STADSNIEUWS
KUNST EN LETTEREN
TTAAGSCHE COURANT VAN MAANDAG 12 FEBRUARI 1940. ZESDE BLAD, PAGINA 2.
joachim röntgen
o
CONCERTGEBOUWORKEST
Solist: Pablo Casals
NATIONAAL JONGEREN VERBOND
o
GEMEENTERAAD
het Gemeentemuseum
in
Aan den vleugel: Yolande de
Manziarly
DINER TER EERE VAN
Ir. DAMME
TENTOONSTELLING
GERARD HORDIJK
KURT KLUGE LEEST VOOR
„NEDERLAND-DUITSCHLAND”
LITERAIRE MATINEE IN DEN
KONINKLIJKEN SCHOUWBURG
Gids voor concerten, Opera en
Danskunst.
GALA-DANSAVOND
ANTONIA COBOS
1
TENTOONSTELLING VAN WERKEN
VAN THEO GOEDVRIEND.
ONTSPANNING VOOR MILITAIREN
DE TREILVISSCHERIJ
„Muziekavond”
'i-
I
Overzicht voor deze week.
Gerard HordijkMarian.
AGENDA
op
de Gemeentelijke
van
SCHEEP V A ARTBERICHTEN.
Stoomvaart Mij. Nederland.
KUNSTZAAL 'T CENTER.
KUNSTHANDEL MARTINUS
LIERNUR.
Maandag 12 Februari in het Ge-
i bouw onder de auspiciën
l Instituut voor Arbeidersc
reet.I
Jhbemiddelde talenten gelegenheid
De derde Schol en-avond.
Zaterdagavond j.l. organiseerde de
Scholendienst van de Afd. den Haag
van het Nationaal Jongeren Verbond de
derde van zijn serie bijeenkomsten in
het kader van de actie voor een „Vast
beraden Nederland”.
Mej. J. W. Mulder, conservatrice van
het Oranje Nassau-museum, sprak over
„De Nederlanders onder Napoleon, en
de bevrijding van ons volk”. In een
vlotte causerie gaf spreekster een beeld
van de omstandigheden, die aan het Ko
ninkrijk Holland en de inlijving bij het
Fransche Keizerrijk gepaard gingen, om
dan over te gaan tot een uitvoeriger be
handeling van den Franschen tijd hier
te lande. Daar de meeste schoolboeken
over deze periode een sterk gekleurd
beeld geven, natuurlijk ten nadeele van
de Franschen, was het voor de vele jon
geren buitengewoon belangwekkend, in
Oen objectieve beschouwing ook eens de
goede kanten van het Fransche regiem
naar voren gebracht te zien.
Met de vertooning van een aantal lan
taarnplaatjes van de bekendste perso
nen en gebeurtenissen uit het besproken
tijdvak werd deze geslaagde avond be
sloten.
welke dit stuk vordert. Men was weer
sterk onder den indruk van het persoon-
lijk-artistieke spel. En van tooverachtig-
subtiele klanktinten deed een als extra
gespeelde compositie voor cel-alléén ten
slotte nog eens in het bijzonder genietep.
Het was de Sarabande uit Bach’s Derde
Suite in C-moll. Het klonk wel heel im
materieel wel heel geheimzinnig stil en
zacht en als een sprookje. Sommigen zul
len misschien zeggen, dit is niet de echte,
maar een gekunstelde Bach. Maar wie kan
met stelligheid weten wat Bach gewild
heeft en wat hij van zulk een vertolking
gezegd zou hebben. Vragen wij slechts,
naar wat wij hoorden. Ja, zij was zeld
zaam mooi, deze mijmering in klank, on
werkelijk als een droom en even onweer
staanbaar bindend.
Tot besluit van den avond het vierde
deel Smetana’s Mijn Vaderland „Uit Bo-
hemen’s bosschen en velden”. Het is geen
diep treffend maar een beminnelijke com
positie, vol vleiende, fleurige melodieën,
aangenaam kleurig geïnstrumenteerd en
van natuurlijk poëtische stemming. Het
stuk werd smaakvol en levendig voorge
dragen en is met welgevallen aangehoord,
zooals de warme bijval bewees.
Een succes voor van Beinum en het or
kest, gelijk ook hun andere prestaties op
.dezen avond.
H.M. DE KONINGIN BESCHERM
VROUWE VOORZIENINGSFONDS-
VOOR KUNSTENAARS.
Naar wij vernemen, heeft H.M. de Ko
ningin het Beschermvrouwschap aanvaard
van de stichting Voorzieningsfonds voor
Kunstenaars, welk fonds door den minis
ter van Sociale Zaken als vertegenwoordi
ger van den Staat der Nederlanden is in
gesteld bij de stichtingsbrief van 26 Nov.
