Otto Glastra v. Loon dirigeert
te Dusseldorf
SINATRAN
Rein en witten dan wit
IV'CJtölL
Enorm succes in de stampvolle
KliNST EN LETTEREN
Tonhalle
Sala
als
Henriëtte
berg
.tdriftig ontvangen
Badings, Rud. Mengel
en Voormolen
TWEEDE BLAD, PAGINA 3.
HAAGSCHE COURANT VAN VRIJDAG 9 FEBRUARI 1940.
LORE FISCHER
soliste
TENTOONSTELLING
P. HOEBRECHTS
van een
Em
LILI KRAUS EN DOHA CONRAD
Zie verder 2e blad, pag. 4
Liederenavond in Diligentia
4
koor der Russen in Ballingschap”.
„Aanwinstententoonstelling” geopend.
Otto Glastra van Loon.
veiling worden gebracht.
KUNSTZAAL GEBR. KOCH.
Henriëtte Sala.
van
eenige
een
vloeide
Nachtzauber”
„Storchenbotschaft”
nobel -e f fectvoil e
geestdriftig
uitwerpen,
omstandigheden.
De Poolsche bas Doda Conrad zal te
zamen
Krau
geve'
gen’
gewijr
bert.
CLARA HASKIL EN JOACHIM
RÖNTGEN.
De Roemeensche pianiste Clara Haskil.
die tezamen met onzen landgenoot Joa
chim Röntgen een sonatenavond geeft op
14 Februari in Diligentia zal werken ten
gehoore brengen van J S Bach Mozart
Schubert en Beethoven (sonate Es dur
op 31 no. 3).
(32)
Maart (33),
BIBLIOTHEEK FRANK v. d. GOES.
De bibliotheek van wijlen Frank v d.
Goes zal 2021 Februari e.k. door anti
quariaat P. A. Hemeryck, Amsterdam, in
VEREENIGING „DE HAAGSCHE
KUNSTKRING”.
Door het aftreden van den heer H.
Fels als voorzitter van de 2e afdeeling
van den Haagschpn Kunstkring is be
noemd tot zijn opvolger de heer C. A.
Abspoel, architect B.N.A.
Het bestuur is thans als volgt samen
gesteld; C. A. Abspoel, voorzitter; Chr.
de Moor, vice-voorzitter; L. H. H. v. d.
Kloot Meyburg, secretaris; H. Roeters
van Lennep, 2e secretaris; H. Fels en A
H van Leeuwen.
sprookjessfeer, zij
voorwerpen
van creaturen een
--J De geschiede-
KONINKLIJKE KUNSTZAAL
KLEYKAMP.
De tentoonstelling van de bijzondere
verzameling Middeleeuwsche miniaturen,
welke wordt gehouden in de Kon. Kunst-
zaal Kleykamp, zal wegens groote be
langstelling worden verlengd.
met de Hongaarsche pianiste Lib
•en tweeden tevens afscheidsavond
>p Maandag 26 Februari in Dili-
Het pi ogramma zal dan geheel
zijn aan composities van Schu-
voorjaarsexpositie. Be-
eigen collectie der studio's zullen uitslui-
tend werken tentoongesteld worden der
-j exposanten, die sedert de oprichting
deelnamen aan haar initiatief; uiting te
geven aan het beste in de moderne kunst.
Op den openingsavond, welke om negen
uur aanvangt, zullen door den letterkun
dige Jacques Bénoit gedichten uit eigen
werk worden voorgelezen, door hem in
geleid met een beschouwing over enkele
algemeene trekken der geestelijke poëzie
DE VEREENIGDE ZANGERS.
Op de onlangs gehouden algemeene
ledenvergadering van „De Vereenigde
Zangers” werd besloten, om ter gelegen
heid van het 20-jarig bestaan der vereeni-
ging een nationaal zangconcours te orga-
niseeren.
Het thans zitting hebbende bestuur
werd herkozen, terwijl in de vacature-
Starrenburg werd gekozen de heer Brou
wer.
MOZART CONCERT.
Op Dinsdag 13 Februari zal in den Ko
ninklijken Schouwburg een Mozart-con-
cert gegeven worden, waaraan medewer
ken Lili Kraus, piano en een orkest onder
leiding van Bertus van Lier.
Het programma bevat de pianoconcer
ten in Bes, in Es en in C. voor orkest de
ouverture „Der Schauspieldirector” en
Duitsche dansen.
EERSTE VOORJAARSEXPOSITIE.
Op morgen Zaterdag zal in de
„Vereenigde Haagsche Studio’s”, Willem-
straat 25 te Rijswijk, de opening plaats
hebben van een voorjaarsexpositie. Be-
appel, maakt Uw kladarsn aladar vatbaar voor halve de nog niet eerder geëxposeerde
kouvatten en bronchitis. F1—van -uj... n.,u,.i..s
I.1.05 bil Apotheker* en Dr<
N. V. Handt*
RUSSISCH KERKKOOR.
Op Donderdag 15 Februari a.s. zal des
avonds in de Duinoordkerk alhier een
concert worden gegeven door het „Kerk-
HET GEMEENTEMUSEUM.
Woensdag 14 Februari om 8.15 uur des
avonds, wordt in het Gemeente-Museum
een debutanten-concert gegeven met
medewerking van Rie de Geus, sopraan,
alhier, en Anny de Ridder, piano, Am
sterdam.
