In Finland 3 Courant van Dinsdag 20 Februari 1940 Verbetering van de materieele uitrusting der weermacht gén gedachte beheerscht de Finnen: peRussen „komen er nooit door BINNENLAND DERDE BLAD, PAGINA 1. Voor luchtverdediging 24l/2 millioen, voor vliegtuigen 13 millioen aangevraagd »<S De positie van Nederland en Denemarken De „Sumatra” wordt hoofd- zakelijk opleidingsschip Aanvullende Defensie begrooting 1939 Finse he minister van lands verdediging Niukkanen Een speciaal abonnement voor gemobiliseerden DE LEIDER VAN DE NEDERLAND SCHE AMBULANCE NAAR FINLAND Mededeelingen over het i.g. slagkruiserplan Weerkundige Waarnemingen Barvineterstanc. van hedenmiddag 1*2 uur Het dunne pijltje geeft oen stand aan van gisteren I>r. \V. J. Roos van den Berg te Deventer, die is aangesteld als leider van de Nederlandsche ambulance, welke naar Finland zal worden gezonden. Spoorwegen en militairen t Reductie voor officieren. XXI. v.m. hedenmiddag uur: Verschillende faciliteiten. militair over Minister Hannula. Uitlatingen besteedt”, minister voegt land Deensehen Defensiebegrooting memorie Zou het gelden vloeien later weder grooten- deels in de schatkist terug. De vervanging van de „Wil lem van Ewijck”. dan 1 kunnen De Nederlandsche Spoorwegen kondi gen enkele maatregelen aan, die zij ten behoeve van de militairen getroffen hebben. Toen het vorige jaar de mobilisatie in ons land afgekondigd werd en een groot deel der mannelijke Nederlanders zich in het veldgrijs moest steken, heb ben de Nederlandsche Spoorwegen een nieuw soort abonnement ingevoerd. Dit zijn abonnementen, welke de practisch normale geldigheid van dertig dagen be zitten, doch wier groote attractie daarin bestaat, dat dit dertig willekeurige dagen zijn, die binnen een tijdvak van acht maanden vallen en die dus vooral voor hen, die tijdens periodieke ver loven hun zaken trachten bij te houden, zeer gemakkelijk en voordeelig bleken. Deze abonnementen nu zullen de Neder landsche Spoorwegen met ingang van heden verkrijgbaar stellen voor alle ge mobiliseerden, onverschillig of zij voor het in dienst treden al dan niet abonne menthouder der Nederlandsche Spoor wegen zijn geweest. Dat zij dat wel wa ren, gold tot nu toe namelijk als de conditio sine qua non. Alleen wordt hun, die tijdens de mo bilisatie geen abonnement inleverden bij de eerste verstrekking de gebruike lijke toeslag in rekening gebracht Bij één der jachtafdeelingen toch ont braken, tengevolge van afvoering van materiaal, een aantal toestellen, terwijl de overige van verouderd model waren en,op het punt stonden te worden af gevoerd, waardoor een geheele jacht- afdeeling dreigde te worden uitgescha keld. Ook voor de officieren van land- en zeemacht en der Kon. marechaussee hadden de spoorwegen een belangrijke faciliteit in petto. Deze is thans van kracht geworden. De officieren, die in uniform, doch voor eigen rekening rei zen, behoeven in het vervolg slechts 50 pCt. van den enkelen reisprijs te betalen. Tot nu toe gold deze regeling alleen voor militairen in uniform beneden den rang van officier. hier, *elke Bezoek aan zieke militairen. De spoorwegen zullen een belangrijke reductie verleenen voor het bezoeken van zieke militairen. Zij, die door de omstandigheden ver van huis en haard verwijderd zijn, voe len het gemis van den dagelijkschen omgang met hun gezin des te sterker, wanneer zij door een ongesteldheid in het ziekenhuis moeten worden opgeno men en niet van hun periodieke ver loven kunnen profiteeren.' Omgekeerd wordt dan de afwezigheid van vader, zoon of man ook bij hen, die thuis achterbleven, nog sterker ge voeld dan anders het geval zou zijn. Aan de echtgenooten, ongehuwde kin deren en ouders van militairen, die in een ziekeninrichting