NORTH CTATE 'I De herwaardeering
IN BIEND&D WOCAOfTTÉS^J
den
van
der
Bank
goudvoorraad
Nederlandsche
GEMENGD NIEUWS
I
HAAGSCHE COURANT VAN ZATERDAG 24 FEBRUARI 194Ö. VIERDE BLAD, PAGINA 2.
de
Scheveningsche klanken
HET IJS IN RIVIEREN EN
KANALEN
TOMATENSAUS
met
De bestemming van
winst gehandhaafd
bij
minister ducht geen nadeelige
De
gevolgen
voor
den gulden
den koers
van
de
van
Partijraad van de R.K. Staatspartij
Bij Nijmegen losgeraakt
aan
land
Geen ongelukken
CXXVI.
ONDERWIJS EN KERK
SCHEEPVAARTBERICHTEN.
Bespreking van voorstellen.
IJsdam in den Rijn bij Pannerden
losgeschoten
Memorie van antwoord aan de
Tweede Kamer
Valt onder de nieuwe winst
belasting.
Rede van tnr, Verschuur.
Gisteravond heeft mr. T. J. Verschuur
den partijraad van de R.K. Staatspartij
welke te Amsterdam is bijeengekomen,
geopend. Spr. ving zijn rede aan met
Nijmegen inzake het onderzoek van de
mogelijkheid aan de groote gezinnen in
de dienstplichtwet tegemoet te komen
door in mobilisatietijd ontheffing te
verkenen aan vaders en minstens vijf
kinderen, werd in de aandacht van de
Tweede-Kamerfractie aanbevolen.
In de vandaag voortgezette vergade
ring gaf de voorzitter der Tweede-Ka
merfractie, mr. dr. L. N. Deckers, een
uiteenzetting betreffende den actueelen
politieken toestand en het parlemen
taire werk.
Het openbreken van de Lek
vordert langzaam
De beide ijsbrekers van de reederij
Goedkoop, de „Wilhelmina Goedkoop”
en de „Daniël Goedkoop”, welke bezig
zijn met het openbreken van de Lek,
zijn gistermiddag tot Beusichem gevor
derd. Het ligt in de bedoeling de rivier
tot Rhenen open te breken. Het ijs is
40 tot 60 c.m. dik.
Nadat gistermiddag omstreeks vier
uur een klein gedeelte van het ijs tus-
schen de Groote Straat en de spoorbrug
te Nijmegen was losgeraakt en weg
gedreven is tegen den avond van boven
af het ijs geheel los gekomen. Het had
den geheelen ochtend al geschoven,
eerst bij Lobith en daarna te Millingen.
Omstreeks twee uur kwam er te Pan
nerden en Gendt gang in het ijs, dat
vervolgens tot vier uur opnieuw vast
zat. Hierna schoot een groot ijsveld
voor de stad los. Tegen den avond is de
groote ijsmassa zonder eenig incident
weggedreven. Hoewel verwacht werd,
dat het water zou gaan stijgen, daalde
de stand met anderhalven meter, ver
moedelijk doordat de ijsdam tusschen
Ewijk en Winsen een gedeelte van het
ijs heeft doorgelaten.
kléinere
der
loskwam. Want volgens die zegsman is
’t allemael rivieréis, dat op de kust an
komt zette. As dat bewaar-èid mag wor
de, dan ebbe we nog èil wat voor de
boeg. As de doai teminste an blèift
ouwe.
Naar aanleiding van de vraag, of het
bedrag dat aan de Bank zal toevallen
uit de herwaardeering van haar goud-
vooraad, getroffen zal worden door de
ijs-
een
de
bij
bij
en
Het tweede punt betreft de bedra
gen, welke worden toegevoegd aan de
reserves van de Nederlandsche Bank.
De minister blijft van oordeel, dat
de door hem aanbevolen regeling, zoo
wel uit het oogpunt van redelijkheid
als om redenen van doelmatigheid,
wenschelijkheid is en de voorkeur ver
dient boven de in het voorloopig ver
slag weergegeven denkbeelden.
Het openbreken van het Noord-
hollandsch kanaal
van der waerdig-èid.
tere
’n
en
te
goud zou moeten koopen, zulks zal lei-
den tot een geleidelijk dalenden koop,
prijs voor het goud, zoodat een fictief
verlies als hierbedoeld in gelijke mate
zal verminderen of wel zal wegvallen.
