in het buitenland Bezoek aan geëvacueerde kinderen In Finland-.1 WEK UW LEVER-GALOP STADSNIEUWS HAAGSCHE COURANT VAN ZATERDAG 17 FEBRUARI 1940. DERDE BLAD, PAGINA 2. w EEN VETERAAN OVER STRENGE WINTERS f ONTSPANNING VOOR MILITAIREN BIJZONDERE BIJEENKOMSTEN Predikbeurten 57, A geb. i XIX. een (Van onzen «pedalen verslaggever.) Leider: 2.30 uur ds. Boswijk. o Oranjelaan 26, Onderhoud met den 88-jarigen ©ad minister mr. P. Rink „DEZE WINTER WAS NIET BUITEN GEWOON KOUD, 1861 HADT U MOETEN MEEMAKEN”. (Nadruk verboden Auteursrecht voorbehouden). wanneer er niets bijzonders bij is. Van 1890 herinner ik me alleen, dat het op den dag van de begrafenis van Koning Willem III buitengewoon koud was. Ik woonde toen nog in Tiel, waar ik ben geboren en tot 1905 heb gewoond. Och ziet u, elk jaar heb je daar gevaarlijk hoog water, wanneer het na strenge of langdurige vorst gaat dooien Ik zou daar uren van kunnen vertellen". ter- en ijsmassa's niet in bedwang zou den kunnen houden. AANVRAGE INGETROKKEN. De commissie tot beheer der Nuts- scholen heeft namens het bestuur van het dep. ’s-Gravenhage van de Maat schappij tot Nut Van ’t Algemeen, inge trokken de aanvrage bij het Gemeente bestuur tot den bouw Van een fietsen bergplaats bij de scholen voor gewoon lager en uitgebreid lager onderwijs aan d*> Willem-Lodewijklaan. ERGENS IN FINLAND, 12 Februari. i en u zult ‘s morgens uit bed springen, gereed om bergen te verzetten. lederen dag moet uw level een liter lever-gal in Uw ingewanden doen vloeien. Wanneer deze stroom van lever-gal onvol doende is. verteert uw voedsel niet, het bederft. U voelt u opgeblazen, u raakt ver stopt. Uw lichaam is vergiftigd, u voelt u beroerd en ellendig, u ziet alles zwart. De meeste laxeermiddelen zijn slechts lapmiddelen. U moét CARTERS LEVER- PILLETJES nemen om deze liter lever-gal vrij te doen vloeien en u zult u een geheel ander mensch voelen. Önschadelijk. plant aardig. zacht, onovertroffen om de lever- gal te doen vloeien. Eischt Carters Lever-Pilletjes bij apoth^ Kers en drogisten, t. 0.75. De eerste Russische troepen slecht uitgerust. ■■■■■■■■■■■•■■BBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBr. Mr. F W. Kamp, zal Donderdag 22 Februari a.s. in de „.Militaire Club” ’t Honk. Prinsestfaat 57 een voordrachts- avond geven. De ontspanningsavond, welke Woens dag j.l. in de Cantine Zonnebloemstraat 68. door het Ontspanningscomité voor militairen, gelegen in het Westerkwaf- tier en omstreken, was georganiseerd, is wederom een groot succes geweest. Het programma werd geopend door de Militaire Mobilisatie Band onder leiding van den sergeant G. C. Hagenaars, met het Wilhelmus en speelde daarna op werkelijk verdienstelijke wijze, verschil lende nummers. Het Ensemble H.O.B. presenteerde de Cabaret Revue ..Waarom zeuren, waar om treuren” in twee bedrijven, onder leiding van den heer Jan \an der Ham. Alle nummers werden op zeer ver dienstelijke wijze uitgevoerd. In het bijzonder trok de aandacht de nog jeugdige danseres Jenny Simonis en hfet repertoire van mej. Corry Prijs. Alle overige spelers hebben hun uiter ste best gedaan owi dezen feestavond te doen slagen. Tenslotte vermelden wij nog de chansonnière mevr. Coby Lievaart, die met begeleiding van de band, op voor treffelijke wijze enkele liederen ten ge- hoore heeft gebracht, terwijl de heer Jan Meijer, als accordeonvirtuoos weder geweldig succes had. beste te vergelijken met den winter van 1855. Dan krijgt de belangstellende gast antwoord op zijn voornaamste vraag. Het komt hierop neer, dat zijn gast heer dezen winter tot nu toe niet bui tengewoon streng heeft gevonden, maar en het wordt er zeer diplomatiek en volkomen juist aan toegevoegd hij houdt hierbij rekening met de dag temperaturen. „Ik geloof” zoo zegt de heer Rink „dat ik dezen winter het beste kan