de hoogere legerleiding^
Mutaties
m
Van
i leenen en
betalen
Ki
■i
O
BINNENLAND
BLAD.
pER^E
J.- o
van der Bijl
Generaal-majoor J. Harberts
Luitenant-generaal W. F. Sillevis
r
Generaal-majoor N. T. Carstens
de
toe
lang nadat zij gedaan zijn, door
ons volk wordt geprofiteerd, maar
voor zeer abnormale uitgaven, uit
een tijdelijken noodtoestand voort
vloeiende, waardoor vrijwel uit
sluitend de thans levenden gebaat
worden en waarvan men het niet
verantwoord achtte den druk voor
een gedeelte op een volgende ge
neratie af te wentelen.
Minister de Geer volgt voor het
nieuw in te stellen Leeningfonds
het voorbeeld van den minister
van Financiën tijdens den wereld
oorlog, prof. Treub. Ook de voor
dit fonds aan te gane leeningen
zullen in 15 jaar moeten worden
gedelgd. Hieruit blijkt reeds, dat
de vorige Staatsleening evenmin
als de nieuwe iets heeft uit te
staan met de leeningen ten be
hoeve van het Leeningfonds. Im
ais Leeningfondsleeningen te be
handelen en dus op korten termijn
af te lossen.
Maar ook indien het Leening
fonds zich strikt mocht beperken
tot het leenen voor de mobilisatie-
uitgaven in den engeren zin des
woords. dan zal er nog genoeg ge
leend moeten worden!
Nu besluit het stelsel, door de
Regeering voor de aflossing van
deze bedragen gekozen, hierin, dat
voor elk jaar op zichzelf genomen,
wordt vastgesteld, hoeveel geleenc
moet worden om in de behoeften
te voorzien en dat voor de aflos
sing daarvan een 15-jari£e
Weerku 'dige Waarnemingen
Barometerstand van hedenmiddag 12 uur
Het dunne pijltje geeft den stand aan
van gisteren
[te J
nuïteit wordt berekend. Zoo wordt
dus voor de aflossing van de vóór
1940 gedane mobilisatieuitgaven
berekend, dat voor het minst in
1940 en daarna nog gedurende 14
jaren, een bedrag benoodigd zal
zijn van 18.1 millioen.
Waar moet dat bedrag vandaan
komen? Het is alweer het oude
liedje: dat moet komen uit heffin
gen. En zoo is dan dezer dagen een
wetsontwerp ingediend, om deze
eerste heffingen ten behoeve van
het Leeningfonds vast te stellen.
Een van deze heffingen zal maar
door een betrekkelijk kleine groep
personen worden gedragen, maar
desniettemin in menig geval zeer
onaangenaam worden gevoeld, als
een belastingverzwaring, waarop
niet gerekend is. Het is de heffing
van 15 opcenten op de successie
rechten.
De overige heffingen doen zich
in veel ruimer kring gevoelen:
vooreerst de verhooging van het
bijzonder invoerrecht op benzine
van 8.60 tot 10.50, hetgeen een
verhooging beteekent van bijna IJ
cent per liter, waardoor de prijs
komt op maximaal 18J cent. Ver
volgens de invoering van een kof-
fiebelasting, in den vorm van een
invoerrecht, waardoor ongebrande
koffie met ƒ20 per 100 k.g. wordt
belast en de prijs voor gebrande
koffie met ongeveer 24 a 26 per
100 k.g. zal stijgen.
Tenslotte een verhooging van
den suikeraccijns met 10 opcenten, zijn dan wanneer de oorlog nog
gende jaren, wanneer ze alle over
een vol jaar zullen werken, de
totale opbrengst op 27 millioen
raamt, ofschoon minder prettig,
toch wèl te dragen. Maar men
dient er zich op voor te bereiden,
dat indien, het niet spoedig vrede
mocht worden, volgende jaren deze
heffingen zullen moeten worden
verhoogd of daarnaast nieuwe hef
fingen zullen moeten worden in
gesteld. Dit leert een eenvoudige
berekening. Is immers een annuï
teit van 18.1 millioen noodig ter
dekking van een mobilisatie-uit-
gaaf van ongeveer 200 millioen,
dan is een annuïteit van ruim 54
millioen vereischt om een uitgaaf
van ongeveer 600 millioen te
dekken. Ook indien men in aan
merking neemt, dat volgende
jaren de oorlogswinstbelasting het
te dekken bedrag met een aan
tal millioenen zal verminde
ren, dan zal toch zeker jaarlijks
het bedrag, dat door andere hef
fingen moet worden gedekt, stellig
met minstens 30 millioen aan
groeien.