Zaterdag 17 Februari, des avonds 8.15
uur, heeft een rondleiding door de Mu-
.ziek-historische afdeeling plaats.
Op Zaterdag 10 Februari wordt de z.g.
KALENDERS
Van de N V. Lithografie v.h. S. Lank-
hout en Co., alhier, ontvingen wij een
twee-wekelijkschen kalender voorzien van
een lithografie „De Hofvijver met de Re-
geeringsgebouwen”, door J. H. van Mas
tenbroek.
LITERAIRE MATINEE KONINK
LIJKEN SCHOUWBURG.
Op morgen Zaterdag, wordt in den
Koninkl. Schouwburg de derde literaire
matinee van de Volksuniversiteit gegeven.
Bij de lezing van dr. A. van Duinkerken
over Pieter Langendijk zullen fragmenten
uit de stukken van Pieter Langendijk
gespeeld worden door leden van het
Residentie Tooneel.
Medewerkenden zijn de dames Coba
Kelling, Adrienne Canivez. Mieke Flink
Verstraete, Joekie Broedelet, Jeanne Ver-
straete en de heeren Adolphe Engers,
Dirk Verbeek, Philippe la Chapelle, Ri
chard Flink, Bob Oosthoek, Maarten Kap-
teyn, Herman Haye, Hans van der Werff,
Henk van Buuren.
Het geheel staat onder leiding van Ri
chard Flink.
vertellen”,
W. J.
Cie., Zutphen.
Laan heeft een reputa
tie in het opsporen en i._.
overleveringen. V™ _j,._
verzameling overleveringen
van torens, kerken en
verhalep, verteld van
slacht. Overal, waar
kerk is, is wel eens
dekken de verhalen elkaar, is één ver
haal toepasselijk op twee verschillende
torens. De volksmond wil het zoo.
De heer ter Laan deelt zijn bundel in
verschillende afdeelingen in en wel: De
bouw van torens en kerken; De klok;
Vijandelijke machten; Volksverhalen; Hu
mor en spot en Nieuwe overleveringen.
De laatsten zijn van recenten datum. n.L
uit den vorigen wereldoorlog.
Nico Bulder verzorgde de verluchting
met houtsneden.
„CONCORDIA”.
Op Woensdagavond 28 Februari a.s. zal
door het Christelijk Gemengd Koor „Con
cordia”, in samenwerking met zijn afdee
ling jeugdkoor een concert worden ge
geven in de concertzaal „Diligentia" te
dezer stede.
Uitgevoerd zullen o.m worden Hymne
„Hör mein Bitten” van F. Mendelssohn-
Bartholdy en „Jubilate Amen” van Max
Bruch, voor soliste, koor en begeleiding,
terwijl bovendien werken van L. van
Beethoven. Joh. S Bach en Sweelinck
(voor koor) en van Cath van Rennes,
Eddy Noordijk, H. van Tussenbroek en
mevr Hopman-Kwast (voor het jeugd
koor) op het programma staan Soliste
is mevr. Maria Struycken-van den Adel,
sopraan, terwijl de begeleiding is opge
dragen aan den heer Th. J. A. Groene-
wege.
Het concert staat onder leiding van de
dirigente der vereeniging, Nelly van Triet,
koordirigente en muziekleerares M.O. te
dezer stede.
bij tal van lezers bekend. Zij verwierf met
dezen roman den van der Hoogtprijs. Van
recenteren datum is het eveneens zoo voor
treffelijke „Truus de nachtmerrie"
Thans heeft Henriëtte van Eyk haar
krachten beproefd op het terrein der kin
derlectuur en hoe is zij daar in geslaagd!
Michiel, de mug. leeft voor de kinderen.
Hij kan een pakje aantrekken. Zij zien
het muggenhuisje bovenop de kast, en
hebben evenals de muggenfamilie angst als
d" stofzuiger aan het werk is. Haar over
tuigende verteltrant is zoo waar, dat er
geen twijfel is aan menschelijke eigen
schappen van Michiel. De sfeer is prach
tig Trouwens tal van origineele vondsten
geven aan dit boek, dat door Ruscha Wij-
develd knap is geïllustreerd, een zeer bij
zondere bekoring.
„Wat de torens
door K. ter Laan.
Thieme en C'.
De heer K. ter 1--
?- navertellen van
Van zijn hand is nu een
verschenen
klokken. Het atjn
i geslacht op ge-
een toren of een
wat gebeurd. Soms
verschillende
RESIDENTIE-TOONEEL.
Gisteravond gaf het Residentie-Tooneel.
directeur Dirk Verbeek, in den Kon.
Schouwburg de 25ste voorstelling van het
blijspel „Toontje heeft een paard getee-
kend welk stuk bij een stampvolle zaal
een groot succes beleefde en waarbij den
dames bloemen werden overhandigd.
Morgenavond wordt een herhaling van
dit geestige blijspel gegeven.
In tuben ven 60, 40 en 25 ct en dooien ven 20 ct.
,,;~j tusschen ons land en het
•- Rijnland, speciaal tusschen ons
J zeer
geweest. Zelfs gedurende den we-
konden die oude banden niet
worden, er bleef een weder
streven, om afgezien van politieke
J X!- - 1.
SONATEN-AVOND NAP DE KLIJN
EN ALICE HEKSCH.
De bekende kunstenaars Nap de Klijn,
viool en Alice Heksch. piano zullen op
Donderdag 15 dezer een sonaten-avond
geven in Diligentia.