verpleegd worden zal nu vcfor het bezoeken van den patiënt eenmaal per week een reductie van 50 pCt. op den enkelen reisprijs worden verleend, hetgeen een belang rijke besparing beteekent. Deze goedkoope plaatskaarten zijn aan de stations verkrijgbaar, op ver toon van een door den chef-geneesheer- directeur, van de zieken-inrichting, waar de patiënt verpleegd wordt, afge geven bewijs. De reductie wordt ver leend, nadat de patiënt minstens veer tien dagen in het ziekenhuis heeft door gebracht. Engelschen op weg naar hun vaderland te Oldenzaal Gistermorgen zijn op het station te Oldenzaal wederom een aantal Engel schen aangekomen, t.w. elf dames en twee negerjongetjes, die uit DuitschJ land waren gearriveerd. De Britsche vice-consul te Hengelo, de heer F. G. Dikkers en zijn echtge- noote, besteedden hun goede zorgen aan het gezelschap, waarna dit door reisde naar Rotterdam, waar het Brit sche consulaat-generaal voor de door reis naar Engeland zal zorgen. kruiser is, waaraan alleen die kosten besteed zullen mogen wor den, welke noodig zijn om het schip nog een zestal jaren, in hoofdzaak voor opleidingsdoeleinden, dienst te kunnen laten doen. De kosten van de werkzaamheden worden geschat op 300.000. van marinestaf-officier afgekeurd Op de schriftelijke vragen van het Tweede Kamerlid Bajetto betreffende het doen van mededeelingen door een officier van den Marinestaf over het z.g. slagkruiserplan in een persbijeen komst, heeft de minister van Defensie geantwoord, dat op 1 Februari j.l. in een persbijeenkomst, waartoe de uit- noodiging namens den chef van den Marinestaf was uitgegaan, door een of ficier van den marinestaf een voorbe spreking is gehouden betreffende de film der Koninklijke Marine „’t Sal waerachtig wel gaen”. In die bijeen komst is ook gesproken over een ver sterking der vloot met slagkruisers. De minister acht het niet toelaat baar, dat hangende een over bedoeld ■vraagstuk door Regeering en volks vertegenwoordiging te nemen beslis sing aldus door een officieele instantie wordt getracht invloed uit te oefenen op de openbare meening. Hij heeft maatregelen genomen om zulks in de toekomst te voorkomen. Aanschaffingen voor de lucht verdediging. Gelet op het groote belang van een krachtige luchtverdediging, mede met het oog op de handhaving van de neu traliteit, achtte de Regeering het noodzakelijk de luchtdoelbestrijdings- middelen op korten termijn te verster ken. Tengevolge van de bijzondere om standigheden moest omtrent den aan koop van het gewenscht materieel ter stond worden beslistuitstel zou de le vering in de waagschaal hebben ge steld. Om deze reden heeft de Regee ring zeer tot haar leedwezen aan haar plannen uitvoering moeten geven alvorens daaromtrent de goedkeuring van de Staten-Generaal was verkregen. Luchtvaart. Jachtvliegtui gen reeds aangekocht. Voor de aanschaffing van vlieg tuigen is in de verhooging een bedrag van 13.000.000 opgeno men, waarvan om de zooeven ge noemde redenen, reeds een bedrag van rond 6.000.000 is besteed alvorens daaromtrent de goedkeu ring van de Staten-Generaal werd verkregen. De mogelijkheid deed zich n.l. voor om een aantal jacht vliegtuigen, welke voor export ge reed stonden, tegen aannemelijke voorwaarden terstond over te ne men en met deze toestellen te voorzien in een dringende behoefte. ling van de Defensiebegrooting 1940 in de Tweede Kamer door den minister werd medegedeeld is dit schip reeds op stapel gezet. De bouw- en uitrustingskosten van Hr.Ms. „Willem van Ewijck” hebben bedragen 690.000. In verband met de. bij een voortduring der buitengewone omstandigheden, te verwachten be langrijke stijging van materiaalprijzen en de alsdan bestaande onzekerheid ten aanzien van het loonpeil, is het niet te