Ook deze overweging zal onge
twijfeld het verlangen versterken,
dat het maar spoedig vrede moge
worden. Weliswaar zullen wij dan
toch nog 14 jaren lang een extra-
last moeten dragen om van de
mobilisatieschuld geheel bevrijd te
worden. Maar dan zal die last
minder zwaar te torsen en ons
draagvermogen minder verzwakt
O
jaren afgelost. Het zijn „gewone”,
geen Leeningfonds- of „crisis”-
leeningen.
Tusschen het Leeningfonds van
1914 en het nieuwe Leeningfonds
is een verschil. Het oude Lee
ningfonds diende om alle crisis
uitgaven, ook die terzake van de
voedselvoorziening, te bestrijden.
Zien wij goed, dan zullen die uit
gaven geheel, althans grooten-
deels, buiten het nieuwe Leening
fonds blijven. Immers die uitgaven
zullen geschieden uit het Fonds
voor de Economische Verdediging,
terwijl zij gedekt zullen worden
niet door leeningen, maar door
speciale heffingen en eventueel
ook nog door Staatsbijdragen. Nu
laat zich de mogelijkheid echter
denken, dat die Staatsbijdragen
zóó hoog zullen moeten zijn, dat
zij onmogelijk uit de gewone mid
delen kunnen worden bestreden,
zoodat er alweer voor geleend
moet worden. In dat geval, naar
o.i. ook dan alleen, is er o.i. alle
aanleiding om die leeningen weer
Voor een gedeelte zal het niet
noodig zijn daarvoor leeningen te
sluiten. Immers de Regeering stelt
zich voor een bedrag van ruim
116$ millioen, voortvloeiende uit
de gestegen waarde van den goud
voorraad van de Nederlandsche
Bank als gevolg van de verminder
de waarde van den gulden, naar
het Leeningfonds over te hevelen.
Bovenden zal ten behoeve van dit
Fonds een oorlogswinstbelasting
worden geheven, die intusschen
zeker heel wat minder zal opbren
gen dan tijdens den wereldoorlog,
omdat de Regeering in het binnen
land scherp waakt tegen prijsop
drijving en omdat de handel met
het buitenland thans veel moei-
lijker en stellig ook veel minder
lucratief is dan in de periode
1914—1918.
Maar ook indien men met deze
en andere inkomsten (b.v. uit den
verkoop van niet langer voor de
mobilisatie benoodigde uitrusting
stukken, auto’s enz.) rekening
houdt, blijft er nog een .reusachtig
bedrag over, waarin alleen door
leening valt te voorzien. De Regee
ring wil uit dit Fonds ook de kos
ten van de beperkte mobilisatie in
1938, naast die van 1939 bestrijden.
Deze bedragen niet minder dan
ƒ201.100.000. Maar voor 1940 zal
het bedrag heel wat hooger zijn!
Immers de kosten van de mobili
satie worden becijferd op ƒ1.7
millioen per dag. Over een vol
jaar beteekent dat ruim 620
millioen!
Samenwerking Nederland-België
op reisgebied
Prins Bernhard naar het vliegveld
Soesterberg
300 millioen uit te schrijven,
welke, naar men weet, zal worden
omgezet in een gedwongen lee
ning, indien zij wederom niet
mocht worden volteekend. Voor
dit laatste behoeft o.i. ditmaal
geen vrees te bestaan; immers de I
gedwongen leening zal slechts 3
pCt. rente opbrengen, terwijl de
vrijwillige leening 4 pCt. rente
geeft. Bovendien is vooral voor
meervermogenden, zoomede voor
fondsen, spaarbanken en andere
instellingen, die in verband mét
hun bedrijf een deel van hun be
zittingen rentegevend moeten be
leggen, en voorts voor vele naam-
looze vennootschappen het bedrag,
dat zij in de gedwongen leening
zouden moeten storten, zeer hoog.