1935.
CORRIE HARTONG.
Op 28 dezer zal in den Koninklijken
Schouwburg een dansavond worden ge
geven door Corrie Hartong en haar dans
groep. Uitgevoerd zullen worden solo- en
groepdansen naar muziek van Ljadow.
Respighi. Rossini e.a. De begeleiding is
in handen van Gert v. d. Steen.
i van hel
Arbeidersontwikke-
t onder
leiding en met mondelinge toelich
ting van Frits Schuurman werken
van Beethoven, Grieg en Richard
Strauss zal uitvoeren.
In verband met zijn a.s. vertrek naar
Zuid-Afrika, houdt Theo Goedvriend een
overzichtstentoonstelling van zijn schilder
werk te zijnen huir^, Backershagenlaan
22, Wassenaar. De opening had Zaterdag
j.l. plaats, waarbij het woord werd gevoerd
door Drs. F. P. Huygens, leeraar aan Rijn
lands Lyceum. Spreker wees op het vele
en belangrijke werk, door Goedvriend
tijdens zijn vorig verblijf in Zuid-Afrika
verricht, daarbij de hoop uitsprekend, dat
zijn kort oponthoud hier te lande, gedu
rende hetwelk hij Zuid-Afrika’s eigen
sfeer feitelijk nóg beter heeft leeren aan
voelen, hem in staat moge stellen zijn
kunst tot een nóg hooger plan op te voe
ren, dan reeds het geval is. Hij wenschte
den kunstenaar en diens vrouw namens
vrienden en vereerders een goede reis en
veel succes.
De tentoonstelling blijft geopend tot 26
Februari a.s.
BELANGRIJKE VEILING IN
KOPENHAGEN.
Binnenkort zal te Kopenhagen een pu
blieke veiling gehouden worden van
eigenhandig geschreven boeken en werk
van bekende Scandinavische schrijvers,
artisten componisten, beeldhouwers en
musici. Hieronder bevindt zich werk van
Edouard Grieg, Knut Hamsun, August
Strintberg en He. Andersen.
Zaterdagavond j.l. was de bovenzaal
van Pension „Du Nord”, Keizerstraat
29, Scheveningen, weer geheel bezet met
militairen, gasten van Loge Nieuw
Leven 93 der Internationale Orde van
Goede Tempelieren.
De vaste medewerker, dienstplichtige
Knijn, pianist-accordeonist was weer in
actie, de heer B. L. H. van Maastrigt
uit Rotterdam, bracht het „Lied van
Johanna”, verduidelijkt met rolprenten,
welk nummer buitengewoon in den
smaak viel. Na de pauze werden twee
films afgedraaid.
Het hierbij afgebeelde kinderportret
het dochtertje van den schilder neemt
temidden van het andere werk van
Gerard Hordijk wel een bijzondere plaats
in. Het is met blijkbare liefde en teeder-
heid geschilderd, met concentratie op het
jeugdig-menschelijke. met een streven
naar harmonische vervloeiing van kleur in
toon, bij een zacht-stralend licht. Er is
iets naar binnen-gekeerds in dit eenvou
dige sympathieke kinderportret, waardoor
het zich onderscheidt van de figuurstuk
ken, b.v. het groote figuur in landschap
(5), dat met de decoratieve plooien van de
ouderwetsche blauwe japon slechts uiter
lijkheid bedoelt en geeft. Op aanmerkelijk
hooger plan staat Intérieur (7) met figuur,
waar de kleurtegenstellingen door het
bindend licht op gelukkige wijze tot har
monie zijn gebracht. Minder belangrijk
is het wat onrustige Atelier (7met
figuur), al vertoont ook dit gedurfde en
bijzondere kleurkwaliteiten. Minder ge
slaagd dunkt ons het rammelende interieur
10 (Paschen) Zeer verdienstelijk is het
liggend naakt (4), zoowel van vormgeving
als kleur, verder doorgevoerd dan de
naaktfiguur no. 9.
Hordijk is een veelzijdig schilder, bij
wien de Fransche invloed onmiskenbaar
is, maar hij verloochent zijn Nederland-
schen aard niet. b.v. in de breed geschil
derde. tonige en stemmige Amsterdam-
sche stadsgezichten 12 en 16 (resp. Heeren-
gracht en Keizersgracht in sneeuw) en in
de twee meer gedetailleerde sneeuwgezich-
t< van de Vlissingsche haven. Tusschen
zulk werk en het „balspel” (13) met de
blijkbaar om het rhythme gestileerde figu
ren, is een hééle afstand Opmerkelijk is
ook het verschil in schildering, kleur en
licht tusschen de Hollandsche stadsgezich
ten en de kerk te Chambord (2).
