I beton staal llaajjsche Courant van Maandag 19 Februari 1940 derde blad, pagina i. Nederland’s landschap var, grimmige zijde gezien Honderden kazematten en zware veldversterkingen - d THANSStrijd op alle fronten tegen de vors Weerkundige Waarnemingen Barornvterrtanc van hedenmiddag 12 uur 'i? a o „Hij, die van onze inundatie. (Van onzen specialen verslaggever.) drinken wil, stikt in de modder NA TIEN MAANDEN DE GROOTE VERANDERING pw EZE gedenkwaardige^ schoon ons tot voor kort onbekende woorde IJ schijnt een zeventiende eeuwsch krijgsoverste in zijn baard gt piompeld te hebben, toen hij met zijn soldenieren omtrent Gouda ston. e(1 gen gansche vijandelijke armée Holland’s Tuin had zien binnen aandelen alsof dat zoo hoorde. peze vreemde scharen, die, bij wijze van spreken, alreeds voorschot genomen hadden op de schatten, welke, naar ’t heette, in Amsterdam en •s-Gravenhage lagen opgestapeld, lieten het intusschen op stikken niet aankomen. Duizenden natte voeten en vastgezogen beenen in de klei tfaren voldoende om de wandeling te staken, en de evenbedoelde officier en verscheidene anderen met hem, mitsgaders de geweren en kanonnen der onder hen gestelde troepen, zorgden ervoor, dat de invallers weldra jneen ietwat ordeloozen draf kwamen in de richting, waaruit zij eenigen lijd tevoren „met vliegende vaandels en slaande trom” waren gekomen. LAND VAN GEVAARLIJKE HEUVELEN Bi I .^31 t. 12 uur: Tusschen de stammen slingert zich een tankgracht. onze een er en Waar de duinloppeu leven, een verborgen artillerie-commandopoet. Door du venster kijkt geen vriéndelijke vrijster, maar een zware mitrailleur. WW Een 10 c.tn. kanon in gecamou- 7^ fleerde artillerie-opstel- ling onder sparre- boomen. I i Water I I I I I I I I |en I I I I i I* I I I I Barometer alhier v.m 8 uur 756 mm., 12 u. 757 m.m.; thermometer resp. defensiegordels I I -----------------------------------------•---------.-.J Dit ziet men op enkele meters afstand van het geschut. Uit de lucht bekeken is er niets dan dennengroen. Hun primaire bestemming, om, in samenwerking met een complex strategi- De storm ging voorbij en wij lieten vervolgens Gods water over Gods ak kers loopen, hetgeen aangenaam was voor onze rust, maar niet bevorderlijk aan de verdediging van die akkers. Verwachting tot den avond van 20 Febr. 's Nachts streng tot matige vorst, 's mid dags lichte vorst tot om het vriespunt tijdelijk opklarend geen neerslag van be- teekenis, wind, matig tot zwak. Oostelijk tot Noordoostelijk of Noordelijk. Maar hun taak is daarom geenszins afgedaan. Wij hebben, in oppervlakte, weinig land te verliezen en daarom is elke meter uitermate kostbaar. Die stekelvarkens of spinnekoppen, gelijk de pootige fortjes in de wandeling heeten, moeten de verdediging der eerste meters voor hun rekening ne men en dat zal hun wèl toevertrouwd zijn- de lente van het vorige jaar zagen wij de eerste beginselen dezer grens- beveiliging en wat men ons toonde was vooral moedgevend in de ambitie en de energie waarmee er werd ge- knop, een plof, een watergordijn, dat zich bij tooverslag verheft en een geul van zeven meter breedte en 300 meter lengte is in het steenharde ijs ontstaan Mocht in die beurt een vijand zich be vinden, dan gebeurt er meer dan alleen maar het omhoogvliegen van water en ijsbrokken. ROOTE gebeurtenissen in ons (jT werelddeel schokten deze stem ming van genoegzaamheid en wij werden ons onaangenaam duidelijk bewust, dat, gelijk in de zeventiende eeuw, onze tuin een omrastering miste, dat men er naar gelieven kon binnen wandelen en er doen hetgeen wat men behaagde. Van dat oogenblik af en klaar wak ker geworden van den schrik, voltrok