Talma
staan,
Er is geen aanleiding voor de vrees
dat de Regeering gunstig gestemd
zou kunnen worden ten opzichte
van verdere waardevermindering
van den gulden, De politiek, welke
het Egalisatiefonds gevolgd heeft,
levert overigens het duidelijk be
wijs van het streven, dat bij den
minister voorzit, om de waarde
van den gulden op peil te houden.
Nadeelige gevolgen voor den koers
van den gulden ducht de minister
van de voorloopige herwaardee
ring niet.
Percentage van 18 pCt. niet
fictief.
Naar aanleiding van een desbetref
fende opmerking van sommige leden,
zij er op gewezen, dat de basis van 18
pCt. depreciatie gevormd wordt door
het laagste peil der waardeverminde
ring van den gulden sedert het verlaten
van den gouden standaard en in zoo
verre derhalve niet geacht kan wor
den fictief te zijn. Dit karakter ver
krijgt de basis niet door het feit, dat
thans de depreciatie meer dan 18 pCt.,
immers omstreeks 22 pCt.. bedraagt.
Schommelingen in de goudwaarde der
munteenheden kwamen ook onder het
systeem van den gouden standaard
voor. Dat thans, bij het zwevend Ka
rakter van den gulden, deze schomme
lingen van grooteren omvang kunnen
zijn, ligt voor de hand. In hoeverre in
het verschil tusschen het voorgesteld
percentage en dat der huidige depre
ciatie nog een reserve schuilt, zal de
toekomst moeten leeren.
De mobilisatieclubs
Een viertal leden stelde hierna den
fractie-voorzltter eenige vragen, welke
dr. Deckers beantwoordde. In antwoord
op een vraag inzake mobilisatieclubs,
zeide dr. Deckers, dat de afgetreden
opperbevelhebber hier tegen was.
De weermacht is één, aldus spreker.
Politiek moet niet in de weermacht
voorkomen. In de militaire tehuizen
komt politiek niet voor.
In zijn slotwoord zeide de partij
voorzitter, dat in het najaar het pro
gramma der partij zal worden bespro
ken. Spreker hoopte, dat de commissie
voor bestudeering van het vraagstuk
inzake het groot- en klein winkel
bedrijf, zoo ver zou zijn, dat dit onder
werp dan behandeld zou kunnen wor
den. Met een beroep om eenheid sloot
mr. Verschuur de vergadering van den
Partijraad.
/?OUN0“
Ned. Herv. Kerk.
Beroepen te Wierden (toez.) ds. J. Ba-
telaan te Stavenisse.
Geref. Kerken.
Bedankt voor Solo (Holl. kerk) dr. 8.
U. Zuldema, miss. pred. te Solo.
De classis Groningen der Geref. Kerken
heeft praeparatoir geëxamineerd en be
roepbaar verklaard den heer J. J. Ritze-
ma, te Den Haam (Gr.) cand. aan de
Vrije Universiteit.
De ijsbreker „Ijsbeer”, welke doende
is het Noordhollandsch kanaal open te
breken, was gisteravond omstreeks
kwart over tien tot nabij Spijkerboor
gevorderd. Het schip had groote moeite
zich een weg te banen door het ijs, dat
ter plaatse ruim dertig centimeter dik
is, doch elders is opgewaaid en een
veel grootere dikte heeft.
Het stuk Amsterdam-Purmerend is
los en kan reeds door sterke schepen
bevaren worden.
Blijkens het voorloopig verslag be.
stond op twee punten verschil van ge
voelen omtrent de bestemming, welke
aan het uit de herwaardeering vrij
komende bedrag behoort te worden ge.
geven.
Wat het eerste punt betreft de
bestemming van rond ƒ116 millioen
voor den kapitaaldienst van het Lee-
ningfonds schaart de minister zich
aan de zijde der leden, die, nu de oor
log is uitgebroken, de voorkeur gaven
aan het besteden van het hierbedoel-
de bedrag voor dekking van militaire
uitgaven boven de van andere zijde
aanbevolen versterking van het sociale
verzekeringsfonds.