No. 17 (Circus) met het mooie groote
witte paard vormt als het ware een over-
gang naar de serie circus-krijtteekeningen
en gouaches, met voortreffelijk geteekende
circus-paarden in dressuur-actie. Een knap
werk is ook de penseelteekemng Spaan-
sche dans (27). Ook onder de andere goua
ches zijn interessante proeven in verschil
lende richting.
Dinsdag 13 Februari in den Ko
ninklijken Schouwburg een Mozart-
avond door de daartoe bij uitstek
bevoegde pianiste Lili Kraus en een
orkest onder Bertus van Lier.
In Diligentia een uitvoering door
den fluitist Wolfgang Kander.
In het Gebouw wordt een voorstel
ling gegeven door den vermaarden
danser Harald Kreutzberg.
Woensdag 14 Februari vindt in het
Gebouw het zesde Volksconcert
plaats door het Residentie-orkest
onder Schuurman. De pianist Alan-
nah Delias zal het A-moll concert
van Schumann voordragen. In
Diligentia een Sonatenavond door
de pianiste Clara Haskil en den
violist Joachim Röntgen. In het
Gemeentemuseum zullen de so-
praanzangeres Rie de Geus en de
pianiste Anny de Ridder zich doen
hooren
In de kunstzaal ‘t Center Torenstraai
140, zal tot en met 24 Februari een ten
toonstelling worden gehouden ian schil
derijen. beeldhouwwerk en teekeninge:
van verschillende leden van de Nederland
sche Vereeniging Arti et Industriae.
INBRAAK IN CAFÉ.
Door openschuiving van een raam
heeft men zich in den nacht van Zater
dag op Zondag toegang verschaft tot
een café aan de Schenkkade. Weggeno
men werden een sigaretten automaat,
inhoudende 15 en 7 doosjes siga
retten..
Op het ijs van de Schenk werd gister
ochtend de automaat teruggevonden.
Er bevonden zich nog slechts 10 dub
beltjes in.
Donderdag 15 Februari in Diligentia
wederom een Sonatenavond en wel
door de pianiste Alice Heksch en
den violist Nap de Klijn. Als novi
teit staat een compositie van Fel-
derhof op het programma.
Vrijdag 16 Februari in het Gebouw
een Galaconcert voor O. en O. door
het Residentie-orkest onder Schuur
man met belangelooze medewer
king van den violist Carl Flesch,
die het Brahmsconcert zal voor
dragen.
Zaterdag 17 Februari in het Ge
bouw Le Martyre de Saint Sé
bastien” van Debussy en „Daphnis
et Chloe van Ravel, door het Am-
sterdamsche orkest onder Ernest
Ansermet en verschillende mede
werkenden. Een interessante avond.
Op Woensdag 14 Februari a.s. zal in het
Gemeentemuseum te ’s-Gravenhage de 31e
„Muziek-avond” worden gehouden. Zooals
men w£et, hebben deze avonden ten doel,
jonge
te geven, zich in het openbaar te laten
hooren Ditmaal zullen mej. Rie de Geus,
sopraanzangeres alhier en mej. Anny de
Ridder, pianiste te Amsterdam musiceeren
De heer Hans Schouwman heeft de piano
begeleiding op zich genomen. Rie de Geus
is oud-leerlinge van mevr de Vink-Ver-
sch or en mevr Noordewier-Reddingius.
Anny de Ridder, in het bezit van het
einddiploma Amsterdamsch Conservato
rium, voltooide haar studie onder leiding
van Willem Andriessen en Robert Casa-
desus.
Het programma vermeldt o.a. de Fanta
sie in D gr. terts van Joh. Seb. Bach,
Variaties in f kl. terts van Jos. Haydn
en Vaises nobles et sentimentails van
Maurice Ravel, voor pianotwee Ariettes
uit „Floridante” van G. F. Handel, liederen
van Mozart, Schubert en drie Romantische
Miniaturen van Hans Schouwman, voor
zang.
De Muziek-avond begint om 8.15 uur
en is gratis toegankelijk voor de bezoekers
van het Museum. Op de foto linksmej.
Rie de Geus, rechts mej. Anny de Ridder.
VEILING KLEYKAMP.
Op morgen zal in de Kon. Kunstzaal
Kleykamp een veiling worden gehouden
van" oude en moderne schilderijen, meube
len, Chineesche kunst, koper, Perzische
tapijten, enz.
SIERADEN RONDOM DE WERELD.
