Het leening nieuwe ontwerp Haagsche Courant van Vrijdag 9 Februari 1940 -In Finland van Uit den vrede den oorlog naar Semi gedwongen 4 pCt. leening f300 millioen 3.75 SCHIEDAM BINNENLAND BOLL DUNLOP i te Oosterleek (N.-H? Enorme van stad Wasa Bon 13 Aangekondigd wets ontwerp ingediend sneeuwmassa’s Per vliegtuig Stockholm naar de Finsche l Geen aftreden van minister Bolkestein DERDE BLAD, PAGINA 1. Op het platteland ondervindt men nog veel hinder van de sneeuw. Om in Oosterleek in Noord Holland de huizen te kunnen bereiken, moeten paadjes door de sneeuw gegraven worden. Weerkundige Waarnemingen Barometerstand van hedenmiddag 12 uur Het dunne pijltje geett den stand aan vau gisteren I Tegenspraak van geruchten S *1 voor suiker Een mobilisatieleening J in het vooruitzicht J In het gebouwtje, waar de douane - formaliteiten onder- gaan worden, bevindt zich een groep Finsche kinderen: de evacuatie is in vollen gang van hedenmiddag 12 uur na tot lid eerste (Van onzen specialen verslaggever.) VII 9 bij gedwongen welke gistere! .ater nun thans de gelegenheid te openen, hun storting in de semi-gedwongen leening te doen met de oude obligaties. Ned. Bank verleent hulp liquidatiemoeilijkhe- vervolgens van ieders men- moe- OudeBoil PER LITER KRUIK gaat voorn! aan werd opgenomen. Bij nieuwe leening geen belastingfaciliteiten. De rente is bij beide leeningen dezelf de. De belastingbetalingsfacillteit ont breekt bij de nieuwe leening. Het is dus zeer wel mogelijk, dat de deelne mers aan de laatste staatsleening in groote meerderheid hun stukken liever zullen behouden en thans nieuw geld zullen storten. Daar echter gebleken is, dat een aantal kleine inschrijvers zich toenmaals met eenige moeite liquide hebben kunnen maken en uit plichts gevoel daarvoor een offer hebben ge bracht, komt het billijk voor, hun al- De minister van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen, de heer G. Bolkestein, is sedert eenigen tijd ongesteld. Dientengevolge zijn ge ruchten ontstaan, dat minister Bolkestein voornemens zou zijn af te treden. Wij vernemen van de meest be voegde zijde, dat de minister, die voor herstel van gezondheid thuis vertoeft in zijn woning te Amster dam, dit voornemen in geenen deele heeft. De toestand van zooals wij gisteren Wie op de thans uit te geven lee ning voor zijn „competente por tie” inschrijft, stelt zich derhalve veilig tegen de eventualiteit van het intreden der gedwongen lee ning. DE ARTIKELEN VAN HET ONTWERP. het ontwerp luidt als Het gebied van hoogen luchtdruk heeft zich aanvankelijk vooral in Zuidwestelijke richting uitgebreid. In onze omgeving is de luchtdruk sterk gestegen, en het af zonderlijke minimum, dat gisteren over Nederland en België was gelegen, is naar het Oosten getrokken, waarbij het snel opvulde. De storing bij de Noordwest kust van Spanje verplaatst zich in Oost- Noordoostelijke richting en ligt nu over de Golf van Biscaye Zij deed in het Zuiden van ons land den luchtdruk weer een weinig dalen. Tengevolge van deze luchtdrukverdee- ling nam de Oostelijke tot Noordoostelijke wind in kracht toe Onze omgeving be vindt zich thans weer geheel in de stroo- ming van koude continentale lucht In de randstaten is de temperatuur ongewoon laag. Een waarnemingsstation in Estland aan de Finsche golf had hedenmorgen een minimum-temperatuur van -38 graden. Ook in Denemarken vriest het zeer streng. Stormwaarschuwingsdienst. Geseind van de Bilt vanochtend 10.55 u. aan alle posten: „Weest op uw hoede". Zonsopgang: 10 Febr. 7 28 uur. Zonsondergang: 10 Febr 5.01 u. Lantarens aan: 10 Febr. tot 6.58 u. v.m.; 10 Febr. 5.31 u. nam. Hoogwater te Scheveningen. 10 Febr. 