Dit zal mede een spoorslag voor
hen zijn, te zorgen, dat deze lee
ning niet wederom mislukt, door
dat zij er niet of slechts voor een
onbeteekenend bedrag op in
schrijven.
TVT AAR wij vernemen, zijn
11 met ingang van 19 Febr.
a.s. de volgende mutaties in
de hoogere legerleiding te ver
wachten
Generaal-majoor H. F. M. baron
van Voorst tot Voorst
De verschillende heffingen, voor-
zoover bij invoer geschiedende,
zijn inmiddels krachtens de Ta-
riefmachtigingswet reeds aan
stonds in werking gesteld. De
koffie wordt dus minstens 2$ cent
per ons duurder.
Nu zijn d*»ze heffingen, waarvan
•a-de minister van Financiën in vol-
verscheidene jaren voortduurt. In
tusschen, hoe het daarmede ook
loopt, dienen wij doordrongen te
blijven van het besef, dat het be-
behoud van onze onafhankelijk
heid een goed is van zóó hooge
waarde, dat offers in geld en in
perking van onze verteringen daar
tegenover niet geteld mogen
worden.
Ondanks deze pogingen om
.footing voor de naaste
0,nst wat meer te doen sluiten,
et het Rijk zich telkens opnieuw
Noodzaakt voor enorme bedra-
te leenen. De z.g. vlottende
Bit dat de schuld van het
die hoofdzakelijk is aange-
om het benoodigde kasgelc
u,erkrijgen (waarvoor schatkist-
JVten en -promessen met be-
d^elijk korten looptijd wer-
tijd u*t8egeven) is den laatsten
abn ïnede tengevolge van de
omstandighcden, voort-
Uj"!, gestegen en bedroeg
Februari j.l. zelfs ongeveer
te millioen, ofschoon niet lang
/3Q0°ren een Staatsleening van
waar m’^i°en was uitgegeven.
d?ei °P.Webswaar slechts voor een
toch 18 ^Beschreven, doch die dan
k>nenVOOrz°over particuliere per-
doen(j en instellingen niet vol-
ïenorn 'n leening hebben decl-
l°ndsePn‘ verschillende Rijks-
vehvOn.ls geplaatst. Het mag geen
tiister ung h»aren, dat de mi
lieu QZ1C^ genoodzaakt heeft ge-
Pnieuw een leening van
Men weet wat het verschil is
tusschen een winstbelasting en de
tegenwoordige dividend- en tan-
tièmebelasting. Bij de laatste wor
den alleen de door naamlooze
vennootschappen e.d. uit ge
keerde winsten belast, terwijl
de winstbelasting ook over g e-
reserveerde winst geheven
wordt. En nu is in het ingediende
wetsontwerp wel toegestaan een
deel van de gemaakte winst „over
eenkomstig goed koopmansgebruik” ken uitgaven, waarvan nog jaren-
te blijven reserveeren; of liever,
het wetsontwerp beschouwt zoo
danige reserves niet als belastbare
winst. Maar van verschillende
zijden laatstelijk in een adres
van de Rotterdamsche Kamer van
Koophandel wordt aangevoerd,
dat de desbetreffende wetsbepalin
gen niet voldoende ruimte laten
voor noodzakelijke reserves, ter
wijl het bovendien onbillijk wordt
geacht, dat ook koerswinst op het
effectenbezit van een maatschappij
als belastbare winst zal wurden
aangemerkt, terwijl allicht in een
vagend jaar die koerswinst weer
zal zijn verdwenen, wellicht
zelfs in verlies zal zijn veranderd.
Misschien zullen deze en soortge
lijke bedenkingen van deskundige
zijde tot wijziging in verschillende
artikelen van het wetsontwerp
leiden. Doch al te veel concessies
^tuk’bez waarlijk merS worde" 40
*ant uiteraard is het gevolg daar-
Van> dat de belasting minder zal
opbrengen. En er is nu eenmaal
gold noodig, véél geld, om verdere
^'jging van het tekort te voor
komen.
