Begrooting
van
voor
2
voor
5c.
Onderwijs
1940
AKKERTJES
13en&dorp IB IR O S
FINANCIEEL
over
De Eerste Kamer
de plannen van minister
Bolkestein
TTAAGSCHE COURANT VAN VRIJDAG 16 FEBRUARI 1940. DERDE BLAD, PAGINA 2.
de
Commentaar in Britsche kringen
\'o
DE NIEUWE LEENING
De samenwerking der neutralen
aan
De handelsbesprekingen met
Engeland
1
volle melk chocolade
De ondergang van
„Burgerdijk”
De Fransche ambulance
voor Finland
Staatscommissie voor het ver
leenen van financieelen steun
het bijzonder hooger
onderwijs verlangd
INSCHRIJVING MAANDAG 26 DEZER
Het aftreden van generaal Reynders
In
aan
arantiel
I
Op doorreis te Amsterdam.
voldoende
vakken
en
bare
overigens
zoo ver-
BIJ UWEN WINKELIER OF IN ONZE VERKOOPFILIALEN EN DE.POT5
De heer Wendelaar meent, dat de
mobilisatieclubs het geschilpunt
uitmaakten.
den
nog
De boterheffing.
Het bedrag van de heffing en steun-
Vitkeering op boter is. behoudens tus-
over
een
De Nederlandsche stappen
te Berlijn.
Met den Parijschen trein is gister
avond een groep leden van de ambu
lance, welke in Frankrijk is uitgerust,
om naar Finland gezonden te worden,
te Amsterdam gearriveerd.
Ondanks het feit, dat Frankrijk zelf
in een oorlog gewikkeld is, had zich
een groot aantal vrijwilligers en vrijwil
ligsters aangemeld, om hulp te kunnen
verleenen aan het tegen een zoo groote
overmacht strijdende Finsche volk en
zijn groote geldbedragen binnengeko
men, om de ambulance van het noodige
te kunnen voorzien, bedragen zoowel
van vooraanstaande Franschen als van
de in Frankrijk gevestigde Amerikanen
en van het American Legion te Parijs.
In de hal van het Parkhotel was een
klein gezelschap Fransche dames, ele
gant gekleed ook in haar khaki-uniform,
en eenige Fransche dokters. In hun ge
zelschap bevonden zich dr. K. Slotboom,
chef van den geneeskundigen dienst der
K.L.M., en de heer Charrier, vertegen
woordiger van de Air France in Neder
land.
Leider van Deensche en
Nederlandsche afkomst.
De leider van de Fransche ambulance,
dr. Tage van Holten Ellinger, is, zooals
reeds uit den naam blijkt, zoowel van
Deensche als van Nederlandsche af
komst. Zijn adjudante, vicomtesse de la
Rosière, die zelf zooveel heeft bijgedra
gen aan de uitstekende uitrusting van
de ambulance, bevond zich eveneens bij
het gezelschap.
onderwijs
verbetering
i
1
I
i
i
I
I
i
1
I
d
1
l
1
Met bevrediging hadden vele leden
kennis genomen van de maatregelen,
welke de Regeering weldra zal treffen
om de kunstschatten van onze openbare
musea tegen luchtaanvallen te bescher
men. Zij hoopten, dat deze spoedig ten
uitvoer zullen worden gebracht en de
niet geheel veilige overgangstoestand,
welke thans bestaat, weldra tot het ver
leden zal behooren.
Lager Onderwijs.
De leerlingenschaal.
Ten aanzien van de wenschelijkheid
van verbetering der leerlingenschaal
achtten versche dene leden het overbo
dig opnieuw in beschouwingen te tre
den. daar eenig nieuw licht op deze aan
gelegenheid niet meer valt te werpen.
Gisteren is gemeld, dat de Ned. Re
geering naar aanleiding van de torpe-
deering van de „Burgerdijk” reeds haar
ernstige bedenkingen tegen deze daad
aan de Duitsche regeering heeft kenbaar
gemaakt in afwachting van het schrif
telijk tot deze regeering te richten be
toog. Men leze voor het laatste woord
vertoog.