's morgens 4 uur: nam. 4 20 uur. Morgen géén schietoefeningen op het strand Semi-gedwongen. In een ander opzicht zal de leening ook nu reeds een abnormaal karakter moeten dragen, n.l. in zoover gegrepen zal moeten worden naar het middel, hetwelk gedurende den vorigen oorlog perpetueel is toegepast en hetwelk hierin bestond, dat de leening werd uitgeschreven onder de conditie dat, indien niet voldoende werd ingetee- kend, een gedwongen leening zou volgen. De verwachting, welke een oogenblik bestond, dat ook in oorlogstijd een zui ver vrijwillige leening ditmaal een vol doende bevredigend resultaat zou heb ben, is niet vervuld geworden. Daarom zal. al strekt de thans aan te gane con- solidatieleening tot dekking van nor male kapitaalsuitgaven en al behoort zij derhalve niet tot de geldleeningen, bedoeld in artikel 1 onder b van het Ontwerp-Leeningfonds 1940, de figuur van de semi-gedwongen leening ook nu reeds gevolgd moeten worden. Door dat in 1914. bij het uitbreken van den ’’«eldoorlog. de vlottende schuld slechts een zeer bescheiden bedrag ver toonde, bestond destijds de noodzaak om voor andere dan mobilisatie-uitga- ven te leenen niet en deed zich der halve de vraag, inhoever ook hiervoor in oorlogstijd het middel van de semi-gedwongen leening toepassing moest vinden, toenmaals niet voor. De structuur van de semi-ge dwongen leening. De strictuur van de semi-gedwongen looning za] dezelfde zijn als in vroeger ■laren. Op het eerste plan zal staan een tormeel-vrijwillige leening, welke een rcnte zal dragen die 1 hooger is dan do rente van de gedwongen leening wolke volgen zal indien de vrijwillige looping de beoogde som niet opbrengt Thans is het aangekondigde leening- ontwerp bij de Tweede Kamer inge diend. In de memorie van toelichting schrijft de minister van Financiën o.a. Zooals uit den regelmatig gepubliceer- den stand van ’s Rijks kas blijken kan. beloopt het totaal der vlottende schuld op het oogenblik ruim 800 millioen. Wel staat daar een niet onaanzienlijk bedrag aan vorderingen tegenover, maar het saldo der verplichtingen is toch van dien aard, dat een verdere consolidatie van schuld thans niet ach terwege mag blijven. De minister stelt zich daarom voor, zeer binnenkort een leening aan te gaan van 300 millioen, tegen °en koers van uitgifte van 100 en een jaarlijksche rente van 4 beurt bij de Nederlandsche veertig mi nuten vóór zijn. Ik leef dus 100 minuten later dan mijn landgenooten. Tien uur veertig weer draaien de motoren. Nu gaan wij recht op den oorlog aan. De Bothnische golf onder ons is dicht gevroren. Lage witte wolken liggen als dekens van watten op het grillig vol- geteekende ijs. De zon schijnt warm in de cabine. Een twintig minuten en alle land is uit zicht. Wij varen op 300 m. hoogte over een eindelooze ijsvlakte in een wijde, zonnige wereld. Het kost moeite aan oorlog te denken. Hoe mooi en stil is het hierboven. Over het ijs trekt de zon lange strepen. De machine ligt roerloos en ae passagiers hebben een overtocht, welke niet behagelijker kon zijn. Daar stoot mij de professor aan hij wijst land in zicht. Een paar eilanden eerst, waarop vuur torens en een paar schaarsche huizen staan danFinland Het eerste wat ik ervan zie zijn bosschen. Bos- schen van enorme uitgestrektheid, te midden waarvan een stad opduikt Wasa. De machine is tot 100 m. ge zakt en vliegt in felle vaart over het ijs en de boomen. Een zwaai wij landen. In de verte houdt een soldaat een groene vlag om hoog. Wij rijden op hem af, stoppen, en wij staan in Finland. Een houten hutje ontvangt ons. De paspoorten wor den nagekeken en dan /erwijst de sol daat ons naar een huis in de verte. Ik heb gelukkig skischoenen aan en kan dus maar raak door de sneeuw klossen, recht toe recht aan. De zon