T
KUNST EN LETTEREN
STATEN-GENERAAL
BLUF JON
.OOK
Mi
UW KINDJE
VERKOUDEN
TTAAGSCHE COURANT VAN WOENSDAG 14 FEBRUARI 1940. EERSTE BLAD, PAGINA 3.
0
t
BLEND
AMERICAN
WOLFGANG KANDER
t
__l
BEGROOTING VAN
HINNENLANDSCHE ZAKEN
DANSAVOND
HARALD KREUTZBERG
FRITS WEILAND EN
KEES ROOVERS
EERSTE KAMER,
Vergadering van Dinsdag
13 Februari.
(Slot.)
[ochtbescherming behoeft centrale
leiding en -voorlichting
ANTWOORD VAN DEN MINISTER
Diligentia
fluitist had
de medewerking verzekerd
(terecht) te goeder naam
bekend staanden pianist
VOORTZETTING BEGROOTING VAN
BINNENLANDSCHE ZAKEN
AM tl
van den Dood over verschillende uitge-
Frits Weiland: De botter Volendam.
zeer
Replieken.
van
Luchtbescherming.
Het weren van vrouwen uit beroepen.
Begrooting aangenomen.
KUNSTZAAL „KUNST VAN ONZEN
TIJD”.
allerlei warden medegedeeld omtrent
hetgeen, waarover de bevolking in te
evacueeren streken moet worden inge
licht.
Particuliere bouw-industrie
primair.
Kees Roovers: Salomé met het
hoofd van Johannes
LEERLINGEN-CONCERT M1A
HÜPER-BUFF.
Dinsdag 20 Februari zal in Pulchri Stu
dio een concert gegeven worden, uit te
voeren door de leerlingen, de ensemble-
klasse en het dameskoor van mevrouw
Mia Hüper-Buff.
Wrijf dan keel, rug en bor'tje in met
Oempo Wonderlijk rooeh iit-Iptl
.Pot 50 et. Tube 40 ct. Doei 30 et.
dansers
muzikaliteit
om de
CLAUDIO ARRAU.
De Chileensche pianist Claudio Arrau
zal op zijn afscheidsavond hier ter stede
op Maandag 19 Februari a.s. in Diligentla
o.a de Fantasie van Schumann ten ge-
hoore brengen en sonates van Mozart en
Beethoven.
SONATEN-MATINÉ TI1IBAUD.
Op de door den Franschen violist Jacques
Thibaud in samenwerking met Tassa Janc-
poulo te geven Sonaten-matinée Zondag
middag 18 Februari in Diligentia, zullen
genoemde kunstenaars de Sonate van
Fauré, die van Debussy en de Kreutz» r
Sonate van Beethoven ten gehoore bren
gen.
Veld (S.D.A.P.)
merkte vervolgens o.m. het volgende
Dat Frits Weiland een serieus en
kundig schilder is, ziet men al dadelijk
aan verschillende stillevens, goed van
kleur, ruimte en stofuitdrukking, zooals
het groote no. 18 met het mooie rood tegen
de koperkleur van de pan, een moeilijke
doch geslaagde kleurstelling: no. 10, met
het rood van de kreeft no. 34. groene pot
met roode bessen.
Dat hij ook een vaardig aquarellist is,
ziet men aan de twee in lichte kleur ge
houden oude Volendammers, aan het breed
gehouden zelfportret en aan enkele haven
tjes en schuitjes.
Naar deze laatste onderwerpen gaat de
voorkeur van dezen Vlaardingschen schil
der vooral uit. Hij blijft wel eens te veel
aan de oppervlakte om belangwekkend
te worden, maar verschillende van zijn
haventjes, schuiten, gezichten op de breede
Schelde e. d., verdienen waardeering om
de vaak frissche. een andermaal tonige
kleur en vaak eèn zekere stemming, even
als dit met eenige landschappen het geval
is. Wij vestigen de aandacht op de num
mers 1. 4, 7, 19, 20, 23, 24, 27, 28. 31. 33,
40 42. 43
De begrooting werd daarna z. h. s.
aangenomen, met aan'.eekening
dat de N.S.B. wilde geacht worden te
ic' en tegengestemd.
Om 2.10 werd de vergadering ver
daagd tot morgenochtend 11 uur.
..HET DUITSCHE BOEK”.
