INDISCHE BEGROOTING
LUCHTVAART
NEDERLANDSCH-IMDIE
HAAGSCHE COURANT VAN MAANDAG 12 FEBRUARI 1940. DERDE BLAD, PAGINA 3.
DE VLOOTVERSTERKING
Geen commissoriaal onderzoek naar de
staatkundige positie van Nederlandsch-Indië
het Koninkrijk
Uit de memorie van
antwoord aan de
Tweede Kamer
AANVULLINGSBEGROOT1NGEN
Indische stemmen over de slagkruisers.
De vloot.
in
werk-
aan
Uitgaven Binnenlandsch Bestuur.
Het programma op 14 Maart.
HET HAVENBEDRIJF TE SEMARANG
INHEEMSCHE POLITIEKE ACTIE
Voorloopig geen tinfusie
DE WERKING VAN DEN DEMPO
Nieuwe erupties en aschregens
Sociale wetgeving.
DE RUBBER-EXPORT
ONDERWIJS EN KERK
Aanwezigheid van olie
aangetoond.
EEN LEERSTOEL IN VLIEGTUIG-
BOUWKUNDE
NA TIENTALLEN JAREN WEER EEN
VOORDEELIG SALDO.
De niinisu-r acht geen voldoenden
grond aanwezig voor den blijkbaar ge
rezen twijfel, of het toezicht van over
heidswege op den loonstandaard en de
van de Regeering uitgegane aanspo
ring om de arbeiders in gunstiger be
drijfsresultaten te doen deelen, wel het
nuttig gevolg hebben gehad, dat men
er zich aanvankelijk van voorstelde.
De openlegging van Nieuw-
Guinea.
Erfpachtstelsel voor den
grooten landbouw.
De vraag of spoedig de inzending
verwacht mag worden van de memorie
van antwoord op het na hernieuwd af-
deelingsonderzoek uitgebracht voorloo
pig verslag over het tinfusieontwerp,
moet de minister in verband met de
tijdsomstandigheden voorshands ont
kennend beantwoorden.
Fokkerfabriek bouwt proto
type metalen bommenwerper.
Verkeer en Waterstaat
Luchtvaart.
Reorganisatie van het
leger.
DE SAMENWERKING TUSSCHEN
1ND1E EN NEDERLAND
WINDOEFEEST VAN DEN
MANGKOENEGORO
De Vaderlandsche Club.
De leider van de fractie van de Va
derlandsche Club in den Volksraad, de
heer Verboom, is zeer verheugd, maar
hoopt op een uitvoering op korten ter
mijn en dat ook niet zal worden nage
laten om den kern van de slagvloot
te voorzien van de noodige entourage
aan kruisers en kleiner materieel, zoo
mede, dat spoedig zal worden aange
vangen met de opleiding van het noo
dige personeel.
De Politieke Inlichtingendienst matigt
de sprekers.
SOERABAJA, 12 Februari (Aneta).
Op een openbare vergadering van de
P.S.I.I. besprak de heer Abikoesno uit
Batavia o.a. de parlementsactie en daar
mede verband houdende vraagstukken.
De heer Abdulrachman behandelde
de toestanden op het platteland. Hij
werd door den P.I.D. tot de orde geroe
pen toen hij gewaagde van hongersnoo-
den.
De heer Abdulkadir uit Batavia be
sprak huwelijksaangelegenheden in den
Islam, waarbij de P.I.D. optrad, toen
spreker de moskee-bedienaars aanviel
njpt beweerde oneerlijke handelingen.
De vergadering werd door ongeveer
800 personen bezocht
REGEERINGSLADING VOOR
NEDERLAND
OPENING VLIEGVELD SEMARANG.
SEMARANG, 10 Februari. (Aneta.J
De officieele opening van het nieuwe
vliegveld van Semarang, Kali Banteng,
is vastgesteld op 1 Maart a.s.
DE ALGEMEENE POLITIE.