verwachten, dat een nieuw schip voor genoemd bedrag zal kunnen worden gebouwd en uitgerust. Hoewel nu niet is aan te geven hoeveel boven deze som noodig zal zijn, meent de minister thans met het aanvragen van een som van 800.000 te kunnen volstaan. De minister verwacht dat, behoudens onvoorziene omstandigheden, de bouw tijd van het vervangende schip onge veer 8 maanden na opdracht zal vor deren. I Vervangingsprogramma. Het resteerende bedrag ad. 7.000.000, dat nog niet is verbonden, houdt re kening met een vervangingsprogram ma, dat is opgemaakt met het doel aan de Nederlandsche vliegtuigindustrie de behoefte van de weermacht tijdig ken baar te maken, waardoor die industrie in de gelegenheid is de verlangde types te ontwikkelen en tijdig te leveren. Het thans ontworpen programma omvat de aanschaffing van strategische verken ners, eenheidsverkenners en lesvlieg tuigen ter vervanging van verouderd en verbruikt materieel tot een totaal be drag van 11.000.000, waarvan 7.000.000 thans wordt aangevraagd en 4.000.000 is aangevraagd op de de- fensie-begrooting voor het jaar 1940. Finland was voorbereid. Op mijn vraag, of Finland Gelijk bekend, is Hr. Ms. mijnen veger „Willem van Ewijck” op 8 Sep tember 1939 bij West-Terschelling op een mijn geloopen en dientengevolge vergaan. Teneinde een behoorlijke uitoefening van den mijnendienst te waarborgen, is het noodig tot vervanging van dit schip over te gaan. Dit kan slechts geschie den door een nieuwen mijnenveger te •doen bouwen. Zooals bij de behande- Een militair verbond? Als ik den minister vraag, of hij ge looft in de totstandkoming van een militairen driebond of vierbond Zweden - Noorwegen - Finland - Dene marken of de drie eerstgenoemde zon der Denemarken is hij voorzichtig: „Het beantwoorden van die vraag is moeilijk”, zegt hij, „maar laat mij zeg gen, dat ik er van overtuigd ben, dat zoo een verbond eerbied zou afdwin gen bij ieder, die één van de verbon den staten zou willen aanvallen. Het zou een afdoend verweer tegen agres- soren zijn, en een betrouwbare bescher ming voor de vrijheid van onze landen. Een aanvaller, die de kans heeft, dat hij het eene land na het andere kan aangrijpen, zal dat eerder doen dan hij, die weet, dat een gesloten blok tegen over hem staat.” In dat antwoord beluister ik klanken, welke ik ook in Zweden vernomen heb. Minister Sandler moge om de conse quentheid van zijn standpunt ginds het veld hebben geruimd, meer en meer en luider en luider verneemt men in Zwe den stemmen, welke pleiten voor een hechte samenwerking, ook in militai ren zin. Verwachting tot den avond van 21 Febr. Voor het Noordoosten: Strenge tot ma tige vorst 's nachts, overdag lichte vorst, helder tot halfbewolkt, droog. Wind: meest matig, Zuidoostelijk. Voor het Zuidwesten: Matige tot lichte vorst 's nachts, overdag om het vriespunt tot lichte dooi, gedeeltelijk bewolkt Droog. Wind: zwak tot matig. Zuidoostelijk. betere équipeering, zich in de kwaad aardige kou, welke dezen winter hier en elders heerscht, veel beter houden dan de Russische. In heel het gesprek is trouwens een sterk zelfvertrouwen merkbaar. Men vindt het hier overal. Het is de vaste overtuiging van de Finnen, dat de Russen „er nooit doorkomen”. Nu niet, en in den zomer ook niet! Wat nu ijs vlakte is, wordt dan water en moeras, de moeilijkheden zullen, van militair standpunt gezien, er zeker niet geringer op worden. Met de verzekering, dat de Finnen taai zullen volhouden eindigt het gesprek: De minister wordt aan de telefoon geroepen, en zijn ambtgenoot heeft nog werk voor den boeg. (Nadruk verboden. Auteursrecht voorbehouden.) Dit betreft den aankoop van 20 batterijen middelbare hichtdoel- artillerie met bijbehoorende muni tie en vuurleidingstoesteilen 