NIEUWE UITGAVEN.
Bij de uitgeversmaatschappij G. B. van
Goor en Zonen N.V. zagen het licht de
vijfde druk van „Weest Bereid",
leesboek voor jong en oud en voor de
hoogste klassen van de L.S., door L. J.
M. Koremans, adjunct-inspecteur voor de
bescherming van de bevolking tegen
luchtaanvallen, en L. M. van der Sluys,
hoofd van een Ulo-school alhier; „V e i-
1 i g Verkeer" in de stad en op het
platteland, een verkeersleesboek voor de
hoogste klassen der Lagere School en ten
dienste van verkeerscursussen voor de
rijpere jeugd, door J. A Waller, hoofd
eener school te Enscheedé, en W. E.
Sanders, inspecteur van de Verkeerspoli
tie te Enschedé.
Verder verschenen bij dezelfde uit
geversmaatschappij de negende herziene
druk van „Leerboek der Fransche
handelscorrespondent! e” voor
Hoogere en Middelbare handelsscholen en
Candida ten voor de practijkexamens door
dr. Y. Dubosq en B. Hylkema, en de 18e
druk van „Engelsche handel s-
brieven" (II), voor examencandidaten,
door d.r H. Jansonius, benevens een bij—
behoorende woordenlijst, welke is samen
gesteld door den heer L. H. Goedhart
Bij de uitgeverij Contact te Amsterdam
veu-chcen „Het leven van de mens"
door dr Fritz Kahn. Nederlandsche bewer
king van dr mr. W Schuurmans Stekho
ven. geautoriseerde vertaling van David
de Jong jr Boek II: ->e voeding, Het
zenuwstelsel. Huid en zintuigen.
Permeke heeft vooral niet alleen
in zijn land, België, school gemaakt met
zijn voor velen moeilijk te aanvaarden,
maar zeer suggestieve en krachtige pri
mitieve schilderwijze, en wij mogen P.
Hoebrechts stellig tot deze school rekenen
Hij deelt de wel zeer duidelijk gemani
festeerde totale onverschilligheid van
Permeke en zoovele anderen ten aanzien
van de „belle peinture". Hij is echter niet
zijn evenknie in oer-kracht van expressie,
in markante kleurstelling, licht-, ruimte
en stemming-suggestie.
Dit neemt niet weg, dat verscheidene
landschappen van dezen Vlaming boeien
door zeker niet-alledaagsche schilder
kunstige hoedanigheden, bijv, werken als
Oogst (1) met sterken gelen gloed over
het hooge graan, Aardappeloogst (6) met
het teere blauw in den hemel, dat zich als
gezeefd licht over de wijde vlakte ver
liest, Gehucht in feest (12), van een
mooien, diepen toon naast het fel-witte
muurtje. Winter (15), stemmig dorps
gezicht, Landschap met gespan (17), met
het licht uit den lagen hemel over het
land, Avond (18), stemmig en tonig land
schap. Schuur (20) van aparte kleur, Het
dorp (21) stemmingsvol tegen gele avond
lucht en met opmerkelijk groen op den
voorgrond, Landschap (27), teer
kleur en lichtgloed, Avondlandschap (31)
met sterk-gele lucht, Wintermorgen
van een transparant grijs,
boerenhoeve met wit en rood.
De figuren in de landschappen en de
dieren zijn niet altijd even geslaagd; daar
in wreekt zich nogal eens de zeer primi
tieve, rauwe schildertrant, waarmee zich
de landschappen beter verdragen.
Toch is er soms een te waardeeren ty-
peering, b.v. in Politiekers (16) en Zon
dag (13), zij het dan ook op kinderlijke,
onbeholpen wijze. In enkele groote figuren
(Meisje met kat, Jong meisje. Jonge boer),
slap van vormgeving, kleur en typeering,
blijft Hoebrechts o.i. beneden hetgeen
anderen zelfs bij deze wijze van schilde
ren in dit genre wel hebben bereikt. Het
best en het meest zichzelf is hij stellig
in zijn landschappen.
TOEGEZONDEN BOEKEN.
„Finland's lot", door mr. J. J.
R. Schmal. Bigot en van
Rossum N.V., Amsterdam.
Het boek „Finland’s lot" door mr J
J. R. Schmal. secretaris van de Neder-
landsch-Finsche Vereeniging. verdient
om twee redenen, dat het in het middel
punt van de belangstelling van ons Ne
derlanders staat.
Ten eerste omdat de geheele opbrengst
van de uitgave ten goede komt aan het
Finsche Roode Kruis, dat nooit genoeg
hulp en steun kan krijgen, wanneer we
bedenken, dat daar op de witte vlakten
van Finland op verschillende fronten
zeer verbitterd gestreden wordt en dage
lijks honderden Russische vliegtuigen
I hun bommenlast boven dorpen en steden
De relaties
n.jit^che Rijnland, speciaal lussenen
land en de stad Dusseldorf, zijn altijd
nauw C
reldoorlog
verbroken
zijdsch s«-- -
en militaire situaties van het oogenblik.
de cultureele betrekkingen tusschen beide
gebieden gaande te houden. Toen de toe
stand weer normaler werd, hebben wij het
beroemde Düsseldorfer Schauspielhaus.