Intusschen zal deze leening
stellig niet de laatste zijn, welke
in de naaste toekomst te verwach
ten is. Immers tot dusverre ge
waagden wij nog alleen van lee
ningen en belastingen, samenhan
gende met den toestand onzer
Rijksfinanciën zooals deze was
vóór het uitbreken van den oor
log. Zooals men weet, heeft de Re
geering immers besloten de mo-
bilisatie-uitgaven buiten de ge
wone begrooting te houden en
daarvoor een afzonderlijk Leening
fonds in te stellen, met eigen in
komsten en uitgaven. De daartoe
strekkende wetsontwerpen zijn
weliswaar nog niet aangenomen;
maar toch is een deel van den
inhoud daarvan reeds nü in wer
king getreden. Wij komen hier
onder daarop terug.
Terecht heeft de Regeering in
gezien, dat het niet aanging de
reusachtige uitgaven, welke de
oorlogstoestand medebrengt, recht
streeks uit de gewone middelen te
bestrijden. Daartoe zou een belas-
tingverhooging noodzakelijk zijn,
welke eenvoudig niet te dragen
was. Voor deze uitgaven moet dus
wel worden geleend. Ook na het
uitbreken van den wereldoorlog
van 1914 heeft men zich op dat
standpunt gesteld. Ook toen ging
men over tot instelling van een
^eeningfonds. De leeningen, ten
behoeve van dat fonds aangegaan,
moesten in 15 jaar worden afge-
ost, terwijl de gewone leeningen
ten onzent een looptijd plegen te
hebben van 40 jaar. Men maakte
dat onderscheid, omdat hier ge
leend werd niet voor normale, min
of meer als productief aan te mer-
voorziening in het tekort op
cewonen dienst van onze
Agrooting maakt, zooals de
van Financiën in de
^•ïnennota heeft aangekon-
^ersterking van de Rijksmid-
dlgd' onafwi-isbaar- Dit tekort zou
deif,nAeel wat minder ho°ë ziïn’
s onze Staatsschuld in den
indlfder laatste 25 jaar niet zoo
10°Llijk gestegen was: van on-
°nLer 1 milliard tot meer dan 4
g1fórd, waardoor steeds meer be-
^igd’ wordt voor de jaarlijk-
h rente en aflossing. Leenen,
tot zeer hooge bedragen, is
Ze vele gevallen onvermijdelijk,
lar indien de overige uitgaven
n den Staat niet worden in-
L’nerkt. maar zich integendeel
hiijven uitzetten, dan is het resul-
®Jt dat de belastingen moeten
worden opgevoerd. Zoo is dan ook
reeds in afwachting van een
herziening van de inkomstenbelas
ting die eenige tientallen millioe
nen meer dan thans zal moeten
opleveren besloten tot heffing
van 15 opcenten op de Gemeente
fondsbelasting van het afgeloopen
jaar. welk aantal opcenten voor
het loopende jaar tot niet minder
dan 50 zal worden opgevoerd.
Daarnaast is een ontwerp-winst-
belasting ingediend, dat bestemd
im om de dividend- en tantième-
belasting te vervangen, teneinde
alweer verscheidene tientallen
millioenen méér in de Schatkist
te doen vloeien.
3'
f
uur:
wi
-■
at
o I
n„' |l
rang van generaal-majoor verleend.
Baron van Voorst tot Voorst is rid
der in de orde van Oranje-Nassau
en commandeur in de orde van Leo
pold II van België, terwijl hij tevens
drager is van het Belgische militaire
kruis 2e kl.
Generaal-majoor N. T. Carstens.
N. T. Carstens werd in 1886 gebo
ren en kwam op 20-jarigen leeftijd als
tweede-luitenant bij het wapen der
artillerie. Drie jaren later werd hij
eerste-luitenant en in 1918 werd hij
bevorderd tot kapitein. Zijn benoe
ming tot majoor volgde in 1929, tot
luitenant-kolonel in 1934 en tot kolo
nel op 1 Februari 1937. Hij was in
middels benoemd tot sous-chef van
den generalen staf en verleden jaar
werd hem in die functie de rang van
generaal-majoor verleend.