Op Donderdag 15 Februari, zal des
avonds mevrouw M. Gr. V. in Boeatan,
Kneuterdijk 18a. spreken over: „Sieraden
rondom de wereld”.
TOEGEZONDEN BOEKEN.
„Parlementaire Geschiedenis van
jaar tot jaar, 1938 1939”, door
Hans Hermans. Uitg. N.V. Paul
Brand’s Uitgeversbedrijf, Hilver
sum.
Wij beleven een tijd, waarin de gebeur -
nissen in een zoo ontzaglijk snel tempo
Voor het eerst sedert verscheidene
Weken was er hedenmorgen een treil-
logger aan den afslag te Scheveningen
en wel de Sch 132 schipper eigenaar
W. Rog.
De Sch 132 bracht niet veel visch
aan de markt en had eenige dagen niet
kunnen visschen wegens de mist. Van
de aangevoerde visch werd 438
besomd.
In zake het uitvoren van meerdere
Fchepen van Schevningen uit naar de
treilvisscherij, worden nog verschil
lende besprekingen gevoerd, in hoofd
taak betreffende de loonregeling en de
verzekeringen van de bemanningen. Of
inmiddels een overeenkomst is getrof
fen is op heden nog niet bekend, hoe
wel algemeen wordt verwacht dat bin
nenkort meerdere loggers van Scheve
ningen uit aan de treilvisscherij zullen
deelnemen.
Anton van Duinkerken over Pieter
Langendijk.
Zaterdagmiddag heeft vanwege de Volks
universiteit en het Residentie Tooneel
weer een literaire matinée plaats gevonden
in den Koninklijken Schouwburg, evenals
bij vorige gelegenheden bestond ook voor
dezen middag een levendige belangstel
ling. Anton van Duinkerken heeft, op zijn
boeiende, onderhoudende wijze verteld
over Pieter Langendijk, den blijspeldich
ter en vroolijken dramaturg, wiens leven
verre van vroolijk en in ’t geheel geen
blijspel is geweest Hij stierf in bittere
armoede, levende van het genadebrood, dat
dat de stad Haarlem hem gaf. Spr. behan
delde uitvoerig Langendijk’s leven en wer
ken. Hij schetste des schrijvers drankzuch
tige moeder en verkwistende vrouw. Wat
zijn werk betreft, dit deelde spr. in twee
perioden: die van de waan tegenover de
werkelijkheid. („Don Quichotte, „Krelis
Louwen”) en die van de waan en werke
lijkheid verweven tot het leven zelf (Xan
tippe”; ,,De Spiegel der Vaderlandsche
kooplieden”).
Het Residentie Toonec’ vertolkte enkele
fragmenten der behandelde stukken op
waarlijk voortreffelijke wijze. „Xantippe”
„Don Quichotte”, „Krelis Louwen” en „De
spiegel der Vaderlandsche kooplieden”
werden werkelijkheid en Langendijk’s
boertige en kluchtige geest verscheen op
de planken der 20ste eeuw. Joekie Broe-
delet was uitstekend als helleveeg, Bob
Oosthoek een interessante Socrates; Th.
la Chapelle blonk uit als „Don Quichotte”,
terwijl Richard Flink als vitale Krelis
Louwen werd. Een alleraardigste middag,
die merkbaar gewaardeerd werd.
In het Gebouw voor Kunsten en
Wetenschappen.
De attractie van dezen avond was Pablo
Casals, de cellist, wiens naam al voor veer
tig jaar een magischen klank had. Het is
een wellicht wat groot woord, maar toen,
is het wel één cellist sindsdien gelukt om
door zijn naam een zoo bijzondere sfeer op
te roepen?, een sfeer,welke haar oorsprong
vond in de herinnering aan 's kunstenaars
spel waarvan de ban nimmer verbroken
werd en welks betoovering altijd weer een
belofte inhield en een verlangen opriep.
Het was de charme der welluidendheid,
waardoor het spel van dezen Spanjaard al
om te beginnen de zinnen streelde en
waartoe nu Haydn’s Violoncelconcert hem
terwille was en het tot een voortzetting
van Mozart’s Es-dur Symphonie in ge
noemden zin maakte. Hoe jammer, dat
Mozart geen celconcert schreef Hoe zou
Casals het gespeeld hebben Hij zou
er het geheim van den klank van hebben
geweten, gelijk het Concertgebouworkest
van de symphonie.