dat een Europeesche vermaardheid bezit,
hier herhaaldelijk te gast gehad. En nu
e‘en nieuwe oorlog de betrekkingen tus
schen de volkeren opnieuw bemoeilijkt en
bedreigt, valt weer datzelfde streven waar
te nemen. Wij hebben de laatste maanden
herhaaldelijk geschreven over een succes
vol optreden van Duitsche kunstenaars
hier te lande: dichters, tooneelisten en mu
sici deden hun kunst hooren En weer was
het Düsseldorf, de zonnige, Rijnlandsche
kunststad, die daarin een leeuwenaandee
had. Wij herinneren slechts aan de enthou
siaste ontvangst, die het Düsseldorfer Or
kest te beurt viel, de superbe opvoer in.
van Richard Wagner's Walküre" en d<
a.s. komst van het Düsseldorfer Schau
spielhaus met Friedrich von Schiller’s
„Don Carlos". Het is in verband met deze
demonstratie van Rijnlandsche kunst in
ons land, dat thans omgekeerd, bekende
Nederlandsche kunstenaars naar Düssel
dorf zijn gereisd om er Nederlandsche
kunst uit te dragen.
Naar aanleiding van deze gebeurtenis
schrijft ons een correspondent uit Düs
seldorf het volgende:
Het optreden van den Nederlandschen
componist en dirigent Otto Glastra van
Loon, is evenals de verschijning van de
Nederlandsche zangeres mevrouw Henriët
te Sala, in de groote concertzaal van de
Stadtische Tonhalle alhier, een enorm suc
ces geworden. Men kan zeggen dat zij,
mét de Nederlandsche componisten, die
op het programma stonden, het publiek
Stormenderhand hebben veroverd.
Afgezien van het feit, dat de Düsseldor
fer, enthousiast en levendig van aard, gul
is met zijn bijval en zich spontaan en ten
volle geeft als hij voelt, dat er iets „bij
zonders" valt te waardeeren, constateerde
men op dezen avond, dat er een enthou
siasme ontstond, dat tenslotte tot een ova-
tioneele hulde leidde, zooals men hier in
langen tijd niet meer heaft meegemaakt.
Ook de leden van het orkest waren het
■daarover eens. Van dat mooie succes heeft
de .groote Nederlandsche kolonie te Düs
seldorf, die duizenden landgenooten omvat,
met genoegen nota genomen. Men hoorde
13 de stampvolle Tonhalle veel Neder-
landsch spreken, ook in dit opzicht is het
concert een succes geworden, wij spraken
landgenooten, die enthousiast bleken over
het feit, dat zij in 'de gelegenheid waren
weer eens Nederlandsche muziek te hoo
ren, door Nederlanders geleid en gezongen
en wij hebben den sterken indruk gekre
gen, dat de komst van Glastra van Loon
ook in dezen opzichte van niet te onder
schatten beteekenis is geweest.
Onze taal, kunst en cultuur hebben een
speciale taak te vervullen, vooral in een
tijd als tegenwoordig en speciaal tegen
over Nederlanders in den vreemde, ter
wijl ook het uitdragen van onze kunst
over de grenzen beteekent: het vormen
van een sfeer van wederzijdsch begrijpen
ei waardeeren in het buitenland.
De ontvangst te Düsseldorf.
De ontvangst der Nederlandsche gasten
te Dusseldorf is allerhartelijkst geweest en
de wijze, waarop de gastheer: het Gemeen
tebestuur der stad en de organisator: de
directie der Duitsche Opera, reis, verblijf
en optreden hadden voorbereid, is boven
allen lof verheven. De gasten vonden alles
t°t in détails geregeld en verzorgd, zij
zullen aan dezen korten, maar drukbezet-
ten tjjd in de Rijn-stad, aangename en on
vergefelijke indrukken bewaren
Zondagavond arriveerden zij te Düssel
dorf na een reis, welke zoowel in Holland
ais m Duitschland een aaneenschakeling
was geweest van uit- en overstappen: in
den Haag, Utrecht, Arnhem, Zevenaar,
cïm.?lerAch' Oberhausen, Duisburg en ten
slotte Düsseldorf. Men trof echter steeds
goede verbindingen, van lang oponthoud
aa„ i. de tusschenstations was nergens
Prake en overal, ook in Duitschland. wa
in™ «j*11 uitstekend verwarmd De
dooi had de sneeuw in een, mod-
poel veranderd, maar in Düsseldorf
t»en “et sneeuwruimen krachtig aan-
DloeJtn ken er waren nog onafgebroken
tLn feT beziR om de modder van de stra-
t,G “°uden. Het eerste wat den gasten
j was: de duisternis. Een verduisterde
p„ Seeft den nieuw aangekomene eerst
(t,)1,f„sensa.^e van somberheid, de Düssel-
ZiJn aan hun donkere stad al ge-
®n hun eeuwige gemoedelijkheid en
s a humeur lijden er niet onder Met
sliti„„ 1 welke er8ens op het donkere
hP. nsplein kon worden „opgediept”, ging
tet Hotel „Breidenbacherhof” dat
ste h,^t1Parkhotel tot de beste en groot-
het 1=??? s van West-Duitschland behoort,
al vo<>r wordt thans ech^er geheel en
in hat ÏÏllltaire huisvesting gebruikt Ook
UniformBreidenbacherh°f was het aantal
derhe,?ew natuurl‘Jk verre in de meer-
gfcoruik Maar allevn hierdoor en door het
WerdI Brot-Fleisch en Fett-marken
?>'h inf" hennnerci aan het feit, dat men
bevond, dat in oorlog ver-
dat zijn >^®ze oorlog is nog geen oorlog"
kens w6pr .woorden, welke men hier tel-
on'’>iddeiiilu0rt- Maar daar wordt vrijwel
?chter aan toegevoegd: - „Hij kan
log WordpJ °°genblik een werkelijke oor-
zijn”. n en dat zal verschrikkelijk
Voor den
derland.sChp Vond waren er voor de N»-
ln het stam®asten plaatsen gereserveerd
operette 5lpvolle Opernhaus, waar de
ïerd- Een ve..,der Grünt‘ Yiese” «e«even
talentvuiil assl.ng was hut daar- naast
h.eveling van hmUnr1ett%TrtUd‘; Adam' de
hlonde rhJn het Düsseldorfer publiek de
f"? ss.