verlicht de dikberijpte boomen en den toren van Wasa. die in de verte omhoog steekt Alles is even vredig en alleen een scher pe wind, die mij als een mes in het ge zicht snijdt, is een hinderlijke begelei der. Het vriest niet hard. Buiten aan het Maatschappijen, fondsen en instellingen. Artikel 181. De binnen het Rijk gevestigde, niet in artikel 1 der Be- leggingswet genoemde, al dan niet rechtspersoonlijkheid bezittende maat schappijen, fondsen en instellingen, welke in de uitoefening van hun be drijf of van hun werkzaamheden, in verband met door hen aanvaarde ver plichtingen, regelmatig gelden rente- gevend uitzetten op termijnen, langer dan één jaar, zijn, behoudens het be paalde in artikel 26, verplicht deel te nemen in de in deze afdeeling bedoelde leening door storting van een bedrag, dat gelijk staat met twee ten honderd van de gezamenlijke waarde hunner bezittingen, volgens de laatstelijk vóór 1 Januari 1940 vastgestelde balans. 2. Indien een balans ontbreekt of indien de laatstelijk vastgestelde balans betrekking heeft op een tijdstip, ge legen vóór 1 Januari 1940, dient het in het eerste lid bedoelde lichaam als nog een balans op te maken naar den toestand op 1 Januari 1940. 3. Voldoet het in het eerste lid be doelde lichaam niet aan het bepaalde in het vorig lid, binnen den termijn daartoe door den in artikel 20 bedoel den inspecteur gesteld, dan stelt deze het bedrag van de verplichte deelne ming ambtshalve vast. 4. Het bedrag van de verplichte deelneming wordt naar boven afgerond tot 100 of een veelvoud van die som. 5. De verplichting tot deelneming bestaat niet, indien de gezamenlijke waarde der bezittingen van een li chaam als in het eerste lid bedoeld, blijft oeneden 30 000. 6 Het fepaald- in het eerste lid van dit artikel b niet van toepassing ten aanzien van boerenleenbanaen, middenstandsbanken. hypotheekbanken en ondernemingen, welke de exploi- Verwachting tot den avond van 10 Febr.: Wind: krachtig tot matig, Oostelijk tot Noordoostelijk: verder toenemende vorst; zwaarbewolkte tot betrokken lucht: plaat selijk eenige neerslag, vooral in het Zuiden. De looptijd der leening. Daar deze leening nog beschouwd kan worden als te zijn aangegaan ter dekking van normale kapitaalsuitga- ven. zal zij een looptijd hebben van 40 jaar. Weliswaar bevindt zich onder de huidige vlottende schuld ook reeds een aanmerkelijk bedrag, dat het ge- i volg is van de tegenwoordige buitenge wone omstandigheden, maar voor het meerendeel der schuld geldt dit niet. Deze stamt uit normalen tijd en kan op normale wijze worden geconsolideerd. Althans wat den looptijd der lee ning aangaat. Wasa, 31 Januari. Wonderlijk, wonderlijk was die reis uit den vrede naar den oorlogVan ochtend, toen boven Stockholm de zon doorbrak, rolde een bus van de ABA zes passagiers voor het Finsche stadje Wasa naar het vliegveld Bromma een Finsche professor, een Finsche dokter, een Finsche mecanicien, twee Zweed- sche verpleegsters, die naar een van de fronten trekken, en mij. De stille buitenwijken van Stockholm met hun tien- en twaalf-verdieping flatgebouwen lagen al gauw achter ons het vlieg veld ligt hoogstens 20 minuten rijden van het centrum van Stockholm. Om half negen draaiden de drie motoren van het Junkertoestel, waarmee de Zweden een dagelijksche verbinding via Sundsvall met Wasa onderhouden. Een signaal wij starten naar Finland. In de diepte zien wij de honderden eilanden en eilandjes, welke als wach ters liggen voor de kust van Zweden. Een uur later komt Sundsvall al in zicht- De machine landt vlot op het keiharde sneeuwveld en in een houten cantine wacht ons warme koffie met „kaker” koekjes van allerlei for maat en smaak, waarin Scandinavië uniek is. Eerst