De Duitsche kolonie hier ter stede zal
van Zaterdag 17 dezer tot en met Woens
dag d.o.v. in de zalen van Pulchri Studio,
een tentoonstelling van „Het Duitsche
Boek” organiseeren. Deze tentoonstelling
omvat de afdeelingen Cultuur, Gedichten
en Proza, Algemeene- en technische we
tenschappen, natuurwetenschappen, wetei -
schappelijke literatuur over genees- ei
heelkunde, economie en arbeid, kunst en
kunstgeschiedenis, huishoudelijke liter, -
tuur, jeugdliteratuur, kunstdruk, plastieken
en kunstnijverheid.
Bij de voortzetting van de behande
ling van de begrooting van Binnen
landsche Zaken voor 1<MO bespraa
«ej. Ribbius Peletier (S D A.P.
ministerieele circulaire van 19
Maart 1934 aan Gedep. Staten ter
doorzending aan de gemeentebesturen.
en
levendig.
Wanneer de plaatsing mogelijkheid
voor meisjes in hoogere functies ver
mindert. zal de opleiding en de ontwik
keling van vrouwen en meisjes er op
achteruitgaan. In de gezinnen zal men
minder gelegenheid geven aan de
meisjes om een opleiding te volgen
Uit des ministers antwoord is geble
ken, dat dit inderdaad de bedoeling
van de circulaire van 1934, van minis
ter de Wilde, is geweest en dat het
derhalve niet alleen een crisismaat
regel is geweest. Deze ervaring noem
de mej. Ribbius Peletier grievend.
Minister van Boeijen beantwoord
de vervolgens het debat. Hij betoogde
dat vooral in dezen tijd de gemeente
besturen behoefte hebben aan voorlich
ting, hetgeen door circulaires geschiedt.
De ervaring leert, dat dit op prijs wordt
gesteld. Het departement heeft velerlei
bemoeiingen op dit oogenblik^ ook met
de militaire autoriteiten. Wie weet dat
in de laatste maanden 15 wetsontwerpen
het departement hebben verlaten, o.a.
de Begrafeniswet en de Bioscoopwet,
kan moeilijk volhouden, dat er iets
uit handen van dezen minister komt.
Bovendien vergden de twee genoemde
wetten langdurig overleg.
RESIDENTIE TOONEEL.
In den Koninklijken Schduwburg geeft
het Residentie Tooneel Vrijdag 16 en Zon
dag 18 Februari een voorstelling van
..Toontje heeft een paard geteekend!” en
Zaterdag 17 en Zondagmiddag 18 Februari
een voorstelling van „Nummer zes”.
OP'
Het verschil van
De heer I n
Kees Roovers laat zich hier
twee kanten zien. Het liefste is hij ons in
zijn eenvoudige boschgezichten, met leven
dige, harmonische groenen, soms door
herfsttinten op gelukkige wijze geaccen
tueerd, met een goede karakteristiek van
stammen en takken, een aangenaam zacht
licht en een onmiskenbare stemming. Het
is prettig, naar zulk goed en pretentieloos
werk te kijken (nos. 6, 7, 9, 11, 15, 16, 18).
Ook de stadsgezichten zijn in hun eerlijke,
sobere weergeving en vlotte schildering,
te waardeeren (3, 8, 13).
Waar deze schilder dieper grijpt, schiet
hij o.i. te kort. Werken als Salomé met
het hoofd van Johannes. Salomé en Hero-
dus, missen, evenals de beeltenis van Sa
vonarola, in kleur en expressie juist dat
gene, dat hen interessant zou maken, ook
al kan men in sommige gevallen de
serieuze bedoeling waardeeren.
Daarentegen heeft de schilder in zijn
„Pauze van- het ballet" (2) iets aantrek
kelijks bereikt door de typische compositie
en vooral door de teerheid der figuurtjes.
schoon er
overheid bestaat.
gen uitgevoerd. De gedachte van het on
afwendbare wordt, door de heerschappij
«rnn rjfln «,».*Ulll J— ..JA»..'
heelde figuren, op een dergelïjke wijze in
hem gepersonifieerd, dat wij deze nieuwe
schepping door bijzondere zeggingskracht,
als éen der beste dansen van Harald
Kreutzberg mogen beschouwen. Daarnaast
vermeldde het programma als herhalingen
van reeds eerder uitgevoerde werken, o.a.