Mozart’s Es-dur K.V. 543 was het be
gin. Hoe wonderschoon al dadelijk, die
fluit tegen de violen en welk een werking
gaat van een enkelen dissonant uit in deze
ideale harmonie. Wat rhythmische kern
achtigheid en melodische zang is. demon
streerde na de langzame inleiding het Al
legro. Welk een weergaloos muziekinstinct
en concentratievermogen toch in dezen zoo
vrij vloeienden klankenstroom. Niet min
der bij het Andante con moto. Elke noot
heeft haar waarde. Hoe gebonden de vorm
en tevens hoe heerlijk fantasievol. Kan de
liefelijkheid zich gratievoller, serener
openbaren. Het Menuet dan een en al be-
heerschte kracht. Geen betooverender te
genstelling is dankbaar dan door het Trio
met de geniaal-charmante aanwending van
clarinet en fluit. De Finale is zoo moge
lijk nog een climax. Welk een lichtheid,
tinteling, drift en loutering Hoe oneindig
rijk al die motiefjes, deze stemmingsge-
schakeerdheid bij volmaakte éénheid. Een
juweel, dit werk. En uitmuntend gespeeld
Spraken wij voorheen bij Casals van een
voortgang op Mozart, het programma
maakte met de Symphonische Dansen van
Paul Hindemith een scherpe scheiding
Van het Mozart’sche wonder der harmonie
is hier niets te bespeuren. Het is een ver
schrompeld element in deze muziek, welke
rhythmisch, contrapunctisch en qua kleur
(instrumentatie) interessant aandoet. De
vormen, tempobewegingen in groote lijn,
doen het. Wij weten het van „Mathis der
Maler” hoe Hindemith beweging te ont
wikkelen, te stuwen weet. Hij is een be
langwekkend talent en verschijnsel, nu al
weer in deze Dansen, welke zóó geschre
ven werden omdat de componist ze zoo
„moest” schrijven.
Zij zijn de noodzakelijke uiting van des
componisten innerlijke wording of verwor
ding, zooals sommigen meenen. Maar dat
zal de tijd moeten leeren. In haar genre
lijken ons deze Dansen voortreffelijk ge
slaagd en een van Hindemith’s beste wer
ken. Wij hebben haar gehoord in een ge
spannen, boeiende weergave, al is de wer
king van Hindemith’s muziek door haar
aanwending als illustratief element (in de
opera of pantomime) toch wel het meest
gebaat.
Na de pauze dan Pablo Casals met
Haydn’s D-dur Concert. Het was in het
eerste Alegro alweer die verfijnde, edel-
zoete, gelouterde toon, welke nog steeds
zijn bijzondere bekoring uitoefent, evenals
de delicate lichtheid der geheele speel
wijze. Aan intonatie en techniek merkt
men soms den invloed der jaren, al be
lemmert dit het essentieele niet, in schoone
waarneembaarheid tot ons te komen Al
lerinnigst werd het Adagio „gezongen”
terwijl de Finale gespeeld werd met de
luchtigheid, geest en fijne kleurigheid.
Een avond van fijnen en zinvollen
humor.
Dr. G. Schuon, voorzitter van de Duit-
sche kolonie hier ter stede, zeide Zater
dagavond in zijn korte inleiding namens
die kolonie en namens „Nederland-
Duitschland”, niet te veel, toen hij de
stampvolle zaal in het gebouw van het
schilderkundig genootschap „Pulchri
Studio” mededeelde, dat de naam van
Kurt Kluge in de moderne Duitsche letter
kunde een begrip is geworden en dat
men den spreker in Nederland hartelijk
welkom heette.
Wij kenden professor Kurt Kluge reeds
als een plastisch kunstenaar van groote
vermaardheid; zijn naam als beeldhouwer
is reeds lang tot de lage landen aan de
Noordzee doorgedrongen, maar gister
avond hebben wij hem in twee andere
kwaliteiten leeren kennen: als schrijver
van talent en als een boeiend verteller,
die zijn werk meesleepend en met virtuoos
raffinement weet voor te dragen.
De Thüringer’s zijn altijd voortreffe
lijke vertellers geweest, Kluge’s werk
bezit die fijne schakeering vol typeerende
details en belangrijke nuance’s, welke
zich leenen tot het suggereeren van een
„achtergrond”; vaak duidt hij in zijn
werk, slechts door een oogenschijnlijke
kleinigheid, den dieperen zin aan. Een
stijl, welke getuigt van eruditie, geest en
artistieke voornaamheid. Het werd een
goede avond van fijnen en zinvollen hu
mor. licht voorgedragen, zonder èl te zeer
op het effect werkende accenten. Een
humor, waarom men niet luidkeels
schaterlacht, maar die men met een glim
lach moet savoureeren. Vooral de inzet:
het schilders-atelier en het slot: waar de
hoofdpersoon zijn plaats tusschen de ster
ren krijgt, maakten naar onzen persoon
lijken smaak en overtuiging een leven-
dig»n indruk.