nu beginnen wij iets van den nog verren oorlog te merken er wordt met Wasa getelefoneerd om te vernemen of wij zullen kunnen lan den. Het antwoord luidt, dat wij 10 40 dat is de normale vertrektijd kunnen opstijgen rond één uur in 1 Vrijwaring leening. ®°ordat de bedragen, waartoe men aan eoo gedwongen leening zou moeten deelnemen, reeds nu worden aangc- kondigd kan iedereen nauwkeurig na- gai<n, in welke mate hij op de vrijwil- Gedurende het tijdvak van Vrijdag Februari tot en met Donderdag 29 Februari a.s. zal bon 13 der Rijks- distributiekaart recht geven op het koopen van een kilogram suiker. lige leening zal moeten inschrijven om zich te vrijwaren tegen verplichte deel name straks aan een leening die een la gere rente zal opbrengen en door in koop beneden pari kan worden afgelost. Die vrijwaring zal absoluut zijn, ook als de gedwongen leening doorgaat. Want in dat geval zal de inschrijver op de vrijwillige leening zich aan de ge dwongen leening kunnen onttrekken door inlevering van de „bewijzen van storting”, die hij tegelijk met de obli gaties van de vrijwillige leening ont vangt. i wij zullen dan om Wasa landen want de Finsche klokken wijzen een uur dan de Zweedsche welke op Art. 1 volgt Er wordt een vrijwillige geldleening aangegaan ten laste van het Rijk tot een bedrag van driehonderd millioen gulden tegen een koers van honderd percent en een rente van vier ten hon derd in het jaar, betaalbaar op half- jaarlijksche coupons, met dien verstan de, dat de eerste coupon desvereischt loopt over een door onzen minister van Financiën te bepalen tijdvak. De leeningsvoorwaarden, welke niet bij deze wet zijn voorzien, worden door onzen minister van Financiën vastge steld. De coupons zijn betaalbaar te Am sterdam, ’s-Gravenhage en Rotterdam. Bepalingen omtrent een gedwongen leening. Art. 13 bepaalt, dat indien de in schrijvingen op de vrijwillige leening Barometer alhier v.m. 8 uur 761 m rn, v.m. 12 uur 762 m.m.; thermometer resp. -2 gr. en -1 gr. Celsius. Barometer stijgende. den minister is. reeds meldden, aan de beterende hand. bij den. Tenslotte wordt nog medegedeeld, dat, in verband met het bijzonder ka rakter van de thans uit te geven lee ning, de Nederlandsche Bank zich be reid heeft verklaard om een regeling te treffen, welke voor hen. die bij de te verrichten stortingen liquiditeits- moeilijkheden ondervinden en deze niet uit eigen kracht kunnen overwin nen, het verkrijgen van de noodige middelen mogelijk zal maken. Zij zul len zich tot de Bank kunnen wenden met het verzoek, voor hun rekening te storten en de tegen die stortingen te ontvangen obligatiën voor beleening in onderpand te nemen. Het surplus zal slechts 10 ten honderd bedragen. Het zal gegeven kunnen worden in contant geld, hetwelk dan in mindering van de beleening kan gebracht wor den, of in effecten, voor zoover de Bank deze als suppletoir onderpand kan aannemen en mits deze volgens Deze gedachte, aan de emissies uit de vroegere oorlogsjaren ontleend, krijgt thans nog een kleine uitbrei ding. in zoover de obligaties van de jongste staatsleening desgewenscht voor 100 pCt. in ontvangst zullen wor den genomen bij de storting op deze nieuwe leening. Of daarvan veel ge bruik zal worden gemaakt,, is onzeker. tatie van onroerende goederen hoofdbedrijf hebben 7. In bijzondere gevallen kan onze minister van Financiën van de in het eerste lid bedoelde verplichting ont heffing verleenen. Artikel 19. 