buitenland de Noorsche van Verklaring van koning Gustaaf i Ongerechtvaardigd j gebruik van geweld i De schending neutraliteit Ne l7498- 1940. Minister Koht over het gebeurde met deAltmark” l 1 Dinsdag 20 Februari. BELANGRIJKSTE NIEUWS in de It eerste BLAD. Luchtgevecht bij Röm’ De,houding der regeering inzake Finland goed gekeurd De „Altmark” Jössingfjord bestaat uit VIJF bladen pit nummer BUITENLAND Vliegtuig brandend in zee gestort Roosevelt’s reis naar midden-Amerika Het Daitsche tankschip „Altmark”, gestrand in de Jössingfjord, welke door het gebeurde in den nacht van Vrijdag op Zaterdag j.l. bekend heid heeft gekregen. Het schip ligt dicht tegen de rotsen in de kleine ondiepe fjord BINNENLAND Telefoon 116300 (zeven lijnen) Giro No. 12500 Inspectie van de verdedigings werken bü het Panama-kanaal KorrinR Gustaaf tiek van de dat zij inneemt —4 HAAGSCHE COURANT PRIJS DER ADVERTENTIEN: PRIJS DEZER COURANT: de geldende goedk. abonn.prijzen. Afz. nummers 5 et., fr. p. post 10 ct. Eerste blad pag 2. Eerste blad. pag. 1. HET GEVAL V D. „ALTMARK OVERZICHT. „Altmark -incident in Eerste blad, pap. 1. Eerste blad. pag. 2. Eerste blad, pag. 3. Eerste blad, pag. 3. (lucht- Derde blad. pag. 1. Derde blad. pag. 2. Ik Tweede blad, pag. 3. De protesten Vierde blad. pag. 1. en. van de Enge); Onderhoud met den Britsehen gezant. ren in te zien Hem dat de „Altmark" kanonnen was uitgerust Ook sche De Finnen hebben ten Noordoosten van het Ladoga-meer een Russische divisie volkomen verslagen. Achttien duizend Russen zouden gedood of ge vangen genomen zijn. Nog een andere divisie zou in gevaar verkeeren. De Tweede Kamer heeft heden een aanvang gemaakt met de behandeling van de Indische begroeting voor 1940. Oorlogsschepen zijn aan een inspect!* te - vertegenwoordiger sensatie thans op genomen steunen. sociaal-democrati- Rijksdagfractie achter de regeering. soci aa 1-democr atische In Hongarije zijn 9 personen dood gevroren. Het aantal dooden op de „Altmark” is gestegen tot acht Vijf zwaargewon den verkeeren in levensgevaar. Ingediend is een aanvullende De- fensiebegrooting 1939. bevattende aan vragen ter verbetering van de mate- rieele uitrusting van de weermacht, o.a. van de luchtverdediging doelartillerie en vliegtuigen). Deze courant verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen BUREAUX: WAGENSTRAAT 35—37 Bijkantoren: Scheveningen, Keizerstr. 319, Tel. 550310; Rijswijk, Kantoor- boekh. Leeuwendaal, Oranjelaan 3, Tel. 119461. Voorburg, Boekhandel H. E. G. Ruijs, Heerenstr. 124, Tel. 778038; Filialen: N.V. Kantoorboekh. Th. <1. de Koning, Goudsbloemlaan 3, Tel. 330263; Boekh. J. B. v. Seters jr„ There- siastr. 108a, Tel. 772444; Boekh. E. D. Couvée, van Hoytemastr. 66, Tel. 721187 Minister Koht gaf een uiteenzetting «an het „Altmark'-incident in het Storting. -aan twijfelen, dat de Britsche regeering terstond volledige genoegdoening zal verschaffen”. De Britsche gezant trachtte het voor gevallene eenigszins te verdedigen of te verontschuldigen door te zeggen, dat de „Altmark" in de Noorsche wateren haar radio gebruikte en bijgevolg aangehou den had moeten worden. Doch het is onmogelijk, tegen een dergelijke over treding zulke krachtige maatregelen te nemen, vooral daar de kapitein ter stond de Noorsche instructies opvolgde. De Britsche gezant wees er ook op, dat de „Altmark” gevangenen aan boord had en dat wij het schip op dezen grond hadden kunnen aanhouden. Hier op moesten wij antwoorden, dat het schip in elk geval het recht zou hebben, door de Noorsche territoriale wateren te varen. De commandant van de Noor sche torpedobooten in de Jössingfjord Den volgenden morgen bereidde de Noorsche regeering een protest te Lon den voor en ontving het een Duitsch protest In het laatste werd niet alleen geklaagd over dc Britsche rechtsschen- ding, doch tevens verklaard, dat de Noorsche regeering het Duitsche schip niet zoo doeltreffend had bijgestaan als mogelijk was geweest. Hierop kan ik slechts zeggen, dat de Rijksdag- van het aantal leden van het parlement telt, heeft met algemeene stemmen haar instemming betuigd met de poli- De