buitenland
de Noorsche
van
Verklaring van koning Gustaaf
i Ongerechtvaardigd j
gebruik van geweld i
De schending
neutraliteit
Ne l7498-
1940.
Minister Koht
over het gebeurde
met deAltmark”
l 1
Dinsdag 20 Februari.
BELANGRIJKSTE NIEUWS
in de
It
eerste BLAD.
Luchtgevecht bij Röm’
De,houding der regeering
inzake Finland goed
gekeurd
De „Altmark”
Jössingfjord
bestaat uit VIJF bladen
pit nummer
BUITENLAND
Vliegtuig brandend in zee gestort
Roosevelt’s reis naar
midden-Amerika
Het Daitsche tankschip „Altmark”,
gestrand in de Jössingfjord, welke
door het gebeurde in den nacht van
Vrijdag op Zaterdag j.l. bekend
heid heeft gekregen. Het schip ligt
dicht tegen de rotsen in de kleine
ondiepe fjord
BINNENLAND
Telefoon 116300 (zeven lijnen) Giro No. 12500
Inspectie van de verdedigings
werken bü het Panama-kanaal
KorrinR Gustaaf
tiek van de
dat zij inneemt
—4
HAAGSCHE
COURANT
PRIJS DER ADVERTENTIEN:
PRIJS DEZER COURANT:
de geldende goedk. abonn.prijzen. Afz. nummers 5 et., fr. p. post 10 ct.
Eerste blad pag 2.
Eerste blad. pag. 1.
HET GEVAL V D. „ALTMARK
OVERZICHT.
„Altmark -incident in
Eerste blad, pap. 1.
Eerste blad. pag. 2.
Eerste blad, pag. 3.
Eerste blad, pag. 3.
(lucht-
Derde blad. pag. 1.
Derde blad. pag. 2.
Ik
Tweede blad, pag. 3.
De protesten
Vierde blad. pag. 1.
en.
van
de
Enge);
Onderhoud met den Britsehen
gezant.
ren in te zien Hem
dat de „Altmark"
kanonnen was uitgerust
Ook
sche
De Finnen hebben ten Noordoosten
van het Ladoga-meer een Russische
divisie volkomen verslagen. Achttien
duizend Russen zouden gedood of ge
vangen genomen zijn. Nog een andere
divisie zou in gevaar verkeeren.
De Tweede Kamer heeft heden een
aanvang gemaakt met de behandeling
van de Indische begroeting voor 1940.
Oorlogsschepen zijn
aan een inspect!* te
- vertegenwoordiger
sensatie
thans op
genomen
steunen.
sociaal-democrati-
Rijksdagfractie achter
de regeering.
soci aa 1-democr atische
In Hongarije zijn 9 personen dood
gevroren.
Het aantal dooden op de „Altmark”
is gestegen tot acht Vijf zwaargewon
den verkeeren in levensgevaar.
Ingediend is een aanvullende De-
fensiebegrooting 1939. bevattende aan
vragen ter verbetering van de mate-
rieele uitrusting van de weermacht,
o.a. van de luchtverdediging
doelartillerie en vliegtuigen).
Deze courant verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
BUREAUX: WAGENSTRAAT 35—37
Bijkantoren: Scheveningen, Keizerstr. 319, Tel. 550310; Rijswijk, Kantoor-
boekh. Leeuwendaal, Oranjelaan 3, Tel. 119461. Voorburg, Boekhandel H. E.
G. Ruijs, Heerenstr. 124, Tel. 778038; Filialen: N.V. Kantoorboekh. Th. <1.
de Koning, Goudsbloemlaan 3, Tel. 330263; Boekh. J. B. v. Seters jr„ There-
siastr. 108a, Tel. 772444; Boekh. E. D. Couvée, van Hoytemastr. 66, Tel. 721187
Minister Koht gaf een uiteenzetting
«an het „Altmark'-incident in het
Storting.
-aan twijfelen, dat de Britsche regeering
terstond volledige genoegdoening zal
verschaffen”.