Fntz Hirsrh jnd e drie Jaren lang bij de
r ''ierK^^?^ in 'and succes
allereerst? <Lle lhans ln Düsseldorf tot
L0.0*- Haal- m^ü<i?te.n der operette be-
SPNa eiflrr in Breslau te“enwoordi« Ober
l* hetaT1X„kwa'-n verschillende musici
tabs, met GlLt'ran'IOlt“Tal WJ he' °lXrn
Sala kennismak® n Loon en Henriëtte
J?1 en Trod? a waar zich EHy Kras
ueef daar en b*^ ““nsloten Men
M n<.g 'tof ./«en Breidenbach^
wt laat bijeen. De volgende
op de burgerbevolking uitwerpen. De
klimatologische omstandigheden, voor
een gezond mensch al nauwelijks te dra
gen, de verre afstanden, de weinige we
gen en spoorlijnen maken daarom, dat
hulp aan gewonden en vluchtelingen
meer dan in welken oorlog ook noodza
kelijk is.
De tweede reden is in he: boek, dat
van bescheiden formaat is, zelf gelegen.
De heer Schmal is er namelijk in ge
slaagd op beknopte, doch zeer duidelijke
wijze een overzicht te geven van Fin-
landsch heroïschen strijd om de vrijheid
Ook onze voorouders hebben in vroegere
eeuwen tientallen jaren moeten strijden
tegen een overmachtigen vijand om het
recht van zelfbeschikking.
Onwillekeurig voelt men dan ook bij
het lezen van dit vlot geschreven boek
een steeds grooter wordende sympathie
voor de Finnen.
In 1809 kregen zij na den Zweedsch-
Russischen oorlog een vrij groote mate
van zelfstandigheid, aangezien het toen
als autonoom gebiedsdeel bij het Russi
sche rijk gevoegd was. Het land werd
echter geheel beheerscht door de
Zweedsch-Pinsche intellectueelen, die de
Zweedsche talen spraken. De Finnen zelf
waren arm en onontwikkeld. Het Finsch
werd beschouwd als een streekdialect.
Langzaam, heel langzaam ontwaakte bij
de Finnen het bewustzijn, dat zij een
zelfstandig volk waren. Enkele intellec
tueelen besloten het Finsch ook als
voertaal te gebruiken. De Finnen kregen
daarbij aanvankelijk den steun van den
Tsaar, die in dit ontwakend gevoel van
zelfbewustzijn een middel zag om Zwe
den van Finland te verwijderen,
werd op bescheiden schaal
Finsch als leervak
ingevoerd.
In de 19e eeuw
kranten in de Finsche taal
Finnen, dat Finsch sprak
werd steeds grooter. r
rijke literatuur. Kunsten
I
zag men dit alles met
aan
Zelfs
net
op de lagere scholen
verschenen eenige
en het getal
en schreef.
Er ontstond een
en wetenschap
pen bloeiden op in Finland. In Rusland
-j groote bezorgdheid
en bij het uitbreken van den we
reldoorlog trachtten de Russen dan ook
Finland een provincie van het Russische
rijk te maken. Dit stuitte echter op taai
verzet. Honderden Finnen werden naar
Siberië verbannen, zoodat de ouderen in
Finland tenslotte in den nieuwen toe
stand berustten.
Thans was het woord echter
jeugd. Honderden
heimelijk naar Duitschland
litair geoefend te wo.d
Het jaar 1918 bracht
ommekeer. Duitschland
kenden op 7 Januari
Finsche republiek. I.
Russische revolutie i
voorloopige bewind
Finland's autonomie,
tingstroepen en de
menten onder de
achter het bewind i
met het gevolg, dat
brak. Na Z*
Mannerheim ,„,BV noode oproer” te
I onderdrukken, ’inland ging een nieuwe
toekomst tegemoet, totdat in 1939
„Michiel, de geschiedenis
mug", Henriëtte van Eyk
Querido's Uitg. Mij
De Nederlandsche letterkunde kent eer.
schrijfster, die het wapen der ironie uit
stekend weet te hanteeren. Henriëtte van
Eyk schrijft romans in eprij
blaast de onwaarschijnlijkste
leven in, en geeft tal var,
menschelijke hoedanigheid T --
nis van Gabriel het magere mannetje, is
wuora echter aan de
i jongelingen trokken
om daar mi-
worden.
i een beslissenden
l en Zweden er-
de onafhankelijke
In Maart 1917 was de
uitgebroken. Het
in Rusland erkende
De Russische bezet-
extremistische ele-
bevolking trachtten
in handen te krijgen
een burgeroorlog uit
een bloedigen strijd slaagde
er in „het Roode -
TIJDSCHRIFTEN.
