schepen
voor
I
Amerika opent besprekingen met
de neutralen
Drie slagkruisers
Nederlandsch-Indië
Duitsche luchtaanval op
Britsche
No. 17490.
1940
Sumner Welles gaat in Europa den
toestand bestudeeren
BRITSCH VLIEGTUIG
WERPT BOMMEN
OP SYLT
Zes schepen
vernietigd
meldt Berlijn
Gistermiddag is een aanval
daan door ruim 20 Duitsche bom-.,
menwerper» op een aanta' schepen.
ter hoogte van de Oostkust van
Engeland, van het Noorden van
Schotland tot Flamborough Head.
Door het krachtdadig optreden
Zaterdag 10 Februari
BELANGRIJKSTE NIEUWS
BUITENLAND
H
neer-
en
Wetsontwerp zal te zijner tijd worden ingediend
Twee vliegtuigen
gehaald en eenige
beschadigd
Officieele bevestiging in de memorie van
antwoord inzake de Indische begrooting
PRIJS DEZER COURANT:
BUITENLAND
EERSTE BLAD.
Eerste blad, pag. 1.
BINNENLAND
Summer Welles.
Vierde blad, pag. 1.
Zesde blad, pag. 1.
minister Huil
ge-
Jongste stappen in Washington
zouden echter geen stügen der
vredeskansen beteekenen
Voor 's-Gravenhage bij vooruitbet. per 3 mnd. met „Kikeriki", „De Nieuwste Mode”,
„Koloniaal Bijblad" en „Letterkundig Bijblad" 3.Franco per post met Mode
blad 4.zonder Modeblad 3.75 Buitenland f 9.Landen waarop het
verlaagd intern, drukwerk-posttarief van toepassing is 7.p. kw. Bij postkantoren
tegen de geldende goedk. abonn.prijzen. Afz. nummers 5 et., fr. p. post 10 ct.
Oslostaten op den voorgrond.
In deskundige kringen te Washington
spreekt men volgens United Press, de
verwachting uit, dat de Oslostaten sterk
op den voorgrond zullen komen, da^r
het in gevaar brengen der onaantast
baarheid van hun gebied wel eens tot de
mogelijkheden zou kunnen behooren, in
dien Rusland er in zou slagen Finland te
onderwerpen of indien Duitschland zou
pogen Frankrijk aan te vallen via Ne
derland en België”.
Welles en Taylor reizen samen.
Met de ..Rex” die 17 dezer uit New
York naar Europa vertrekt, zal, behalve
Summer Welles ook Myron Taylor, Roo-
van de ter verdediging der sche
pen toegesnelde Britsche oorlogs
bodems en jacht- en gevechtsvlieg
tuigen, werden de aanvallers bin
nen een half uur op de vlucht ge
dreven.
Een Duitsch vliegtuig werd neer
gehaald en eenige andere ernstig
beschadigd, aldus Reuter.
Eenige Duitsche toestellen wisten
zich een weg te banen boven het
land. Een dezer vliegtuigen werd
bij North Berwick neergeschoten.
Duitsche vliegtuigen hebben opnieuw
aan de Oostkust van Engeland Britsche
schepen aangevallen. Aan beide zijden
werden verliezen geleden.
Eerste blad, pap. 1.
Een Britsch vliegtuig heeft bommen
op Sylt geworpen.
Twee Duitsche duikbooten zijn ver
nield door een Britschen torpedoboot-
jager tijdens een aanval op een convooL
Eerste blad, pap. 2.
PRIJS DER ADVERTENTIKN:
Van 15 regels ƒ1.50. Iedere regel meer tot 10 regels 40 ct., daarna iedere regel
meer 50 ct. Reclames 90 ct. per regel. Bewijsnummers 5 ct., fr. p. post
10 ct. Incasso binnen de stad 5 ct., buiten de stad volgens posttarief. Bij
vooruitbetaling: Kleine Advertenties 90 ct.; Dienstaanbiedingen 70 ct
Advertentiën waarin voorkomt „Brieven aan het bureau van dit blad" 10 ct meer.