1. De binnen het Rijk gevestigde Naamlooze Vennootschap pen, Commanditaire Vennootschappen op aandeelen en coöperatieve of andere vereenigingen, welke niet ingevolge het voorafgaand artikel verplicht zijn tot deelname voor een bedrag, dat ge lijk staat met twee ten honderd van de gezamenlijke waarde hunner bezit tingen. zijn, behoudens het bepaalde in artikel 26, verplicht deel te nemen in de in deze afdeeling bedoelde lee ning door storting van een bedrag, dat gelijk staat met de helft van de over een boekjaar, geëindigd in het tijdvak van 1 Mei 1938 tot en met 30 April 1939. gedane uitdeelingen. welke vallen onder de dividend- en tantièmebelas- ting. 2. De verplichting tot deelneming bestaat niet, indien het gezamenlijk bedrag van de uitdeelingen minder be draagt dan 5000. 3. Het bepaalde in het 4e en 7e lid van het voorgaande artikel vindt ten deze overeenkomstige toepassing. houten huis hangt een thermometer 18 graden Celsius. Ik ga binnen. Ben ik in een bewaarschool verzeild geraakt Minstens twintig kleine kinderen krioe len in de kamer, waar een fornuis, dat tegelijk als kachel dienst doet, een over dadige hitte veroorzaakt. Achter eer tafel zit een stokoude man hij zorgt voor de deviezenpaperassen. Verderop behandelt een douanebeambte nog eens de paspoorten en een Lotta blijkt aan het hoofd van de kinderschaar te staan. De zaak wordt mij duidelijk als ik zie, dat al die peuters ik schat ze op 3 a 5 jaar om den hals een stuk carton dragen naam, woonplaats en evacuatie- adres. Dezen gaan vandaafc naar Stock holm. De moeders brengen ze weg en het heele stel is zoo levendig, dat ik mij moet „dekken”. Mijn geleende pelsjas" is prachtig speelgoed. Twee kruipen erin en gaan kiekeboe spelen met een derde. Toe maar 1 Het ding kan „lezen en schrijven”. Ik kan op het oogenblik al leen het laatste Van Finsch begrijp ik geen sikkepit. Een van mijn nieuwe vrienden hij zal een vijf jaar oud zijn steekt een verhaaltje tegen mij af. Het is abracadabra voor me. De profes sor helpt mij het jongmensch zou die jas graag „hebben”. Nee, schud ik. Hij lacht, trekt de jas achter zich aan door de kamer en roept iets, waarin iedereen plezier heeft behalve ik, die er niet ach ter kom, wat hij schreeuwt. Straks zal hij met zijn kameraden per vliegtuig naar de groote stad Stockholm gaan. De vliegmachines blijven hier hoogstens een uur Het is gevaarlijk ze te laten overnachten. Als onze papieren in orde zijn bevon den bagage-onderzoek wordt achter wege gelaten komt de bus. Dak en zijwanden zijn wit gekalkt. In Finland is alles wit gemaakt wat wit gemaakt kan worden. Autobezitters spannen lakens over hun auto’s, de schen die wat ver van huis ten, nemen een laken mee om er onder te kunnen kruipen. De ramen van Wasa zijn grootendeels dichtgespijkerd. Vijf bombardementen zijn over de stad ge komen wat huizen liggen in puin, maar veel beschadigd is er niet. In de stad een klein, vriendelijk industriestadje zijn weinig menschen en nog minder kinderen. Op het reisbureau hoor ik, dat er misschien om 8 uur een nachttrein naar Helsinki gaat. „Maar zeker is het niet”. Ik ben in een oorlogvoerend land. Hier is niets .zeker (Nadruk verboden. Auteursrecht voorbehouden). Deze brief, eerst thans ontvangen dien welkt gistere! minder bedragen dan driehonderd mil lioen gulden, de volgende bepalingen van toepassing worden. Artikel 14 luidt1. Ten laste van het Rijk wordt een gedwongen geld leening aangegaan, waarvan schuldbe kentenissen aan toonder worden uitge geven tot zoodanig bedrag als uit het bepaalde bij de artikelen 16, 18 en 19 volgt, onder aftrek van het bedrag waarvan de storting, overeenkomstig artikel 26, geschiedt door de inleve ring van „Bewijzen van storting” 2. De schulbekentenissen worden uitgegeven tegen een koers van hon derd percent en dragen een rente van drie ten honderd in het jaar betaal baar op halfjaarlijksche coupons. De laatste zinsnede van het eerste lid van artikel 1, alsmede het laatste lid van dat artikel