Het Februari-nummer van ,.H e t
A q u a r i u m”, officieel orgaan van den
Ned. Bond van Aquariumvereenigingen,
begint met een artikeltje over de water
plant Aponogeton Crispum en ervaringen
met den kweek van de pantserwels K.
Werner vervolgt zijn verhandeling „Wat
eten onze visschen Over de verschil
lende soorten Mollienisia’s schrijft Z.
v. d. L.
Aardige foto's geven een goed beeld
van een voor de aquariumliefhebberij m-
gerichte serre. De pagina voor beginner»
en de encyclopaedie brengen weer veel
practische wenken.
In het voor het terrarium gereserveer
de gedeelte schrijft o.a. Robert Hoek over
de groote Australische skinks. Voorts be
vat dit nummer het gebruikelijke veree-
nigingsnieuws.
Het laatst verschenen nummer van
„T o u r i s m”, uitgave van het Officieel
Toeristenbureau van Ned.-Indië, is gewijd
aan Noord-Sumatra. De volgende num
mers zullen resp. Midden- en Zuid-Sumatra
behandelen. Behalve een beknopte, inte
ressante beschrijving, geïllustreerd met
mooi fotomateriaal, bevat dit nummer een
speciaal informatieblad met allerlei ge
gevens betreffende Sumatra ert een spe
ciaal voor toerisme zeer bruikbare kaart
in kleurendruk.
De Februari-aflevering van „Weten
schappelijke Bladen" opent met
een belangrijk artikel van Herbert Frit
sche over den slaap Zij bevat vervolgens
een opstel over restauraties van dynas-
tiën. Na de klassieke voorbeelden van
Karel II in Engeland, Lodewijk XVIII in
Frankrijk, Alfonso XII in Spanje en in
den na-oorlogschen tijd de restauratie
van George van Griekenland in 1935 te
hebben besproken, gaat de schrijver,
Charles Petrie, na in hoever in het licht
van de moderne problemen eenige waar
schijnlijkheid bestaat van een terugkeer
van de koningen, wanneer wederom rus
tiger toestanden in de wereld heerschen.
Verder behandelt José Théry de nati-
viteit in Frankrijk en gaat S. Conin na
hoe het gesteld is met Duitschland's po
tentieel in industrie en mijnbouw.
Tenslotte bevat de aflevering artikelen
over het stralen der sterren door H. Nor
ris Russell, over den Spaanschen phalanx
en Latijnsch Amerika door H. Rutledge
Southworth, over den strijd om het ab
solutie nulpunt door prof. W. Braunbek,
over de positie van Zwitserland en Bis-
marck’s koloniaal conflict met Engeland.
Het Februari-nummer van ,De Nieu
we Gids" opent met een serie opmer-
kenswaardige „Opmerkingen en Beschou
wingen" van Lodewijk v. Deyssel, waar
in een dagboek-fragment vervat is en op
merkingen gemaakt worden o.a. over
Gorter en Goethe Na de Verzen van Hé-
lène Swarth volgt een artikel van Mar-
tien Beversluis over de Camera Obscura.
Van den Antwerpschen onder-bibliotheca-
ris Prosper Arents is er het begin van
een bibliographic over Marnix van St
Aldegonde. ter gelegenheid van diens ju
beljaar 1940. Dr H. Krekel neemt enkele
trekken van den modernen mensch in een
artikel onder de loup. terwijl dr. Alfred
A. Haighton een beschouwing geeft over
den heldhaftigen strijd van het kleine
r inland. Louis Knuvelder spreekt liever
over souvereiniteit der wetenschap dan
over vrijheid der wetenschap. Naar aan
leiding van het werk „Het leven der
planten schrijft Jeanne KloosReyneke
van Stuwe over de wonderbare wereld
en zij vervolgt haar studie over Annette
van Droste—Hulshoff.
Een programma, dat aan vier groote
Dtlitsche liedercomponisten was gewijd,
Schubert, Schumann. Brahms en Wolf.
Met Schubert’s „Dem Unendlichen” werd
begonnen en het bleek al spoedig, dat wij
met een zangeres en artiste van meer
dan gewone beteekenis te doen hadden.
Een klankrijke, schoon en warm getim-
breerde alt, welke met muzikaliteit be
handeld wordt. De spanning werd in dit
lied zoowel als in „Auflösung” heel mooi
volgehouden en de expressie leidde daar
bij nimmer tot uiterlijkheid, bleef s+eeds
voornaam Ook de weergave van Schu
mann’s „Frauenliebe und Leben” getuigde
daarvan. Men kan in bijzonderheden ook
nog andere opvattingen huldigen De ex-
oressies zijn soms nog scherper uitge
beeld te denken, in nog meer tegenstel
ling van licht en schaduw zich onen-
barend. Maar al ware hier het gedicht
nog nadrukVe1 ijker te declameeren. de
zang kenmerkte zich toch door een onon-
gesmiikte gevoeligheid en een dienende
overgave, welke svmnathiek aandeden en
ten zeerste soms bekoorden. He* laatste
lied „Nun hast du mir den ersten Schmerz
gethan” kwam in zijn stillen ernst wel
zeer stemmingsvol en suggestief over.
Wet publiek toonde zich hierna zeer en
thousiast terwijl de zangeres ook bloemen
werden aangeboden.