Generaal Carstens is ridder in de
Oranje-Nassau-orde, drager van het
kruis van verdienste van het Roode
Kruis, officier in de orde van Leopold
II van België, ridder in de orde van
het legioen van eer van Frankrijk,
ridder le kl. der orde van het zwaard
van Zweden enz.
11,11
4 No. 17496.
Extra brandstoffentoeslagventrekking
aan kleine boeren en tuinbouwer*
De ministers van Sociale Zaken en
van Economische Zaken hebben beslo
ten den termijn, waarover de extra-
brandstoffentoeslag aan kleine boeren
en tuinbouwers mag worden uitgekeerd,
nogmaals met één week te verlengen.
De heer C. A. G. van der Boom, vijfen
twintig jaar bij de scheepvaart inspectie.
Donderdag a.s. hoopt de heer C. A. G.
van der Boom, het feit te herdenken,
dat hij vijfentwintig jaar geleden zijn
werkzaamheden bij de scheepvaartin
spectie aanving.
Op dien dag zal hij in de groote zaal
van den raad voor de scheepvaart te
Amsterdam officieel worden gehuldigd
en zal er des middags tusschen drie en
vijf uur gelegenheid zijn den jubilaris
geluk te wenschen.
Gedurende de laatste maanden heeft
de heer van der Boom in verband met
zijn gezondheidstoestand zijn werkzaam
heden niet kunnen verrichten, doch hij
is thans zoover hersteld, dat hij spoe
dig hoopt weer ia functie te zijn.
In aansluiting op de reeds hieromtrent
gepubliceerde berichten over de weder-
zijdsche propaganda ter bevordering
van het toerisme tusschen Nederland en
België kan thans worden medegedeeld,
dat de bekende Vlaamsche letterkvmdi-
gen Gerard Walschap en Felix Timmer
mans in opdracht van het commissa-
riaat-generaal voor het toerisme te
Brussel een serie voordrachten in Ne
derland zullen houden.
Gerard Walschap zal in de week van
11 tot 15 Maart optreden te Amsterdam
in de residentie. Rotterdam, Utrecht, en
Groningen. Felix Timmermans in de
week van 8 tot 13 April in de steden
Amsterdam, de residentie, Rotterdam,
Nijmegen en Haarlem.
Een comité onder beschermheerschap
van den Belgischen gezant alhier waar
in vertegenwoordigd zijn het Belgisch
verkeersbureau te Amsterdam en de
vooraanstaande erkende reisvereenigin-
gen en reisbureaux in Nederland, is
thans doende de noodige schikkingen
voor deze voordrachtavonden te treffen.
Het Belgisch verkeersbureau stelt te
vens voor deze avonden enkele toeristi
sche films over België gratis ter be
schikking, welke na afloop van de voor
dracht zullen worden vertoond.
In België wordt eveneens propaganda
gevoerd ter bevordering van het toeris
tenverkeer naar Nederland.
Z. K. H. Prins Bernhard heeft heden,
namens H. M. de Koningin, een bezoek
gebracht aan het vliegveld Soesterberg.
De Prins was vergezeld van zijn
waamemenden adjudant, luitenant-
kolonel H. J. Phaff.
In den loop van den nacht is de lucht
druk in ons land (vooral in het Zuiden)
zeer snel gaan dalen. Daarmede werd
de nadering van een zeer diepe storing
aangekondigd, die uit Ierland naar Mid-
den-Frankrijk is getrokken. De wind is
onder invloed van deze depressie weer
naar het Oosten gedraaid en daarbij in de
Zuidelijke provincies tot krachtig toege
nomen. De temperatuur daalde in ons
land weer tot onder het vriespunt, mede
ten gevolge van een tijdelijke opklaring.
De depressie-activiteit schijnt ook bij
de Azoren nog aan te houden, want thans
dalen de barometers weer vrij snel.
De arctische hooge druk over Groen
land neemt thans weer wat in beteeken's
af, maar de strooming van koude lucht
uit het Poolgebied blijft nog aanhouden,
zoodat de temperaturen over Ijsland ook
weer gedaald zijn.