Prachtige outillage.
Onder de prachtige outillage, waar
over deze ambulance beschikt, bevindt
zich oun. een veldhospitaal van honderd
bedden, een chirurgische afdeeling.
waarin tegelijkertijd drie operaties kun
nen worden verricht, een radiologische
afdeeling, twaalf ambulance-auto’s en
drie auto’s voor andere transportdoel-
einden. De personeelbezetting bestaat
uit twee Fransche chirurgen, een radio
loog, een hoofdverpleegster met tien ge
diplomeerde verpleegsters, van wie twee
in het bezit zijn van haar vliegbrevet,
en 26 chauffeurs en chauffeuses, de
chauffeurs ten deele lid van het Ameri
can Legion, de chauffeuses allen in het
bezit van het diploma hulpverpleegster,
en leden van de auto-transportafdeeling
van het Fransche Roode Kruis.
Behalve deze uitrusting beschikt de
expeditie voorts over een door het In
stituut Pasteur te Parijs geleverden
voorraad van 60.000 ampullen, met een
inhoud van 20 kubieke centimeer elk,
verschillende sera en vaccines, voldoen
de om het geheele Finsche leger in te
De delegatie thans naar Parijs.
De Nederlandsche handedsdeLegatie
die reeds vier maanden te Londen on
derhandelt over een regeling van het
Nederlandsche handelsverkeer in tijd
van oorlog, zal aan het eind van deze
week naar Parijs oversteken, om daar
de besprekingen voort te zetten. De on-
derhandelingen met Londen zijn voor-
loopig voltooid.
Het gaat er nu om, om enkele punten
die van speciaal belangvoor Frankrijk
zijn, met de Fransche onderhandelaars
te regelen, zoo meldt de „N.R.Crt.”. Hoe
wel men zich nog niet aan voorspellin
gen mag wagen, betreffende den tijd,
die hiervoor noodig zal zijn, is er toch
reden te hopen, dat overeenstemming
zal worden bereikt. Het lijdt n.l. weinig
twijf» 1, dat de groote lijnen van de
met de Engelsche onderhandelaars over
eengekomen regeling reeds de goedkeu
ring van Parijs hebben ontvangen.
Dat het te Parijs slechts om detail
punten zal gaan, mag blijken uit het
feit, dat de Nederlandsche delegatie het
onwaarschijnlijk acht, dat zij na haar
besprekingen te Parijs weer opnieuw
met Londen zal moeten onderhandelen.
Daaruit zal men wellicht mogen opma
ken. dat er over de principieele punten
van de regeling overeenstemming met
beide oorlogvoerenden is bereikt.
Geheel onafhankelijk met het voren
staande, volgen hier nu nog de mede-
deelingen, die de heer Lamping, direc
teur van de Handelsaccoorden, gister-
Sumner Welles ook naar ons land?
De Amerikaansche gezant heeft
ten departemente van Buitenlandsche
Zaken toelichting gegeven betreffende
de beteekenis van de reis naar Europa
van onderstaatssecretaris Sumner Wel
les, aldus de „Tel.”. De gezant heeft
bij dit bezoek de denkbeelden van mi
nister Cordell Hull om met de neutra
len de voorwaarden te bestudeeren,
welke als basis zouden kunnen dienen
bekend varen Nederlandsche
nimmer in buitenlandsch con-
middag aan de vertegenwoordigers van
de Nederlandsche pers te Londen heeft
verstrekt. Na verteld te hebben dat hij
aan het eind van deze week naar Parijs
hoopt te vertrekken, zette hij het doel
waarmee de delegatie naar Londen is
gekomen, als volgt uiteen.
