tegen 10
stemmen aangenomen. Tegen stemden
de vertegenwoordigers van de Econo-
mische groep, het Binnenlandsch Be
stuur en den Regentenbond.
haar medewerking heeft verleend. De
heer van Bönninghausen kan nu een
maal niet spreken zonder de R.K
Staatspartij voor het een of ander aan
sprakelijk te stellen. De heer de Bruyn
hoopte, dat deze afgevaardigde nog
eens den weg naar de door hem verla
ten Staatspartij zou terugvinden.
De heer Gelderman (Lib.) wist
dat er principieele bezwaren bestaan
tegen sneeuwruimen in werkverschaf
fing. Hij wenscht ook geen sneeuw-
opruimen als staatstaak, maar meen
de toch, dat ter voorziening in tijde
lijke moeilijkheden, het formeele niet
te zeer op den voorgrond had moeten
zijn gesteld en dat er aanleiding had
kunnen zijn om de gemeenten tege
moet te komen.
De heer van Bönninghausen
(N.S.B.) waarschuwde den minister er
voor, dat het arbeidstempo in Twente
niet zal worden versneld, als de ga
rantie van een minimumloon voor de
wevers is verkregen. De heer de Bruyn
schijnt wel de middelen te kennen om
het werkloosheidsvraagstuk op te los
sen, maar hij acht den prijs te hoog.
Het’ gaat niet om de opsomming van
een groot aantal wetten en maatrege
len, doch om de resultaten daarvan.
Sedert 1907 is in Twente niets veran
derd en daarvoor is de R.K. Staats
partij verantwoordelijk, waarin de heer
van Bönninghausen zeide nooit te zul
len terugkeeren.
Tenslotte zeide hij, dat de arbeiders
in Twente trouw zijn gebleven aan de
S.D.A.P., maar de leiders dezen in den
steek hebben gelaten.
De heer de la Bella (S.D.A.P.)
herinnerde er aan, dat hij, noch de heer
v. d. Bilt gepleit hebben voor arbeids-
tijds verkor ting op dit oogenblik voor
de bedrijven, waarin nu al 48 uren
wordt gewerkt. Hij wenscht slechts, dat
dir denkbeeld niet buiten beschouwing
zou worden gelaten als middel ter be
strijding van de werkloosheid. Het speet
hem over eenige concrete vragen aan
gaande de stucadoors geen antwoord te
hebben ontvangen.
Minister van den Tempel had
met voldoening het antwoord van den
heer de Bruyn vernomen. Voor de
sneeuwopruiming had hij geen alge-
meene regeling kunnen vinden. Het is
niet juist te proclameeren, dat onder
alle omstandigheden verkorting van den
arbeidsduur leidt tot vermindering van
den arbeidstijd.
Vacantie-regeling.
De minister constateerde, dat zijn
voornemen betreffende de invoering
van een wettelijke vacantie in ’t alge
meen gunstig is ontvangen. De invoe
ring daarvan en van de kinderbijslag-
regeling zal een zeer matige verzwaring
van lasten van het bedrijfsleven bren
gen, naar schatting hoogstens 1% pCt.
van het loon. Daarop mogen deze goede
sociale regelingen niet afstuiten. Met
allerlei organisaties is ook de Regeering
overtuigd van het nut van een goede
besteding van den vrijen tijd, doch hier
liggen de zaken geheel anders dan in
Noorwegen. Later is hier misschien
eenige organisatorische hulp noodig.
Bedrijfsraden.
Nog altijd is de minister persoonlijk
een voorstander van het toekennen van
verordenende bevoegdheid aan de be
drijfsraden, maar hij heeft goede rede
nen om daaraan thans in deze regee-
ringsperiode niet te beginnenhet is
trouwens ook een kwestie van algemeen
regeeringsbeleid. Het is vooral een
kwestie van economische politiek.