Na de pauze eerst Brahms’ „Auf dem
Kirchhofe" in een gave, stijlvolle vertol
king. Heel innig en ernstig en toch ook
eene:szins dweenend werd ..Die Mai-
nacht” voorgedragen, terwiii „Von wald-
bekranzter Hfihe” de verrukking ademde
waarom dit lied vraagt.
Als laatste groep een vijftal liederen
van Hugo Wolf. .Verborgenheit” kwam
er qua phraseering en bouw uitnemend
uit en ook aan het zuivere 'entiment ont
brak het niet. „Ach. im Maien war’s”
-- ..j-,,.., vloeide licht en stemmingsvol terwijl
bewijs kunnen waar maken: onmiddelhjk Nachtzauber” poëtisch en met een
zekere extaze gezongen werd. Bij „Ver-
schwiegene Liebe" kwamen de natuur
lijke klankk’euren der stem zeer zinvol
tot haar recht.
Tot slot „Storchenbotschaft” in een
charmante, nobel-effectvolle weergave.
Wederom geestdriftig applaus en bloe
men waarna a's extra’s (vóór de pauze
h-dden wij reeds „Helle NSchte” van Rod.
Mengelberg gehad) nog volgden Wolf’s
„Ge«ang Wevla’s”, Reger's ..Maria Wie
genlied” en Rrahms' „Marienvdirmchen",
welke respectievelijk visinnnair. efberisch-
liefeüik en met teederen humor gezongen
werden.
De beceleMer Herman Reutter bleek
een voortreffelijk pianist en musicus te
zijn, die door zijn beeldend spel en stu
wende kracht in niet geringe mate tot
de schoone werking der liederen heeft
biieedragen.
Wij hopen deze kunstenaars hier meer
♦e hooren. ook al om in de beteekenis van
de vocale en vooral artistieke hoedanig
heden der zanceres een nog klaarder in
zicht te verkrijgen.
morgen werd geheel besteed aan orkest- j
repetitie. Onder de leden van het beroem-
de orkest bevonden zich twee landgenoo
ten: de eerste concertmeester, dé heer Jan
Bresser uit Arnhem en de altist, de heer
Smit, vroeger verbonden aan het U.S.O.
In den namiddag was er een zeer geani
meerde ontvangst door de Gemeente, in de
zalen van de bekende Industrie-Club. Hier
werden Otto Glastra van Loon en Henriëtte
Sala op buitengewoon hartelijke wijze ver
welkomd door den Oberbürgemeister dr
Haidn en Verkehrs*irektor, dr. Berg. Deze
hadden verschillende journalisten van de
groote Rijnlandsche dagbladen, waarvan er
verschillende onder de Duitsche kolonie in
Nederland zeer druk gelezen worden, uit-
genoodigd om met de Hollandsche gasten
kennis te maken. Er heerschte op deze
bijeenkomst een zeer geanimeerde, aller
gezelligste stemming. Oberbürgemeister
Haidn, een Zuid-Beier, is een krachtige
figuur, die zeer veel voor de kunst in de
Rijnlandsche kunststad doet, zoo zet hij
met voortvarendheid de plannen voor een
nieuw Opernhaus in Düsseldorf door en
men verte.de ons later, dat de bouw van
dit grootsch-opgezette huis, ondanks den
oorlog voortgang zal vinden. De heer
Haidn heeft verder nog plannen voor een
nieuw Stadhuis, een nieuwe Tonhalle, een
groote badinrichting enz. in voorberei
ding.
’s Avonds waren de Hollanders gasten
van de Opera. Weber's „Freischütz” werd
opgevoerd. Een voorstelling, die bijna ver
bijsterend was van ensceneering. de scène
in de Wolfsschlucht, met haar enorme dé
cor, verrassende belichting en volmaakt
harmoniëerende samenwerking van décor
en projectie, behoorde tot het schoonste op
tooneelgebied, dat wij in jaren gezien heb
ben. Ook hier wachtte een verrassing. De
téqor bleek de in Duitschland zeer bekende
operazanger Joop de Vries uit den Haag
te zijn, die met zijn Hollandsche vrouw al
jaren in Duitschland woont en die zich
in de pauze even verheugd toonde over
zijn ontmoeting met landgenooten als deze
op hun beurt verrast en verheugd waren
opnieuw een bekend landgenoot te ont
moeten. De Vries had in de Freischütz
een zeer groot succes, de, ook ditmaal
weer totaal bezette Schouwburg juichte
hem geestdriftig toe.
Ontvangst bij den Neder
landschen consul-generaal.
Dinsdagmiddag (de geheele ochtend was
wederom aan repetities gewijd, men had
Glastra van Loon voor zijn concert twee
repetities met het orkest kunnen geven,
wat zeker niet veel was, maar voor dit
uitmuntend ensemble van degelijke musici
gelukkig toch voldoende) zijn de Holland
sche kunstenaars op een allerbeminnelijk
ste wijze ontvangen ten huize van den
Nederlandschen Consul-generaal.
In het mooie, representatieve huls, dat
in vaderlandsche kringen wel eens ge
noemd wordt: „Het paleis aan de AI te
Garde-Ufer”, waar ons land op ideale
wijze vertegenwoordigd wordt door onzen
eminenten consul-generaal, den heer A.