S.O.S.-seinen.
Volgens een in een stad in het Noor
den van Engeland opgevangen bericht,
werden gisteren S.O.S.-seinen uitgezon
den door twee Engelsche stoomsche
pen tijdens aanvallen van Duitsche
bommenwerpers buiten de Britsche
Oostkust.
Dit nummer bestaat uit ZES bladen
en het Zondagsblad „Kikeriki’’
N haar memorie van antwoord op het voorloopig verslag der Tweede
Kamer over de begrooting van Nederlandsch-Indië voor 1940 laat de
Regeering zich als volgt uit over de kwestie der maritieme verdediging
van Nederlandsch-Indië
„Ook de Regeering kan geen waardeering hebben voor de wijze, waarop
schrijvers, die terzake geenerlei verantwoordelijkheid dragen, zich in
couranten en tijdschriften nopens de voorgenomen vlootversterking
hebben uitgelaten. De Regeering gaat echter in deze aangelegenheid
doelbewust haar eigen weg, waarbij de verschillende ambtelijke
adviezen, voor zoover noodig mondeling toegelicht door gezaghebbende
marine-deskundigen, tot richtsnoer worden genomen.
Te dezer zake kan thans worden medegedeeld, dat de Regeering na rijp
beraad haar gedragslijn heeft bepaald.
Twee der 64 leden tellende bemanning
worden vermist. De overigen zijn in
een haven aan land gebracht.
Acht opvarenden, die brandwonden
Jj hebben bekomen, zjjn in een ziekenhuis
opgenomen.
Blijkens de memorie van antwoord
aan de Tweede Kamer aangaande de
Indische begroeting voor 1940 heeft de
Regeering inderdaad besloten den aan
bouw te bevorderen van een drietal
slagkruisers ter versterking van de ma
ritieme verdediging van Ned.-Indië. Te
zijner tijd zal een wetsontwerp wor
den ingediend.
Eerste blad, pag. 1.
Aan de Amsterdamsche scheepswerf
G. de Vries Lentsch jr. is de bouw op
gedragen van vier sloepen voor den
mij nenveegdienst.
Andere Duitsche bombardements
vliegtuigen zijn tot Peterhead aan de
kust van Noord-Schotland doorgedron
gen. Zij hebben een petroleumtank-
schip gebombardeerd. Britsche jacht
vliegtuigen stegen op en achtervolgden
de Duitschers.
Tot de aangevallen schepen behoor
den o.a. de Britsche vaartuigen ,,Clin-
tonia” (3100 ton) en „Port Darwin’
(8063 ton) en een tankschip. Verschei
dene visschersschepen hadden het
zwaar te verduren. Door behendig te
manoeuvreeren wisten zij evenwel aan
den ondergang te ontkomen.
De te hulp gesnelde Engelsche
jacht- en gevechtsvliegtuigen, alsmede
een aantal oorlogsbodems, bonden on
verwijld den strijd aan met de aan
vallers, die spoedig de wijk moesten
nemen, evenwel niet dan nadat eenige
schepen zoodanig waren gehavend, dat
de bemanning een toevlucht in de boo
ten moest zoeken.
NOORWEGEN.
tweehonderd millioen kronen
VOOR DE DEFENSIE.
Het Storting heeft, naar United
Press meldt, een bedrag van 200 mil
lioen kronen toegestaan voor aanvul
lende militaire uitgaven.
Amerika toont meer belang
stelling in het Europeesche
conflict
Verklaringen van
De Duitsche lezing
Gisteren, aldus het Duitsche
Nieuwsbureau, zijn Duitsche vlieg-
tuig-afdeelingen uitgezonden voor
het verrichten van gewapende ver
kenningen boven de Noordzee.
Hierbij werden zes Britsche of in
convooi varende schepen tot zinken
gebracht, dan wel zoo ernstig be
schadigd, dat zij ais verloren moe
ten worden beschouwd.