BATAVIA, 10 Februari. (Aneta.) Bij
den Volksraad is ingediend een aanvul
lende begrooting voor het dienstjaar
1940 voor het departement van Binnen
landsch Bestuur, waarbij 26.000 wordt
gevraagd, ten behoeve van de uitbrei-
AANSLAG BERECHT.
SEMARANG, 12 Februari (Aneta),
De Landraad veroordeelde den Inland-
schen straatverkooper, die destijds dea
gemeentecontroleur van der Eb aanviel
en met messteken ernstig verwondde
tot drie jaar gevangenisstraf.
DE NEDERLANDSCH-INDISCHE
OFFIC1ERENVEREENIGING
BANDOENG, 10 Febr. (Aneta). De
Goenoeng Dempo vertoont wederom
werking. Nieuwe erupties werden ge
constateerd, terwijl ook aschregens
zijn gevallen.
Dr. Stehn van den Vulcanologischen
Dienst is naar den Dempo vertrokken
voor het instellen van een onderzoek.
VOOR HET FINSCHE ROODE
KRUIS.
BATAVIA, 10 Februari. (Aneta.). De
inzameling te Batavia ten behoeve van
het Finsche Roode Kruis bereikte gis
teren een bedrag van 23.715.27. Hier
van is 18.222.26 afkomstig van buiten
Batavia. In dit bedrag is echter nog
niet begrepen de opbrengst van enkele
voor dit doel gearrangeerde bioscoop-
YQQIStellmgen,
NIEUWE RUBBERFABRIEK
GEOPEND.
PALEMBANG, 12 Februari. (Anetal
Zaterdag werd onder zeer groote belang
stelling de nieuwe rubberfabriek op de
onderneming Melania Alicia officieel ge
opend. Door toepassing van modern ma
teriaal is een aanmerkelijke personeela-
besparing mogelijk geworden, terwijl
daarbij een vluggere bewerking werd
verkregen.
Het toezicht op den loonstan
daard.
Dat de sociale wetgeving in Neder-
lindsch-lndië slechts langzamen voort
ong heeft, kan even gereedelijk wor
den erkend, als dat op dit gebied nog
veel moet worden tot stand gebracht.
Het ontwerp van een wettelijke rege
ling met betrekking tot de arbeidstoe
standen in de Industrieele bedrijven is
gereed gekomen en op het oogenblik
bij de Indische Regeering in overwe
ging voorts verkeert een nieuwe
vrije-arbeidsordonnantie in een verge
vorderd stadium van voorbereiding.
Scherper toezicht op de
pers niet noodig.
Hoewel ook de minister de oogen niet
wil sluiten voor de gevaren, verbonden
aan de uitoefening in Indië onder de
huidige omstandigheden van scherpe
critiek op de Regeering, is hij van mee
ting dat vooralsnog geen behoefte be
staat aan een nauwer toezicht op de
Pers, naast de reeds ten dienste staan
de middelen tegen persexcessen.
Over de maand December.
BATAVIA, 12 Februari. (Aneta.) Vol
gens mededeeling van het centraal kan
toor voor de statistiek bedroeg de rub
ber volgens de definitieve cijfers over
December: totaal 24.349.760 k.g., waar
van ondernemingsrubber uit Java en
Madoera 8.308.803 k.g. (waarvan 48.148
k.g. in den vorm van fabrikaten en
36.743 k.g. latex), ondernemingsrubber
uit de Buitengewesten 9.406.598 (waar
van 2.243.737 k.g. latex), bevolkingsrub-
ber uit de Buitengewesten 6.634.359 k.g.
AAN DE TECHNISCHE HOOGE-
SCHOOL TE DELFT.
In de Staatscourant is de benoeming
gepubliceerd van dr. ir. H. J. v. d. Maas
tot hoogleeraar in de afdeeling der
werktuig- en scheepsbouwkunde aan de
Technische Hoogeschool te Delft, om on
derwijs te geven in de Vliegtuigbouw-
kunde.
Dr. ir. v. d. Maas is ingenieur bij het
Nationaal Luchtvaartlaboratorium te
Amsterdam.