J. Schrikker en waar men op ideale wijze
ontvangen wordt door diens charmante
echtgenoote, vond een drukbezochte re
ceptie plaats, waar wij behalve de eere-
gasten: den heer Otto Glastra v. Loon en
mevrouw Henriëtte Sala opmerkten: Herr
Regierungsprasident E. Reeder (men kan
het ambt van Regierungsprasident ongeveer
gelijkstellen aan dat van Commissaris der
Koningin, hier te lande); Herr Oberbür
gemeister Haidn;. Herr Landrat Dombois:
Herr Dr Jozef Wilden; sedert vele jaren
voorzitter van de „Musikverein Düssel
dorf”; Herr Polizei-prasident von Zitze
witz; den Generalmusikdirektor Professor
H Balzer, hier te lande welbekend even
als den Generalintendant der Stadtische
Bühnen Professor Otto Krauss; den opera-
tenor Joop de Vries, enz., terwijl ook het
corps consulair zeer ruim vertegenwoor
digd was. Zoo zagen wij den consul-gene
raal van Zuid-Slavië, den consul-generaal
van Zweden, den consul van België, den
consul van Spanje, den consul van Argen
tinië enz.; verder den directeur van de
Deutsche Bank te Düsseldorf, alsmede een
groot aantal vooraanstaande personen uit
deze stad en tal van bekende figuren uit
de Nederlandsche kolonie. Het meerendeel
der bovengenoemde personen was met hun
dames verschenen.
Het concert in de Tonhalle
Voor het concert op Dinsdagavond in
de Keizer-zaa! van de Stadtische Tonhalle
bestond een zeer groote belangstelling.
Zooals wij reeds schreven, was de zaal zeer
vol, de Düsseldorfers laten zich door de
verduistering niet weerhouden om uit te
gaan, dezen avond had zelfs een zware,
dikke mist, hen niet belet om de oude Kei-
zer-zaal te vullen. Glastra van Loon werd
bij zijn opkomst met een hartelijk applaus
verwelkomd, waaraan de Hollandsche ko
lonie wei het noodige zal hebben bijgedra
gen, voor de Düsseldorfers was hij im
mers nog een onbekende. Maar met Henk
Badingf „Sinfonische Variationen für Or
Chester” wist hij meteen het ijs te breken
Dit werk, een gróóte greep van Badingv
sloeg in en achteraf vertelden ieden van
het orkest ons. dat zij voor deze compost
tii een groote. vakkundige bewondering
koesteren. Wij gelooven, dat Badings zich
krijgen
slaagdi
Hel Nederlandsche Lexertraan-preparaat
met den maak *n de vitaminen van Slnaas-
kóüvctten en bronchitis. Flacons d 200 gram
1.1.05 bg Apotheker* en Drogisten Fabrikanten:
N. V. Handelsver. A J. len Doesschate Zwolle
moeilijk een betere vertolking van zijn
werk zou kunnen wenschen. Uit dezen in
zet van het programma bleek tevens hoe
snel de sterk persoonlijke van Loon en het
intuïtieve orkest elkaar hadden gevonden
Het applaus bewees, dat bij dit elkaar vin
den. ook het publiek zich aansloot. Een
groot succes werd Rudolf Mengelberg's
„Salve Regina für Sopran und Orchester”
waarbij Henriëtte Sala door haar beschei
den optreden en haar zuivere, innerlijke
toewijding, die in dit lied als een geloofs
belijdenis werkte, een onmiddellijk con
tact tot stand bracht. Van dit oogenblik
af begon het applaus het karakter aan te
nemen van een reeks ovaties Een warm
onthaal vond „Zomerzang" van den Haag-
schen componist Alex Voormolen, door
Henriëtte Sala gezongen. Voor velen on
der het groote publiek bleek deze compo
sitie zelfs het glanspunt van den avond
te zijn! Van Loon had zijn program met
zorg samengesteld: Max Reger’s „O
Mensch, bewein' Dein Sünde Grosz” naar
J S. Bach, was, evenals Johan Brahms
„Sinfonie F Dur, nr. 3 opus 90” dat het
deel na de pauze vulde, in Düsseldorf in
lang niet gespeeld. De dirigent liet het
orkest rijkelijk in het succes deelen. Het
slot van den avond bracht een enthousias
me aan applaus, toejuichingen en bravo
geroep, waaraan ook het orkest deelnam
Keer op keer werd Glastra van Loon te
ruggeroepen het publiek dat van zijn
plaatsen verrezen was, bracht hem staande
een minutenlange ovatie. Het eerste op
treden der twee landgenooten in Düssel
dorf is een doorslaand succes geworden,
een bewering, die wij met onweerlegbaar
na afloop van het concert heeft de stad
Duisburg zoowel Otto Glastra van Loon
als mevrouw Sala geëngageerd voor een
groot concert daar ter stede.
Vertegenwoordigers van het Duisburg-
sche .muziekleven waren in de Kaisersaai
aanwezig. Een der cellisten verzekerde
ons: als „dieser van Loon” hier nog een
paar keeren zulke successen heeft, wordt
h.j in Duitschland „ein gemachter Mann”
Na afloop van het concert bleven Neder
landers en Düsseldorfers in het restaurant
van de Tonhalle nog tezamen, waarbij
Oberbürgemeister Haidn. die 't heele con
cert met mevrouw Haidn had bijgewoond,
e i consul-generaal Schrikker met mevr.
Schrikker, die ook tot de toehoorders be
hoorden. met verkehrsdirektor Berg, Glas
tra van Loon en mevrouw Sala aan één
tafel nog lang bleven napraten.