Over Centraal-Europa ligt nog een
hoogedrukkern. en het heeft in Hongarije
weer zeer streng gevroren, terwijl ook
over Italië de vorst nog aanhoudt.
Stormwaarschuwingsdienst
Geseind van de Bilt, 17 Februari om
9.45 uur aan de posten van IJmuiden tot
de Belgische grens: „Weest op uw hoede"
Zonsopgang: 18 Febr. 7.13 u.: 19
Febr. 7.11 u.
Zonsondergang: 18 Febr. 5.16 u.;
19 Febr. 5.18 u.
Lantarens op steken: 18 Febr.
tot 6.43 u v.m.; 18 Febr. 5.46 u. nam.:
19 Febr. tot 6.41 u. v.m.; 19 Febr. 5 48
u. nam.
Hoogwater te S ch e v e n i n g e n.
18 Febr. ’s morgens 9.30 u.; nam. 10.— u.;
19 Februari 's morgens 10.40 u.; nam.
11.20 u.
Maandag geen schietoefeningen op het
strand.
Barometer alhier v.m. 8 uur 750J m.m.,
v.m. 12 u. 750 m.m.; thermometer resp.
-2 gr. en -1 gr. Celsius.
Barometer na hedenmiddag 12
dalende.
Verwachting tot den avond van 17 Febr.
Wind: krachtige tot matige, Oostelijke
tot Noordelijke, betrokken tot zwaarbe
wolkt. nu en dan sneeuw, vooral in het
Zuiden. Matige tot lichte vorst.
De tegenwoordige sons-chef van den
Generalen Staf, g e n e r a a 1-m a j o o r
N. T. Carstens zal worden over
geplaatst naar het wapen der Artil
lerie als opvolger van generaal-
majoor J. Harberts, tot dusver
inspecteur van dat wapen, die zal
worden benoemd tot commandant
van het 2e legercorps, waarbij hij zal
opvolgen g e n e r a a 1-m a j o o r W. F.
Sillevis, die tot luitenant-generaal
zal worden benoemd en met pensioen
gaat. Generaal Sillevis is be-
bestemd om te worden benoemd tot
commandant van den luchtverdedigings-
kring Utrecht-Soesterberg, welke func
tie tot voor kort door generaal H. G.
Winkelman, den tegenwoordigen op
perbevelhebber, bekleed werd.
Tot sous-chef bij den Generalen
Staf zal worden benoemd generaal-
majoor H. F. M. baron van
Voorst tot Voorst, die als com
mandant van de Lichte Divisie zal
worden opgevolgd door luitenant-
kolonel H. C. van der Bijl,
thans commandant van het eerste re
giment wielrijders. Luit.-kolonel van
der Bijl zal bovendien tot kolonel
worden bevorderd.
De commandant van het 2e regiment
Veldartillerie, 1 u i t.-k o 1 o n e 1 D. M.
L u c a r d i e zal tot kolonel worden
benoemd en naar wij meenen te we
ten het commando krijgen over een
van de divisies.
Tenslotte is de bevordering te ver
wachten van luitenant-kolonel
V. E. Wilmar, van den Generalen
Staf, tot kolonel. In zijn nieuwen rang
zal hij chef van den staf van het
commando Luchtverdediging blijven.
9
Generaal-majoor H. F. M.
baron van Voorst tot Voorst.
H. F. M. baron van Voorst tot
Voorst werd in 1886 geboren. Hij
werd 25 Juli 1906 tot tweede luite
nant bij het wapen der cavalerie be
noemd, doorliep de subalterne ran
gen (le luitenant werd hij in Mei
1910, ritmeester-luitenant in Augus
tus 1924 en ritmeester in October van
dat jaar) en werd 1 Augustus 1929
benoemd tot majoor.
In 1934 werd baron van Voorst tot
Voorst in den rang van luitenant-
kolonel benoemd tot commandant van
het regiment wielrijders; waarna op
1 November 1936 zijn benoeming volg
de tot kolonel, inspecteur der cava
lerie, tevens commandant der lichte
brigade.
Twee jaar daarna werd hem de
/'ï-
Lfj O
hg