De bedoeling van de onderhandelin-
gen is een regeling te treffen, om: le,
den aanvoer van de vo<r het Nederland
sche bedrijfsleven noodige grondstoffen
en voedingsmiddelen te verzekeren; 2de.
den Nederlandschen handel met bellige-
renten en neutralen in stand te houden;
3de de moeilijkheden die de Nederland
sche scheepvaart door de maatregelen
van de oorlogvoerenden in den weg
worden gelegd, zooveel mogelijk te re-
duceeren.
Bij het nastreven van deze doelein
den werden de onderhandelaars geleid
door twee directieven; aan den eenen
kant te zorgen, voor de handhaving van
de Nederlandsche neutraliteitspolitiek;
aan den anderen kant erkenning van
de belligerente rechten, zooals die zijn
vastgelegd in het internationale recht
betreffende den oorlog ter zee. In ver
band met de eerste van deze richtlijner
de zorg voor onze neutraliteitspolitiek,
legde de heer Lamping er den nadruk
op. dat het resultaat van de onderhan-
delingen niet belichaamd zal worden in
een drievoudig verdrag met Engeland en
Frankrijk.
De heer Lamping verklaarde tevens,
dat de regeling, wanneer zij eenmaal tot
stand komt, niet zal raken aan de pro
blemen. die uit de Engelsche controle
op den Duitschen uitvoer zijn gerezen.
Wat betreft den langen tijdsduur, dien
de onderhandelingen in beslag hebben
genomen, wees hij er nog op, dat de
vraagstukken, waar men zich doorheen
had moeten werken, uiteraard even tal
rijk als gecompliceerd waren. Dat ver
klaart ook, waarom tot nu slechts
drie van de vele landen, die gelijksoor
tige onderhandelingen met Engeland
voeren, definitieve resultaten hebben
bereikt.
Een transport Duitsche locomotieven.
United Press meldt uit Rio de Ja
neiro Aan boord van het Nederland
sche stoomschip „Zeeland” zijn in
Bahia aangekomen dertien locomotie
ven
ven
het
weg,
boord waarvan zij zich bevonden,
moest naar Hamburg terugkeeren.
uit Duitschland. Deze locomotie-
waren oorspronkelijk reeds voor
uitbreken van den oorlog onder-
doch het Duitsche schip, aan
waarvan zij zich
Steun aan kunstenaars.
Met belangstelling hadden verscheide
ne leden gelezen, wat de minister in zijn
memorie van antwoord op het voorloo-
pig verslag van de Tweede Kamer
mededeelt over den steun aan kunste
naars. Met waardeering voor hetgeen
geschiedt, waren zij niettemin van oor
deel. dat Nederland ten deze nog steeds
zeer weinig doet. Zij dachten aan het in
stellen van een officieelen prijs voor
letterkunde. De bezwaren, welke de mi
nister tegen dit denkbeeld heeft geop
perd. zijn naar hun meening. geenszins
beslissend.
Voorts vestigden zij de aandacht op
de omstandigheid, dat de overheid aan-
mcrk'-iiik meer zou kunnen doen en
naar hun oordeel zou behooren te doen
voor de ontwikkeling van de Neder
landsche filmkunst.
Aan het voorlooping verslag van de
Eerste Kamer over de begrooting van
Onderwijs, Kunsten en Wetenschap
pen is het volgende ontleend:
Algemeen erkende men gaarne ’s mi
nisters uitgebreide ervaring en groote
verdiensten op het terrein van het on
derwijs, terwijl ook verschillende le
den hun instemming betuigden met
vele zijner denkbeelden omtrent ver
beteringen op dit gebied, alsook om
trent de rechten van het bijzonder on
derwijs. Deze leden betwijfelden echter
of het den minister, gezien den slechts
tweejarigen duur der loopende regee-
ringsperiode en den toestand van
’s Rijks financiën zou zijn gegeven zijn
denkbeelden te verwezenlijken, wes
halve zij hem geen deelgenoot wilden
maken van hun illusies op dit punt.
Onderwijsvernieuwing.