is op deze coupons van toe passing. Artikel 15 Telken jare, te beginnen met het jaar 1941, wordt voor den in koop of voor de aflossing voor haar nominaal bedrag van krachtens deze afdeeling uitgegeven schuldbekente nissen bestemd een som van ten min ste 2,5 ten honderd van het bedrag der leening. Het bedrag der gedwongen deelneming. Artikel 16 1. De binnen het Rijk wonende natuurlijke personen, die voor het belastingjaar 1939/40 zijn of wor den aangeslagen in de vermogensbelas ting naar een zuiver vermogen van 30.000 of meer, zijn, behoudens het bepaalde in artikel 26. verplicht deel te nemen in de m deze afdeeling be doelde leening door storting van zoo danig bedrag als voor elk vermogen volgt uit onderstaande tabel Vermogens, resp. het bedrag, waar voor is deel te nemen in de leening 30.000 of meer, doch minder dan 40.000 100 40.000 of meer, doch minder dan 50.000 200 50.000 of meer, doch minder dan 60.000 300 60.000 of meer, doch minder dan 250.000 400, vermeerderd met 100 voor elke 5000, waarmede het ver mogen 60.000 te boven gaat250 000 of meer, doch minder dan 500.000 4200, vermeerderd met 100 voor elke 4500, waarmede het vermogen 250.000 te boven gaat; 500 000 of meer, doch minder dan 750.000 9700, vermeerderd met 100 voor elke 4000 waarmede het vermogen 500.000 te boven gaat750.000 of meer, doch minder dan 1.000.000 15.900, vermeerderd met 100 voor elke 1 3500 waarmede het vermogen 750.000 te boven gaat1.000.000 of meer 22.900, vermeerderd met 100 voor elke 3000 waarmede het ver mogen 1.000.000 te boven gaat. 2. Indien echtgenooten in de ver mogensbelasting 1939/40 afzonderlijk zijn of worden aangeslagen, wordt het bedrag van hun gezamenlijke deel neming bepaald, alsof de man voor het geheele vermogen was aangeslagen en wordt ieders deelneming berekend naar verhouding zuiver vermogen. 3. Het bepaalde in het van dit artikel is niet van toepassing indien de belastingplichtige vóór den dag van storting op de vrijwillige lee ning is overleden of vóór den Isten Januari 1940 het Rijk metterwoon heeft verlaten 4. In bijzondere gevallen kan onze minister van Financiën van de in het eerste lid bedoelde verplichting ont heffing verleenen. Artikel 17 1. Indien op het tijd stip, waarop de kennisgevingen, in ar tikel 20 bedoeld, uiterlijk moeten wor den verzonden, de aanslag in de ver mogensbelasting voor het belastingjaar 1939/40 nog niet heeft plaats gehad of niet onherroepelijk vaststaat, doordat daartegen, overeenkomstig de wet op de vermogensbelasting, kan worden opgekomen, wordt het te storten be drag aanvankelijk bepaald naar het aangegeven vermogen. 2. Zoodra de aanslag onherroepelijk vaststaat, wordt het te storten bedrag dienovereenkomstig bepaald. den laatsten beurskoers ten minste 130 ten honderd vertegenwoordigen van het surplus, dat anders in contanten zou zijn te geven. Binnen afzienbaren tijd een mobilisatieleening. Uit het voorafgaande volgt reeds, dat deze leening niet de laatste zal zijn en binnen afzienbaren tijd zal moe ten gevolgd worden door een leening. ?is bedoeld in artikel 1 van het Ont- *erp-Leeningfonds. en af te lossen in 15 jaar. Wel zal intusschen de huidige leening, inzoover zij wat lucht brengt de vlottende schuldpositie van het Rijk, er toe bijdragen, dat de ur gentie van een 15-jarige mobilisatie leening zich vanzelf iets minder scherp zal doen gevoelen en dus met de uit gifte van zulk een leening, mede in verband met andere baten, welke aan den kapitaaldienst van het leening- fonds ten goede komen (art. 5 van het °ntwerp-leening-fonds 1940), nog een °°8enblik zal kunnen worden gewacht. a I o r ii

Gedigitaliseerde gedrukte materialen Haags Gemeentearchief

Haagsche Courant | 1940 | | pagina 9