De Britsche gezant trachtte het voor
gevallene eenigszins te verdedigen of te
verontschuldigen door te zeggen, dat de
„Altmark" in de Noorsche wateren haar
radio gebruikte en bijgevolg aangehou
den had moeten worden. Doch het is
onmogelijk, tegen een dergelijke over
treding zulke krachtige maatregelen te
nemen, vooral daar de kapitein ter
stond de Noorsche instructies opvolgde.
De Britsche gezant wees er ook op,
dat de „Altmark” gevangenen aan
boord had en dat wij het schip op dezen
grond hadden kunnen aanhouden. Hier
op moesten wij antwoorden, dat het
schip in elk geval het recht zou hebben,
door de Noorsche territoriale wateren
te varen. De commandant van de Noor
sche torpedobooten in de Jössingfjord
Den volgenden morgen bereidde de
Noorsche regeering een protest te Lon
den voor en ontving het een Duitsch
protest In het laatste werd niet alleen
geklaagd over dc Britsche rechtsschen-
ding, doch tevens verklaard, dat de
Noorsche regeering het Duitsche schip
niet zoo doeltreffend had bijgestaan als
mogelijk was geweest.
Hierop kan ik slechts zeggen, dat de
Rijksdag-
van
het aantal leden van het parlement
telt, heeft met algemeene stemmen
haar instemming betuigd met de poli-
De Noorsche minister van buiten-
iandsche zaken, Koht. heeft giste
ren in het Storting een verklaring
afgelegd, waarin hij zeide, dat
Britsche oorlogsschepen in het ge
val van de „Altmark’ de Noorsche
neutraliteit op grove wijze hebben
geschonden.
Tusschen Oudewater en Woerden is
vanochtend te omstreeks kwart voor
zeven een trein, bestaande uit acht
rijtuigen, tengevolge van railbreuk,
ontspoord. Het treinverkeer werd hier
door ernstig gestagneerd. De treinen
tusschen GoudaWoerden moeten
over enkel spoor rijden.
Verschenen is de memorie van ant
woord aan de Tweede Kamer betref
fende de wetsontwerpen, verband hou
dende met de wijziging van het Kin
derrecht. Een aanvulling is tot stand
gebracht, waardoor ook vrouwen be
noembaar worden tot kinderrechter.
had eveneens den Britsehen comman
dant medegedeeld, dat, zelfs al zou de
„Altmark" Britsche gevangenen aan
boord hebben, dit den Britsehen oor
logschepen geenszins het recht gaf, hun
wil door te zetten in de Noorsche wa
teren.
Er bestaat in het internationale recht
geen bepaling, die een oorlogvoerend
land verbiedt, gevangenen te vervoeren
over neutraal grondgebied, als de door
tocht zelf maar wettig is.
Het laatste argument van den Brit-
schen gezant was de bewering, dat
Noorwegen had toegelaten, dat Duitsche
duikbooten in de Noorsche wateren ope
reerden en zelfs Britsche schepen tot
Het kaartje brengt in beeld de route
van de „Altmark” in de territoriale wa
teren van Noorwegen. Buiten deze wa
teren voer de Britsche torpedoboot
..Cossack" totdat deze de neuirale zóne
overschreed en de „Altmark' enterde
in de Jössing-fjord.
Het onderste gedeelte van de kaart
geeft den terugtocht van de „Cossack”
weer, op weg naar de Schotsche haven
Leith. Het bovenste gedeelte van de
kaart geeft de situatie bij de Jössing
fjord weer.
Voor de Spaansche kust werd een
Grieksch schip getorpedeerd en zonk
een Spaansche vrachtboot na een
explosie.
Koning Gustaaf van Zweden heeft
in een verklaring de regeeringspolitiek
inzake den geweigerden militairen
steua aan Finland goedgekeurd.