Naar verschillende leden opmerkten,
zijn door het optreden van den minister
inzonderheid twee algemeene vraag
stukken sterker op den voorgrond ge
treden: ten eerste dat van de „onder
wijsvernieuwing” en ten tweede dat van
de verhouding van openbaar en bij
zonder onderwijs, van het karakter van
het eerste en de financieele houding
der overheid ten aanzien van het laat
ste. Wanneer deze leden in dit ver
band ook de door den minister in de
vergadering van den Vrijzinnig-Demo-
cratischen Bond op 26 November j.l.
gehouden rede hier ter sprake brach
ten, dan wilden zij niet uit het oog
verliezen, dat die rede geen ambtelijk
karakter droeg en men verkeerd zou
schentijdsche wijziging, voor de week doen haar als een soort van program
van Ij LIZL
80 cent per k.g. (onveranderd).
w zijn dikwijls het gevolg van
kouvatten Goed zweelen en
"AKKERTJES" nemen, helpt U
altijd snel, goed en zekert
Door hun bijzondere samen
stelling bevorderen immers
"AKKERTJES" niet alleen het
transpireeren, maar verwij
deren tevens de stoffen, die
de aandoening veroorzaken.
Zij werken direct pijnstillend.
Op elk "AKKERTJE" staat t
AKKER-merk: Uw q
Let U daarop vooral en laat
U toch géén waardelooze na
maak of imitaties aanoraten.
Nog andere leden merkten op, dat de
voorgenomen wettelijke regeling
slechts een formeel karakter zal dra
gen, en dus niet uitsluit, dat ten slotte
de oplossing zal worden gezocht in
aanvaarding van de zoogenaamde spel-
ling-Marchant hetgeen zij ernstig zou
den betreuren. De destijds met machts
misbruik gestichte verwarring dreigt
thans te worden bestendigd.
i enten, 20.000 ampullen morphine en vele
andere medische hulpmidde'en.
De voorbereiding van deze expeditie
heeft drie maanden geduurd. Een aantal
leden is reeds naar Finland vertrokken,
de anderen zullen dezer dagen uit
Frankrijk vertrekken. De kerngroep,
welke thans in Amsterdam gearriveerd
is, zou hedenochtend vroeg per K.L.M.
doorvliegen naar Stockholm, om van
daar naar Finland te reizen.
thans openlijk
verkondigen. Deze kringen zijn van
meening, dat het de bedoeling der
Duitschers is, alle neutrale schepen op 1
de Noordzee, het Kanaal, de Golf van
Biscaye en den Atlantischen Oceaan
bevreesd te maken, Frankrijk en Groot-
Brittannië aan te doen.
Dit komt neer op het stellen van den
eisch, dat de Scandinavische landen,
alsook Nederland. België en landen,
die handel drijven, via de Middelland-
tegen pijnen, hoofdpijn, koorts, kou sche Zee, er volkomen mede ophouden,
Doos: 13 stuks-12 stuivers; 2stuks 2stuivers schepen uit te zenden, omdat de Duit
sche bedreiging zóó ruim is, dat zij de
scheepvaart op alle zeeën, welke toe
gang geven tot de Westersche mogend
heden, bedreigen.
Zij wilden slechts blijk geven van hun
ernstige teleurstelling over het feit, dat
de minister in zijn memorie van ant
woord aan de Tweede Kamer volstond
met mede te deelen, deze kwestie vóór
het ontwerpen van de begrooting voor
1941 onder de oogen te zullen zien
hetgeen uiteraard ook zonder deze
mededeeling zou moeten geschieden en
ten deze op geenerlei wijze zelfs de
geringste toezegging deed.
Wat voorts de positie van de kwee-
kelingen met akte betreft, die zelfstan
dig een klasse waarnemen, merkten
deze leden op. dat. indien de minister
op dit punt geen voorstellen tot verbe
tering wil doen, om niet aldus een on-
gewenschten toestand te consolideeren,
dit op zichzelf is toe te juichen, doch
dan toch des te meer de verplichting
zich opdringt, om op andere, meer doel
treffende wijze, maatregelen tot verbe
tering van den huidigen wantoestand te
nemen.