Omtrent laatstbedoeld vraagstuk,
dat een uiterst ingewikkeld karakter
draagt, moet de Regeering haar stand
punt nog bepalen aan de hand van het
onlangs ontvangen rapport der be
trokken Staatscommissie. Het ware
niet mogelijk hieromtrent thans tea
beslissing te nemen, zoodat ook uit
dezen hoofde de Regeering de meeat
voor de hand liggende en meest urgen
te bestemming heeft gekozen. Dat
deze keuze zou leiden tot een verzwak
king van het besef der bij uitstek
zware offers, welke de mobilisatie van
de burgerij zal vergen, kan de minis
ter niet als juist erkennen.
De bestemming
„winst”.
HollandAmerika Lijn.
Volendam 22 v. Rotterdam te N. York.
Java-—New York Lijn.
Tabinta 23 van Padang.
Kota Tjandi, v. New York naar Batavia.
23 te Belawan.
Poelau Tello 23 v. Soerabaja n. Belawan.
JavaPacific Lijn.
Jagersfontein 22 v. Honolulu.
Rotterdamsche Lloyd.
Opgaven Ruys en Co.
Dempo, v. Genua naar Batavia, 24 t»
Sabang.
ECHTE VALDA Jff
in HollanaicM dooien
die-e as ’t waere gien oag dicht kenne
doen, azze ze die dag iet op strang
eweest benne. Al is de groate bedrèi-
vig-èid van vrooger daer verdwene,
toch blèift de zèi verscheie menschen-
n-op ’n bezondere menier antrekke.
Der blèift altèid nog wel wat moais
te zien. En al zou der gien enkeld
scheepje te ontdekke weze, de zèi zelf
blèift toch altèid prachtig. Der is gien
oagenblikje stilstand in. Altèid golf
slag, branding en beweging, ’t Zei
noait vermoeie-n-om nae de zèi te
kikke. ’t Is al de èiwe deur al ’n on-
uiètputtelik onderwürp eweest voor
dichters en voor zangers. En dat zei
’t wel bleivè-n-oak.
Maar de mensche, die-e de vorige
week ’n Vrèidag nae de zèi ekeke-
n-ebbe, die benne-n-in de gelegen-èid
eweest, om ies bezonders waer te
neme. Teminste azze ze der oage de
kost egeve-n-ebbe. Want dan ebbe ze
ies kenne zien, wat in gien jaere
vóórkomt.
Langs de èile kust lag de zèi vol
met èis. Gien geweun èis, maar van
dat zachte zoagenaemde pap-èis. Dat
schèint bevrore zèiwaeter te weze. Van
wege ’t zoutge-alte wordt dat ’n zachte
kleverige èismassa, dat ’n stremmende
invloed eb op de branding, 't Lag zoa-
wat ’n vijftig meter van de koppe van
de oafdes óf in zèi en dat over de
èile lengte van de kust. Van branding
was die dag gien spraeke, want waer
anders de branding te zien was, leek
’t of er ’n soort dèining in ’t water
was. ’t Mot ’n èigenaerdig vreemd
gezicht eweest ebbe, dat nog zoa goed
as noait vóór-ekomme-n-is. Jammer,
datte der iet meir mensche van dat
interessante schouwspul getuiège-n-
eweest ebbe, ’t Was ’n wonderlik ge
zicht.
Nonne we toch ienmael op strang
anneland benne, wou ik nog er is brom-
komme op die èisdikke, die-e we daer
de leste tèid annetroffe-n-ebbe en waer
ik verlede keir al wat van ezèid eb.
Non magge die op enkelde punte mis-
schie ’n meter of drie oag eweest ebbe,
maar dat aa toch gien andwaeter met
1891. Toe is er nog wel wat aars te zien
eweest. Der benne mensche, die dat iet
kenne begrèipe-n-omdat de teugewoor-
dige winter, zoa-as algemien met recht
annenome wordt, nog strenger was as
de beruchte winter van 1891.
Non was ik in dut verband erg be
nieuw nae ’t oardèil van me freer
Jochem, die met zuk soort akkefietjes
altèid bezonder op de oagte is. En die
beweert stokstèif, dat er de leste jaere
’n warme stroam langs onze kust vloeit.