Noorsche minister van buiten- iandsche zaken, Koht. heeft giste ren in het Storting een verklaring afgelegd, waarin hij zeide, dat Britsche oorlogsschepen in het ge val van de „Altmark’ de Noorsche neutraliteit op grove wijze hebben geschonden. Tusschen Oudewater en Woerden is vanochtend te omstreeks kwart voor zeven een trein, bestaande uit acht rijtuigen, tengevolge van railbreuk, ontspoord. Het treinverkeer werd hier door ernstig gestagneerd. De treinen tusschen GoudaWoerden moeten over enkel spoor rijden. Verschenen is de memorie van ant woord aan de Tweede Kamer betref fende de wetsontwerpen, verband hou dende met de wijziging van het Kin derrecht. Een aanvulling is tot stand gebracht, waardoor ook vrouwen be noembaar worden tot kinderrechter. had eveneens den Britsehen comman dant medegedeeld, dat, zelfs al zou de „Altmark" Britsche gevangenen aan boord hebben, dit den Britsehen oor logschepen geenszins het recht gaf, hun wil door te zetten in de Noorsche wa teren. Er bestaat in het internationale recht geen bepaling, die een oorlogvoerend land verbiedt, gevangenen te vervoeren over neutraal grondgebied, als de door tocht zelf maar wettig is. Het laatste argument van den Brit- schen gezant was de bewering, dat Noorwegen had toegelaten, dat Duitsche duikbooten in de Noorsche wateren ope reerden en zelfs Britsche schepen tot Het kaartje brengt in beeld de route van de „Altmark” in de territoriale wa teren van Noorwegen. Buiten deze wa teren voer de Britsche torpedoboot ..Cossack" totdat deze de neuirale zóne overschreed en de „Altmark' enterde in de Jössing-fjord. Het onderste gedeelte van de kaart geeft den terugtocht van de „Cossack” weer, op weg naar de Schotsche haven Leith. Het bovenste gedeelte van de kaart geeft de situatie bij de Jössing fjord weer. Voor de Spaansche kust werd een Grieksch schip getorpedeerd en zonk een Spaansche vrachtboot na een explosie. Koning Gustaaf van Zweden heeft in een verklaring de regeeringspolitiek inzake den geweigerden militairen steua aan Finland goedgekeurd. •S-Gravenhage bij vooruitbet. per 3 mnd. met „Kikeriki”, „De Nieuwste Mode", ^loniaal Bijblad” en „Letterkundig Bijblad" 3.—. Franco per post met Mode- ƒ4.—, zonder Modeblad ƒ3.75 Buitenland ƒ9.—. Landen waarop het b*]aagd intern, drukwerk-posttarief van toepassing is ƒ7.— p. kw. Bij postkantoren ^en de geldende goedk. abonn.prijzen. Afz. nummers 5 ct., fr. p. post 10 ct. kuni ander 'Uchtv: Hij aan deel U<*ken United Press meldt uit Tonder: He dennacht tusschen 4 uur en 4.20 heeft een hevig luchtgevecht plaats gehad boven de Noordzee, ten Zuidwesten van het Duitsche eiland Röm, ten Noorden van Sylt. Een vliegtuig is neergeschoten en brandend in zee terechtgekomen. Hevig vuur van het Duitsche luchtaf weergeschut van het eiland Sylt was hoorbaar aan de Deensche grens. Ge- 1 au rende het geheele gevecht zochten de zoeklichten der Duitschers het lucht ruim af. Tegelijkertijd werden hevige bomontploffingen gehoord. De nationaliteit van het neergescho ten vliegtuig is niet bekend, doordat het mijlen uit de kust is neergestort tegen over Sylt, het is echter mogelijk dat een luchtaanval werd ondernomen op de versterkte eilanden. Zonder twijfel kenden de schen de voorafgaande geschiede nis van de „Altmark” terwijl wij niet wisten, dat zich Britsche ge vangenen aan boord bevonden. Noorsche oorlogsschepen zich voor een overweldigende meerderheid in kracht geplaatst zagen en dat tegenstand nut teloos en onzinnig geweest zou zijn. bevond mij te Trondheim, en de minister-president, die als minister van buitenlandsche zaken optrad, ontving den Britsehen gezant. „Ik heb u verzocht te komen, aldus zeide de premier tot den Britsehen ge zant, om uiting te geven aan de hevige beroering en verontw’aardiging, welke wij gevoelen naar aanleiding van deze grove schending der Noorsche territo riale wateren, die niet goedgepraat kan worden door beweringen, dat de Noor sche regeering zich niet gedragen heeft, zooals het behoort. Ons gezantschap te Londen heeft instructie gekregen, een 'crachtig protest in te dienen, doch ik verzoek u