16.610.000) de bij deze 20 batterijen be- noodigde zoeklichtinstallaties 4.000.000) het zoeklichtmaterieel, hetwelk aan de voorgenomen organisatie voor de luchtverdediging nog ontbrak 1.750.000) 20 luchtdoelkanonnen van klein kaliber met munitie en toebehoo- ren, bestemd voor de luchtverde diging van gemeenten en particu liere bedrijven 2.200.000). Deze Luchtvaartbedrijf gedeeltelijk binnen de Vesting Holland. Het ligt voorts in het voornemen na afloop van de mobilisatie magazijnen en werkplaatsen van het luchtvaartbe drijf niet weder op een beperkte ruimte terug te brengen, doch een gedeelte blijvend te vestigen binnen de Vesting Holland. Van het daartoe benoodigde bedrag 1.600.000) wordt thans een eerste termijn ad 700.000 aange vraagd. in de toekomst deze twee volken altijd zullen blijven samengaan.” „Het is duidelijk, dat de volken van het Noorden een gemeenschappelijke taak en een gemeenschappelijk doel hebben: zij willen de cultuur en de vrijheid van de Noorsche landen ver dedigen en in stand houden. Nooit is dat zoo duidelijk uitgekomen als in deze dagen.” Over onze omgeving en rond de Oost zee hielden de luchtdrukstijgingen nog aan. zoodat zich thans een maximum ge vormd heeft, dat zich van de randstaten naar onze omgeving uitstrekt. In dit hoogedrukgebied blijven de temperaturen buitengewoon laag. Over de randstaten vroor het hedenmorgen 29 gr., in Kopen hagen 19 gr. en in het Noordoosten van ons land 12 gr. Ook in Centraal-Europa, waar thans de dépressiekern ligt, die zich gisteren ten Zuiden van Nederland bevond, is de vorst matig tot streng. Het hoogedrukgebied over Spanje neemt geleidelijk aan beteekenis af. De bij de Azoren aanwezige depressies kunnen ons den dooi niet brengen, even min als des vrij lage drukken over Ijsland Zonsopgang: 21 Febr. 7.07 u. Zonsondergang: 21 Febr. 5.22 u. Lantarens opsteken: 21 Febr. tot 6.37 u v.m. 21 Febr. 5.52 u. nam. Hoogwater te Scheveningen. 21 Febr. 'sm, 12.40 u., nam. 1 u. Morgen geen schietoefeningen op het strand. Herstellingen aan boord van de „Sumatra”. Bij de in Augustus en September 1939 door de Rijkswerf te Willemsoord uitgevoerde herstellingen aan boord van Hr. Ms. kruiser „Sumatra" is ge bleken, dat het electrische kabelnet van dezen bodem, te weten van de vuurleidingsinstallatie en van de com mando- en keteltelegraafinstallatie in zoodanigen staat verkeerden, dat deze installatie niet meer betrouwbaar zijn. Tot vernieuwing van een groot ge deelte van dat net zal dus behooren te worden overgegaan, teneinde het schip in een behoorlijken staat van onder houd en dus in een toestand van ge- bruiksgereedheid te brengen. Bij deze voorziening zit dus niet de bedoeling voor om dezen krui ser, gelijk bij Hr. Ms. „Java” is geschied, te moderniseeren. Uitge gaan is van het standpunt, dat Hr. Ms. „Sumatra” een verouderde „De materieele hulp, de vrijwilligers, de sympathie, welke wij uit een reeks van landen ontvangen en daarbij denk ik vooral aan Zweden heeft de stemming in het leger natuurlijk nog aanzienlijk' in de goede richting versterkt. Onze weersta ndswil wordt daardoor verhoogd. Wij zijn er diep van overtuigd, dat ons land als vrij en onafhankelijk land zal blijven be staan.” De minister gaat dan op Zweden’s hulp nog wat verder in. „Zweden helpt ons in alle opzichten het meest effec tief. Ik geloof, dat de huidige gebeurte nissen tusschen Zweden en Finland een blijvenden band hebben gelegd, en dat fVnn onzen ’Pecialen verslaggever.) Helsinki, 13 Februari. 