•S-Gravenhage bij vooruitbet. per 3 mnd. met „Kikeriki”, „De Nieuwste Mode",
^loniaal Bijblad” en „Letterkundig Bijblad" 3.—. Franco per post met Mode-
ƒ4.—, zonder Modeblad ƒ3.75 Buitenland ƒ9.—. Landen waarop het
b*]aagd intern, drukwerk-posttarief van toepassing is ƒ7.— p. kw. Bij postkantoren
^en de geldende goedk. abonn.prijzen. Afz. nummers 5 ct., fr. p. post 10 ct.
kuni
ander
'Uchtv:
Hij
aan
deel
U<*ken
United Press meldt uit Tonder: He
dennacht tusschen 4 uur en 4.20 heeft
een hevig luchtgevecht plaats gehad
boven de Noordzee, ten Zuidwesten van
het Duitsche eiland Röm, ten Noorden
van Sylt. Een vliegtuig is neergeschoten
en brandend in zee terechtgekomen.
Hevig vuur van het Duitsche luchtaf
weergeschut van het eiland Sylt was
hoorbaar aan de Deensche grens. Ge-
1 au rende het geheele gevecht zochten de
zoeklichten der Duitschers het lucht
ruim af. Tegelijkertijd werden hevige
bomontploffingen gehoord.
De nationaliteit van het neergescho
ten vliegtuig is niet bekend, doordat het
mijlen uit de kust is neergestort tegen
over Sylt, het is echter mogelijk dat een
luchtaanval werd ondernomen op de
versterkte eilanden.
Zonder twijfel kenden de
schen de voorafgaande geschiede
nis van de „Altmark” terwijl wij
niet wisten, dat zich Britsche ge
vangenen aan boord bevonden.
Noorsche oorlogsschepen zich voor een
overweldigende meerderheid in kracht
geplaatst zagen en dat tegenstand nut
teloos en onzinnig geweest zou zijn.
bevond mij te Trondheim, en de
minister-president, die als minister van
buitenlandsche zaken optrad, ontving
den Britsehen gezant.
„Ik heb u verzocht te komen, aldus
zeide de premier tot den Britsehen ge
zant, om uiting te geven aan de hevige
beroering en verontw’aardiging, welke
wij gevoelen naar aanleiding van deze
grove schending der Noorsche territo
riale wateren, die niet goedgepraat kan
worden door beweringen, dat de Noor
sche regeering zich niet gedragen heeft,
zooals het behoort. Ons gezantschap te
Londen heeft instructie gekregen, een
'crachtig protest in te dienen, doch ik
verzoek u ook, uw regeering mee te
deelen, dat wij niet de mogelijkheid
van zulk een gedrag der Britsche ma
rine jegens een bevriend neutraal land
hadden verwacht. Wij kunnen er niet
De
fractie, welke meer dan de helft
leden
met
Van 15 regels 1 50 Iedere regel meer tot 10 régels 40 et. daarna iedere regel
meer 50 ct. Reclames 90 ct. per regel. Bewijsnummers 5 ct., fr p post
10 ct. Incasso binnen de stad 5 ct.. buiten de stad volgens posttarief Bij
vooruitbetaling: Kleine Advertenties 90 ct.; Dienstaanbiedingen 70 ct
Advertentiën waarin voorkomt „Brieven aan het bureau van dit blad” 10 ct meer.
president Roosevelt heett zich dezer
- een ingescheept op den kruiser „Tus-
welke, begeleid door twee
torpedobootjagers, naar het Zuiden is
eestoomd. Omtrent het doel van de
*is werd in officieele kringen te
Washington grdote geheimzinnigheid
in acht genomen.
ken
pers:
op
hooge
gers van
zou
De „Altmark was een „Reichsdienst-
schiff” en voer vooj de Duitsche mari
ne Bijgevolg diende zij overeenkom
stig het internationale recht als een
oorlogsschip te worden beschouwd.