De aangelegenheid betreffende de al-
geheele invoering van het erfpacht
stelsel van den grooten landbouw in
Ned.-lndië ia in een vèrgevorderd sta
dium van voorbereiding.
Indien de betreffende leden met me
talen bommenwerpers bedoelen, die,
eventueel te bouwen door de N.V.
Nederlandsche Vliegtuigenfabriek Fok
ker, kan worden medegedeeld, dat een
prototype in aanbouw is, waarvan de
afname-proeven nog niet hebben plaats
gehad.
Onder het hoofd departement van
Marine wordt allereerst gewag ge
maakt van het besluit der Regeering
om den bouw van drie slagkruisers te
bevorderen, van welk besluit we reeds
in ons blad van Zaterdag j.l. melding
hebben gemaakt. Vervolgens worden
nog eenige mededeelingen gedaan aan
gaande het marinepersoneel.
Wat betreft de uiteindèlijk te berei
ken sterkte van 666 schepelingen met
Indisch verband zij medegedeeld, dat
het aantal van deze categorie schepe
lingen onderscheidenlijk op 1 Januari
1939 en 1 Januari 1940 resp. 170 en
267 man bedroeg.
Hoewel het aanschaffen van lucht
kruisers in de bedoeling ligt, laat de
huidige personeelbezetting bij de mili
taire luchtvaart nog niet toe, dat reeds
thans daartoe wordt overgegaan.
Het zilveren jubileum.
BATAVIA, 12 Februari (Aneta)'.
Overal waar afdeelingen zijn gevestigd
van de Ned.-Indische officieren vereeni-
ging, werd het 25-jarig bestaan Zater
dag j.l. herdacht
Te Batavia geschiedde dit door een
herdenking in de militaire sociëteit
„Concordia”, waar een matinee dan
sante werd gegeven. Hierbij waren aan
wezig generaal-majoor Pesman, depu
taties van de Marine-vereeniging afdee
ling Nederlandsch-Indië, het hoofdbe
stuur van de vereeniging van reserve-
officieren en het bestuur van de afdee
ling Batavia-Buitenzorg van de vereeni
ging van reserve-officieren.
Overal werd de eerste dronk uitge
bracht op H.M. de Koningin, waarna
een toespraak werd gehouden door den
voorzitter.
Mijnbouwmaatschappij moet
opsporingen staken.
Onderwijs. Het karakter ervan.
Het komt den minister voor, dat het
fundamenteele feit, waarvan moet wor
den uitgegaan bij de beschouwing van
de taak, welke Nederland op onderwijs
gebied in Indië heeft te vervullen, dit
is, dat ons onderwijs voor de bevol
king van dat deel des rijks een
vreemde cultuurwaarde ver
tegenwoordigt.
Het onderwijs, dat het Oosten kende
lang vóór de komst der Westerlingen
en dat aldaar nog wijd verbreid is, is
van een gansch ander karakter. Het
beoogt niet het bijbrengen van intellec-
tueele kennis, doch het verbreiden en
verdiepen van godsdienst en godsdienst
wetenschap. De landen en volken van
het Oosten zijn in toenemende mate be
trokken in het over den aardbol jagend,
Westersch gericht leven en in deze
zelfde mate zijn de landen van het
Westen voor de taak geplaatst, de mil-
lioenenmassa’s van het Oosten in te
leiden in de met dat leven onverbreke
lijk verbonden cultuur. Uit een cultuur
historisch oogpunt beschouwd, geeft
dit proces de onvermijdelijke botsing,
maar tevens de wederzijdsche bevruch
ting te zien van twee wereld-culturen.