Andere leden konden het onder de
huidige financieele omstandigheden ook
dit kabinet moeilijk euvel duiden, dat
het een verlaging van -de leerlingen
schaal, welke, wil zij voldoende effect
hebben, zeer belangrijke kosten zou
medebrengen, niet verantwoord acht.
Bescherming van kunstschatten
tegen luchtaanvallen.
Spellingregeling urgent.
Met voldoening namen verschillende
leden ervan kennis, dat een wetsont
werp staat te worden ingediend om aan
de regeling van de schrijfwijze der
Nederlandsche taal een wettelijke ba
sis te geven.
Verscheidene leden verklaarden, in
afwachting van dit wetsontwerp zich
van beschouwingen over deze aangele
genheid te willen onthouden, beschou
wingen, welke trouwens, na al wat
daarover reeds is geschreven en ge
sproken, niets nieuws zouden kunnen
bevatten. Huns inziens is deze materie
„doodgepraat” en rest slechts het ne
men van een beslissing. Mede met het
oog op de komende examens achtten
zij de kwestie zeer urgent.
Andere leden merkten op. dat een
wet. welke de Regeering zou machti
gen de huns inziens bedenkelijke aan
tasting van de spelling der Nederland
sche taal te bestendigen, hun voor
alsnog weinig aantrekkelijk voorkwam.
officieel® kringen te Londen is
geen verrassing gewekt door de Duit
sche bedreiging, alle neutrale schepen
te torpedeeren, welke den schijn heb
ben, zich naar Groot-Brittannië te be
geven of Britsche contrólehavens
te doen.
Langen tijd hebben de Duitschers
neutrale schepen blootgesteld aan deze
procedure, welke zij
De mogelijkheid in convooi
te varen.
Te Londen heeft men alle vertrou
wen, dat geen enkele neutrale mogend
heid in feite zal worden afgeschrikt
door een dergelijke bedreiging, welke
slechts de Britsche opvatting versterkt,
dat het grootste percentage veiligheid
voor de geheele scheepvaart slechts ge
legen is in geallieerde convooien.
Naar aanleiding hiervan merkt men
in bevoegde Nederlandsche kringen op
„Zooals
schepen
vooi”.
15 tot 22 Februari vastgesteld op j te beschouwen.
Het streven naar onderwijsvernieu-
eveneens
evenwel
overtuigd, dat, zoolang de leer
lingenschaal niet is herzien, tot de
verwezenlijking van dit ideaal geen po
gingen kunnen worden ondernomen.
Sterke vereenvoudiging van de leer
plannen, in dezen zin, dat het aankwee-
ken van velerlei parate kennis wijkt
voor degelijk onderricht in de hoofd-
lichamelijke
oefening op alle scholen, achtten en
kele leden voorts dringend noodig.
Naar aanleiding van de wisseling in
het opperbevel van land- en zeemacht
zegt in „Het Liberale Weekblad het
Kamerlid mr. W. C. Wendelaar, dat er
een meeningsverschil was, niet zoo zeer
van technisch-militairen aard, maar
vallende onder het begrip militair be
leid. Dat verschil liep, naar de heer
Wendelaar zegt, over het beleid te voe
ren ten aanzien van de mobilisatie
clubs, dat zijn vereenigingen van socia
listische militairen, gesticht op initia
tief van en geleid door de voormannen
der S.D.A.P
Van verschillende zijden werd den
heer Wendelaar medegedeeld, dat gene
raal Reijnders bezwaar gemaakt heeft
tegen de oprichting van mobilisatie
clubs, maar de Regeering zou de toe
lating verlangd hebben. Het is niet aan
te nemen, zegt het Kamerlid, dat mi
nister Dijxhoorn uit zichzelf daarvan
een vóorstander was. Men moet z.i. dus
wel aannemen, dat, als het kabinet deze
zaak heeft doorgezet en op de spits ge
dreven. dit dan een gevolg is geweest
van het optreden der sociaal-democra-
tische ministers.