Het schip kwam op 14 Februari ter
hoogte van de Trondheimsfjord in de
Noorsche territoriale wateren en werd
denzelfden dag aangehouden door een
Noorsche torpedoboot, welks comman
dant verzocht het schip te onderzoe
ken. hetgeen de kapitein van de „Alt
mark' toestond,
niet verplicht zich
onderwerpen en de
van de Noorsche marine had alleen het
recht vast te stellen of het schip in
derdaad was. wat de kapitein beweer
de De Noorsche officier vergewiste
zichzelf hiervan door de scheepspapie-
werd medegedeeld,
met luchtafweer-
Koning Gustaaf van Zweden heeft
gisteren in een verklaring het optre
den van de Zweedsche regeering in
zake het afwijzen van het Finsche be
roep op militairen bijstand goedge
keurd. De koning zeide daarin:
„Ik beschouw het als mijn absoluten
plicht zooveel mogelijk te trachten
mijn volk buiten het fatale conflict te
houden, dat thans in de wereld woedt.
Na zijn „grootste bewondering' te
hebben uitgesproken voor „den strijd
welke door onze broeders in Finland
wordt gestreden tegen een overweldi
gende macht” verklaarde de koning.
dat Zweden probeerde op vele manie
ren hulp te bieden, doch van het begin
af aan duidelijk heeft gemaakt, dat
Finland geen directen militairen bij
stand kon verwachten.
De reis zou twee we-
duren. Tijdens een voorafgaande
iconferentie weigerde de president
een vraag te antwoorden of hij op
zee bevoegde ver tegen woord i-
Franrkijk, Engeland en Italië
ontvangen.
Thans is bekend geworden, dat Roose
velt een inspectie zal houden op de
midden-Amerikaansche verdedigings
middelen en speciaal die in het Pana-
makanaal In een verklaring door den
president thans uitgegeven worden
nadere bijzonderheden over dezen in
spectietocht gegeven. Roosevelt ver
klaarde. dat bescherming van de vitale
verbinding tusschen den Atlantischen
en den Stillen Oceaan van het aller
grootste belang is. zoowel voor alle
andere Amerikaansche republieken
als voor de Vereenigde Staten, wier
politiek ter verdediging van het Wes
telijk |alfrond voor elke andere repu
bliek even gewichtig is als voor Ame
nka zelf. Hij sprak de verwachting uit.
dat bij de meest hartelijke samenwer
king verwacht met alle andere Ameri-
kaansche staten bij het tretfen van de
mutregelen om het Panamakanaai
ondoordringbaar te maken voor aan
vallen over land, te water en uit de
lueht. Roosevelt gaat met aen kruiser
„Tuscaloosa" naar de Westelijke Pana-
meesche wateren, teneinde een volle
dige studie te maken van de midden-
Amerikaansche verdediguig aan de
Pacific-zijde. Dit staat speciaal in ver
band met de verdediging van de meer
afgelegen gebieden, meer dan met de
fortificaties en versterkingen in de
onmiddellijke omgeving van het ka
naal, op een dag afstand van Balboa.
De president kruiste ir langzaam
tempo door verschillende baaien en
langs de verschillende verdedigings
werken op sommige eilanden.
Naar Roosevelt voorts verklaarde,
hebben dc autoriteiten van leger en
Vloot goed werk verricht tn de jaar
sedert hij in 1934. voor het eerst als
president de kanaal-zóne bezocht Hij
zeide, dat de effectieve verdedigings-
kracht van de kanaalzone meer dan
verdubbeld is en dat de uitbreiding
van de werkzaamheden volgens het
vooraf vastgestelde schema wordt
voortgezet. Hij legde er den nadruk
°P> dat hij overtuigd was van de nood
zakelijkheid van een derde sluizen-
stelsel.