En dat zou dan in 1891 iet 't gevai
eweest ebbe. De invloed van die stroam-
zou dan de oarzaek weze, dat ’t éis
langs de kust iet tot de ontwikkeling
kenne komme-n-eb, zoa-as dat in 1891
’t geval was. En zoa benne der nog meir
lezinge-n-over dat geval.
Van ’n aare kant verneem ik weer,
datte we ’n goeie kans loape-n-om de
groate èisdikke nog te krèige. In 1891
benne die gevaertes pas voor den dag
ekomme, toe ’t èis uièt de groate riviere
V
’t Is nog maar ’n paer weke-n-eleeje,
datte der verscheie mensche wel 'n
beetje benaauwd wazze, oe ’t daerbij zou
èfloape. ’n Groate en betrekkelik diere
voorraed en tije lang zoa goed as gien
verzending. De stemming over ’t alge
mien meir of minder gedrukt. Tot
in de krante toe wiere der klachte,
verwèite-n-en bezwaere-n-over en weer
besproke. Maar in enkelde daege tèis is
die toestand figenael veranderd. Der
benne weer bestellinge los-ekomme en
der is weer verzending.
Der is ’n maekelaer, die me ver
telt, dat ie ’t iene oagenblik an ’n
zekere firmae met gien mogelik-èid ’n
ton aèring kwèit kon raeke en vèif
minute laeter aa die èige firmae de
èile boel wel weg wulle koape. De
prèize benne dan oak nog aerdig nae
bove-n-eloape. En zoa zie je weer voor
de zóaveulste keirdat ’t mèistal aars
leapt as dat er in den regel wel
edocht wordt.
Wat oak opmerkelik is, dat is de
groate vraeg in 't binneland nae bok-
kem. Der benne kléine roakerties, die
onderd en twie onderd ton steur-
aèring tegelik opdoen. Da’s ongekend
voor de teid van ’t jaer. Wel mot in
anmerking enome worde, dat de ab-
normaele toestand, die we teugewoor-
dig meemaeke, daer ook iet vreemd
van is. Wéinig vorsche visch en wat
er nog komt mee erg dier. Gien vor
sche aèring, dus oak gien gestoamd
goed. Minder toevoer van Noorsche
sloe-aèring. En al de aare soortgelikke
artikele schraelder en dierder. Zoa is
oak ’t èile leve dierder as in normaele
tije.
Over trawlvisscherij valt nog wéi
nig te zegge. Tot nog toe zit daer nog
iet al te veul schot in. Oak van rèi-
derskant oar je nog maar wéinig ge
wag maeke. De mensche schrikke
teugewoardig voor de oage koste brom
van molestrisico en nog zoaveul meir.
En non mag er veul visch te vange
weze en de vischprèize op ’t oageblik
an de oage kant legge, maar zei dat
zoa blèive Want toe der in ’t begin
van de week op 'n dag ’n beetje flinke
anvoer in IJmuie was. liepe de prèize-
n-al gaauw nae beneeje. En dan gaene
we ’t vóórjaer tegemoet. Non mag de
maend Maert over ’t algemien ’n
schraele maend weze, maar tóch as ’t
zachtere weer an-oudt, dan is er veul
visch te verwachte. As ’t goed weer is
voor de schokkervloot, dan kan der èil
wat an de wal ebrocht worde.
’n Aar interessant onderwürp be-
waer ik maar voor de volgende keir.
KEES DE KLINKER.
Egalisatiefonds zet zijn werk
voort.
Het Egalisatiefonds zal zijn werk
zaamheid op denzelfden voet als tot
dusver blijven voortzetten. Indien het
daarbij goud koopt tot een hoogeren
prijs dan 2.009.zal het, voor zoo
ver het dit goud aan de Bank ver
koopt, ten beloope van het verschil
een fictief verlies lijden. Afgescheiden
van de omstandigheid, dat dergelijke
goudverkoopen, naar het zich thans
laat aanzien, niet tot belangrijke bedra
gen zullen plaats vinden, zal het hier-
bedoelde fictieve verlies in vergelij
king met dat, hetwelk in het verleden
werd geleden, van weinig beteekenis
zijn, zoodat de minister uit dezen
hoofde geen bezwaar verwacht. Hierbij
dient in aanmerking te worden geno
men, dat, ontstaat een omvangrijke
vraag naar Nederlandsche guldens,
zoodat het fonds belangrijke partijen
De versterking van de re-
serves der Nederlandsche
Bank.