De Duitsche gezant, Z.Exc. Graaf von
Zech von Burkersroda, bevond zich onder
de toehoorders, die den schrijver hartelijk
en warm toejuichten.
Men bleef na afloop nog eenigen tijd
bijeen in een zeer geanimeerd samenzijn.
Een compagnie gelegerd hier ter stede,
heeft Vrijdag j.l. feest gevierd, een O.
en O.-avond met bijzondere karakter.
De luitenant is n.l. jarig geweest en
dat was voor de geheele compagnie
reden om uiting te geven aan gevoelens
van sympathie, waarbij de goede geest
en het saamhoorigheidsgevoel, welke in
deze compagnie heerschen, naar buiten
bleken.
Man voor man wilde zijn deel geven
om met een symbolisch cadeau voor
den dag te komen.
Alle manschappen stortten nu een
kleine gift en van deze muntstukken
werd zuilsgewijze op marmeren voet
stuk een bureaulamp opgebouwd, be
kroond door een schild met de regi-
mentskleuren.
Dit kunstwerk werd den luitenant op
den feestavond door de compagnie in
spreekkoor aangeboden, hetgeen door
hem gaarne werd geaccepteerd.
Aan den feestavond werd belange
looze medewerking verleend door de
cabaretière Co Soeters, den humorist
Rien Stoll, den xylophonist Joop Schip
pers, den heer J. v d. Ham en zijn en
semble en door het muziekgezelschap
Grauw alhier.
Het was een avond vol stemming en
opgewektheid, welke nog lang in de her
innering van allen zal blijven voort
leven.
van de Gemeenteraadsvergadering
Maandag 19 Februari a.s., te half 2.
Benoeming van
een tijdelijk leeraar in de natuur
kunde aan de zeevaartschool te Scheve
ningen
een directeur
Arbeidsbeurs.
Beraadslaging over
1. het voorstel tot het verleenen van
een aanvullend subsidie over het jaar
1940 aan de Vereeniging tot bevordering
van het Vreemdelingenverkeer ,,’s-Graven-
hage”
2. het voorstel tot aankoop c.q. ont
eigening van perceelen ten behoeve van
de verbreeding van een gedeelte van den
Haagweg (L.);
3. het voorstel tot het treffen van
voorzieningen aan het bestedelingenhuis
Westeinde 58
4. het voorstel tot vaststelling van uit-
keeringen, bedoeld in art. 104, le lid, der
Lager-onderwijswet 1920 (wegens bezoek
van een bijzondere school buiten de woon-
gemeente), ten behoeve van verschillende
gemeenten
5 het voorstel tot verdaging van de
beslissing omtrent wijziging van de ver-
ordening-van Stolkpark
6. het voorstel tot het toekennen van
subsidie voor het jaar 1940 aan eenige
instellingen van weldadigheid en tot ver
huring van het tot kinderbewaarplaats
bestemde gedeelte van het bewaarschool-
gebouw aan de Pluvierstraat en de Tho-
lenschestraat aan de vereeniging „Juliana-
kinderbewaarplaats” te Scheveningen;
7.het voorstel tot verhuring van
grond aan de Daal-en-Bergschelaan, de
Sportlaan en den Evert-Wijtemaweg aan
de Nieuwe ’s-Gravenhaagsche IJsver-
eeniging.
Aangeboden door den directeur der
Deensche Post en Telegrafie.
Aan een diner, dat Zaterdagavond
f.1. in Hotel des Indes door den direc
teur der Deensche Post en Telegrafie,
<ien heer Mondrup, aan zijn Neder-
pandschen collega, dr. ir. M. H. Dam-
Rne, werd aangeboden, hebben o.a.
Bangezeten: de Deensche gezant hier
Se lande, de heer Monrad Hansen, de
fceer Crommelin, secretaris van het
Eof van Arbitrage, de directeur-ad-
Junct van de Deensche Post en Tele
grafie, de heer Gredsted en enkele
hoofdambtenaren der P.T.T. onder wie
de heeren ir. H. J. Boetje en H. C.
Felser.
Joachim Röntgen (viool) die met Clara
Haskil op Woensdag 14 Februari a.s. in
Diligentia een sonatenavond zal geven.
I ling het Residentie-orkest dat
J av* «ma* -3 1 I
J. P. Coen (thuisreis) 10 te Amsterdam.
HollandAmerika Lijn.
Volendam 10 v. Rotterdam naar N. York
JavaNew York Lijn.
Poelau Tello 10 v. N. York te Batavia.
Opgaven van Ruys en Co.
Kota Gede 10 van Kaapstad.
JavaPacific Lijn.