Niettegenstaande het krachtige.,
vuur van de luchtdoelartillerie en
van de vijandelijke jachtvliegtui
gen, wordt slechts één Duitsch
vliegtuig vermist.
Britsch stoomschip gezonken.
Het Britsche stoomschip „Chagres”
(5406 ton) is gisterochtend door vijan
delijke actie voor de Noord-West kust
van Engeland tot zinken gebracht.
toenadering van
en de andere neu-
Verschenen is het rapport der com
missie van 't Haaff ter verhooging van
de veiligheid van schepen op zee.
Vierde blad, pag. 2.
Wij publiceeren het rapport betref
fende de verspreiding van het Vacan-
tieverkeer over een grooter aantal
weken.
President Roosevelt heeft aangekon-
digd, dat Sumner Welles een reis naar
Europa zal maken om informaties in
te winnen te Rome, Berlijn, Parijs en
Londen. De Amerikaansche regeering
opent besprekingen met de neutralen.
Eerste blad, pag. 1. Vijfde blad pag. 1.
Het Russische offensief in Karelië
is over een grooter front uitgebreid.
Eerste blad, pag. 2.
United Press meldt uit Tonder
Vandaag heeft een Britsch vliegtuig
het eiland Sylt gebombardeerd. Toen
het toestel ten Zuiden van het eiland
verscheen, trad spoedig daarop het af
weergeschut in werking. Het vliegtuig
wierp 2 bommen op Hörnum en 2 op
Randum. Terwijl het Britsche vlieg
tuig Westwaarts vloog, stegen 6 Duit
sche jagers van Sylt op.
Ooggetuigen zagen, daar het helder
vriezend weer was, dat het Britsche
toestel dook en het vuur uit zijn ma
chinegeweer opende om te ontsnappen
aan de Duitsche achtervolgers.
Van de Deensch-Duitsche grens was
rook te Hörnum, waar tengevolge van
de bommen branden waren uitge
broken. zichtbaar. Vanmiddag woedden
de branden nog steeds.
Bij het grenskantoor te Vlodorp is
een dokter, die vermoedelijk het door
een schildwacht gegeven teeken om
met zijn auto te stoppen niet gezien
heeft, doodgeschoten.
Tweede blad, pag. 2.
De Indische Regeering heeft een
overzicht gegeven van den huldigen
budgetairen toestand. De tekorten voor
den gewonen en buitengewonen dienst
der begrooting voor 1940 kunnen thans
resp. gesteld worden op 26.770.000 en
56.000.000 gulden, zoodat het geheele
aspect van de begrooting ongeveer
24.500.000 ongunstiger wordt. In de
eerstvolgende zitting van den Volks
raad is nog een aanvullingsbegrooting
voor de defensie te verwachten van
10 millioen gulden.
Vijfde blad pag. 1
Bij den Volksraad is ingediend een
aanvullende marine-begrooting tot een
bedrag van 320.000, voor verschil
lende maatregelen in het belang van
Indië’s maritieme defensie.
Vijfde blad, pag. 2.
sevelt’s specialen afgezant bij het Vati-
caan, naar Italië vertrekken.
Summer Welles, zal op zijn reis naar
Europa vergezeld worden van een
ambtenaar van het departement van
buitenlandsche zaken als persoonlijke
hulp.
Britsche voldoening over het
bezoek van Welles.
Officieele kringen te Londen, hebben
met voldoening vernomen, dat Sumner
Welles een bezoek aan Londen zal bren
gen, meldt Reuter.
Naar in gezaghebbende kringen
wordt vernomen, kan de Ame
rikaansche onderstaatssecretaris er
zeker van zijn, dat hij hartelijk zal
Zü heeft besloten den aanbouw te bevorderen van een
drietal slagkruisers
Een wetsvoorstel ter zake zal te zijner tijd, nadat de Volksraad zal zijn
gehoord, aan het oordeel van het parlement worden onderworpen.