„Dans van den beul”, „Engel der ver
kondiging" beiden van Fr. Wilckens,
..Middernacht-tango" van Albeniz, en Hon-
gaarsche dansen van Brahms De succes
nummers bij uitstek t.w. „Tyl Eulen-
spiegel" van Wilckens en „Vagebonden
lied" van Smetana moesten de gebruike
lijk geworden herhaling ondergaan. Al
met al heeft het optreden van Herald
Kreutzberg indrukken bij ons achterge
laten, die onuitwischbaar zullen blijven
Het publiek bracht den kunstenaar een
welverdiende spontane applaus- en bloe
menhulde. Op 22 Februari a.s. zal de kun
stenaar nog een afscheidsavond in het
Gebouw voor Kunsten en Wetenschappen
geven.
HET THEATER VAN DUSSELDORF
KOMT NAAR NEDERLAND.
Zooals bekend komt het ensemble van
het „Düsseldorfer Schauspielhaus" van 19
tot en met 21 Februari naar Nederland en
brengt in Den Haag, Rotterdam en Amster
dam het klassieke, dramatische werk „Don
Carlos", „Infant van Spanje" van Frie
drich von Schiller ten tooneele.
De ensceneering van deze topprestatie
van het Düsseldorfer Schauspielhaus, wel
ke reeds vele volle zalen trok, ligt In han
den van den, tot ver over de grenzen van
Duitschland bekenden regisseur Peter
Stanchina.
De tafereelen geven een prachtig beeld
van de schitterende Spaansche bouwwer
ken en vormen het juiste tooneel voor
een groote staats-tragedie.
Het ontwerp hiervan is van Gustav
Vargo.
Het geheel staat onder leiding van prof.
Otto Krauss, terwijl de hoofdrollen als
volgt bezet zijn: Philips II, Erwin Faber;
Koning van Spanje, Elisabeth van Valois,
Annemarie Jürgens; zijn echtgenoote Dors
Carlos, Otto Collin; de kroonprins Mar
kies von Posa. Heinz Rippert, vriend var»
Don Carlos, prinses von Eboli, Hertha
Zietemann.
Daarnaast zal de geheele technische
staf van het „Düsseldorfer Schauspiel
haus” de reis naar Nederland meemaken.
Noodlijdende gemeenten.
De speling in de begrootingen van de
noodlijdende gemeenten valt nog wel
mede de cijfers bewijzen dit. Tegen
over den heer Bruineman betoogde de
minister, dat het begrootingstoezicht
vanwege Binnenlandsche Zaken niet
overdreven kan worden genoemd. Hij
moet zich verzetten tegen overheveling
van gemeentelijke sociale uitgaven naar
het Rijk. Inzake de financieele verhou
ding tot het Rijk kan een radicale ver
andering worden verkregen, al zullen
niet alle desiderata der gemeenten kun
nen worden vervuld. Men zal ook niet
uit het oog mogen verliezen, dat de uit
gaven van het Rijk thans tegenover die
der gemeenten onevenredig hoog zijn
geworden.
De minister had niet veel lust op de
aantijgingen van den heer von Bönning-
hausen in te gaan. Met de kwestie van
het ontslag van den burgemeester van
Ambt-Hardenberg heeft deze minister
niets te maken gehad. Er wordt met be
leid. doch ook met kracht, tegen on
waardige burgemeesters opgetreden.
Zoodra in Tubbergen ingegrepen kón
worden, is dit gebeurd.
Evacuatie.
De evacuatie die reeds moest plaats
hebben, betrof 500 personen in 111 ge
meenten en was derhalve zeer ingewik
keld. De heer Bruineman heeft de moei
lijkheden onderschathet is de vraag
of de commissarissen der Koningin deze
zaak vlotter zouden hebben opgclost
dan de provinciale evacualie-commis-
sies
Binnenkort zal in een persconferentie
welke een aanbeveling bevat om vrou
wen alleen in specifiek vrouwelijke
functies aan te stellen.
Sommige gemeentebesturen hebben
deze circulaire in een hoekje gedepo
neerd, andere gaven er gaarne gevolg
aan. Vele vrouwelijke sollicitanten
zijn er door gedupeerd. Niet alleen in
linksche, doch ook in rechtsche er
neutrale kringen is deze circulaire ver
oordeeld. Verzet kwam ook uit katho
lieke kringen. Verschillende brochures
zijn er over verschenen.