Omtrent het verdere verloop van de
"is wordt uit San Juan de Portoricv
fttneld. dat Roosevelt niet over den
Atlantischen Oceaan naar Washington
terugkeeren. De president heeft m
eetl telegram aan Leahy, den gouver
neur van Portonco. medegedeeld dat
Ji om die reden de uitnuodiging. om
■^eiland aan te loopen. afwees
Oe belangstelling van den president
*°°r de verdediging van de Pacific
Ust doet geruchten opduiken over een
teheim accoord tusschen Amerika en
geland ten aanzien van een even
■Joelen aanval. De afgevaardigde
°rge Tinkham te Washington meent
t bestaan van zulk een accoord ten
^zien van het Verre Oosten te kun-
,®n onthullen. Hij is van oordeel, dat
j^bij „de Vereenigde Staten opzette-
teh 'n verwikkeld zijn voor Brit-
e doeleinden'Tinkham grondde
beschuldiging erop, dat, naar hij
2" een overeenkomst bestaat tot
^enschappelijk gebruik van de
aiH jes (janton en Enderbury (Stille
Volgens hem hebben de Ver-
c Staten, nadat de eilanden tot
er bezit geproclameerd waren.
'Ifctei21t Van 86110016,1 onder een ge-
der overeenkomst waarvan „een
•**tl °uten de bepaling is. dat de twee
tafe^»,,/1^11 'n het geheim overeen
"i ^ornen’ de eilanden voor een
doei te gebruiken dan burger
hart”.
Zeide, dat als iemand de eilan-
zou vallen, de Vereenigde Sta-
zouden nemen aar de verde-
ervan en zoo in een oorlog be-
zouden worden.
De minister deed vervolgens het re
laas van het gevecht in de Jössingfjord,
waarbij hij zeide, dat de Engelsche
oorlogsschepen zich na het Noorsche
protest eerst teruggetrokken hebben,
doch, nadat zij van de Britsche regee
ring instructies hadden ontvangen terug
kwamen, waarna een Britsche beman
ning zich aan boord van de „Altmark"
begaf en het geveent begon De Duit
schers gaven zich spoedig gewonnen
Zeven hunner werden gedood of over
leden aan bekomen verwondingen. Een
Engelschman werd door een schot ge
troffen. Dc Engelschen haalden daarop
de Britsche gevangenen van boord en
trokken zich terug
’“«Punt
beoordeclen.
aanvalleil’
ln het bijzon-
Geweigerd onderzoek.
De commandant van het marinesta
tion Bergen geloofde evenwel niet, dat
hij volledig was ingelicht en daarom
werd de „Altmark’ op ongeveer IÖU
mijl ten Noorden van Bergen den 15en
Februari tegemot>t gevaren door een
ander Noorsch oorlogsschip, dat het
recht eischte. haar te doorzoeken. Doch
de kapitein weigerde en. zooals ik
'reeds eerder zeide, was hij daartoe
wettelijk volkomen gerechtigd, zoodat
de eisch werd ingetrokken.
Toen bleek, dat de „Altmark” ge
bruik maakte van haar radio, werd
haar medegedeeld, dat zij daartoe piet
gerechtigd was, waarop de kapitein
zijn verontschuldigingen aanbood.
Op 16 Februari bevond de „Alt
mark zich ter hoogte van Jaeren. toen
vernomen werd, dat zich Brits'he
vliegtuigen in de buurt bevonden Wij
wisten niet precies, of zij zich binnen
de territoriale wateren bevonden of
niet.
„Met zorg in het hart heb ik, na het
probleem te hebben bestudeerd, be
slist, dat wij deze houding moeten aan
nemen. Anders zou Zweden het groot
ste gevaar loopen niet alleen in een
oorlog met Rusland, doch ook met de
grqote mogendheden, te worden be
trokken. Een dergelijke verantwoorde
lijkheid kan ik niet op mij nemen;
indien dat zou gebeuren, zou het voor
Zweden onmogelijk kunnen worden
de hulp te verschaffen, welke Finland
thans ontvangt.
De koning besloot met de oprechte»
hoop uit te spreken, dat zijn volk zijn
houding zal begrijpen en goedkeuren.
Verklaring van den koning
verwekte sensatie.
De verklaring van koning Gustaaf
waarin hij het standpunt van den pre
mier inzake hulpverleening aan Fin
land steunt, heeft te Stockholm nogal
verweekt. De koning heeft
opvallende wijze de leiding
hen, die den premier
■v 4
W OORD ZEE^
.HAMBURG
6 BERGEN &tc>
7 o.'f1
EGERSUNI