In afwachting daarvan meent de Regeering zich te mogen onthouden
van beschouwingen over de uitbreiding van de maritieme weer
middelen in Indië.” (Zie voor beschrijving 3e blad, pag. 1.)
Amerika’s belangstelling voor de
ontwikkeling van het Europeesche con
flict is plotseling grooter geworden.
De regeering te Washington zendt
den onderstaatssecretaris Sumner Wel
les naar Europa om er een officieel
onderzoek in te stellen. Terwijl zij
tevens in overleg treedt met de neu
trale staten over de regelingen, welke
er na den oorlog te treffen zouden zijn.
De draagwijdte van de Amerikaan
sche bemoeiingen zijn nog niet duide
lijk. Van officieele zijde tracht men
het te doen voorkomen, dat het alleen
betreft het „inwinnen van inlichtin
gen” voor de toekomst. Kwesties, welke
de huidige oorlogscondities raken zijn,
zoo zeggen Roosevelt en Huil, niet in
deze voorloopige besprekingen opgeno-
men.
De president heeft in zijn elders in
dit blad vermelde mededeelingen op de
jongste persconferentie in het Witte
Huis, gewaarschuwd vooral geen te
breede uitleg te geven aan de officieele
verklaring.
Er wordt verwezen naar Roosevelt’s
Kerstbrief aan den Paus, waarin het
verlangen van Amerika tot uitdrukking
werd gebracht om mede te werken aan
het herstel van den vrede.
Tevens werd er echter op gewezen,
dat zoowel de Amerikaansche regee
ring als de H. Stoel verklaarden mo
menteel niet veel vooruitzichten te
zien voor het slagen van vredesvoor
stellen.
Te Washington wordt medegedeeld,
dat er zich geen ontwikkelingen hebben
voorgedaan inzake vredesvoorstellen,
welke het besluit om Welles naar
Europa te zenden, hebben verhaast.
Men geeft echter de voorkeur er aan
één persoon naar Rome, Berlijn, Parijs
en Londen te zenden teneinde één rap
port te verkrijgen, inplaats van 4 am-
bassade-rapporten.
In het algemeen gelooft men te
Washington niet, dat Welles’ bezoek
aan Europa de vredeskansen plotseling
enorm heeft doen stijgen.
Ook de aankondiging van Huil wordt
zeer getemperd door de verklaring,
welke hij heeft afgelegd voor de com
missie uit het Congres en waarin hij
er den nadruk op legde, dat de onmid-
delijke vooruitzichten vrij vaag zijn.
Het vertrek van Welles met Myron
Taylor tezamen brengt echter wel weer
sterk het element van samenwerking
tusschen Roosevelt en den Paus naar
voren. Roosevelt heeft deze geruchten
ontkend maar van het Vaticaan werd
geen ontkenning gepubliceerd. Taylor
heeft een persoonlijken brief van Roo
sevelt aan den Paus bij zich.
Sommige politieke waarnemers te
Washington vergelijken de missie
Welles met de rol, welke kolonel House
als president Wilson's afgezant in
Europa speelde, toen Amerika ging
deelnemen aan den wereldoorlog.
Niettegenstaande de officieele terug
houdendheid meenen sommigen, dat
Roosevelt en Huil pogingen zouden
aanwenden om den oorlog te liquidee-
ren. Hoever zal de
Amerika tot Italië
tralen zich uitstrekken?
Heel ver stehig niot, want Welles zal.
volgens een verklaring van het Witte
Huis, niet gemachtigd zijn om voor
stellen te doen of verplichtingen op
hch te nemen omtrent de huidige si
tuatie in Europa.
De jongste besluiten van Amerika
lijken niet te vallen buiten het kader
van zijn tot dusver ingenomen stand
punt n.l. buiten den oorlog te blijven
doch alle mogelijke pogingen te doen bij
de regeling van den vrede welke
toch eens komen moet een krachtig
Woordje mee te spreken.
worden verwelkomd, en dat hij alle
inlichtingen zal ontvangen, die de Brit
sche regeering hem kan verschaffen,
teneinde Roosevelt in staat te stellen,
zich een duidelijker beeld te vormen
van den Europeeschen toestand.