In het voorloopig verslag is op d.
intrekking van die circulaire aange
drongen. maar het antwoord van den
minister was teleurstellend. Welke zijn
nu eigenlijk de specifiek vrouwelijke
beroepen? Die van verpleegster, kleu-
teronderwijzeressen, dienstboden en
dan een aantal lagere functies, welke
slecht betaald worden, allemaal beroe
pen die overvoerd zijn? Daarvoor zijn
de vrouwen blijkbaar goed genoeg.
Het gevoel, dat er beslist wordt over
haar zijn.prikkelt de vrouw zeer
Het is niet in 't minst de bedoeling,
dat de vrouwen zich gaan nestelen op
plaatsen welke door gemobiliseerden
moesten worden verlaten. De vrouwen,
die steeds voor haar recht strijden,
durven dat te doen, omdat zij besef
fen ook een taak in deze maatschappij
te hebben.
Dat besef is ook in prot.-christelijke
katholieke vrouwenkringen
Bovengenoemden fluitist had zich
van de medewerking verzekerd van
den (terecht) te goeder naam en
faam bekend staanden pianist Mari-
nus Flipse en opende het programma met
een Sonate in G-dur van Joseph Haydn.
Het is niet de eerste maal, dat deze als
„jeugdig” aangekondigde fluitist zich hier
laat hoeren. Het schijnt ons, in verband
met die jeugd en hetgeen er nog te leeren
valt, gewenscht. met een volgend concert
maar eens een flinken tijd te wachten. Bij
de goede kwaliteiten (weeke toongeving
en een zekere vaardigheid) welke het spel
vertoont, verkeert het toch nog steeds te
zeer in het stadium der ontwikkeling om
er in de concertzaal indruk van beteeke-
nis mede te kunnen maken. De klank is
niet steeds gaaf, de intonatie nogal eens
wankel. De phraseering vertoont evenmin
een volgroeid begrip, terwijl in het alge
meen artistiek van persoonlijkheid nog
niet gesproken kan worden.
De prestaties zijn nog te ongelijk. Het is
noodig om de virtuositeit in de eerste
plaats verder op te voeren en zekerder te
maken. Te erkennen is. dat er reeds veel
bereikt werd. Niet het minst toonde de
weergave van Schubert’s Variaties opus
160 dat. Het passagewerk liet soms ach-
tenswaardige bekwaamheid constateeren.
Maar om met de fluit als soloinstrumet.t
in de concertzaal een buitengewonen in
druk te maken, is er een superioriteit noc-
1 dig, welke zelden wordt waargenomen en
I die toch een absolute eisch is. Wij hopen,
dat Kander's talent de ontwikkelingsmoge
lijkheden zal blijken te bezitten, waardoor
later aan genoemden eisch beantwoord zal
kunnen gaan worden.
In Flipse had de fluitist een uitmunten
den begeleider. Vooral door zijn pittige
rhythme ging van den pianist, in dit ge
val wel in het bijzonder, een stimuleerence
werking uit Wat wij van een paar soil van
Chopin en Debussy hoorden, kenmerkte
zich als gewoonlijk door zoowel technische
en muzikale verzorgd- en beheerschtheid
als karakter.
De heer In ”t Veld (S.D.A.P.) re
pliceerde en maakte nog eenige aan
vullende opmerkingen over de lucht
bescherming. Met name zal het kosten-
vraagstuk van de openbare schuil
plaatsen nader moeten worden be
keken.
De heer Reynalda (S.D.A.P.)
zeide met voldoening de mededeelingen
over de volkshuisvesting te hebben ge
hoord. Zün bedoeling is geenszins den
particulieren woningbouw stop te zet
ten. Daarvan kan geen sprake zijn, wil
men niet voor groote gevolgen komen
te staan.
De minister zal maatregelen nemen
vóórdat we in het moeras zitten, maar
we zitten er al in'. De huren voor arbei
derswoningen moeten betaalbaar zijn.
Dat er in de laatste 13 maanden 11 mil-
lioen aan voorschotten zijn verleend,
wijst al dat er in 1935 en 1936 niet vol
doende voor den woningbouw is ge
schied.