Der benne nog enkelde aare on-
onderwürpe te bespreke. Maar zoa on
gemerkt weg eb ik in de gaete, dat ik
woekere mot met de plek, die me nog
resteert. Maar we zelle der toch enkelde
woorde-n-an waege.
u 7 77® 777 7a7:7e.air!nf7winstbelasting van 10 pCt., indien het
daarop betrekking hebbende wetsont
werp tot wet mocht worden verheven»
merkt de minister het volgende op:
Het is niet aan twijfel onderhevig,
dat bedoeld bedrag deel uitmaakt van
de winst der Bank. Twijfel zou alleen
kunnen rijzen, of de winst op den
goudvoorraad zal behooren tot de
winst van het boekjaar 1939-1940, dan
wel tot de op het in art. 38 van het
Winstbelastingontwerp bedoelde over-
gangstijdstip feitelijk reeds aanwezige
winst. In het eerste geval zal de winst
reeds dadelijk door de winstbelasting
worden getroffen, in het tweede geval
zal zij volgens art. 40 van het ontwerp
eerst worden belast, wanneer zij tot
uitdeeling komt, of in compensatie
worden gebracht met na het over-
gangstijdstip geleden verliezen.
Of de winst op den goudvoorraad
tot de nieuwe of tot de oude winst
moet worden gerekend, zal afhangen
van het systeem van waardeering, dat
de Nederlandsche Bank aan de volgens
art. 38 van het ontwerp bedoelde aan
gifte van haar vermogen tot grondslag
legt en van het oordeel daaromtrent
van de bevoegde instanties (inspec
teur en raad van beroep c.q. Hoogen
Raad).
Binnenwateren tusschen Amsterdam en
Gouda worden opengebroken
Vanwege de vereeniging voor
bestrijding te Gouda is vandaag
aanvang gemaakt met het openbreken
van de binnenwateren tusschen Am
sterdam en Gouda. Dit geschiedt door
drie booten van den Haarlemmermeer-
dienst, welke voorzien zijn van jjs-
ploegen. Opengebroken zullen worden
de Gouwe tot Gouwsluis en het Aar-
kanaal tot de Tolhuissluis, d.w.z. tot de
grens van de provincie Noord-Holland.
Van Amsterdam uit zullen dan de
wateren in Noord-Holland worden
opengebroken.
Herstel van het scheepvaartverkeer
tusschen Gouda en Rotterdam over den
Hollandschen IJssel bleek nog niet
mogelijk, omdat in dit vaarwater nog
enkele groote ijsdammen zitten.
Overzicht voornaamste waterwegen
Wij noemen hier eerst eenige plaat
sen, waar de scheepvaart niet werd be
lemmerd. Boven-Rijn bij Lobith, Waal
bij Nijmegen, Maas-Waalkanaal
Hees en de haven van Wemeldinge.
Veel beter was de toestand in
Eems bij Delfzijl, de Waddenzee
Harlingen en het Noordzeekanaal
Hembrug. Op al deze punten werd de
scheepvaart voor stoom- en motor
schepen niet belemmerd. In. de vaart
vkn Harlingen naar Leeuwarden, waar
de scheepvaart gisteren nog niet moge
lijk was, was er voor krachtige schepen
wel doorkomen aan. Bij Körnwerder-
zand werd op de Waddenzee nog veel
hinder ondervonden. Slechter dan gis
teren was de toestand op de Maas bij
Heumen, op de Waddenzee bij den
Oever, de Amer bij Geertruidenberg en
op het Hollandsch Diep bij Moerdijk.
Door de Maas bij St. Andries kon men
met sterke schepen door de open
gebroken vaargeul. Bij Utrecht op het
Merwedekanaal ondervonden stoom-
en motorschepen met gering vermogen
hinder, evenals op de Lek bij Vrees
wijk en op de Brielsche Maas bij
Nieuwe Sluis. Alleen voor krachtige
schepen was de scheepvaart mogelijk
bij Zaandam op de Binnenzaan en op
het Spaarne van Haarlem tot Spaarn-
dam. De Delftsche Schie was alleen
voor speciale schepen bevaarbaar. De
boven en nieuwe Merwede waren van
Gorinchem tot Werkendam bijna ge
heel bedekt met drijfijs. Beneden Spie-
ringsluis was de rivier blank. In de
Oude Maas is het breken gevorderd tot
Barendrecht. Het wordt voortgezet.