In de richting van een geleidelijke uit
breiding van het aantal bedrijfsraden
wordt doorgewerkt. Er worden pogingen
gedaan tot meer centralisatie van de
bedrijfsraden in den landbouw te
komen. Men kan de zaak niet forceeren
door aan de bedrijfsraden een taak bij
de uitvoering van de sociale verzeke
ring te geven.
Collectieve arbeidscontracten.
Het aantal verbindendverklaringen
van collectieve arbeidsovereenkomsten
is inderdaad niet groot, doch er is voor
uitzicht, dat in de naaste toekomst dit
aantal aanzienlijk zal worden uitge
breid dit instituut is pas in het begin
van zijn ontwikkeling.
De minister verdedigde vervolgens
zijn beschikking van 27 Dec. 1939 tot
niet-verbindendverklaring van de col
lectieve arbeidsovereenkomst voor de
stucadoors. Dit is geen zaak welke men
afmeet op kleine verschillen in de loo-
nen. De minister is geadviseerd door
een commissie uit den Hoogen Raad van
Arbeid.
De minister ging op het betoog van
den heer von Bönninghausen over mis
standen in Twente niet diep in, ömdat
hij zijn gegevens niet kon controleeren.
Wel constateerde hij, dat de arbeids
toestanden niet in orde zijn. De direc-
teur-generaal van den Arbeid heeft een
onderzoek ingesteld, teneinde een po
ging te doen om tot een oplossing te
komen. Er zijn sterke wisselingen in
de productie. Contact met de werk
gevers en de organisaties is verkregen
en er bestaat uitzicht op een minimum
loon. Het is derhalve niet slechts een
registratie van misstanden, welke de
democratische regeering beoogt; er
wordt wel degelijk een poging tot op
heffing van die misstanden gedaan.
De gezinnen van gemobiliseerden.
Het hoofdbestuur van den Neutralen
Bond van personeel in de voedingsbe
drijven heeft een brief gericht aan den
minister van Defensie, waarin het ver
zoekt te willen bepalen, dat aan de ge
zinnen van hen, die zich thans onder
de wapenen bevinden, of binnen af-
zienbaren tijd onder de wapenen zul
len komen, evenals aan de werkloo
zen, een hoeveelheid extra braad- en
bakvet, margarine,
vleesch en
strekt.
DE „OEHOE” VERTROKKEN MET
ÉÉN PASSAGIER VOOR EUROPA.
BATAVIA, 8 Februari. (Aneta.) De
„Oehoe” is heden van Tjililitan naar
Europa vertrokken. Één passagier
maakt de geheele reis mede, terwijl elf
passagiers werden geboekt voor tut-
schentrajecten.
VRIJSPRAAK GEÉISCHT IN
ZEDENZAAK.
BATAVIA, 8 Februari. (Aneta.) Met
gesloten deuren behandelde de Raad
van Justitie gedurende vier dagen de
zaak tegen een onder-administrateur
van een cultuuronderneming, die
schuldigd was van overtreding
art. 290, Wetboek van Strafrecht.
In verband hiermede bevond
klaagde zich reeds drie maanden in
preventieve hechtenis.
De offcier van Justitie requireerde
vrijspraak, waarbij de verdediger zich
aansloot onder toevoeging van ontslag
van rechtsvervolging.
Beklaagde werd aanstonds uit de
preventieve hechtenis ontslagen, lef"
wijl de Raad van Justitie, bij vervroe
ging, uitspraak zal doen op 10 dezer,
alsmede extra
groenten zal worden ver-
De minister van Sociale Zaken heeft
in een circulaire aan de gemeentebe
sturen medegedeeld, dat hij daar
toe in de gelegenheid gesteld door zijn
ambtgenoot van Economische Zaken
heeft kunnen goedkeuren dat, voor
zoover een gemeente deelneemt aan de
distributie van groenten in blik, tevens
aan de daarvoor in aanmerking ko
mende personen vatgroenten mogen
worden verstrekt.