Ook is te Londen met belangstelling
kennis genomen van de mededeeling
van Huil, dat met de neutralen vredes
besprekingen worden gevoerd.
De Britsche en Fransche regeeringen
lebben volkomen duidelijk de omstan-
ligheden uiteengezet, waaronder naar
naar oordeel een einde zou kunnen ko
men aan de vijandelijkheden. Eveneens
hebben zij de beginselen duidelijk ge
maakt, waarvoor zij vechten, beginse
len, welke naar zij meenen, het volk
der Vereenigde Staten niet minder dier
baar zijn dan die der Europeesche de
mocratieën, welke de wapens hebben
opgenomen om ze te verdedigen.
In verband met het a.s. bezoek van
S. Welles schrijft de „Daily Telegraph”:
Er heeft nooit eenige twijfel bestaan
over de voorwaarden, waarop Engeland
i en Frankrijk vrede zouden sluiten. Ver-
I leden jaar heeft onze koning de Duit
sche leiders gewaarschuwd, dat het
i Britsche rijk de wapens niet zou neer-
j leggen vóór Europa bevrijd zou zijn van
de vrees voor agressie. De president der
Fransche republiek heeft hieraan toege
voegd, dat Frankrijk moet voortgaan te
strijden voor een vrede, gegrondvest op
rechtvaardigheid, voor herstel van het
Oostenrijk, Tsjecho-Slowakije en Polen
aangedane onrecht. Ieder staatsman en
elke partij in de twee landen hebben
zich niet alleen verbonden, maar wil
len vurig die doelstellingen ten uitvoer
leggen, wat het ook moge kosten.
Bullitt in Amerika aan
gekomen.
William Bullitt, de Amerikaansche
ambassadeur te Parijs, is gisteren te
Baltimore aangekomen met den Atlan
tic Clipper. Hij is naar Amerika ge
komen om met president Roosevelt
overleg te plegen. Bullitt verklaarde,
dat het Fransche moreel absoluut
prachtig is. Hij voegde hieraan toe, dat
hij binnen een betrekkelijk korten tijd
naar Frankrijk zal terugkeeren.
President Roosevelt heeft gisteren medegedeeld, dat hij onderstaats
secretaris Sumner Welles naar Europa zal zenden, om persoonlijk de
gebeurtenissen in Italië, Frankrijk, Engeland en Duitschland gade te slaan,
De president heeft deze mededeeling gedaan op een persconferentie te
Washington. Hij verklaarde, dat Sumner Welles opdracht heeft geen
voorstellen te doen of verbintenissen aan te eaan in naam van de Ver
eenigde Staten. De verklaringen, welke hij zal ontvangen van de
officieele personen van de Europeesche regeeringen, zullen alleen be
stemd zijn voor den president en den minister van buitenlandsche zaken,
Cordell Hull. President Roosevelt zeide, dat deze verklaringen als strikt
vertrouwelijk zullen worden beschouwd.
Sumner Welles zal noch naar Finland, noch naar Rusland gaan. Zijn
reis zou zoo lang duren als noodig is en hij zou ook geen speciale bood
schap bij zich hebben en geen medewerkers meenemen.
De algemeene indruk te Washington is, dat Roosevelt en Huil een ge
detailleerd en vergelijkend rapport van een frisschen geest wenschen
en dat de reis van Sumner Welles niet de voorbode is van een
vredescampagne.
Sumner Welles vertrekt op 17 Februari naar Europa met het Italiaansche
mailschip ,,Rex”, dat rechtstreeks naar Italië vaart.
Een tweede belangrijke verklaring werd gisteren te Washington gedaan
door minister Hull, die in een persconferentie medeaeelde, dat informeele
diplomatieke besprekingen zijn geopend met de neutrale regeeringen, in
verband met het verlangen van alle neutrale naties naar herstel van den
wereldvrede.