Het Pannerdensch kanaal was blank,
de Nederrijn vast van Arnhem tot Beu
sichem. De Benedenlek gaf weinig
drijfijs te zien. De Geldersche IJssel
zat nog vast.
IJsdammen bij Deest en Winsum
doorgebroken
De Rijn en de Waal zijn van Lobith
tot Zaltbommel weer bevaarbaar. Bij
Nijmegen is het ijs zoo goed als weg
gedreven.
De stand is sinds gistermiddag van
11.75 m. tot 11.20 m. teruggeloopen.
Gisteravond was het water zelfs een
meter gevallen.
Bij Deest en Winsum zijn de ijsdam
men doorgebroken en maatregelen
worden genomen om alle hindernissen
weg te nemen. De schepen, welke bij
Weurt tegen den dijk lagen, zijn nu
vrij en zullen vermoedelijk bij hoog
water weer in de vaart komen.
De begrooting voor 1940 werd onge
wijzigd goedgekeurd en den penning
meester voor zijn beheer over 1939 d-
charge verleend.
Vervolgens ging de partijraad over
tot het bespreken van de voorstellen
der kringen. Een voorstel van den kring
’s-Hertogenbosch, dat de Partijraad zich
uitspreke, ten sterkste het streven der
R.K. Tweede-Kamerfractie om de
groote-gezinnenpolitiek met kracht
door te zetten, te ondersteunen, in het
bijzonder op het gebied van de belas
tingen. werd aanvaard.
Een voorstel van den kring Arnhem-
Gisteravond omstreeks negen uur is
de ijsdam in den Rijn nabij het Panner-
denscheveer losgeschoten. Het wassen
de water had den dam, welke een
lengte had van ongeveer 200 meter en
een hoogte van bijna acht meter, dus
danig ondermijnd, dat hij geen weer
stand meer tegen den stroom kon
bieden.
De overvaart van het veer Doornen-
burg-Pannerden is thans weer geheel
normaal.
Het middengedeelte van den ijsdam
bezweek het eerst. Hierdoor is het af
vloeien van het ijs zeer normaal ver-
loopen en hebben zich geen onaan
gename verrassingen voorgedaan.
Verschenen is de memorie van ant
woord aan de Tweede Kamer betref
fende het wetsontwerp tot voorloopige
voorziening ten aanzien van de waar
debepaling van den voorraad gouden
munt en gouden muntmateriaal van
de Nederlandsche Bank en regeling
van de gevolgen dier voorziening.
De minister schrijft o.m., dat hij
voor de door sommige leden tot uiting
gebrachte vrees, dat met dit ontwerp
een gevaarlijke weg zal worden in
geslagen, geen deugdelijken grond
aanwezig acht. Het wetsontwerp be
oogt niet anders dan een aanpassing
den feitelijken toestand, zooals
deze zich na het verlaten door Neder-
van den gouden standaard in
September 1936 ontwikkeld heeft.
Daarbij js niet verder gegaan dan
voortvloeit uit de geringste deprecia
tie, welke de gulden in het verstreken
tijdvak vertoond heeft.
Wat komt ’t teugewoordig voor
mensche, die nog wat aars te doen
ebbe, bar wéinig voor, datte ze ’n loapje
gaene doen nae strang. As er nog sprae
ke is van ’n beetje bedrèivig-eid in de
visscherij, dan speult dat z’n èige alle
mael nog óf zoa om en naebij de vis-
schers-aève. As je van de aève van-
daen komt, dan kom je geregeld men
sche teuge, die vraege: wel weet je nog
nieuws? En dat lèit oak zoa’n beetje-n-
in den aerd van de zaek. Want alles
wat met de visscherij in verband staet
en dat vrooger op strang te vinne was,
dat zie je teugewoordig allemael weer
an de aève brom. Allien dan in ’n aare
vürm en annepast an de moderne tèis-
omstandig-eedes.