De heer Bruineman (R.K.) be
streed het betoog van den heer de Rijke
inzake het geheim van de stemming.
Dit is over ’t algemeen voldoende ge
waarborgd. maar wellicht kan er aan
het stemhokje iets veranderd worden,
zoodat men van het lokaal uit niet zien
kan, naar welke plaats op het papier
het potlood zich beweegt.
Wat de gasmaskers betreft, kan men
moeilijk zeggen, of deze beslist noodig
zullen zijn..
De heer d e R ij k e (N.S.B.) zeide een
enkele opmerking welke hij, ten on
rechte op de samenstelling van het voor
loopig verslag had gemaakt, terug te
nemen. Hij handhaafde zijn critiek op
de z.i. niet doelmatige inrichting van de
stemhokjes; tot zijn verrassing was de
heer Bruineman, een burgemeester,
hem bijgevallen. Hij had geen ant
woord gekregen op zijn vragen betref
fende de Amsterdamsche burgerwacht.
De vrijwillige burgerdienst moet prae-
valeeren boven plaatselijke belan
getjes.
De heer de Jong (R.K.) bestreed
het betoog van den heer Reinalda over
den toestand op de woningmarkt. Deze
is niet zoo ongunstig als hij voor
stelde.
Minister van Boeyen dupliceerde.
Hij wees er den heer Reinalda op, dat
d.1 volkshuisvesting vooral een practi-
sche kwestie is. Met redelijke hulp zal
het particulier initiatief een taak kun
nen vervullen, ook ten aanzien van de
woningen in de lagere huurklassen.
De gemeentebesturen zijn geheel vrij
die menschen voor de luchtbescherming
te nemen, welke zij 't meest geschikt
achten. De minister zal de van burge
meesters ontvangen adviezen over de
stemhokjes nog eens nagaan en zien
of daarbij ook is het advies van den
heer Bruineman.
Inzake de vorming van vendels van
bepaalde politieke kleur in den Am-
sterdamschen burgerwacht, voert de
minister correspondentie met de bur
gerwacht.
meening omtrent
de schuilplaatsen maakt het moeilijk
beslissingen te nemen. Er is een com
missie ingesteld, welke het geven van
algemeene richtlijnen zal onderzoeken.
Het vraagstuk zou 't eenvoudigst zijn
als men zich tot de bescherming in
huis kon beperken. Hoe ontwijken wij
het gebrek aan belangstelling eener-
zijds en het gebrek aan financieele
middelen anderzijds. In Zaandam neeft
men 'f trachten te vinden in een baat
belasting deze heeft men echter aan
gehouden, maar de heer In 't Veld be
twijfelde of hij die belasting er in den
raad nog door zou krijgen. Er zou een
algemeene belasting geheven moeten
worden ten behoeve van de geheele
burgerij, van welke belasting afge
trokken wordt hetgeen men zelf al
heeft verricht. Ook zal een oplossing
moeten worden gevonden voor de aan
schaffing van materiaal voor de be
strijding van brandbommen. Hulp der
overheid is noodig, al wilde de heer
In 't Veld niet beweren, dat zij alles
moet betalen. Wanneer de burgerij on
verschillig blijft, zal zij tot mede-helpen
moeten kunnen worden gedwongen. Er
moet een groote voorraad van gas
maskers worden aangelegd aan min
der draagkracht! gen behooren zij ook
te kunnen worden verstrekt.
Vrouwelijke arbeidskrachten.
Wat de aanstelling van mannelijke in
plaats van vrouwelijke arbeidskrachten
betreft, de circulaire van Maart 1939
had de strekking van een crisismaat-1
regel. Principieel heeft de minister deze
zaak niet bezien, mag hij thans niet
doen.
Op tal van secretarieën heeft men
in de tegenwoordige omstandigheden
vrouwelijk personeel benoemd. Wan
neer de circulaire nu werd ingetrok
ken, zou dit op de gemobiliseerden een
verkeerden indruk maken.
Betreffende de samenvoeging van
gemeenten kon de minister zich ge
heel bij het betoog van prof. Kranen
burg aansluiten. Inzake diens opmer
kingen betreffende de arbeidscontracten
voerde de minister aan, dat met de
commissie van georganiseerd overleg
besprekingen worden gevoerd. Men
wachtte eerst haar rapport af.