vergelijken met dien van 1855. Toen duurde de koudeperiode ook zoo uitzonderlijk lang”. „Weet u dat nu nog zoo goed Ja zeker, al was ik toen 3J jaar. Ik heb aan dien winter een onuitwisch- bare en bijzondere herinnering. Het hoedje van mijn ouderen broer woei eens op een dag in het water op over stroomd land en het werd uit een dak raam van een huisje langs den over stroomden weg weer opgepikt. Ik heb dit Incidentje, dat een geweldigen in druk op mijn jeugdig gemoed maakte, nooit kunnen vergeten en daarom herinner ik me het verloop van dien winter nog zoo goed”. „En de winter van 1890 dan mijn heer Rink „Daar weet ik niets bijzonders meer van. In mijn herinneringen vloeien de Evacuatie naar het buitenland. Met groote dankbaarheid wor^t dan ook geconstateerd, dat Zweden en Noorwegen bereid zijn, veel kinderen Nee, dit „ergens in Finland” is geen gewichtigdoenerij ik ben gaan kijken naar geëvacueerde kinderen, omdat ik weten wilde, hoe die het hebben, en het was minder eenvoudig daarvoor de mogelijkheid open te krijgen, en de adressen aan de weet te komen, dan de lezer wellicht gelooven zal. Maar goed ik ben dan „ergens in Finland”, in een dorpsschool”. Laat ik u eerst mijn gezelschap mogen voorstellen voorop onze chauffeur, professor dr. Georg von Wendt, hoogleeraar in de physiologie aan de universiteit van Helsinki, vervolgens professor dr. Serge Karcevski, in 1920 voor de twee de maal uit Rusland gevlucht den eersten keer deed hij het in 1910, toen hij van revolutionnaire plannen werd verdacht en thans hoogleeraar in het Russisch en het Tsjechisch aan de universiteit van Genève, en tenslotte de Zweedsche schrijver Albert Vik- stén, van wie enkele boeken ook in het Nederlandsch zijn vertaald. Ons gezel schap bestaat dus uit vier man, die vijf nationaliteiten hebben (Karcevski is Rus, maar ook Zwitser) en vijf moe dertalen er op na houden (Zweedsch, Finsch, Fransch, Russisch en Neder landsch). Gij zult het vermaak van onze conversatie te gretiger begrijpen, indien gij verneemt, dat Vlkstén geen vreemde talen spreekt, Karcevski al leen Fransch, prof, von Wendt beter Duitsch, en dat wij meerendeels in Finsch-sprekend gebied reizen- Maar geen nood wij redden ons bestEn al zoeken wij af en toe naar een woord stof voor gesprek is er meer dan ge noeg. Karcevsi heeft Russische gevan genen bezocht. slachtoffers van deze ramp. Ook daar om herinner ik het me zoo goed, om dat Koning Willem III van Tiel uit de Waal overstak en den bezweken dijk in oogenschouw nam. Op het punt, waar de Koning te Leeuwen aan wal stapte, herinnert thans nog een monu ment aan het manlijk optreden van dezen nobelen vorst. Oud en jong ver- eenigde zich om hulp te bieden. Nie- band onttrok zich. Dat was een strenge winter”. De interviewer heeft zijn zooveelste teleurstelling. Hij had van dezen win ter een verhaal kunnen doen van in kruiend ijs geraakte schepen, die op dijken zijn gezet en als het ware in boomen hangen, maar na een „stunt” als die over de ijsschots, het huisje en de baby uit 1861 ziet hij er maar van af. Een armoedig zonnetje schijnt hem pal in het gezicht als hij de woning- deur van zijn vriendelijken gastheer achter zich sluit. Of deze winter nu werkelijk wel zoo streng was interes seert hem plotseling maar heel weinig. Die zon doet denken aan de lente, die nu toch wel gauw zal komen en waar naar alles, dat leeft, zoo heel erg ver langt. In een school 40 kinderen. De auto stopt. Wij staan voor een eenvoudig steenen gebouw een school. Hier wonen nu een kleine veertig kin deren uit Helsinki, en in de naaste omgeving bij particulieren zijn er nog meer ondergebracht, ’s Middags komen ze allemaal bij elkaar, want het eten geschiedt gezamenlijk in de school. De stemming onder de jeugd ik hoor, dat de leeftijden varieeren van één tot tien jaar blijkt gelukkig