Bloemfontein 10 van Bombay.
Rotterdamsche Lloyd.
Dempo, van Genua n. Bat., H v. P. Said
Opgaven Ruys en Co.
Kota Agoeng, v. Bat n. R’dam, pass. H
Perim. M
De „Kota Baroe”, van Batavia naar N.
Orleans. 10 v. Kaapstad.
Kota Nopan, van Bat. n. Antwerp**
passeerde 11 Perim.
elkaar opvolgen; waarin de eene indruk
weer zoo spoedig wordt verdrongen door
den andere, dat aan ons herinneringsver.
mogen zoo zware eischen worden gesteld,
dat de vraag naar beknopte overzichten
van de ontwikkeling der contemporaire
geschiedenis, loopend over een periode van
een jaar, ja zelfs van enkele maanden, niet
verwonderlijk is. Wat geldt voor de be
trekkingen tusschen de volken en de wij.
zigingen daarin, mag eveneens van toe.
passing heeten op de ontwikkeling van de
staatszaken in ons land en dit begrip
zeer ruim genomen waarvan verschil,
lende phasen snel uit de herinnering ver.
dwijnen. Wie, als belangstellende of uit
hoofde van zijn beroep, eens iets moet na.
slaan of zich met betrekking tot den stand
van zaken van het een of ander onder,
werp in het parlement wil oriënteeren,
moet zich als het ware in een dicht bosch
wanen, waar hij een pad te zoeken heeft,
wanneer hij zich zet aan het doorlezen van
de „Handelingen”.
De onleesbaarheid en practisch moeilijke
hanteerbaarheid daarvan hebben voorna
melijk den schrijver, parlementair redac
teur van „De Tijd”, er toe bewogen om
zoo’n zoeker „een meer begaanbaren weg te
banen door hem een systematisch geor-
dende samenvatting te bieden van al het
geen in onze beide Landsvergaderzalen
werd behandeld”.
De heer Hermans is als volgt te werk
gegaan. Hij heeft de stof geordend in groe
pen van onderwerpen, welke een aan el-
kaar verwant karakter dragen en zijn
boek, dat de parlementaire geschiedenis
van 19381939 behandelt, in twee deelen
gesplitst. Deel I is gewijd aan de „be
stuursorganen”, onderverdeeld in de on.
derwerpen: Het Parlement over zijn rech.
ten. Twee Kabinetscrises. Semi-ambtena-
ren. Deel II behandelt het „bestuursbe
leid”, gaat derhalve voornamelijk over de
vraagstukken van practische politiek, die
gerangschikt zijn onder de afdeelingen: A.
De burger en de lagere organen. B. Het
Recht. C Cultuurpolitiek. D. Economische
politiek. E. Sociale politiek. F. Koloniale
politiek G. Buitenlandsche politiek. H.
Financieele politiek. In het aanhangsel
zijn opgenomen lijsten der belangrijkste
stemmingen en der afkortingen, een zaken,
en een personenregister.
Dit wat de indeeling betreft, welke ons
weloverwogen voorkomt. De schrijver
heeft uit talrijke bronnen geput. In de
eerste plaats uit de officieele Kamerstuk
ken, wetten, de „Handelingen”, rapporten
van commissies en ministerieele nota's,
voorts uit officieele mededeelingen van
den Regeeringspersdienst. officieuze publi
caties van het A.N.P., rapporten van or
ganisaties en Keesings-Historisch Archief.
Hij heeft in de eerste plaats gestreefd naar
objectiviteit. Dat hij hierin in hooge mate
is geslaagd, heeft hij te danken aan de
wijze waarop hij het verhandelde heeft
samengevat, n.l. door zich zoo nauw moge
lijk aan te sluiten bij de officieele teksten,
weergegeven in Kamerstukken en „Hande
lingen”. Door de indeeling en de behan
deling van de stof heeft hij als resultaat
bereikt een zeer leesbaar geheel. Men
krijgt niét alleen een zakelijken indruk
van het verloop eener parlementaire han
deling, doch ook, door de juist keuze uit
de gebezigde terminologie, een indruk van
het karakter, dat een bepaald debat droeg;
de relateering van een oogenschijnlijk fu
tiele bijzonderheid draagt daartoe bij.
Slechts wanneer de Eerste Kamer een
van die der Tweede Kamer afwijkende
beslissing nam, was er aanleiding voor het
stellen van een aparte pericoop, maar
doorgaans volgt schrijver het lot van een
ontwerp of kwestie als ware het ééne par
lementair behandeling, hetgeen den lezer
bijzonder dient. Voor zijn zeer verdienste
lijken arbeid komt hem alle lof toe!