ook, uw regeering mee te deelen, dat wij niet de mogelijkheid van zulk een gedrag der Britsche ma rine jegens een bevriend neutraal land hadden verwacht. Wij kunnen er niet De fractie, welke meer dan de helft leden met Van 15 regels 1 50 Iedere regel meer tot 10 régels 40 et. daarna iedere regel meer 50 ct. Reclames 90 ct. per regel. Bewijsnummers 5 ct., fr p post 10 ct. Incasso binnen de stad 5 ct.. buiten de stad volgens posttarief Bij vooruitbetaling: Kleine Advertenties 90 ct.; Dienstaanbiedingen 70 ct Advertentiën waarin voorkomt „Brieven aan het bureau van dit blad” 10 ct meer. president Roosevelt heett zich dezer - een ingescheept op den kruiser „Tus- welke, begeleid door twee torpedobootjagers, naar het Zuiden is eestoomd. Omtrent het doel van de *is werd in officieele kringen te Washington grdote geheimzinnigheid in acht genomen. ken pers: op hooge gers van zou De „Altmark was een „Reichsdienst- schiff” en voer vooj de Duitsche mari ne Bijgevolg diende zij overeenkom stig het internationale recht als een oorlogsschip te worden beschouwd. Het schip kwam op 14 Februari ter hoogte van de Trondheimsfjord in de Noorsche territoriale wateren en werd denzelfden dag aangehouden door een Noorsche torpedoboot, welks comman dant verzocht het schip te onderzoe ken. hetgeen de kapitein van de „Alt mark' toestond, niet verplicht zich onderwerpen en de van de Noorsche marine had alleen het recht vast te stellen of het schip in derdaad was. wat de kapitein beweer de De Noorsche officier vergewiste zichzelf hiervan door de scheepspapie- werd medegedeeld, met luchtafweer- Koning Gustaaf van Zweden heeft gisteren in een verklaring het optre den van de Zweedsche regeering in zake het afwijzen van het Finsche be roep op militairen bijstand goedge keurd. De koning zeide daarin: „Ik beschouw het als mijn absoluten plicht zooveel mogelijk te trachten mijn volk buiten het fatale conflict te houden, dat thans in de wereld woedt. Na zijn „grootste bewondering' te hebben uitgesproken voor „den strijd welke door onze broeders in Finland wordt gestreden tegen een overweldi gende macht” verklaarde de koning. dat Zweden probeerde op vele manie ren hulp te bieden, doch van het begin af aan duidelijk heeft gemaakt, dat Finland geen directen militairen bij stand kon verwachten. De reis zou twee we- duren. Tijdens een voorafgaande iconferentie weigerde de president een vraag te antwoorden of hij op zee bevoegde ver tegen woord i- Franrkijk, Engeland en Italië ontvangen. Thans is bekend geworden, dat Roose velt een inspectie zal houden op de midden-Amerikaansche verdedigings middelen en speciaal die in het Pana- makanaal In een verklaring door den president thans uitgegeven worden nadere bijzonderheden over dezen in spectietocht gegeven. Roosevelt ver klaarde. dat bescherming van de vitale verbinding tusschen den Atlantischen en den Stillen Oceaan van het aller grootste belang is. zoowel voor alle andere Amerikaansche republieken als voor de Vereenigde Staten, wier politiek ter verdediging van het Wes telijk |alfrond voor elke andere repu bliek even gewichtig is als voor Ame nka zelf. Hij sprak de verwachting uit. dat bij de meest hartelijke samenwer king verwacht met alle andere Ameri- kaansche staten bij het tretfen van de mutregelen om het Panamakanaai ondoordringbaar te maken voor aan vallen over land, te water en uit de lueht. Roosevelt gaat met aen kruiser „Tuscaloosa" naar de Westelijke Pana- meesche wateren, teneinde een volle dige studie te maken van de midden- Amerikaansche verdediguig aan de Pacific-zijde. Dit staat speciaal in ver band met de verdediging van de meer afgelegen gebieden, meer dan met de fortificaties en versterkingen in de onmiddellijke omgeving van het ka naal, op een dag afstand van Balboa. De president kruiste ir langzaam tempo door verschillende baaien en langs de verschillende verdedigings werken op sommige eilanden. Naar Roosevelt voorts verklaarde, hebben dc autoriteiten van leger en Vloot goed werk verricht tn de jaar sedert hij in 1934. voor het eerst als president de kanaal-zóne bezocht Hij zeide, dat de