voortreffe lijk. Wij zijn hartelijk welkom, en moe- H nisje werd door ijsschotsen van zijn fundamenten ge sneden. Deze vrees bleek gegrond, want op eên dag bezweek de Waaldijk bij Leeu- wen, niet ver van Tiel, onder den enom^n druk van het ijs. Een groot gedeelte van het land van Maas en Waal overstroomde. Met donderend geraas stortten de ijsmassa’s zich via hét dijkgat in het lager gelegen land. Geen boom en geen huis bleef daar staan, niets en niemand kon de kracht van het ijs bedwingen. Een kolossale ijsschots van éenige meters dikte ont* moette op haar weg door de doorbraak een arbeidershuisje, dat aan den bin nenkant van den dijk was gelegen. Als waren de murén de wanden van een lucifersdoosje, zoo werd het huisje van zijn fundamenten gesneden. Het kwam boven op de ijsschots terecht en bleef daar op staan alsof er niets gebeurd was. De ijsschots vervolgde haar weg over het ondergeloopen land en kwam geruimen tijd later en kilometers ver der tot stilstand. Wonderbaarlijke redding. Het huisje stond nog steeds op de schots. Belangstellenden gingen er heen, bereikten het huisje en vonden op den zolder een wiegje. In dat wiegje lag een baby rustig te slapen. Ik her inner me deze wonderbaarlijke redding nog heel goed. Ik was toen bijna tien jaar en heb met behulp van familie leden ook meegedaan aan een collecte in beperkten kring ten bate van de De weerkundigen zijn het ér allen over eens. dat deze winter een record is en dat hij sinds 1740 in één tijd perk van 200 jaar dus al zijn voor gangers heeft geslagen. Is dé winter van 19391940, waaraan thans goed deels eén einde schijnt te zijn gekomen we mogen niet te vroeg juichen nu werkelijk zoo Strehg geweest Met thermometers en statistieken als be wijsstukken antwoordt de Bilt met één overtuigend „ja”. En al neemt men dit goed gefundeerd öordéèl der deskun digen natuurlijk onmiddellijk aan, toch zijn ér nog genoeg menschén, wier her inneringen aart vroegere winters Van dien aard Zijn, dat zij zich den winter van dit oogenblik moeilijk als een op vallend record kunnen voorstellen. „Zóo koud was hét tóch niet” aldus luidt hun oordeel. Dan komen er verhalen uit vroegere jaren, verhalen over vorst, sneeuw en ijs in 1921. in 1905, in 1891 en van nog oudere data. Zeer sterk zijn de verhalen over koude en ellende in den winter van 1890 1891. Hét jóngere geslacht, evenals de ouderen onder ons, eenerzijds blij, dat sinds enkele dagen althans het grootste leed schijnt te zijn geleden en ander zijds tóch ook min of meer trotsch, onftdat het den strengsten winter sinds twéé ééuwen heeft meegemaakt, be- kruipt ëen gevoel van teleurstelling, wanneer het die sterke verhalen uit vroegere tijden hoort zonder in staat te zijn mét even stérke, maar actueële verhalen van repliek te dienen. Een lid van hét jongere geslacht hééft gistermiddag een paar menschen- leeftijden ouderen heer diens oordeel over dezen recotd-winter gevraagd. De interviewer verzocht toegang tot éen der oude patriciërshuizen aan het def tige Bezuidenhout en zat eenige minu ten later tegenover ëen vriendelijken ouden heer mr. P. Rink, oud-minister van Binnenlandsche Zaken in het kabinet-de Meester (19051908), die thans ruim 88 jaar is en de bewonde ring en eerbied van zijn gasten af dwingt door den helderen geest, waar over hij ondanks zijn krassen ouder dom nog mag beschikken en welke den interviewer dezen middag een waarborg bood voor de juistheid der antwoorden op vragen óver de strengheid van vroe- geré winters in vergelijking met dien van thans. De heer Rink antwoordt eerst niet rechtstreeks op de vraag of hij dezen winter nu zoo buitengewoon streng heeft gevonden. Met een glimlachend gezicht begint hij min óf meer zijn ver wondering uit te drukken over de gioote «.