Oud-minister Oud schreef een waardee-
rend inleidend woord voor dit kloeke boek,
dat bovendien met een aantal foto’s van
ministers is verlucht, terwijl een overdruk
van de neutraliteitsproclamatie uit de
Ned. Staatscrt. van 3 Sept. 1939 er aan i»
toegevoegd.
Het ware wellicht gewenscht indiet
wij een enkelen wenk mogen geven te®
gerieve van hen, die herhaaldelijk val
zoo’n jaarlijksch overzicht gebruik moeten
maken, de data van belangrijke beslissin»
gen in het parlement, hetzij in een voet
noot, hetzij in het zakenregister te vermel
den. En eveneens, bij de vermelding van
den naam van een minister, die een be
paalde uitdrukking heeft gebezigd, er aan
toe te voegen een aanduiding als „minis
ter” of een afkorting daarvan, waarmede
wellicht degenen, die niet zoo door en
door in de parlementaire aangelegenheden
thuis zijn, gebaat zullen wezen
De Amerikaansche danseres Antonia
Cobos, winnares van den eersten prijs
van het in 1939 te Brussel gehouden con
cours, bracht Zaterdagavond in een goed
bezette Diligentia-zaal haar kunst ten
tooneele. Deze jonge kunstenaresse is
een bijzonder charmante verschijning, die
een aangeboren gratie en elegance bezit,
volkomen in overeenstemming met het
wezen van hetgeen zij ons te zeggen
heeft. En deze haar van nature geschon
ken kwaliteiten als danseres weet Anto
nia Cobos, door haar uitmuntend tech
nisch kunnen, te benutten en tot haar
recht te doen komen. Zoodoende werd
het een avond, welke door zijn verfijnde,
ons geboden kunst, een vereeren van na
tuurlijke schoonheid, van jeugdig tempe
rament en gratieuse lichtheid, schonk.
Wij willen hiermede geenszins de ge
dachte wekken, dat de danskunst van
Antonia Cobos geen psychische inzinkin
gen kende. Zij waren aanwezig, alleen
als gevolg van het feit, dat de kunste
naresse het terrein van haar kunnen voor
zichzelf niet had afgebakend. Antonia
Cobos wilde ons helaas, en dit vooral na
de pauze, meer geven dan hetgeen wij
hierboven, als voor haar typeerend, op
noemden Doch dan mislukte alles vol
komen! Want een Prélude van J. S. Bach.
gedanst in een soort Grieksch gewaad
met een daarbij passende coiffure, kan
toch moeilijk geslaagd genoemd worden.
Wij staan niet op het standpunt, dat
Bach’s werken niet visueel, in dit geval
door dans, zouden kunnen worden uitge
beeld. De componist heeft bovendien zelf
de gebruikelijke dansvormen van zijn
tijd herhaaldelijk voor eigen scheppin
gen benut Maar een verwantschap tus
schen een Grieksche jurk en Bach als
Barok-kunstenaar bestaat er ons inziens
nog niet. Antonia Cobos heeft zich mis
schien vergist in de beteekenissen van
het woord „klassiek”. Bovendien begreep
zij heelemaal niet, wat deze muziek te
zeggen heeft en op welke hoogte die
eigenlijk leeft De dramatische effecten
in „La plus que lent” van Cl. Debussy
deden overigens ook vrij vreemd aan.
In de overige Spaansche dansen,
op composities van Albeniz, de Falla,
Granados, Turina e.a., bleef het al zeer
bekorend door persoonlijke vondsten,
perfecte afwerking, fijnzinnige contrasten
en prachtige costuums. Antonia Cobos
laste daarbij, evenals de danseres La Ar-
gentinita, zoo nu en dan de gezongen
voordracht in, welke voor dit genre ken
merkend is. Het was dan ook geen won
der, dat de kunstenaresse hiermede over
weldigend succes oogstte in den vorm
van een spontane applaus- en bloemen
hulde. „Bolero classique” van Iradier en
„Quatro Muleros” van Garcia Lorca moes
ten als zeer geslaagde nummers herhaald
worden.
De danseres werd op dezen avond aan
den vleugel begeleid door de pianiste
Yolande de Manziarly, die zich tevens
als soliste met moderne composities van
Poulenc, Blancafort, Debussy en Fauré
aan ons voorstelde. Met haar bijzonder
verzorgd, sensitief spel van prachtige
egaliteit toonde Yolande de Manziarly
zich een kunstenaresse met een opmer
kelijk talent. Het publiek heeft haar
groote artistieke beschaving gelukkig er
kend en bracht haar een minstens even
langdurige en hartelijke ovatie als die.
welke Antonia Cobos mocht ontvangen.
F