zich de groote verandering. En als het noodig is, kunnen we snel handelen dan wordt de daad bij het woord ge voegd. De netgeschilderde grenspalen frissche douanegebouwtjes kregen, een weinig verder het land in, gezelschap van een heel stel kleine bouwwerken, waarbij met veel zorg en vindingrijk heid werd gestreefd naar het onschul digst voorkomen. Daar kwamen kleine schuurtjes, soms gaaf naar het uiter lijk, soms quasie bouwvallig, schaaps kooien, looze schuttingen, reclamezuilen of soms zoomaar een verlengstuk van een berm, maar alle met een betonnen werkt. Men kon zeggen het komt in orde, maar vooralsnog was het zoover nog lang niet. Twee maanden later, in den mid zomer. waren we er weer en toen was de afsluiting op de vitale punten vol tooid. De deur kon op slot worden ge daan, met een stevigen grendel erbij. Net bijtijds. Wij hadden niet veel later moeten zijn, want het oorlogson- weer kwam snel op en nog eer de boomen bruin waren, schoot de olik- sem uit en barstte de bui los. Zij bleef buiten ons gebied, maar alle maat regelen werden toch getroffen om onze have en ons goed zoo afdoend mogelijk te beschutten en tienduizenden sol daten trokken op om achter die eerste linies de stellingen te bezeten en wij maakten het water van zijn banden los, om de hoofddefensielijn in staat van afweer te brengen. Men staat niet voor z’n pleizier met 10 graden vorst in den Oostenwind op een ijsplateau van verscheidene kilome ters in omtrek en zeker niet als men de zware rubberlaarzen, de dubbele handschoenen en de wollen bivakmuts dei soldaten mist. Voor hen is het geen pretje, daar bezig te zijn, voor ons, die toekijken, is het een dringende uitnoodi- ging aan of, als u wilt, een uittarting van de griep. Neen, dan lijkt het beter om tot een schaatspatrouille te behooren, die een elf- of meer stellingtocht gaat onderne men. Onder dit eerie beding echter: ik zou vragen het witte „overhemd” thuis te mogen laten en als het dan móet, ervoor in de plaats een laken om mij heen te drapeeren. Want heusch, een sneeuw-camouflage met zulke „half- hemdjes”, waar 'n flinke strook overjas eu de puttees onderuit steken, is beslist méér carnavalesk dan martiaal. En de handdoek om den helm kan de zaak niet redden. Het leger verstaat de kunst van camoufleeren goed genoeg, om dit staal te verwerpen. vooralsnog het noodig zijn, snel spreekt en dan niet een van versperringen, den schen overval te verhinderen, is. ditmaal althans, niet aan de orde gekomen. De mobilisatie. Voor de derde maal sedert de aanleg der grensversterkingen in grooten stijl begon en voor het J eerst na het uitbreken van den I oorlog in Europa en de mobilisatie van onze weermacht, heeft de Nederlandsche pers gelegenheid gekregen een indruk op te doen van den groei onzer defensie gordels. Ditmaal waren ook de buitenlandsche dagbladcorrespon denten, voorzoover niet behoo- rend tot de belligerente staten, van de partij. In een driedaagschen tocht door meer dan de helft der Neder- llandsche provincies, toonde men Ions de limes, inundaties, acces- lien, kazematten, versperringen, [hinderlagen, verborgen artillerie- I Hellingen, versterkte bruggehoof- I den, tankgrachten en wat al niet meer, die samen het moderne verdedigingsstelsel vormen, waar op wij ons in geval van nood zul len verlaten. Honderdduizenden soldaten en burgers hebben er, geholpen door I de modernste techniek, maanden lang aan gewerkt en nog altijd gaat de aanleg voort. Wij hebben het Nederlandsche landschap van een grimmige zijde gezien en die aanblik was zeer geruststellend. Hiernaast genen wij onze indrukken in een algemeen beeld weer. vyrU staan ergens op den