«langstelling van pers en pu bliek voor vergelijkende cijfers omtrent vorst en koude. In zijn tijd was dat eenigszins anders. Men schijnt dat nu hóógst belangrijk te vinden, vroeger was dat niet zoo sterk. Maar ja, er is zoovéél veranderd zoo voegt hij er aan toe. was volledig uitgerust, ook wat de kleeding van de sol daten betreft. Maar aan de organisatie en de leiding schijnt letterlijk niets te ont breken.” Terwijl professer Karcevski vertelt, glijdt de auto over dikbesneeuwde we gen en door prachtige dennebosschen. Professor von Wendt, de stuurman, draagt een uniformpet en een overjas van militaire kleur. Hij heeft buiten zijn wetenschappelijk vak, waarin hij, naar ik verneem, een groote reputatie geniet, maar één hobby het verkeer in al zijn vormen. Hij was het, die in Finland de luchtvaart startte, hij ook, die, op grond van een veeljarige erva ring op den weg, verschillende belang rijke verbeteringen in de Finsche ver- keerswetgeving voorstelde Ik hoor bijvoorbeeld, dat het in Finland straf baar is, vaart te vermeerderen, wan neer iemand door signalen te kennen geeft, dat hij passeeren wil. Ook het onbeantwoord laten van een signaal wordt als overtreding strafbaar ge steld. Maar wijzelf loopen geen kwa de kansen professor von Wendt houdt zich nauwlettend aan wat gedeeltelijk zijn eigen voorschriften zijnHij is van staatswege verkeers-inspecteur, en daaraan dankt hij het ook, dat hij, in tegenstelling tot de meesten, vrij rij den kan de benzine-hoeveelheden voor particulieren zijn krap gemeten hier, en een tocht, zooals wij er nu een ma ken, kan er bij zoowat niemand af. Wij volgen een sterk golvenden weg, die telkens tot overschakelen dwingt, en na een honderd kilometer moeten de sneeuwkettingen om de achterwielen gemonteerd worden wij komen er anders niet door. Volgden wij eerst een breeden betonweg, nu slaan wij af, een smalleren op. welke later door een nog onaanzienlijker weg je gevolgd wordt. Wij zijn nog in hoofdzakelijk Zweedsch sprekend ge bied. Niemand behoeft mij dat te ver tellen dat doen de plaatsnaambord jes Luiden zij in twee talen met Zweedsch als bovenste gij bevindt u in tweetalig gebied met een Zweedsche meerderheid. Anders staat Finsch bo venaan. Geeft het bordje de plaats naam in het Finsch, dan wonen er hoogstens 10 pCt. Zweden, en staat de naam er alleen in het Zweedsch, dan zult gij er niet meer dan één Fin op tien Zweden aantreffen. Het systeem is practisch en voldoet uitstekend. Overigens is door den oorlog alle scherpte van het talenvraagstuk afge slepen. Finnen, wier kinderen naar Zweden geëvacueerd worden, beschouwen het als een voordeel, dat ze zoodoende met een Zweedsch leeren, en „Hufvudstads- bladet”, de grootste Zweedsche courant van Finland, geeft tegenwoordig een rubriekje voor zelfonderricht in het Finsch. De winter van 1861. Dan vertelt de heer Kink ons van den winter van 1861. „Die was streng mijnheer. Ik herinner het me nog heel goed. Dagen achtereen was er een bui tengewoon strenge vorst en toen einde lijk de dooi intrad, leefde de geheele Betuw’é in angst en vreeze. dat de dijken der rivieren de woeste en in snelle vaart naar zee •jstroomende wa lk verneem van hem, dat alleen de eerste troepen slecht uitgerust en op de koude niet berekend waren, en voor dat zonderlinge verschijnsel geeft hij de volgende verklaring. „De Rus sen”, zoo zegt hij. „hebben op hun Poolschen veldtocht 500 man verloren, beelden van vroegere jaren in elkaar, en rond zeshonderd werden gewond. Oost-Polen bood immers geen of nau welijks tegenstand. De Oekrainers, die er woonden, voelden zich door War schau onderdrukt, en de Joden, die men er in grooten getale vond, waren doodsbang, dat de Duitschers zouden komen. Gevolgeen militaire wande ling. Nu schijnt de Russische informa tiedienst uitzonderlijk slecht te zijn. Men heeft in Moskou geloofd, dat een soortgelijk verloop van