Niet kan worden toegegeven, dat
tegenover het optreden van de Natio-
naal-Socialistische Beweging in Indië
van Regeeringswege een te lijdelijke
houding wordt aangenomen. Op haar
actie wordt nauwlettend toegezien en
zoo noodig wordt ingegrepen. De mi
nister kan den leden, die de aandacht
vestigden op in de pers gedane mede
deelingen omtrent direct en indirect
door landsdienaren gevoerde nationaal-
socialistische actie, dan ook de verze
kering geven, dat, indien de feiten, wel
ke in het dagbladartikel, dat deze le
den klaarblijkelijk op het oog hebben
en dat door verschillende andere bla
den is overgenomen, juist zouden blij
ken te zijn, deze tot strenge maatrege
len aanleiding zouden geven. Naar de
juistheid van de in dat artikél gedane
mededeelingen is uiteraard onverwijld
een onderzoek ingesteld, dat nog niet
geheel is afgeloopen, doch waaruit
reeds is gebleken, dat de schrijver op
zijn minst genomen een zeer overdre
ven voorstelling van zaken heeft ge
geven.
aan Euro-
Inheemschen en Chineezen
op gelijke wijze zal ge-
Een stem uit den handel.
De heer H. Giel, president van de
Factorij der Ned. Handel Mij., juicht
de plannen ten zeerste toe. Hij be
treurt het slechts, dat zij zoo laat zijn
gekomen. Ten aanzien van de finan-
cieele consequenties vermoedt de heer
Giel, dat Nederland het grootste deel
van de lasten zal dragen.
Bruyne, te Sassenheim.
Geref. Gemeenten.
Bedankt voor Vlaardingen ds. J. v. d.
Onze taak.
Ons land, dat door zijn belangrijk
overzeesch gebied de verantwoordelijk
heid te dragen heeft voor een aandeel
in dit proces, zou deze taak op verschil
lende wijzen kunnen volbrengen. Naar
het inzicht van den minister moeten
wij reeds pogen, van de in het Oosten
aangetroffen cultuur te behouden, wat
schoon en eerbiedwaardig is; en dit zal
slechts mogelijk zijn door een omzich
tig beleid, dat er op gericht is de vor
men en waarden, welke wij daar moe
ten brengen, harmonisch te doen sa
mengroeien met het eigene van de In
dische volkeren. Een aldus gericht
beleid kan niet, als het in de vorige
alinea bedoelde, met zeer groote spron
gen voorwaarts snellen.
Als deze gunstig zullen zijn verloo-
pen, is het de bedoeling het prototype
in Nederlandsch-Indië verder te be
proeven, waarna omtrent de aanschaf
fing van een serie der toestellen een
beslissing zal worden genomen.
Oud-gepensionneerden.
De in het voorloopig verslag van ver
schillende zijden tot uiting komende
vraag, of stijging van de kosten van
levensonderhoud der Regeering aanlei
ding kan geven een toeslag te ver-
leenen op de pensioenen van de Oud
indische militairen, meent de minister
ontkennend te moeten beantwoorden.
De Indo-Europeanen.
De leider van de fractie in den
Volksraad van het I.E.V., mr. P. A.
Blaauw, verklaarde: Wij wenschen een
zeemacht en een landmacht, welke ons
in staat stellen ons zoo goed mogelijk
te beschermen tegen een mogelijke
agressie, doch laten deskundigen vrij
om te bepalen welk materieel daarvoor
moet worden gekozen. Natuurlijk kost
een goede, parate weermacht veel geld,
doch waar de neutraliteit veel kost,
zal de oorlog nog meer kosten. Dit
mag overigens geen vrijbrief zijn aan
deskundigen om onbeperkte eischen te
stellen.
SEMARANG, 10 Februari. (Aneta.)
Het zevende Windoefeest van den
Mangkoenegoro, op 14 Maart a.s., zal
worden geopend met een défilé, ge
volgd door een marsch door de stad,
met aan het hoofd de troepen van den
Mangkoenegoro. Des avond wordt een
Gala-bal gegeven in de Astana, waar
voor de gouverneurs der Vorstenlan
den en de Zelfbestuurders zullen wor
den uitgenoodigd.
In kringen om den Mangkoenegoro
houdt men rekening met het feit, dat
de Sultan van Djokjakarta dan zal zijn
geïnstalleerd, zoodat dan ook de Sultan
op dit feest aanwezig zal zijn.