effectieve verdedigings- kracht van de kanaalzone meer dan verdubbeld is en dat de uitbreiding van de werkzaamheden volgens het vooraf vastgestelde schema wordt voortgezet. Hij legde er den nadruk °P> dat hij overtuigd was van de nood zakelijkheid van een derde sluizen- stelsel. Omtrent het verdere verloop van de "is wordt uit San Juan de Portoricv fttneld. dat Roosevelt niet over den Atlantischen Oceaan naar Washington terugkeeren. De president heeft m eetl telegram aan Leahy, den gouver neur van Portonco. medegedeeld dat Ji om die reden de uitnuodiging. om ■^eiland aan te loopen. afwees Oe belangstelling van den president *°°r de verdediging van de Pacific Ust doet geruchten opduiken over een teheim accoord tusschen Amerika en geland ten aanzien van een even ■Joelen aanval. De afgevaardigde °rge Tinkham te Washington meent t bestaan van zulk een accoord ten ^zien van het Verre Oosten te kun- ,®n onthullen. Hij is van oordeel, dat j^bij „de Vereenigde Staten opzette- teh 'n verwikkeld zijn voor Brit- e doeleinden'Tinkham grondde beschuldiging erop, dat, naar hij 2" een overeenkomst bestaat tot ^enschappelijk gebruik van de aiH jes (janton en Enderbury (Stille Volgens hem hebben de Ver- c Staten, nadat de eilanden tot er bezit geproclameerd waren. 'Ifctei21t Van 86110016,1 onder een ge- der overeenkomst waarvan „een •**tl °uten de bepaling is. dat de twee tafe^»,,/1^11 'n het geheim overeen "i ^ornen’ de eilanden voor een doei te gebruiken dan burger hart”. Zeide, dat als iemand de eilan- zou vallen, de Vereenigde Sta- zouden nemen aar de verde- ervan en zoo in een oorlog be- zouden worden. De minister deed vervolgens het re laas van het gevecht in de Jössingfjord, waarbij hij zeide, dat de Engelsche oorlogsschepen zich na het Noorsche protest eerst teruggetrokken hebben, doch, nadat zij van de Britsche regee ring instructies hadden ontvangen terug kwamen, waarna een Britsche beman ning zich aan boord van de „Altmark" begaf en het geveent begon De Duit schers gaven zich spoedig gewonnen Zeven hunner werden gedood of over leden aan bekomen verwondingen. Een Engelschman werd door een schot ge troffen. Dc Engelschen haalden daarop de Britsche gevangenen van boord en trokken zich terug ’“«Punt beoordeclen. aanvalleil’ ln het bijzon- Geweigerd onderzoek. De commandant van het marinesta tion Bergen geloofde evenwel niet, dat hij volledig was ingelicht en daarom werd de „Altmark’ op ongeveer IÖU mijl ten Noorden van Bergen den 15en Februari tegemot>t gevaren door een ander Noorsch oorlogsschip, dat het recht eischte. haar te doorzoeken. Doch de kapitein weigerde en. zooals ik 'reeds eerder zeide, was hij daartoe wettelijk volkomen gerechtigd, zoodat de eisch werd ingetrokken. Toen bleek, dat de „Altmark” ge bruik maakte van haar radio, werd haar medegedeeld, dat zij daartoe piet gerechtigd was, waarop de kapitein zijn verontschuldigingen aanbood. Op 16 Februari bevond de „Alt mark zich ter hoogte van Jaeren. toen vernomen werd, dat zich Brits'he vliegtuigen in de buurt bevonden Wij wisten niet precies, of zij zich binnen de territoriale wateren bevonden of niet. „Met zorg in het hart heb ik, na het probleem te hebben bestudeerd, be slist, dat wij deze houding moeten aan nemen. Anders zou Zweden het groot ste gevaar loopen niet alleen in een oorlog met Rusland, doch ook met de grqote mogendheden, te worden be trokken. Een dergelijke verantwoorde lijkheid kan ik niet op mij nemen; indien dat zou gebeuren, zou het voor Zweden onmogelijk kunnen worden de hulp te verschaffen, welke Finland thans ontvangt. De koning besloot met de oprechte» hoop uit te spreken, dat zijn volk zijn houding zal begrijpen en goedkeuren. Verklaring van den koning verwekte sensatie. De verklaring van koning Gustaaf waarin hij het standpunt van den pre mier inzake hulpverleening aan Fin land steunt, heeft te Stockholm nogal verweekt. De koning heeft opvallende wijze de leiding hen, die den premier ■v 4 W OORD ZEE^ .HAMBURG 6 BERGEN &tc> 7 o.'f1 EGERSUNI

Gedigitaliseerde gedrukte materialen Haags Gemeentearchief

Haagsche Courant | 1940 | | pagina 1