zaken zich in Finland zou voordoen. Er werd gere kend op een Finschen volksopstand bij het binnenmarcheeren van de Russen. Daarom was er geen sprake van een goed uitgerust leger. Eerst toen bleek, hoe hardnekkig de Finnen tegenstand boden, is Moskou tot het zenden van beter uitgeruste soldaten overgegaan. De 44ste divisie, welke bij Suomus- salmi door de Finnen vernietigd werd, broertjes en zusjes, die mij later examineeren, om al hun onthou den. Groote hilariteit als ik, na een goeden start, Erik en Torsten met el kaar verwar De oudste schrijft zijn naam en evacuatie-adres op een papier tje ik heb hem een briefkaart uit Nederland beloofd. Ge begrijpt overi gens, dat de evacuatie ook in dit ruime land een ernstig probleem is. Vergeet nietveilig is men hier nergens Onderweg viel het mij op, dat alle pas santen gestoken waren in „sneeuwjas- sen”, die men hier voor weinig geld kan koopen capes met een wijde capu chon, die zeer snel aangeschoten kun nen worden, en die dienen om den mensch de voordeelen van den came- leon te verschaffen. Finland is tegen woordig wit op witOok wijzelf heb ben in de auto onze sneeuwj assen klaar liggengaat het alarm loeien, dan duiken wij er ijlings in, schieten in het bosch en zoeken dekking. Dat is allerminst een aangename bezigheid 1 De Russische vliegers gooien veel bom men op Abo een duizend of drie tot nu toe, op Hangö een twaalfhonderd (dat is op een paar honderd na even veel als er op het oogenblik inwoners zijnen krijgen zij de kans, dan be gint het ergste van het erge machine- geweervuur Dat geeft de man, die het meest achter in het toestel zit. De loop van zijn mitrailleur steekt schuin naar achter. Voor den mensch is er maar één ding te doen, zoo hij gelijk met ons het geval is geen schuilkelder kan bereiken plat op den grond val len en er het beste van hopen. Als wij na ons schoolbezoek even een kopje koffie drinken bij professor Rein, die hier zijn buitenhuis heeft, vertelt hij, hoe ook in deze streken, waar in geen verre verten eenig militair doel te be kennen valt, de Russen heftig te keer gaan. Verleden week verspeelden zij een stel bommen aan een rij ijsblokken, ■gehakt uit een bevroren meer, en lig gende op den kantblijkbaar zagen ze die voor iets hoogst gewichtigs aan Geen wonder dus, dat men het hier als twijfelachtig beschouwt, of men de kin deren wel in het land moet houden. Spirit. Ethische Stichting, Prinsessegracht 23, Zondag 10.30 u. wijdingsdienst. Spr. mevr A. Gkes-Huibers, Rijswijk. Hel- derz.waan. mevr. J. G. Logjes-van Bo- dinckhuyzen. Soefi-Beweging, Bazarstraat 20. Zondag llu Spr. mevr. Schamhart-Scholte. On derwerp: „Gebondenheid en vrijheid”. „Harmonia,', Gebouw de Ruyterstraat Zondag 10.30 uur. Samenkomst. Spr. de heer A. Muis, uit Rotterdam. Soefi-kerk (Kerk van allen), Anna Pai’- lownastraat 79. Zondag n u Onder werp: „Ik moet geven, ik moet’niet vra- kerkgebouw Prins Hendrikplein 15. Zondag 10.30 u. Dienst o.l.v. den heer C. J. van Beemen. Onder). Ver. Psychisch Leven, genouw &pui 106. Zondagmorgen 10 30 u. wij dingsdienst. Spr. mevr. Melczarck-Tim- ^er<ïïaS u19 Febr 815 u Bloemenséan- ce, zi rebr. 8.15 u. openbare psychome trische séance. Spirit. Christen-Genieenschap, Diligentia, Lange Voorhout 5, 10.30 u. openbare godsdienstoefening. Spreker de heer F- Honigh. Theosofische vereeniging, gebouw de Ruyterstraat 67, 19 Febr 8 15 u Operf- bare voordracht door mevr W. A L- Ros-Vrijman. Onderwerp; „Het wereld gebeuren in het licht van het occul tisme”. ten alles bekijken de boekjes, w’aar- uit ze het alfabet leeren, een bloem, die ze zelf kweeken of speelgoed, waar mee ze den tijd dooden. Maar ook den schuilkelder, waarin ze een heenkomen zoeken, zoodra in het dal, waarin de school ligt, de sirene begint te loeien. Tot nu toe krijgen de kinderen geen onderwijs. Minister