Het geheim van de stemming wordt
in het algemeen door de voorgeschre-
ven inrichting van de stemhokjes vol
doende gewaarborgd. Er is geen reden
voor ons de gemeenten op nieuwe kos
ten te jagen.
Hoe weinig
lijk én
technisch HHB MB
kracht der klanken door het gebaar "te
kunnen accentueeren en te versterken.
Muziek is daarbij bovenal de kunst der
fantasie en het abstracte. En wanneer dus
voor ons haar grootste bekoring, haar
sluier der geheimzinnigheid, door een be
paald realiseeren wordt ontnomen, dan
dient de visie van den danser ons ideeën
te openbaren, die voor ons nimmer be
reikbaar zouden zijn, indien wij het al
met dankbaarheid zullen willen en kun
nen aanvaarden Die artistieke bescha
ving. peesteü'ke kracht en dat bovenmen-
sehe'ijk inzicht zijn echter Harald Kreutz-
h„rn elpen Gefascineerd door de expres-
«iviteit er vrootschheid van zijn kunst,
hebben wij die ook gisteravond met den
d'epsten eerbied als een gave aanvaard.
.De eeuwige kringloop" <ecn legende van
den .dood), van Fr Wilckens. was een
cyclus dansen, die wij voor het eerst za-
Komend tot de luchtbescherming,
zeide de minister er van overtuigd te
zijn dat er meer eenheid in de verschil
lende hulporganisaties moet zijn. Bij
de organisatie van den vrijwilligen
burgerlijken dienst moet men rekening
houden met het historisch gegroeide;
men zal hier of daar een burgerwacht
niet kunnen overnemen. Gelijk reeds is
gezegd zal en een centrale leiding zijn,
bijgestaan door provinciale inspecteurs.
Als over enkele weken dat nieuwe cen
trale apparaat in functie is, zal aan
verschillende wenschen betreffende
centrale leiding kunnen worden vol
daan. De minister dankte voor de op
bouwende critek. Met de luchtbescher
ming zijn we nog lang niet waar we
wezen moeten. Nieuwe feiten en nieu
were gegevens maken soms nieuwe in
structies noodig waardoor het beleid een
indruk van wisselend maakt.
Toch is er veel bereikt in ons land
dat zelfs de aandacht van het buiten
land heeft getrokken. Naar meer vol
making en meer oefening moet worden
gestreefd.
Onvoldoende medewerking bij
de zelfbescherming.
Een van de zwakke plekken zou nog
de zelfbescherming zijn. Maar dat is
niet allemaal de schuld der Regeering.
Er zijn groote voorraden gasmaskers,
doch de bevolking schaft ze niet aan.
Ook is ze op ander gebied der zelfbe
scherming nog niet actief genoeg. Vrij
willigers zijn niet in voldoende mate
voor diverse hulpdiensten beschikbaar.
De gemeentebesturen hebben niet
overal voldoende gebruik gemaakt van
de bevoegdheid om de bevolking te
verplichten tot het nemen van die
maatregelen, welke voor de zelfbe-
I scherming noodig zijn. De minister
I schroomt zelf nog om van dit middel
gebruik te maken, daar hij nog ver
trouwen heeft, dat het publiek nog bij
tijds zal medewerken.
Doch als het niet anders kan. zal
dwang moeten worden gebruikt. Niet
alle jongelui zullen zooals de heer
Bruineman wilde tot burgerlijken
dienst kunnen worden verplicht, om
dat het niet vaststaat, wie van hen
nog eens als buitengewoon dienstplich-
I tigv zal moeten opkomen.
Maar gehandhaafd moet worden het
standpunt, dat de particuliere industrie
een primaire, de overheid een aanvul
lende taak heeft. Waar die particuliere
industrie tekortschiet, moet de over
heid in haar plaats treden, doch zij zal
niet wachten totdat de boel in het moe
ras is ge'oopen. De woningtoestanden
in ons land, waarop al onze nabuur-
staten jaloersch zijn, zijn voor 80 pCt.
aan de particuliere bouwers te danken.
Deze kunnen gestimuleerd worden door
een bevredigende tweede hypotheek-
regeling. Daarnaar zal de minister
streven.