Het is, naar de inlichtingen van den
heer Wendelaar, deze zaak, die den
emmer deed overloopen en tot het ont
slag op verzoek leidde:
Voorts schrijft de heer Wendelaar:
„In welke richting de mobilisatie
clubs zullen werKen, is het beste te zien
uit een vragenlijst, welke de A.J.C.
de socialistische jeugdorganisatie op
9 Januari j.l. aan haar gemobiliseerde
leden heeft doen toekomen. In de lijst
staat o.a.:
Vraag 1. Wat heb je meegemaakt van
het officieele O. en O.-werk?
Vraag 2. Hoe is daarover je oordeel?
Vraag 8 Op grond van welke feite
lijke gegevens zou je kunnen pleiten
voor verbetering van de geldelijke ver
goeding voor ongehuwden?
Vraag 12. Over welke zaken heb je
ernstige klachten en waarom?
Vraag 13. Wat heb je ons over
geest in je onderdeel
mede te deelen?
Vraag 14. Kun je je oordeel
voeding, kleeding en ligging met
enkel woord geven?
Het vragen naar klachten,
klaart mr. Wendelaar, kweekt ontevre
denheid en overigens komt dit alles in
strijd met de handhaving van een goede
krijgstucht.
Het rapport van den duik-
bootcommandant is nog
niet binnen.
Men telefoneert ons uit Berlijn: Over
de „Burgerdijk” werd hedenmiddag in
de persconferentie nog van bevoegde
zijde opgemerkt, dat het verhaal van
den kapitein, dat hij de duikboot voor
een rots had aangezien, erg onwaar
schijnlijk klinkt. De lezing van den eer
sten officier werd evenwel geprezen. De
Duitsche duikboot is nog niet terug en
men wacht dus op het Duitsche ambte
lijke rapport.
i wing verdient huns inziens sympathie,
vooral wanneer men ’t zoo formuleert
als de minister deed in zijn bovenbedoel
de rede en de noodzakelijke verbete
ring van het onderwijs allereerst be
schouwt als een langzaam voortgaand
proces van practische hervorming.
In het algemeen meenden zij er te
gen te moeten waarschuwen, dat men
bij het noodzakelijke en toe te juichen
streven naar verbetering van het on
derwijs zijn verwachtingen te hoog
spant en niet voldoende rekening
houdt met wat zoowel van den gemid
delden leerling als van de gemiddel
de leerkracht kan worden gevorderd.
Het streven van den minister het
Onderwijs meer te individualiseeren
dan tot heden mogelijk is, vond bij
een aantal andere leden
waardeering. Zij waren er
van
Voorbereidend Hooger en
Middelbaar Onderwijs.
Eenige leden, die ook ten vorigen
jare hun geringe voldoening uitspra
ken over de resultaten van het mid
delbaar onderwijs, dat de leerlingen in
vele gevallen met onvoldoende ver
werking van de leerstof en weinig
zelfstandigheid in hun denken aan de
practijk of het hooger onderwijs af
levert, herhaalden hun klacht tegen
over den tegenwoordigen bewindsman,
met wiens inzichten, zooals deze voor
zijn optreden herhaaldelijk ter open
kennis zijn gebracht, zij in het
algemeen instemden.
Zij drongen opnieuw aan op verbe
tering van het onderwijs in het Neder-
landsch.
Verscheidene leden betreurden, dat
ook het middelbaar en het voorberei
dend hooger onderwijs lijden onder de
te sterke bezetting van de klassen,
terwijl bovendien vele leeraren met
een overmatig aantal lesuren zijn be
last. Zoodra, aldus deze leden, de nood
zakelijke verlaging van de leerlingen
schaal voor het lager onderwijs wordt
ingevoerd, zal ook bij het middelbaar
en voorbereidend hooger
een daarbij aansluitende
moeten worden bevorderd.
voor den economischen wederopbouw
van Europa na den oorlog, nader uit
eengezet. In bevoegde kringen wordt er
rekening mede gehouden, dat Sumner
Welles, evenals Brussel, ook den Haag
zal aandoen tijdens zijn rondreis door
Europa, welke zooals men weet in
Rome zal aanvangen en loopen over
Berlijn, Parijs en Londen.