Aangezien de distributie van dit pro
duct echter in handen is gelegd van
de Nederlandsche groenten- en fruit-
centrale. geeft de minister aan de ge
meentebesturen in overweging zich
desgewenscht met een verzoek terzake
tot genoemde centrale te wenden.
Vanmorgen was het woord aan den
minister van Sociale Zaken,
dr. van den Tempel, ter beantwoording
van de over zijn begrooting gemaakte
opmerkingen. Hij dankte de Kamer
eerst voor de groote welwillendheid
jegens hem betoond. Er zijn velerlei
onderwerpen ter sprake gebracht. Tot
opmerkingen van politieken aard geeft
alleen de rede van den heer de Bruyn
aanleiding. De minister vond deze iet
wat te wrang. Wat hem vooral trof
was de zucht naar het zoeken en het
toespitsen van tegenstellingen. De heer
de Bruyn zocht vooral een tegenstel
ling op moreel terrein ten aanzien van
des ministers voorganger. De christe
lijke geest, welke op sociaal gebied
moet gelden en waardoor men zich ge
dreven wist, is niet in de minste mate
verzwakt. Diens voornemens tegen
over de gehuwde vrouw tasten echter
de vrije positie van de vrouw aan, het
geen ook in christelijke kringen aldus
werd gevoeld. Dit netelige onderwerp
moet in dezen tijd blijven liggen. Vo
rige regeeringen, waarin geen sociaal
democraten vertegenwoordigd waren,
hebben dit vraagstuk ook niet aange
vat. Met het oog op de bestrijding van
de jeugdwerkloosheid is een verbod
van arbeid voor 14- en 15-jarige meis
jes niet urgent te achten. Wel is er
aanleiding voor een maatregel van
langen duur, maar dan op het gebied
van het onderwijs, in de richting van
tuin- een betere voorbereiding voor het le
ven. De Hooge Raad van Arbeid moet
onderzoeken of er in dezen tijd iets
voor deze kinderen kan worden ge
daan.
Wat de vraag betreft of de bedrijfs
raden in economische of in sociale
richting moeten worden ontwikkeld,
bestaat ook in R.K. kringen verschil
van meening. Het is niet goed op dit
terrein de tegenstellingen te vergroo-
ten.
Arbeidsduur.
De minister kwam vervolgens op de
verkorting van den arbeidsduur. Er is
een reeks van beletselen om thans
over te gaan tot verkorting van den
arbeidsduur in bedrijven waar reeds
48 uur wordt gewerkt. De minister
herinnerde aan den onzekeren toestand
voor het bedrijfsleven, aan de onzekere
internationale toestanden. Hij achtte
het thans niet den tijd om een initia
tief in deze te nemen. De invoering van
een wettelijke vacantie men beden
ke dit ook zal ook tot zekere ver
korting van den arbeidstijd leiden.
Door overleg met Defensie is aan vér
gaande overwerkvergunningen een ein
de gemaakt; telkens wordt nagegaan
of door aanstelling van nieuwe arbeids
krachten overwerkvergunningen kun
nen worden vermeden.
Het centraal bureau van de Tuin
bouwveilingen zal ten volle in de gele
genheid worden gesteld om zijn be
zwaren tegen verkorting van den ar
beidstijd bij de veilingen te kennen te
geven.
De minister zeide aandacht te zullen
schenken aan de bezwaren, welke voor
jeugdige fabrieksmeisjes uit het werk
aan den loopenden band voortvloeien.
Deze kwestie wordt door de arbeids
inspectie bekeken. Uitbreiding van de
arbeidsinspectie is vooral een finan-
cieele kwestie; de desbetreffende post
is reeds verhoogd.
Ratificatie thans door Nederland
van de arbeidsconventie inzake den
vrijen arbeid zal hoegenaamd geen in
vloed hebben op de inwerkingtreding
van die conventie, want andere landen
denken er wel aan, den arbeidsduur
te verkorten.