Een belangrijke uitbreiding van het
binnenlandsch luchtnet in Indië is in
den loop van dit jaar te verwachten.
De verzorging van luchtlijnen binnen
Nederlandsch-Indië of van luchtlijnen,
welke Indië met het buitenland ver
binden, is zeker niet zonder meer als
een imperiale aangelegenheid aan te
merken, hoewel met name bij laatst
bedoelde lijnen belangen betrokken
kunnen zijn, welke boven haar plaat
selijke beteekenis uitgaan.
Zoo wettigt de behoefte van het ver
keer tusschen Indië en Australië, waar
in ook reeds door de buitenlandsche
luchtvaart wordt voorzien, op zich zelf
niet een verhooging van de frequentie
van den wekelijkschen Knilm-dienst
op Australië. Opvoering van die fre
quentie zou op de bedrijfsuitkomsten
per vlucht evenwel van gunstigen in
vloed zijn, ook wijl daardoor de lijn in
beteekenis zou winnen als verlengstuk
resp. toevoerlijn van de in normale
omstandigheden, drie maal per week
bevlogen K.L.M-lijn AmsterdamBa
tavia. De te dien einde beoogde ge
meenschappelijke exploitatie van de
beide Nederlandsche maatschappijen
(onder de directie van de Knilm) zou
voor beide belangrijk voordeel hebben
en zij zou daarnaast de internationale
positie van de K.L.M. als exploitante
van wereldlijnen ten goede komen. Dit
laatste doel zou uiteraard niet worden
bereikt, indien de K.L.M. zich zou be
palen tot aanvaarding van een groot
deel der op deze verbinding geleden
belangrijke verliezen, maar zelve van
deelneming aan de exploitatie zou
blijven uitgesloten.
Een katholieke stem.
De heer P. Kerstens, voorzitter van
de I.K.P. en leider van de fractie daar
van in den Volksraad, meent, dat de
Nederlandsche regeering het beste
koos. De Nederlandsche volksvertegen
woordiging zal z.i. met groote meer
derheid met het voorstel accoord gaan.
Intusschen verandert door dit plan onze
positie essentieel, en wij worden een
positieve factor in de internationale
politiek en de strategische situatie.
SEMARANG, 10 Februari. (Aneta.)
Het havenbedrijf te Semarang boekte
over 1939 een voordeelig saldo van
10.028, hetgeen in tientallen jaren niet
is voorgekomen.
Hoewel de uitbreiding pn modernisee-
ring van het leger zich in een verge
vorderd stadium bevinden, is het, niet
in de laatste plaats in verband met de
moeilijkheden inzake leveranties als
gevolg van den internationaal-politie-
ken toestand, niet mogelijk te zeggen,
wanneer deze reorganisatie geheel zal
zijn voltooid.
Het is den minister voorshands niet
mogelijk op te geven, welk bedrag on
geveer met de geheele legerorganisatie
zal zijn gemoeid.
De minister handhaaft onverkort zijn
reeds vroeger bekend gestelde mee-
ning, dat de opleiding van de toekom
stige officieren van het koninklijk Ne-
derlandsch-lndisch leger uitsluitend in
Nederland dient te geschieden.
V
De mogelijkheid om kinderen van
Joodsche vluchtelingen in Ned.-lndië
toe te laten, indien kan worden aange
toond, dat zij bij particulieren kunnen
worden opgenomen, staat in de eerste
plaats ter beoordeeling van de betrok
ken Indische immigratie-autoriteiten.
De minister is niettemin bereid, de des
betreffende vraag onder de aandacht
van de Indische Regeering te brengen.
Regeeruigslatiuig voor Nederland.
BATAVIA, 10 Februari (Aneta). De
„Simaloer” van de Stoomvaart-Maat-
schappij „Nederland”, loopt in de eer
ste dagen van Maart te Tjilitjap bin
nen voor het innemen van een Regee-
ringslading voor Nederland. Dit is de
eerste maal sedert eenige weken, dat
Tjilatjap zal worden aangedaan door
voor Nederland bestemde koopvaar
ders.