In het prospectus van de vrijwillige 4
pCt. Nederlandsche Staatsleening 1940 II
uitgegeven krachtens de zoo juist aange
nomen Leeningwet 1940, groot nominaal
300 millioen, staat vermeld, dat de lee-
ning is verdeeld in schuldbewijzen aan
toonder van 1000, 500 en 100. De cou
pons zijn betaalbaar 1 April en 1 October.
Dc leening heeft een looptijd van ten
hoogste 40 jaren. Te beginnen met het
jaar 1941 wordt telken jare op 1 April
een aantal schuldbewijzen, bij loting aan
gewezen, a pari afgelost. Jaarlijks wordt
voor deze aflossing besteed een bedrag van
ten minste 2,5 pCt. van het bedrag der
leening. Versterkte en algeheele aflossing
kan ten allen tijde plaats hebben.
De koers van uitgifte is 100 pCt.
De schuldbewijzen met de daarbij be-
hoorende coupons zullen zijn vrijgesteld
van alle Nederlandsche zakelijke belastin
gen, welke van schuldbewijzen ten laste
van Nederland en van de daarbij behoo-
rende coupons mochten worden geheven.
(Deze bepaling sluit niet in eeqrvrijstelling
van de persoonlijke belastingen naar in
komen en vermogen).
De inschrijving wordt opengesteld Maan
dag 26 Februari bij een aantal der voor
naamste banken te Amsterdam, Rotterdam
en hier ter stede en bij het agentschap
van het ministerie van Financiën te Am
sterdam. De storting van het verschuldigde
wegens toegewezen schuldbewijzen moet
geschieden ten kantore van inschrijving
op Vrijdag 8 Maart 1940, vóór 12.30 uur
nam.
De noteering ter beurze van Amsterdam
en Rotterdam zal worden bevorderd.
Het landsbelang eischt, dat
de vrijwillige leening zal
slagen.
Het prospectus bevat een aanbeveling,
waarin er op gewezen wordt, dat dit het
grootste bedrag is, dat in 20 jaar aan
„nieuw geld” door de Regeering aan het
publiek gevraagd is.
De mobilisatie, die bestemd is ons land
voor de vreeselijkste rampen te behoeden,
verslindt dagelijks schatten geld. De uit
gaven, waartoe zij noopt, kunnen niet lan
ger op ook maar eenigszins bevredigende
wijze gefinancierd worden, indien de top
zware vlottende schuld, welke de achter
liggende crisisjaren ons nagelaten hebben,
niet aanmerkelijk wordt gereduceerd.
Daarom zullen wij thans allen onze
schouders er onder zetten om, al kost het
dan inspanning, het gevraagde geld bijeen
te brengen.
Daar het aangevraagde geld er in ieder
geval komen moet, heeft de wetgever be
sloten, dat, indien onverhoopt de vrijwil
lige leening niet tot een bevredigend resul
taat mocht leiden, een gedwongen 3 pCt.
leening zal worden uitgeschreven, waar
aan zij zullen moeten deelnemen, die niet
of niet voldoende in de vrijwillige leening
hebben ingeschreven.
Daartoe mag het echter niet komen. Het
landsbelang eischt, dat de vrijwillige lee
ning zal slagen.
De 26ste Februari bevestige de paraat
heid van ons land.
Aan elk recepis, dat bij storting van het
verschuldigde bedrag zal worden uitge
reikt, bevindt zich een stortingbewijs tot
het bedrag van dat recepis. In geval tot
een gedwongen leening wordt overgegaan,
kunnen deze stortingsbewijzen worden af
gescheiden en dienen ter voldoening aan
de verplichting tot storting op die leening,
tot het bedrag daarin vermeld.
Beleening bij de Neder»
landsche Bank.