Huil heeft erop gewezen, dat deze besprekingen geen plan of plannen
behelzen, doch het karakter dragen van een voorbereidend onderzoek met
betrekking tot een gezond internationaal economisch stelsel en tegelijker
tijd tot een wereldomvattende beperking der bewapening. Lte besprekin
gen konden uitgebreid worden tot de oorlogvoerenden, in zoover deze
twee gemeenschappelijke problemen van den toekomstigen vrede erbij
betrokken zijn. Zij omvatten geen zaken, waarbij de tegenwoordige
oorlogstoestanden betrokken zijn.
De besprekingen met de neutrale landen houden geen verband met het
bezoek, dat Sumner Welles aan Europa zal brengen.
Interventie-politiek van
Roosevelt?
Senator Holt, die democraat en vol
geling van Roosevelt is, verklaarde cri-
tisch dat Roosevelt Welles naar Europa
zou hebben gezonden in wedijver met de
„Wilsonsche interventie-politiek".
Holt zeide. dat de figuur van Welles
in dezen overeenkomt met die van wij
len kolonel Edward House. „President
Wilson heeft hetzelfde geprobeerd met
kolonel House zonder succes. Roosevelt
volgt Wilson’s interventionistische po
litiek. hij neemt iederen dag tenminste
een pagina ervan.
De democratische senator King was
daarentegen over Roosevelt’s actie zeer
fevreden en sprak de hoop uit da Roo
sevelt de mogelijkheden zou weten te
Jlnden om Mussolini los te maken van
Hitler.
De besprekingen met de neutralen
zijn, naar minister Huil nog heeft ver
klaard, tt Washington begonnen met het
ontbieden van de ambassadeurs en ge
zanten der verschillende regeeringen.
Gisterochtend heeft Huil den Nederland-
schen gezant ontvangen.
Een vertegenwoordiger van het staats-
departement heeft verklaard, dat de be
sprekingen niet er op gericht waren, in
Europa vrede tot stand te brengen, doch
dat het onderwerp er van was, welke
soort wereld na den vrede georgani
seerd diende te worden.
In een persconferentie duidde Huil in
zijn antwoord op desbetreffende vragen
aan, dat Italië. Duitschland. Frankrijk
en Engeland van de voorgenomen reis
van Welles op de hoogte gesteld zijn en
dat de voorbereidselen van Welles’ ont
vangst in elk land reeds geregeld zijn.
Welles zal het eerst een bezoek aan
Italië brengen om van daaruit naar
Duitschland en vervolgens naar Frank
rijk en Engeland te reizen
Senator Hiram Johnson heeft op
Welles’ reis critiek uitgeoefend. Hij
zeide „Wij moesten ons liever met onze
eigen zaken bemoeien”. De democrati
sche leden van de Senaatscommissie
voor buitenlandsche aangelegenheden
echter hebben hun goedkeuring aan bo
vengenoemde reis gegeven. Zoo juichte
b.v. senator Thomas het besluit toe Hij
zeide, dat elke regeling die authentieke
informaties uit de eerste hand en langs
den snelsten weg mogelijk maakte, wel
kom waren.
HAAGSCHE
COURANT
OVERZICHT.
Deze courant verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
BUREAUX: WAGENSTRAAT 35—37
Telefoon 116300 (zeven lijnen) Giro No. 12500
Bijkantoren: Scheveningen, Keizerstr. 319, Tel. 550310; Rijswijk, Kantoor*
boekh. Leeuwendaal, Oranjelaan 3, Tel. 119461. Voorburg, Boekhandel H. E.
G. Ruljs, Heerenstr. 124, Tel. 778038; Filialen: N.V, Kantoorboekh. Th. J.
de Koning, Goudsbloemlaan 3, Tel. 330263; Boekh. J. B. v. Seters Jr„ There-
siastr. 108a, Tel. 772444; Boekh. E. D. Couvée, van Hoytemastr. 66, Tel. 721187