Uitbreiding personeel Econ. Zaken «n
van den belastingdienst.
BATAVIA, 12 Februari. (Aneta.) De
Volksraad ontving een aanvullende be
grooting voor het departement van Eco
nomische Zaken voor het dienstjaar
1940. Hierbij wordt 16.756 aange
vraagd voor uitbreiding van personeel
in verband met de samenwerking met
het op te richten Instituut voor Neder
landsche economische belangen over zee.
Voorts wordt een bedrag van 5718
aangevraagd voor versterking van het
personeel in verband met de uitbrei
ding van de nijverheidsstatistiek.
Bij den Volksraad werd verder nog in
gediend een aanvullende begrooting
voor het departement van Financiën
voor 't dienstjaar 1940, waarbij 26.350
wordt aangevraagd voor tijdelijke uit
breiding van het personeel bij den be
lastingdienst, in verband met de invoe
ring van de O.W.-belasting.
Berg te Krabbendijke.
Oud-Geref. Gemeenten.
Aangenomen naar Colijnsplaat ds. F.
Kraayeveld te Sliedrecht.
EXAMENS
R. K Univereiteit
Doet ex. Germaansche taal- en letter
kunde (Duitsch) de heer N. T. J. P. Mini*)
cand. ex. rechtswetenschap mej H. J. M.
Koopman» en de heer J. H. C. M. van
Gooi.
Doctoraal examen klassieke letteren
mej. W. J. Schroeder candidaatsex «men
rechtswetenschap de heer «I. <1. M. witlos.
Omtrent de tot dusver inzake de
winning van olie verkregen resultaten
kan worden medegedeeld, dat op een
structuur in den Vogelkop enkele bo
ringen de aanwezigheid van olie hebben
aangetoond. Dit geeft wel hoop op toe
komstige productie, doch is nog onvol
doende om een loonende exploitatie
binnen afzienbaren tijd te doen ver
wachten.
Aan het einde van zijn beschouwin
gen gekomen over de staatkundige her
vormingen, welke van zekere zijde zijn
bepleit, schrijft de minister van Kolo
niën in zijn memorie van antwoord aan
de Tweede Kamer over de Indische
begrooting voor 1940 nog
Wijl de minister in dezen tijd de
mogelijkheid niet aanwezig ziet, prin-
cipieele veranderingen aan te brengen
in de staatkundige positie van Neder-
landsch-Indië in het Koninkrijk en in
de plaats van den Volksraad in de In
dische Staatsinstellingen, is er naar
zijn meening geen goede reden een
commissoriaal onderzoek naar dit pro
bleem te doen instellen. Het ware on-
gewenscht, daardoor aan zekere ver
wachtingen voet te geven, terwijl men
in gemoede overtuigd is, dat in die
richting nog geen beslissende stappen
ondernomen kunnen worden.
INDIE WORDT EEN POSITIEVE FAC
TOR IN DE INTERNATIONALE
BATAVIA, 12 Februari. (Aneta.)
Het „Nieuws van den Dag van Ned.-
lndië” interviewde eenige bekende
figuren in Nederlandsch-Indië naar
aanleiding van de versterking van de
vloot met slagkruisers.
Ned. Herv. Kerk.
Bedankt voor ter Aar ds. J. K. Cirkel te
Leerbroek.
Geref. Kerken.
Benoemd tot hulppred. te Tjuchem-Meed-<
huizen de heer J. <1. Ritiema, theol stud,
te Ten Boer
Universiteit te Utrecht.
Semi-arts ex.: F. E. E. Oostvogel, J. A.
Voogt artsex. <1. O. E. van Blommeatein,
mej M. E. Kortenoover, mej. C. W. C. Mid
delhoven; theor tandheelkunde ex. Ie
ged. J. E. F. Huddleston Slater, J. w.
Scherpbier; idem 2e ged. R. G. E. Njioi
tandarts ex. J. Frijling, TJ. T. TJoa; doet
ex. klass. letteren mej W. A. C. Oamsté.
Chr. Geref. Kerk.