0^ een journalist kan boffen. Toen je eetzaal van mijn hotel binnen- 1 zat minister Hannula er met twee 'L^ren, van w'e ik er één ken: hij is weed- vroeger redacteur van een der potste Zweedsche bladen, nu mede fij] hij even voortreffelijk Finsch als weedsch kent vrijwillig behulp- jjaffl bÜ den Persdienst van de Fin- jjhe regeering. Nauwelijks zat ik, of 1^ komt naar mij toe: „Minister Hannula zit ginds te praten met den minister van landsverdediging; er is niets tegen, dat u erbij komt!” Wel. ffat zou ik er tegen hebben? En zoo ontstond een gesprek met twee minis- ters op de meest onverwachte wijze. Minister Niukkanen is „nouri dans Ie sérail”- Hij kwam in 1921 voor het eerst in de Finsche regeering, toenter tijd als minister van landbouw. Dat was hij tweemaal. Vervolgens was hij minister van verkeerswezen Dat her haalde zich eveneens. Daarna kreeg hij de portefeuille van Financiën: twee heer. Toen werd hij minister van Landsverdediging, en die functie be kleedt hij nu voor de derde maal. Hij is dus aan. zijn negende kabinet bezig! Wie hem ontmoet, merkt, dat hij met een agrariër te doen heeft: de minister vertelt bij voorkeur, hoe hij stamt uit een oud boerengeslacht, aat zijn hof al sedert eeuwen heeft liggen buiten Wiborg, dicht achter de fortenlinie „Ik kan bij mij thuis het oonderen van de kanonnen dag en nacht hooren, maar mijn familie leeft niettemin rus tig op de boerderij. En wij zijn ervan overtuigd, dat de Russen zoover niet komen zullen. Vroeger liep de Rus- sisch-Finsche grens dwars door mijn landerijen, maar nu liggen onze linies tusschen mijn bezitting en Rusland. Maar als gezegd: we leven rustig, alsof er niets aan de hand was.” Barometer alhier v.m. 8 uur 769 m.m„ 12 u. 770 m.m.; thermometer resp. -ij en -3j gr. Celsius. Barometer na hedenmiddag 12 stijgende. Vrijwel permanent in touw, minister zelf heeft het overigens 100 rustig niet! Hij is vrijwel perma- in touw. Dat zijn trouwens alle <en van de regeering. Vanmorgen 7^ vertelde minister Hannula, dien ik »et voorbijgaan trof, dat hij ein- eens een klok rond had gesla- n- Het zijn niet de soldaten alléén, °P dat stuk tekort komen! Men ^t in de regeeringsleden waar- dat zij niettemin tijd vinden, buitenlandsche redacteuren te *°°r<l te staan. De stemming in het leger. ^raag minister Niukkanen naar ^e„ ïteniming in het leger. „Die zegt hij, „zoo goed als maar L°gelijk wage. Iedereen begrijpt waarom het gaat. De druk, van buiten op ons is uitge- ®n<L heeft de solidariteit tus- alle rangen en standen bo- hU en s^er*t bevorderd”. Hier tenh In*nister Hannula in: „De van nu hangt verder samen d* ”et oniniskenbare feit, dat wij aatste jaren alles gedaan heb- allen geledingen van onze ^enleving gelijkelijk recht te ^«liik affen eu hun belangen gelij- hier te behartigen. Iedereen heeft kjjj e overtuiging, dat medewer- Ikfld »*n d.e verdediging van het Un eigen belang ia.” *Als i^ter Niukkanen gaat verder: ^nltbar 2e*’ dat het leger in den best [)ie.n toestand verkeert, bedoel ik aheen in technischen zin. hehk2°1O,t*8Ch is dat het geval. M met 8eenerlei moeilijkheden, s°ldaten, noch met de De minister van Landsverdediging, J Niukkanen, is van meening, dat J de weerstandswil verhoogd is door de materieele hulp en de sym- pathie, welke uit een reeks van landen vooral Zweden zijn 1 Beschouwingen van een hoogleeraar. In „Berlingske Tidende” schrijft pro fessor Gudmund Hatt„Heeft Duitsch- land voordeel van de vernietiging der neutrale scheepvaart en door den han del van zijn neutrale buurstaten af te snijden Denemarken en Nederland van de zeezijde in te sluiten. Zal dat ge lukken? Nauwelijks. Doch stellen wij ons een oogenblik voor, dat het Duitschland werkelijk gelukken zou de zee voor Nederland en Denemarken te versper ren. Wat zouden dan de gevolgen zijn? Wie zou er het meeste onder lijden? Stellig de Nederlanders en Denen. De ze kant van de kwestie interesseert de oorlogvoerenden echter niet bijzonder. Belangrijker is de vraag welke be