TRAGISCH STERFGEVAL.
POERWODADI, 8 Februari. (Aneta,).
De zendingsleeraar van de Salatiga-
zending, de heer H. Paks, is na het uit*
spreken van een rede tijdens de jaar
vergadering van het comité voor het
zendingsziekenhuis „Pitoeloengan”,
overleden, vermoedelijk tengevolge van
hartverlamming.
Sneeuwruimen zou staats
taak geworden zijn.
Wat het sneeuwruimen betreft, be
treurde de minister het, dat de heer
Hiemstra dadelijk zoo scherp in zijn
uitdrukkingen jegens de handelwijze
van het departement is geweest. De
minister heeft zich persoonlijk met deze
zaken bemoeid. Hij zou gaarne soepel
heid hebben betracht, maar dat zou tot
onaanvaardbare consequenties hebben
geleid. Zijn voorgangers hebben voor
soortgelijke beslissingen gestaan. De
aandrang tot sneeuwruimen in werk
verschaffing is steeds uit denzelfden
hoek gekomen.
De hengelaars en de Zondagswet
Met het oog op de binnenkort aan
de orde zijnde behandeling van de Zon
dagswet heeft de Algemeene Henge-
laarsbond, secretariaat Amalia van
Solmsstraat 76, alhier, het plan opge
vat de betrokken autoriteiten te wij
zen op de wenschelijkheid, dat bij de
vaststelling van deze wet rekening
wordt gehouden met de rechten en
vrijheden van hen. die den Zondag,
volgens eigen overtuiging en inzicht,
wenschen te besteden voor ontspan
ning en sportbeoefening, alsmede op
de bezwaren, welke bij een groot deel
van het Nederlandsche volk tegen de
bepalingen van de tegenwoordige, ver
ouderde Zondagswet bestaan.
Voor deze actie vraagt de bond
BATAVIA, 8 Februari. (Aneta).
Bij de opening van de vergadering van
den Volksraad van heden, sprak de
voorzitter, mr. Jonkman, een korte her
denkingsrede uit ter nagedachtenis van
het overleden oud-lid van den Volks
raad J. Bergmeyer.
De gemachtigde der Regeering, de
heer Drossaers, directeur van Binnen
landsch Bestuur, sloot zich namens de
Regeering bij de woorden van den voor
zitter, die staande werden aangehoord,
aan.
Vervolgens werd de aanvullingsbe-
dan
dat wij ons zouden overgeven aan
maatregelen, welke in dictatoriaal ge
regeerde landen de werkloosheid
schijnbaar opheffen. Die prijs is ons
te hoog. Het betoog van den heer van
Bönninghausen over de arbeidstoestan
den in Twente was niet gebaseerd op
feitelijke gegevens. Ten onrechte stel
de hij het voor, alsof de R.K. Staats
partij sedert 1907 niets heeft bereikt.
De heer de Bruyn stelde daartegen
over een geheele lijst van sociale maat
regelen, waaraan de R.K. Staatspartij
De Volksraad .ontving een ontwerp,
ordonnantie tot aanvulling en wijziging
van de Volksraadspositieregeling-1926
en de gedelegeerdenkiesverordening-
1927.
Het voorstel beoogt, om de gedele
geerden onder bepaalde voorwaarden
in de gelegenheid te stellen om, mei
behoud van inkomsten, gedurende ten
hoogste vier maanden een reis naar
Nederland te maken.
Tevens wordt een voorziening ge
troffen voor de vervanging van den be
trokkene gedurende diens afwezigheid.
Het voorstel omvat tevens een ver
laging van den aftrek wegens het niet
bij wonen van een vergadering van 40
tot 30 per dag.
Tenslotte wordt een voorziening
voorgesteld om de standplaatstoeslag-
regeling voor de gedelegeerden te doen
aansluiten bij de regeling van lands
dienaren.