Aangenomen naar Deventer d*. I. de
Het economisch contact.
BATAVIA, 10 Februari. (Aneta.)
Aneta verneemt ten aanzien van het
verder noodzakelijk geacht intensiever
contact tusschen de departementen van
Economische Zaken in Nederlandsch-
Indië en in Nederland, dat, hoewel
uiteraard in dezen gespannen tijd de
zending van drie hoofdambtenaren uit
Indië niet mogelijk is, toch voor en
na afgevaardigden van wederzijdsche
richting contact zullen houden.
De directeur E. Z. naar Holland?
Hierbij kan worden aangeteekend,
dat de mogelijkheid bestaat, dat in de
tweede helft van dit jaar de directeur
van Economische Zaken, de heer van
Mook, zelf naar Nederland vertrekt.
Dit moet echter eveneens van de ver
dere ontwikkling van de situatie afhan
kelijk blijven.
Jostitieele aangelegenheden
Den leden, die niet ontkenden, dat
inzake de bekende zedenmisdrijven een
sterk ingrijpen noodig was, maar niet
temin de vraag stelden, of daarbij niet
met meer beleid te werk had kunnen
zijn gegaan, voert de minister tegemoet,
dat de aan den dag gekomen misstan
den nu eenmaal vereischten, dat het
kwaad in den wortel werd aangetast,
zonder aanzien des persoons.
Den minister zijn geen feitelijke ge
gevens bekend, welke aanleiding kun
nen geven tot een veronderstelling, als
zou de justitie ten aanzien van Euro-
peesche verdachten in deze zaken een
mildere gedragslijn hebben aangeno
men dan tegenover niet-Europeesche
verdachten.
Tot opheffing van het interneerings-
kamp in Boven-Digoel en het verleenen
van amnestie aan alle politieke ballin
gen kan niet worden overgegaan. Wel
heeft geleidelijke opheffing plaats van
intemeeringen van daarvoor in aanmer-
hing komende personen.
Tegenover de leden, die met leed
wezen hadden kennis genomen van de
verhooging der uitgaven voor het
Binnenlandsch Bestuur, gaven zeer
vele anderen uiting aan de door die
verhooging bij hen gewekte voldoening.
De minister gevoelt zich het meest
verwant aan de beschouwingen van de
leden, die betoogden, dat ook onder het
tegenwoordige staatkundige stelsel de
taak van het Binnenlandsch Bestuur
zeer omvangrijk is.
De op de begrooting voor 1940 uitge
trokken bedragen voor uitbreiding van
het bestuurspersoneel zijn zeker niet
van dien aard, dat daaruit zou mogen
worden geconcludeerd, dat allerminst
een ernstige wil tot inkrimping van
het centrale apparaat zou aanwezig
zijn. De minister zet uiteen, dat eenige
inkrimping heeft plaats gehad, welke
slechts mogelijk is geweest, doordat
eenerzijds een belangrijk gedeelte van
de taak is toevertrouwd aan de zorg
van autonome gemeenschappen, ander
zijds in zeer groote mate taak en ver
antwoordelijkheid werden opgedragen
aan het Inheemsche bestuurscorps.
De minister zet uiteen, dat de In
dische ondernemingen niet nalatig
zijn geweest in haar moreele ver
plichtingen ten aanzien van de in
haar dienst zijnde arbeiders, zoodat
geen aanleiding bestaat voor het
nemen van Regeeringsmaatregelen
ie dezer zake.
NIEUWE BRUG OP LOMBOK.
AMPENAN, 10 Februari (Aneta). In
den Westmoesson ontwijken, in ver
band met het zware weder, schepen
de reede van Ampenan en stoomen
door naar de noodhaven Labo Antring,
circa 20 kun. van Ampenan gelegen,
voor het inladen van vee en het de-
barkeeren van passagiers. Een inge
zakte brug in het verkeer tusschen de
noodhaven en de stad, is sedert jaren
voor voertuigen gesloten. Thans is de
nieuwe brug gereedgekomen. Men
wacht op de komst van den Gouver
neur van de Groote Oost voor de
plechtige opening van deze brug.