Hoe zal ”t gaan met de huren voor
de nieuwe arbeiderswoningen? De mee-
ningen verschillen hieromtrent; zeker
heid bestaat er uiteraard nu niet.
Voor de tweede hypotheekregeling
behoeft de Regeering den steun der ge
meenten in dien zin, dat de particu
liere bouwers den grond krijgen tegen
denzelfden prijs als de woningbouw
verenigingen.
De statistieken wijzen het uit dat
tegen redelijke prijzen nog arbeiders
woningen gebouwd kunnen worden. We
moeten niet te hard van stapel loopen,
wil men niet een opjagen van de bouw
prijzen bewerken.
Tenslotte zeide de minister nog te
overwegen, of aan de circulaire van
6 Januari j.l. ten behoeve van de krot-
opruiming op het platteland eenige ver
ruiming kon worden gegeven.
Aan den vleugel; Friedrich Wilckens
De wereldberoemde danser Harald
Kreutzberg trad gisteravond ten tweede
male in dit seizoen en wel in het Ge
bouw voor Kunsten en Wetenschappen,
hier ter stede ten tooneele. En vanzelf
sprekend was daartoe ook thans de groote
zaal bijna volkomen uitverkocht. Harald
Kreutzberg is waarschijnlijk wel de
geniaalste en zeker de meest veelzijdige
manlijke danser van onzen tijd, en heeft
dus recht op zoo’n bijzondere belang
stelling De scheppingen, die wij van hem
ontvangen, zijn in ieder genre uitingen
van een genie, dat de zeldzaqie vereeni-
ging der vele, voor dans vereischte ta
lenten bezit. Zijn opvallende muzikaliteit,
gevoel voor dramatische handeling en hu
moristisch effect, schenken ons die mees
terlijke visueele herscheppingen van com
posities, die de toondichter Friedrich
Wilckens, Haiald Kreutzberg's vaste me
dewerker, hem verschafte.
Het is een eigenaardig feit, dat de
ware, enthousiaste muziekliefhebber vaak
geen of zeer matig bewonderaar van de
danskunst is. Doch het ig begrijpelijk!
dansers bezitten name-
de muzikaliteit en het
kunnen, om de zeggings-
Arbeidscontractanten. Sa
menvoeging van gemeenten.
De heer Kranenburg (V.D.;
sprak over het groote aantal arbeids-
contractanten. Het vraagstuk heeft de
aandacht der Regeering. zoo heet het,
maar dc positie dezer menschen blijft
juridisch onduidelijk.
Volgens den minister vallen zij niet
onder het Wetboek van Strafrecht. Of-
een civiele band met de
Deze toestand is
hoogst onwenschelijk, vooral wanneer
het politie-agenten op arbeidscontract
betreft, gelijk er in Gouda zijn aange
steld. Wanneer zij zich aan ambtsmis
drijven schuldig maken, komt men
voor moeilijke gevallen te staan In
't algemeen is de positie der arbeids-
contractanten zeer onbevredigend gere-1
geld.
Wat de wenschelijkheid van samen
voeging van gemeenten of wijziging van
gemeentegrenzen betreft, was prof.
Kranenburg het met den minister eens.
dat slechts daartoe in zeer dringende
gevallen moet worden overgegaan én
liefst alleen als de inwoners dit wen
schen.
Het door den heer ter Laan in de
Tweede Kamer verkondigde standpunt
was weinig democratisch.
De heer von Bönninghausen
(N.S.B.) besprak enkele burgemeesters-
ontslager, in Overijsei. Hij wees er op,
dat de vroegere burgemeester van
Ambt-Hardenberg, ondanks een ver
duistering van 100.000 gld. eervol ont
slag kreeg Er is niet tijdig ingegrepen
tegen de burgemeesters van Tubbergen
en Vriezenveen. De feiten betreffende
den burgemeester van Tubbergen staan
vast; hij is tenslotte wegens zedenmis
drijf veroordeeld door de rechtbank van
Almelo, die een verpletterend vonnis
heeft geveld. Doch een vervolging tegen
dezen beschermeling van de R.K.
Staatspartij is eerst ingesteld, nadat de
ontslagen chef-veldwachter den minister
met krasse maatregelen had bedreigd.