Als men aan dat verlangen toegaf,
zou de onverbiddelijke consequentie
zijn, dat sneeuwruimen staatstaak
wordt. Indien aan dit verlangen was
toegegeven, zouden de kosten voor een
belangrijk deel ten laste zijn gekomen
van het Werkfonds en het Werkloos-
heidssubsidiefonds.
Werkloosheidsverzekering.
De wettelijke regeling van de werk
loosheidsverzekering staat inderdaad
op stapel.
De minister zeide vervolgens aan het
adres van den heer Hiemstra, dat de
positie der werkloozenkassen in den
laatsten tijd versterkt is.
Er is geen enkele grond, sedert
enkele maanden, voor de bewering van
den heer von Bönninghausen, dat
Nederlandsche arbeiders op straffe van
inhouding van den steun gedwongen
worden in Duitschland te werken. De
mobilisatie heeft herhaaldelijk aanlei
ding tot bemoeiing van Regeeringszijde
met die arbeiders gegeven en er zijn
geen klachten van de belanghebbenden
vernomen.
Het Verbond van Protestantsch-
Christelijke Werkgevers in Nederland
heeft aan de Tweede Kamer een adres
gericht in verband met het wetsont
werp tot heffing eener winstbelasting.
In dit adres wordt voldoening uitge
sproken over de intrekking van het
ontwerp nationale inkomsten- en winst
belasting. Het bestuur van het verbond
meent, ondanks verschillende bezwaren,
dat het nieuwe ontwerp zich gunstig
onderscheidt van het ingetrokken ont
werp wat betreft de winst- en vennoot
schapsbelasting.
Het bestuur meent echter, dat het
gewenscht is den totalen last, zoo spoe
dig mogelijk terug te brengen tot het
bedrag van de tegenwoordige opbrengst
der dividend- en tantièmebelasting en
daartoe het tarief van art. 9 tot de helft
te verminderen.
Voorts geeft het bestuur in overwe
ging, teneinde dubbele heffing van het
zelfde inkomen zooveel mogelijk te be
perken, de belasting over den uitge-
keerden winst belangrijk lager te stel
len dan over den niet-uitgekeerden, be
houdens een zekere belastingvrije re
serve.
Een ernstig bezwaar acht men, dat
’t ontwerp geen stimulans tot reservee-
ring inhoudt. Bepleit wordt een matige
reserveering onbelast te laten, zoolang
deze niet tot uitkeering komt.
Het bestuur zet vervolgens een gedif
ferentieerd heffingstarief uiteen om
aan deze bezwaren tegemoet te komen.
BATAVIA, 8 Februari. (Aneta.) Het
Centraal Kantoor voor de Statistiek pu
bliceert de volgende cijfers betreffende
den uitvoer van Nederlandsch-Indië,
alles inclusief uitvoerrechten
Hevea-rubber over 1938 320.200.000
k.g. tér waarde van 155.600.000 tegen
over in 1939 410.700.000 k.g. ter waarde
van ƒ215.700.000.
Fabriekssuiker over 1938 1.085.000.000
k.g. ter waarde van ƒ44.400.000 tegen
over in 1939 1.376.100.000 k.g. ter waar
de van 76.500.000.
Thee over 1938 81.800.000 k.g. ter
waarde van 56.200.000 tegenover in
1939 83.700.000 k.g. ter waarde van
57.100.000.
Copra over 1938 562.400.000 k.g. ter
waarde van 38.200.000 tegenover in
1939 537.400.000 k.g. ter waarde van
25.400.000.
Palmolie over 1938 220.900.000 k.g. ter
waarde van 16.500.000 tegenover in
1939 230.000.000 k.g. ter waarde van
15.600.000.
Koffie over 1938 70.100.000 k.g. ter
waarde van 13.700.000 tegenover in
1939 67.300.000 k.g. ter waarde van
11.900.000.