Kinderen van Joodsche vluch
telingen.
Steunverleening
loosen.
Terzake van de steunverleening aan
en tewerkstelling van werkloozen zijn
medio 1939 nieuwe richtlijnen vastge
steld, waarbij als beginsel is aangeno
men dat steunverleening
peanen, Inheemschen en
voortaan
schieden.
De mijnbouwmaatschappij „Neder-
landsch Nieuw-Guinea” heeft verschil
lende verkennings-expedities voor het
opsporen van mineralen uitgezonden,
ter bevordering van welker werkzaam
heden ook van vliegtuigen gebruik is
gemaakt. Door het uitblijven van eenig
resultaat heeft zij evenwel deze kost
bare exploratie moeten staken.
De Nederlandsche Maatschappij voor
Nieuw-Guinea heeft op belangrijke
schaal exploraties doen instellen, maar
voor den landbouw, voor houtaankap
en voor bosch-exploitatie in aanmer
king komende terreinen. Op uitgestrek
te terreinen in de onderafdeeling „Hol-
landia” werden aan de maatschappij
vergunningen tot land-exploratie ver
leend.
De cultures.
De voorzitter van het Algemeen
Landbouwsyndicaat, dr. ir. F. Kramer,
meent dat men slechts op de uitingen
in de dagbladen behoeft te wijzen om
aan te toonen, dat er wel niemand zal
zijn, die de plannen tot verhooging van
de Indische defensie niet zal toe jui
chen. Of dat door slagkruisers moet
geschieden, daarover laat ik mij liever
niet uit, daar dit een kwestie is van
deskundigen, aldus dr. Kramer.
VRIJGESPROKEN.
BATAVIA, 10 Februari. (Aneta.) De
Raad van Justitie sprak een onder-
administrateur van een cultuuronder-
neming vrij, die beschuldigd was van
het plegen van een zededelict
Zooals reeds werd geseind, requi-
reerde de officier van Justitie eveneens
vrijspraak.
Aan de verdere openlegging van
Nieuw-Guinea wordt van verschillende
L zijden krachtig gewerkt Door de ambte
naren van het Binnenlandsche bestuur
zijn en worden verschillende belangrijke
exploratie-tochten gemaakt. De ge
leidelijke uitbreiding van het daad
werkelijk bestuursgezag heeft geleid
tot de vestiging van een bestuurspost
aan de Wisselmeren. Bij de monding
van de Ransiki-rivier, aan de Geelvink-
baai, is door de gouvernementsland-
bouwbedrijven een landbouwonderne
ming gesticht op een terrein ter grootte
van ongeveer 1000 h.a., waarvan ver
wacht wordt, dat zij zoowel als proef
bedrijf als ter stimuleering van den
particulieren ondernemingsgeest goede
diensten zal kunnen bewijzen.
De Ned. Nieuw-Guinea-Petroleum-
Maatschappij heeft de op zeer groote
schaal ondernomen luchtkaarteering ge
heel voltooid. Verwacht wordt, dat het
uitwerken van de daarbij verkregen ge
gevens en het brengen daarvan op de
finitieve kaarten in het tweede halfjaar
1940 gereed zal komen. Alle gegevens
en kaarten worden door deze maat
schappij ter beschikking van gouverne-
ments-instanties gesteld. Met het geo
logisch en geophysisch onderzoek, dat,
in verband met de terreingesteldheid,
bijzondere moeilijkheden opleverde, zijn
eveneens belangrijke vorderingen ge
maakt.
Uit de Inheemsche wereld.
De heer Soetardjo, voorzitter van
den P.P.B.B. en leider van de fractie
daarvan in den Volksraad, vindt het
besluit van de Nederlandsche regee
ring natuurlijk toe te juichen. Hij
blijft echter van meening, dat alle de-
fensie-voorstellen een halve maatregel
zullen blijven, zoolang de autochthone
bevolking niet wordt ingeschakeld.
Nauwlettend toezicht op de
N.S.B.