Hannula ik liet het u al weten heeft er overwegen de bezwaren tegen, dat er veel kinde ren in één gebouw ondergebracht zijn gedurende een groot gedeelte van den dag een bombardement kan dan een verschrikking worden. Verreweg de meeste kinderen zijn dan ook óf in Zweden en Noorwegen óf bij particu lieren in Finland. Maar de oorlog is van onbekenden duur, en men heeft nu. teneinde de kinderen niet heel dien oorlogstijd zonder onderwijs te laten, een beroep gedaan op die uitkomst- brengende uitvinding de radio Mor gen houdt minister Hannula de ope ningsrede voor het microfonisch onder wijs. Op vaste uren zullen de pleeg ouders op het platteland de radio aan zetten, en onderwijzers zullen dan door den aether les geven. Het is natuurlijk behelpen, maar beter wat dan niets. Op den duur kan men de kinderen ook niet ongestraft laten lanterfanten. Dat gaat een poosje goed, maar de werk lust raakt eruit, en de achterstand groeit met den dag. In de school, waar wij ons nu bevinden, heeft particuliere hulpvaardigheid raad geschaft. De kin deren worden op plezierige manier be zig gehouden. Ik maak kennis met een zevental een kwartier erachter te komen, of ik namen goed heb kunnen Ned. Protest, bond (Muzenstraat 4), 10.30 uur dr. W. Banning, em, pred. van Bentveld. Remonstr. Geref. kerk. 10.30 uur dr. J. C A. Fetter, 8 uur mej. ds. W. S. Wiardi Beekman. Doopsgez. germ, 10.30 uur ds. H. Meihuizen Luth, gem., 10.30 uur ds. Riemers. Lutherkapel, Haverschmidtstraat 10.30 uur ds. Drijver. Waalsche kerk, 10.30 uur dr. Th. Eekman. Duitsche kerk. 10.30 u. pfarrer Kaetzke Engelsche kerk. Holy Communion 8.30 Morning prayer 11, Evening prayer 8, rev Williams. First Church of Christ. Scientist, Andr. Bickerweg 1. Holl. 9.45 v.m. Eng. 11.15. Duinoordkerk, 10 uur ds. Creutzberg, 10 uur jeugdkerk ouderen ds. Schoch, 11.20 utu jeugdkerk jongeren mevr. dr. Ober man. Nassau Jeugddienst. Duinzichtkapel, van Hogenhoucklaan, 10.30 uur ds. I. Voor- steegh. Geb. Eltheto, Azaleapiein 2, 10.30 uur ds. J. Th. Meijer uit Alphen a. d. Rijn. Vrijz. Hervormden, Beeklaan hoek Hout- rustweg, 10.30 uur ds. J. Zuurdeeg, van Hilversum. Aula Duitsch gymnasium, Jan v. Nas- saUstraat, 10.30 uur ds. K. Terpstra, van Utrecht. Vrijz. Chr. Jongerenkerk (15 j. en ouder), Bondshuis Houtrustweg 3, 7.30 u. nam. Spr. ds. H. W. Meihuizen. Vrijz. Kindéfkerk der Federatie, Vrijz. Christelijk lyceum, van Stolkweg 35. 10.30 uUr mej. ds, W. S. Wiardi Beekman. Stads-Evangelisatie, Geref. Kerk-Oost. lokaal Hannemanstraat, 7 uur samenkomst. Spr. de heer J. Bronsveld, Onderwerp: „De meester is daar en hij roept u”. Stads-Evangelisatie Geref. Kerk-West, lokalen N. Zuiderkerk, Kockstraat 134, 8 uur samenkomst. Geref. kerk in hersteld kerkverband, clubhuis van Speykstraat 153, 10.15 uur en 5.30 uur ds. Hasper, Chr. Geref. gem., Eben Haëzerkerk. Snoekstraat, 10 uur en 5.30 uur ds. Nieu- wenhuyze, Jerusalemkerk, Pomonaplein. 10 uur ds. de Jong; Bilderdijkschool, Lin- naeusstraat, 10 uur en 5.30 uur ds. C. v. d. Zaal. Geref. Gem., Oude Boomgaardstraat 43. 10 uur en 4.30 uur ds. Honkoop. Oud Geref. gem., Wesselsstraat 49, 10 uur en 5.30 uur leesdienst. Geb. de Ruyterstraat 67, 10 uur en 6 uut ds. J. P. Paauwe. Geb. Rozenburgstraat 7, Zondag 10 uur vergadering der geloovlgen. Vrije Evang. gem., Zuid-West Buitensin. gel 112—114. 10 uur en 5.30 uur ds. Vas. seur. Evangelisatie „Nazareth”, Fagelstraat 22 10.15 uur heiligingsdienst en 7 uur samen- komst. Christen-gemeenschap. Assendel ftstragj 18. 10.15 uur en 7.30 uur de heer H Hee- resma. van Amsterdam Christen-gemeenschap. Bew. t. Rel. Ver. nieuwing. Groot Hertoginnelaan 4, 10 uur Menschenwijdingsdienst Christ gem. Eliëzer. Beeklaan 296, 10 y. heiligingssamenkomst, en 7 uur openbare samenkomst. Pinkstergemeente „Maranatha geb. Trompstraat 25. 