teekenis zal de vernietiging van het Nederlandsche en Deensch bedrijfs leven en productievermogen op het ver loop van den oorlog hebben? Engeland 2al niet verhongeren als het geen Deensche boter en Holland- sche kaas meer krijgt. Door het afsnij den der overzeesche verbindingen van Nederland en Denemarken verhindert Duitschland den toevoer van grondstof fen, welke noodig zijn voor de handha ving der productie van levensmiddelen. Kan vermeden worden, dat zulk een ontwikkeling in Duitschlands nadeel geschiedt? Kan het slecht gevoede en slecht georganiseerde Oost-Europa Duitschland schadeloos stellen? niet voor Duitschland zelf beter ziin indien Nederland en Denemarken werd toegestaan de voedingsmiddelen en kunstmest-stoffen in te voeren, welke Nederland en Denemarken niet kunnen missen, en zonder welke zij geen land bouwproducten naar Duitschland kui> nen uitvoeren? Bij de Tweede Kamer is ingediend een aanvullende voor 1939. In de memorie van toelichting schrijft de minister, dat in de onder- werpelijke suppletoire begrooting gel den worden aangevraagd voor verdere verbetering van de materieele uit rusting van de weermacht, welke ver betering met het oog op de tijdsom standigheden geboden is. Van deze gelegenheid wordt tevens gebruik gemaakt om nog voor eenige andere noodzakelijk geachte voorzie ningen bedragen aan te vragen. op de mogelijkheid van den huidigen oorlog militair was voorbereid, antwoordt mi nister Niukkanen in algemeenen zin bevestigend. „Wij kennen de lessen van onze ge schiedenis. Driemaal hebben wij de Russen hier moeten wegwerken en al tijd moesten wij er mee rekening hou den. dat gevaar voor ons van dien kant komen kon.” Weer valt minister Hannula in: „Wij zijn”, zegt hij, „om zoo te zeggen ge wend aan dat werk." En minister Niukkanen vervolgt: „Natuurlijk heb ben wij de laatste jaren veel aan onze verdediging gedaan, zooals trouwens alle staten van de wereld. Toch zijn onze uitgaven niet onzinnig gestegen. Ik laat mij natuurlijk niet uit over de bedragen, welke met den huidigen oor log gemoeid zijn, maar tot het laatste jaar beliepen onze uitgaven voor de landsverdediging twintig procent van de staatsuitgaven, en voor het loopen- de jaar de begrooting voor 1940 was het dertig procent.” „Ongeveer evenveel als Finland voor cultureele uitgaven Hannula er aan toe. Ik verneem dan nog. dat de Finsche regeering in hooge mate te spreken is over de kwaliteiten van de Fokker- jagers, welke hier in Finland met Ne derlandsche licentie gebouwd worden, en dat het zoo een jagermachine was, waarmee luitenant Sarvanto in vier minuten tijd zes Russische toestellen „naar beneden haalde”. Verder verzekert mij minister Niuk kanen. dat de Finsche soldaten, afge zien nog van hun in het algemeen Vermoedelijk zal het werkprogram ma van de Rijkswerf niet toelaten het werk in eigen beheer uit te voeren, zoodat alsdan daarvoor de hulp van particulieren zal moeten worden inge roepen. Bij de samenstelling der Defensiebe grooting voor 1940 was wel reeds aan dacht geschonken aan gedeeltelijke ka- belvernieuwing aan boord van Hr. Ms. „Sumatra”, doch toen werden daarvoor geen fondsen op die bêgrooting aan gevraagd, omdat verwacht werd, dat met deze voorziening nog wel een jaar, d.w.z. tot 1941, zou kunnen worden ge wacht. Thans is gebleken, dat uitstel tot 1941 niet verantwoord zou zijn. De vernieuwingswerkzaamheden zul len niet later dan 1940 moeten aan vangen zij kunnen dan eind 1940 worden beëindigd. Teneinde hieraan te kunnen voldoen, was het noodig reeds in 1939 de fabricage van den benoodig- den kabel door de Nederlandsche in dustrie te doen ter hand nemen. OK I O F N

Gedigitaliseerde gedrukte materialen Haags Gemeentearchief

Haagsche Courant | 1940 | | pagina 9