De oorzaken van die ontslagen, zijn
I niet aan toevallige omstandigheden te
I wijten De heer von Bönninghausen
I zeide. dat er verschillende zedenschan
dalen in Overijsel zijn, in verband waar
mede hij ook den commissaris der Ko
ningin in Overijsel noemde.
De voorzitter maakte bezwaar er
tegen, dat de spreker hierop doorging,
omdat dit niet in het voorloopig verslag
is behandeld, waarna de heer von Bön
ninghausen zijn rede beëindigde.
Volkshuisvesting.
Komend tot de volkshuisvesting,
merkte de minister op, dat de heer
Reinalda hem eenige „zweepslagen"
heeft toegediend, om hem voort te ja
gen. Maar waren die zweepslagen wel
noodig? De minister gaf een overzicht
van de door hem in 1938 en 1940 geno
men maatregelen, welke stimuleerend
op den woningbouw moeten werken
(de premies voor verbetering van ar
beiderswoningen renteverlaging voor
le woningbouwvoorschotten bijdragen
a fonds perdu voor den bouw van wo
ningen voor groote gezinnenvoorts
de circulaires van Januari j.l.). De mi
nister gaf toe, dat de Regeering in
September even geaarzeld heeft, maar
zij wil actief blijven en voorkomen,
dat wij toestanden krijgen als in de
vorige oorlogsjaren.
Centrale leiding en voor
lichting.
Wat de organisatie van de luchtbe
scherming aangaat vroeg de heer In ’t
Veld inlichtingen over de aanstelling
van rayon-inspecteurs. Centrale leiding
en centrale voorlichting zijn van 't
grootste gewicht In die richting zijn
we reeds een eind gevorderd. De in
stelling van een centraal keur voor
hichtbeschermingsmaterieel moet wor
den toegejuicht.
Actieve luchtverdediging zal de pas
sieve luchtverdediging moeten aan
vullen. maar eerstgenoemde zal Rijks
taak moeten zijn deze zal men niet
aan particulieren mogen overlaten.
Is de Regeering verantwoord als de
burgerij in deze in gebreke blijft Ge
bleken is, dat de actieve luchtverdedi
ging in Polen en Finland het zwakke
punt is geweest. De Regeering moge
wat ons land betreft de Kamer gerust
stellen.
Er kan geen voordeel in worden ge
zien als de splijtzwam ook in de bur
gerwachten haar intrede doet
De heer Heldring (Lib.) achtte
den toestand in zake de luchtbescher
ming allerminst bevredigend. De voor
lichting is op essentieele punten zeer
weinig positief de woningen zijn nog
onvoldoende beschermd. Voor de werk
zaamheid van vrijwillige organisaties
mag men lof hebben, maar van ge
meentewege ontbreekt te vaak de cen
trale organisatie, welke leiding kan
geven. Van belang is ook het weer
standsvermogen van verschillende ma
terialen te kennende minister zal
proeven bevorderen, hetgeen moet wor
den toegejuicht.
De indeeling van ons land in rayons,
welke onder leiding staan van inspec
teurs van de luchtbescherming, zijn
aanbevolen-
De particuliere woningbouw.
De heer de Jong (R.K.) zette
uiteen, dat de krotopruiming door
samenwerking van Rijk en gemeenten
moet worden bevorderd. Particuliere
volkswoningbouw is alleen dan moge
lijk als een bevredigende regeling vuor
de tweede hypotheek wordt getroffen
Door het verstrekken van premies kan
de particuliere woningbouw ook wor
den bevorderd. De toestand op woning
bouwgebied is niet verontrustend, maar
er is alle reden om actief te zijn Aan
particuliere bouwers moeten dezelfde
faciliteiten worden verleend als aan de
woningbouwvereenigingen.
Het leegstaan van woningen in groote
steden is o.a. veroorzaakt door het
"ustrekken van huurtoeslagen aan
Mtloozen. die üleven wonen, waar
zij waren en overigens niet omaagen
naar goedkoopere. geschikte woningen.
Dat ook mogen zij wel eens bedenken,
die ng aandringen op den bouw van
ïnedkoope arbeiderswoningen
De vergadering werd te 4.15 uur
verdaagd tot hedenmorgen 11 uur.
Vet<adering op Woensdag
14 Februari.
G«open<i te 11.10 uur.
Voorzitter; rnr. w. L. baron de Vos
van Steenwijk.