steilen oever W van een bevroren kanaal, waar dit een niet te noemen dorp in het Zuiden doorkruist. Zijn kaden hebben een twee meter breed bed van prik keldraad gekregen en tusschen de vriendelijke huisjes, dicht bij een brug, staan een stuk of wat loodsjes en werkplaatsen, waarin de werklui uni formen dragen en fiun dag in ledig gang doorbrengen of alleen maar met door een verborgen spleet naar de brug en over het kanaal te kijken. De vroolijke. keurig opgenomen gor dijntjes voor Goris’ timmerwinkel. mo gen u niet verleiden even een blik naar binnen te werpen, want dan zoudt ge uw hoofd gevoelig kunnen stooten tegen een stalen plaat, waarop een soldaat met zin voor huiselijkheid de leuke reamversiering schilderde. Goris’ 'werk plaats is een kazemat en dat geitenstal letje daar is er ook een. Geen schuurtje is hier te vertrouwen en zelfs geen W.C. Wat is een kazemat en wat is er geen? Het moet voor een vijand geen grapje zijn, dat op te lossen. Eenige kilometers verder gedraagt men zich meer openlijk wat de defensie oogmerken en -middelen betreft. Daar gaat het om een forsche, dubbele brug voor spoor- en wegverkeer, die een be langrijke rivier overspant. Daar groeien de nu al bekende stalen asperges tus schen het wegdek en zijn de bermen der opritten met een prikkeldraadwoeke- ring bedekt. Een net van staaldraad is aan weerskahten van den rijweg en de spoorbaan gespannen: er mocht eens iemand zijn, die een gevaarlijk pakje uit trein of auto wierp, dat terecht zou kun nen komen op de springlading beneden. Op de rivier, kruisen dag en nacht de militaire booten en zoodra de duisternis invalt, komen er nog de schijnwerpers bij. Zoodra de commandant zélf moet ver nielen, geschiedt dat in een fractie van een seconde. Eén druk.enz. U weet de rest: een berg verwrongen liggers en vakwerk in de rivier. Slechts in uiterste noodzaak gebeurt dit en wanneer men den commandant van deze brugbezetting aan zijn woord houdt, blijft het kostbare kunstwerk gaaf en de vijand aan de andere zijde. Kern en in die kern een kanon of een mitrailleur, dat door een onopvallend gat naar buiten kijkt, zwijgt, maar, wanneer mocht misverstaan kan worden. Op vele andere plaatsen w’erd voor- loopig de aarde, versterkt met stam men en rijshout, te hulp geroepen en wij zijn in die buurten zeer ongast vrij geworden voor ongenoode be zoekers. Wij richtten er ons alarmsysteem in om dadelijk bij de hand te zijn indien er aan onze landsdeur zou worden ge morreld. Daar ontstond geleidelijk de betonguerilla, een reeks een- of twee- mansfortjes, die eiken weg, elke brug onder hun welgericht vuur kun nen houden. fensie. Daarnevens gebeurde er na tuurlijk nog een en ander, maar of dit voldoende was om de onschendbaar heid onzer grenzen te verzekeren, be hoefde. gelukkig, niet proefondervinde lijk te worden aangetoond. Over Europa liggen thans vele storin gen. zoodat mede tengevolge van de toe genomen depressieactiviteit op den Oceaan de luchtdruk verdeeling zeer ge compliceerd is geworden. Een minimum dat gisteren over Engeland werd vermoed, is naar België getrokken Zijn kern lag hedenmorgen iets ten Zuiden van Vlis- singen. Onder invloed van dit minimum is de wind <en onzent weer naar het Oosten gedraaid, en het storingefroni heeft heden over 't Zuidelijk gedeelte van ons land sneeuw en plaatselijk zelfs regen veroorzaakt Over Zuid- en Midden-Scan- dinavië stijgt de luchtdruk weer en er komt daar een hooee druk ‘tot ontwikke ling, dat vermoedelijk voor het weer in onze omgeving van de grootste beteekenis zal zijn al wordt het dan oek reeds in het Noorden weer aangevallen door een Ijszee depressie Over Centraal-Europa blijft het nog buitengewoon koud Ook over de Rand staten en Denemarken vriest het nog streng, terwijl over Noorwegen weer zeer koude arctische lucht wordt aangevoerd. Zonsopgang: 20 Febr. 7 09 u. Zonsondergang: 20 Febr. 5.20 u. Lantarens op steken: 20 Febr. tot 6 39 u v.m.