10.15 uur en 8 uur getuj. genissamenkomst. Baptisten-gemeente, kerklokaal v. Dijck, straat 149. 10 uur en 5.30 uur prediking ds J. B. de Neef, 8 uur jongeliedensamen- Baptisten-gemeente, kerkzaal Zuid-Bin. nensingel 10, 10 uur en 6 uur ds. Jac. de Jong. 8 uur jongeliedensamenkomst Oud Baptisten gem., Zuid-West Buiten- singel 39, 10.30 uur en 6 uur prediking ds. B. Fabrie. Oud Baptiste-gemeente. Lavendeistraat 15. 10.30 uur en 7 uur prediking. Zevende Dags-Baptisten-gemeente, lo- kaal C.J.M.V.. Heelsumstraat 159. Zatèr. dag (Sabbat) 10.30 uur v.m. ds. B. fae. kema. Kerkgenootschap der Zevende Da gs-Ad ventisten, kerkzaal ..Maranatha Lange Beestenmarkt 102, Sabbatmorgen 10 uur Bijbelstudie, 11 uur predicate (verschil lende sprekers). Gemeenschap der Zevende Dags Adven- tisten, gebouw Aurora, Assendelftstraat 18. Eiken Sabbatmorgen 10.30 uur samen komst. Zevende Dags Adventisten, geb. ilj. delfia”, de Ruyterstraat 90. Eiken Zater dag (Sabbat), 11 uur prediking. Verschil- lende sprekers. Hersteld Apostolische Zendinggemeente, (Stam Juda), Willemstraat 69. dienst 10 u. en 6 u. Jongensbond „De Blijde Boodschap", Groenesteynstraat 51, samenkomst 11.15 u. tot 12.30 uur. Leger oes Heils, Prinsegracht 57 10 uur heiligingssamenkomst, 7.30 uur verlos- sihgssamenkomst.. Leidster: kapiteine M. E. Crok. Korte Molenstraat 23, 10 uur heiligings- samenkomst, 7 30 uur verlossingssamen- komst. Leidster: adjudante H. V. d. vosse. Fisherstraat 78, 10 uur heiligingssamen komst, 8 uur verlossingssamenkomst. Leid ster: kapiteine F. Staüdt. Jacob Catsstraat 240, 10 uur heiligings samenkomst, 8 uur verlossingssamen komst. Leidster: adjudante A. Stapersma. Linnaeusstraat 205-207,10 uur heiligings samenkomst, 7.30 uur verlossingssamen komst. Leidster: kapiteine A. Prost. Hemsterhuisstraat 176a, 10 uur heili gingssamenkomst, 7.30 uur verlossings samenkomst. Leidster: brigadier M. Sche rer. Christologische beweging „Excelsior”, Prins Hendrikplein 15, 10.30 uur openbare godsdienstoefening, de heer C. J. van Beemen. Kerk van Jezus Christus v. d. Heiligen der laatste dagen, Loosdufnschekade H, 10.30 en 5 uur. Vrije Katholieke kerk, St. Albaankeric, Rietzangerlaan 2a, 10.30 uur Gez. H. Mis. Oud Katholieke kerk, Juffrouw Ida- straat 7, H. Dienst, 10 uur Scheveningen. Nieuwe Bedkapel, 10.30 uur ds Offe- ringa en 6 uur ds. Evenhuis. Pinkstergemeente, Tholenschestraat 129, 10.15 uur en 7 uur openbare samenkomst. Spr. mej. Visser. Evangelisatie ,.De Heer zal voorzien*, Wimpelstraat 2, 10 uur en 6 uur de heeren T. van Essen, van Leiden en Staalman van Huizen. Geref. gem., N. Laantjes 120. 7 uur aa. Honkoop. Vrije Geref. gem., Menninckstraat 7, 10 uur en 6 uur ds. A, W. de Rover, van Viaardingen. Ned. Herv. vereen., Menninckstraat 41, 10 uur en 6 uur de heer Schoonderbeek, van Ede. Nieuw Hersteld Apost. zendinggemeen te, geb. „Padro”, Jurriaan Kokstraat 44, samenkomst 10.15 uur. Leger aes Heils, Wassenaarschestraat 2c, 10 uur heiligingssamenkomst, 8 uur ver lossingssamenkomst. Leider: majoor P. Cohen, uit België Loosduinen. Stichtingskerk Bloemendaal, 10 uur en 2.30 uur ds. Boswijk. Geref. kerk (dorp)', 10 uur ds. W. A. Wiersinga, 5 uur ds. J. Smelik. Leyenburg 10 uur ds. J. Smelik, 5 uur ds. W A Wiersinga. Wassenaar. Ned. Herv. kerk. (Schoolstraat). 10 uur ds. ten Kate, 5 30 uur ds. Honders. Kievitkerk, 10.05 uur ds Honders. Rijswijk. Ne Herv. kerk, 10 uur ds. Post en 6 uur ds. J v. d. Wiel. Geb. Chr belangen, 10 uur ds. J. v. d Wiel. Voorburg. Ned. Herv. kerk, Heerenstraat, 10 uur ds. P. Cornet, van Brussel; 6 uur ds. J. Roodenburg Kinderkerk, 10 uur ouderlini A. v. d. Spiegel; van Sevenbergestraat 10 uur ds. J Roodenburg Geref. kerk, Laan van Oostenburg, 10 uur ds. P. K. Keizer, 5 uur dr. S. O. Los. Effatha Kapel. 