Naar wij van de Nederlandsche Bank
vernemen, is zij, in verband met het bij
zondere karakter van de uit te geven lee
ning, bereid voor hen, die bij de te ver
richten stortingen liquiditeitsmoeilijkheden
ondervinden en deze niet uit eigen kracht
kunnen overwinnen, het verkrijgen van de
noodige middelen mogelijk te maken.
De bank heeft hieraan de voorwaarde
verbonden, dat de gegadigden vooraf
schriftelijk een verklaring afleggen.
Betaling met recepissen der
vorige leening.
Bij de storting op deze nieuwe Staats
leening, zullen recepissen der 4 pCt
Nederlandsche Staatsleening 1940 (uitge
geven krachtens de Leeningwetten 1936
en 1939) voor hun nominaal bedrag in
betaling worden aangenomen. Wegens op-
geloopen rente op deze stukken zal wor
den uitgekeerd per recepis van 1000
/?.44, van ƒ500 ƒ3.72 en van ƒ100 ƒ0.74.
De tot storting te bezigen recepissen moe
ten naar volgorde vermeld worden op een
onderteekende nummerlijst, bij de in-
schrijvingskantoren kosteloos verkrijg
baar.
Belastingbetaling met
schuldbewijzen.
Naar wij vernemen, zal een speciale
regeling worden ontworpen voor de uit
voering van het bij amendement in de zoo
juist aangenomen Leeningwet aange
brachte artikel 7 lid 2, waarin wordt be
paald, dat aan houders van schuldbewij
zen van de 4 pCt. Staatsleening 1940, die
deze schuldbewijzen hebben verkregen
krachtens persoonlijke inschrijving, op hun
verzoek op de nieuwe schuldbewijzen
wordt aangeteekend, dat deze in beta
ling worden aangenomen ter voldoening
van de aanslagen in de vermogensbelas
ting en de verdedigingsbelasting I.
Hoogerv Onderwijs.
Verschillende leden hadden met
leedwezen kennis genomen van ’s mi
nisters afwijzend standpunt omtrent
het in overweging nemen van het
vraagstuk van het verleenen van
financieelen steun aan het bijzonder
hooger onderwijs.
Zij wilden den minister ernstig in
overweging geven, de instelling te be
vorderen van een Staatscommissie, die
op niet te langen termijn dit vraag
stuk onder de oogen zou kunnen zien.
dit voorbehoud volkomen juist. Het
spreekt vanzelf, dat hierbij alleen ge
dacht is aan saldi, waarover men de
vrije beschikking heeft.
De leden, die zich aansloten bij het
betoog, door het lid der Tweede Ka
mer. den heer Rost van Tonningen, bij
de openbare beraadslaging over het
wetsontwerp gehouden, kan de mi-
minister niet geheel in hun gedachten
gang volgen, al is hij het wèl ééns met
hun opmerking, dat het thans plicht
is te bezuinigen, de consumptie in te
perken, de productie van kapitaalgoe
deren te bevorderen en belastingver-
zwaring in te voeren.
Tegen het opnemen in de leening van
een conversieverbod gedurende een
aantal jaren zou de minister
ernstig bezwaar gehad hebben. Het
Rijk heeft van de gelegenheid tot con
versie nooit anders dan een redelijk
gebruik gemaakt.
Bij deze leening zal, zooals de mi
nister in de Tweede Kamer reeds mee
deelde. de provisie van ¥4 moeten
worden gehandhaafd.
De toepassing van artikel 16 ten aan
zien van hen. die bezitters zijn van een
vermogen in blooten eigendom, zal niet
tot moeilijkheden behoeven te leider.
In de gevallen, waarin deze positie in
derdaad tot onbillijkheid zou aanlei
ding geven, stelt dé minister zich voor,
indien het onverhoopt tot een gedwon
gen leening mocht komen, van de ver
plichting tot deelneming ontheffing te
verleenen.
Imp.-.Nederlond
HART NIBBRIG GREEVE N v DEN HAAG
PARKSTRAAT 91o TEL 117642