- 20 Febr. 5.50 u._ nam. Hoogwater te Scheven ingen. 20 Febr. 's morgens 12 u„ nam. 12.20 u. Morgen setretoefeningen op het strand tusschen strandpaal 91 en 94 van 10 30 v.m.6 u. nam. Enkele dagen geleden keerden we terug van een derde excursie „langs de verdedigingslinies”, waar fel en verbeten front werd gemaakt tegen een vijand, die thans alle legers in Europa te bestrijden hebben de vorst. v.m. -I gr. en +2 gr Celsius Barometer na hedenmiddag stijgende. Zij maakt geen verschil tusschen belligerenten en neutralen, zij keert zich tegen allen en iedereen, zonder onderscheid. Voor ons is zij lastig, om niet te spreken van erger. Want in de kracht, waarmee zij optreedt, heeft zij van het water vlak en de slappe brei een keiharde baan gemaakt, die weliswaar spie gelglad, maar ondertusschen per fect berijdbaar is, zelfs voor zware wagens. Tegen een aanval van dezen aard is een waterlinie heel slecht bestand en de verdedigers hebben er de handen vol aan om den gestadigen druk te breken. Temperaturen van 5 en 20 gra den C. met korte onderbrekingen nu bijna twee maanden lang, hebben een ijskoek gebakken, die tenaastenbij een halven meter dik is en als beton zoo sterk. De eigen manschap vecht nu tegen zijn bondgenoot en het is een verschrik kelijk koud karwei: Bijl en hamer ma ken op zulk ijs niet den geringsten in druk en ware de diepte groot genoeg, dan zou een „Siberië” hier ingezet moe ten worden. Nu doet men het met ijszagen, stalen schijven met vlijmscherpe tanden, als een stel extra-wielen op een auto-as ge monteerd. De auto rijdt met een snel heid van 300 meter per minuut over de bevroren inundatie en snijdt een twee meter breeden reep uit het ijs. Achter den wagen dreunen de pneumatische boren en verleelen den reep in brokken die straks op den ijsvloer gehaald en rechtop gezet, een glibberige barricade zullen vormen zoolang het de vorst be lieft te blijven. Het kan ook anders, deze ijsoprui- ming; wat trager met de motor-ijssledi en ongelooflijk vlug met behulp van eenige kilo’s trotyl, dat in een rijtje mij nen onder water ligt. Eén druk op een Dit is de, in enkele, populair-histo- rische woorden weergegeven, geschie denis der kennismaking van een vijan delijk leger met onzen ouden, getrou wen bondgenoot, het water. Er is in dezen tijd zóóveel sprake ran linies elders, als daar zijn Magi not-, Siegfried- en Mannerheimlinies, dat we bijna zouden vergeten er zélf óók een te hebben, véél ouder en wér kelijk weerstandsproof, gelijk gebleken in meer dan één formidabelen aanval, welke erop werd ondernomen. Achter die linie heeft nog nooit een vreemd soldaat met verkeerde bedoelingen ge keken en kunnen kijken. Die goeie, antieke Hollandsche wa terlinie lag daar maar en werd een naam, een loos begrip sinds Nederland niet in de noodzakelijkheid kwam te verkeeren om weer eens aan de reali teit van een solide verdediging te denken. Vijfentwintig jaar geleden kwam alk een moment en de sluizen werden ils weleer de uitvalspoorten onzer de- de onmiddellijke weerbaarmaking van het land, de bezetting der hoofdstellingen, heeft zich kunnen voltrekken, zonder dat men ginds eerst alarm behoef de te slaan en een stormloop van snelle gepantserde troepen een paar etmalen den voet dwars zetten. j. x -. kk- IJli. V j l*,*- -*■ ‘i,

Gedigitaliseerde gedrukte materialen Haags Gemeentearchief

Haagsche Courant | 1940 | | pagina 9