Harde touwvezels over 1938 90 100.000
k.g. ter waarde van ƒ9.100.000 tegen
over in 1939 108 000.000 k.g. ter waarde
van 10.500.000.
Tin over 1938 7.300.000 k.g. ter waar
de van 11.500.000 tegenover in 1939
14.200.000 k.g. ter waarde van
ƒ24.100.000.
Tinerts over 1938 19.200.000 k.g. ter
waarde van 21.200.000 tegenover in
1939 24.200.000 k.g. ter waarde van
28.800.000. Aardolieproducten over
1938 6.067.300.000 k.g. ter waarde van
tegenover in
k.g. ter waarde
De heer von Bönninghausen
(N.S.B.) betoogde, dat de strijd van
het oogenblik gaat tusschen de socia
listische jongeren en de kapitalistische
ouderen. Hij had tot zijn genoegen uit
de memorie van antwoord gezien, dat
de minister werken wil voor het wel
zijn van eigen volk, maar zou zijn da
den afwachten. Teleurstellend is het,
dat nog velen niet op dat eigen welzijn
zijn bedacht en dat arbeiders in Al-
phen aan den Rijn een uur werken
voor ondersteuning aan de Finnen, in
plaats van voor de eigen gemeenschap;
collectes in Enschede brachten voor de
Joden in Finland meer op dan ooit
een Kerstgave voor de werkloozen.
De heer von Bönninghausen achtte
het doelloos om met deze Regeering
van gedachten te wisselen over de be
strijding van de werkloosheid, omdat
de R.K. Staatspartij den meesten in
vloed heeft. Deze minister schijnt niet
van plan aan de groote tegenstellingen
tusschen rijk en arm een einde te ma
ken; misstanden in Twentsche fabrie
ken schijnt hij te willen laten voortbe
staan. Wel gaat de Regeering echter
door met haar steun aan den Bijz.
Vrijwilligen Landstorm, welke dienen
moet om ook aan gerechtvaardigd ver
zet der arbeiders een einde te maken.
Zij maakt geen einde aan de te lange
reizen per autobus door fabrieksmeis
jes, aan het stilstaan van weefgetouwen
in Twentsche fabrieken, zoodat in het
tweeploegenstelsel moet worden ge
werkt, ook niet aan het werken van
Nederlandsche arbeiders in Duitsch
land. Dat is allemaal de schuld van
de R.K. Staatspartij. Toestanden zoo
als in 1907 in Twente bestonden ge
lijk het vroegere Kamerlid Engels be
schreef bestaan nog. Er is nog niets
veranderd. De heer von Bönninghau
sen hoopte, dat de S.D.AP. zich nog
bijtijds Uit de doodende omklemming
van de R.K. Staatspartij zal weten los
te maken.
Om 3.45 uur werd de vergadering
verdaagd.
Replieken.
Daarna werd gerepliceerd.
De heer d e B r u y n (R.K.) verklaar
de, dat het niet zijn bedoeling is geweest
jegens den minister wrang en hem per
soonlijk onaangenaam te zijn. Wat de
bedrijfsraden betreft, handhaafde hij
zijn standpunt, dat men aan deze instel
lingen ook een sociale taak moet geven
en dat men daarmede niet moet wach
ten totdat zij een economische taak
hebben ontvangen. Indien er Katholieke
of Prot. Chr. vrouwen zijn, die den ar
beid van de gehuwde vrouw willen laten
voortbestaan, dan zijn dit slechts indi
vidueel weinigen, want de organisaties
zijn er tegen.
De heer de Bruyn critiseerde vervol
gens het betoog van den heer van
Bönninghausen en wees er op, dat wij
nog te zeer
ademen van vrije lucht in een vrij
land, in een vrije samenleving,
ons
■w
Dan Dampo Inwrijven en Inademai^
Wonderlijk zooals dit helptj
Pot 50 et. Tube 40 ct. Dooi 30 c(