10 uur dr. mr. W. S. de Vries, 5 uur ds. P K. Keizer. Vereen v Vrijz. Godsd., gebouw Fran- sche gem 10 30 uur A. van der Heide, em. pred Jeugddienst 7.30 uur nam, ds. A. J. van Leusen, van Velzen. Leidschendam. Ned. Herv. kerk, 10 uur ds. Vermet, 7 uur ds. Bos uit den Haag. Geref. kerk, 10 uur en 5 uur cand. Wolf, onder te brengen. Ware de reis niet zoo bezwaarlijk, ook Nederland zou zeker deel willen hebben aan dezen vorm van voortreffelijke humanitaire hulp. Overigens hebben wij Nederlan ders ruimschoots gelegenheid om ons op andere wijze nuttig te maken. De evacuatie en wat ermee samenhangt kost ook veel geld, en men behoeft hier niet lang te zijn om te hebben ver nomen, hoe erkentelijk Finland is voor de vrijgevigheid, die zich in ons land manifesteert. Ik zal niet treden in een beschou wing over alle narigheid, die er ook bij de best georganiseerde evacuatie overschiet. Wie.denkt aan de uit elkaar gerukte gezinnen, aan zieke kinderen, wier moeders hen niet bereiken kun- en, aan de zorg en de verantwoorde lijkheid, die op de pleegouders komt te rusten, kan zich van die narigheid gemakkelijk zelf een voorstelling maken. Gelukkig leggen de Finnen jegens elkander een werkelijk treffende hulp vaardigheid aan den dag. Alles kan Overal is nog wel plaats voor iemand of iets; iedereen is inschikkelijk en dat geldt voor alle geledingen van de samenleving. In Helsinki besteedde ik een middag aan het bezoeken van eenige arbeidersgezinnen: ik liep zoo maar eens hier en daar aan, en werd vrijwel overal vriendelijk ontvangen. Een vrouw, die voor zichzelf, haar man en een dochtertje over één kamer en een keuken beschikt, bleek nog twee andere, door bombardement dakloos geworden buren, hartelijk te hebben opgenomen: de keuken was nu ook slaapkamer! Elders had men weer an dere noodoplossingen bedacht. Maar ook de villa van professor Rein was in een soort hotel herschapen en profes sor von Wendt vertelt, hoe hij op den eersten bombardementsdag zichzelf met auto ter beschikking stelde om menschen de stad uit te brengen. Hij vertelt ook, hoe hij op dien dag toeval lig geen reserveband had. De straten van Helsinki waren hier en daar met glasscherven als bezaaid. Ergo reed professor von Wendt even langs zijn dealer om een reservewiel te halen. Alles was gesloten en niemand bleek aanwezig. Maar de ruiten lagen aan diggelen, en von Wendt kon dus door een étalageraam binnenstappen, een wiel van een showroom-auto demon- teeren, en toen was hij gered. Maar dat behoort bij de kléine problemen van de evacuatie Tegen het vallen van den avond heb ben wij, na een langen rit in een tem peratuur, welke later 34 graden onder nul bleek te liggen, een van de meest getroffen stadjes van Finland bereikt: Ekenas, een kilometer of dertig van Hangö. Ons doel was, den volgenden morgen naar Hangö te trekken, waar de Russen verschrikkelijk huis houden. Zooals gij weet: Hangö wilden ze heb ben als basis voor hun luchtmacht. Nu hebben ze Baltischport, aan de over zijde van de Golf, op Estisch gebied. Twintig minuten, en ze zijn boven Hangö. Tien tot twintig keer per dag gaat daar het alarmsignaal! Maar ik vertel er later meer van. Dezen nacht bleven wij in Ekenas, waar een dorp- sche sfeer in een klein, maar als al tijd in Finland uiterst zindelijk hotelletje ons omringde. Om even vóór half tien liet de portier het electrisch licht éénmaal knipperen, enkele minu ten later twéémaal, en op slag van half tien driemaal: „hoogste tijd”, bleek dat te beteekenen: wij stapten dus op. Om half zeven den volgenden morgen zou den wij op Hangö aangaan. De Russen komen doorgaans tegen half negen, en vóór dien tijd wilden wij er óók graag ijn „Molotof laat ons niet eens uit slapen”. zegt Vikstén ironisch, als wij met onze zware laarzen de trap op klossen.

Gedigitaliseerde gedrukte materialen Haags Gemeentearchief

Haagsche Courant | 1940 | | pagina 10