’t Wazze vrooger om die tèid van
’t jaer de bomschuities, die van de
Schrobnetvisscherij brom kwamme en
’n vèilig plekje uiètzochte-n-om te
kenne lande. Of ’t wazze loggers, die
voor de wal ten anker leeje en der
visch met boate-n-an de wal brogge.
As je dan, in ’n beetje normaele tije
teminste, non de beweging in de vor-
sche-vischloos waerneemt, dan zie je
dat er oak op dut gebied èil wat ver
anderd is.
En toch ken je „dat gemoedelike
en gezellige” van ’t vroogere strangleve
moeielik kwèit raeke. ’t Is ienmael
voorbij en ’t zal noait meir brom kom-
me. Maar de erinnering an die tije zei
iederien die dat mee magge maeke-n-
eb, altèid bijblèive. Dat loapje nae de
Kerkwürf, nae ’t Schuiètegat, nae 't
Sèinpostduièn, soms drie vier en
nog wel meir keire per dag, zelle de
„ouweties” onder ons noait kenne ver-
gete.
Op de vier scheepstimmerwürve
van Aeleburt de Jong, van Oageveene,
van Maerte de Niete en van Teun de
Jaeger, ’t was daer ien en al leve-n-en
bedrèivig-eid. As meziek klonk ’t ge
klop en ’t ge-aèmer van onderde
scheepstimmerlui in je oare. Op strang
wiere der schuiète-n-oppetrokke-n-en
neer-elaete met al de beweging, die daer
an verbonne was. De visch wier op
strang ovvesloge. Ofslaeger, stok-ouwer
en naeschrèiver vóórop, met de teekene
Onderde groa-
en kléinere koapluities in
kring der om-één. Opdreegers
opdreegsters sjouwdede groa-
vrachte visch nae ’t dürp toe.
’t Benne maar enkelde van de ver-
naemste daegeliksche voorvalle-n-en
tooneelties, di-e we maar zoa eveties
anroere. Maar al benne we teuge
woordig op veulderlei gebied nóg zoa
vooruièt-egaen, de gezellig-èid die der
indertèid van dat strangleve-n-uièt-
ging, die zei de visschers-aève-n-ons
noait kenne verschaffe. Laete de men
sche, die-e dervan meepraete kenne.
’t zélf maar zegge!
Toch benne der oak teugewoor
dig nog èil wat van die vaste klante,
er óp te wijzen, in welke moeilijke om
standigheden de raadsamenkomst en hij
schilderde de verschrikkingen van den
krijg en de noodzakelijkheid om voor
onze neutraliteit te waken.
De versobering besprekend, betoogde
mr. Verschuur, dat er veel meer noodig
is êen psychologische voorbereiding
voor het dragen dezer versobering dan
een bevordering van de versobering
zelf. Wil men niet in een averechtsche
versobering vervallen, dan hoede men
zich er voor de bron van onze verar
ming, den omvang van de werkloosheid
nog te vergrooten.
Er zijn ook zachte heelmeesters, die
al gemakkelijk denken den last te
kannen verschuiven naar de toekomst.
Men kan namelijk leenen. Maar niet
ongelimiteerd.
Wat groot gevaar gaat loopen bij ver
mindering der welvaart, het Is onze
geestelijke gezondheid. Wij kennen allen
het boosaardige, hysterische gebral,
■waarbij de democratie voor alle ellende
verantwoordelijk wordt gesteld. Nog
dezer dagen werd zij ervoor aansprake
lijk gesteld, dat in den Haag een man
met bevroren beenen was gevonden.
Toch zijn er wel totalitaire systemen,
waar de bevroren beenen bij tienduizen
den moeten worden geteld. Naar het
schijnt begint het succes van dat gebral
bij de goe-gemeente af te nemen. Voor
meer verstandige menschen zal het al
tijd een bezwaar blijven, dat de rede
lijke critiek om zeep zou gaan.
Wij gelooven wel, dat de allerplatste
vorm van bestrijding der democratie
door een partij, welke ook uit nationaal
oogpunt zooveel te denken geeft, hard
bezig is terrein te verliezen, aldus mr.
Verschuur. Dat ontslaat ons echter niet,
integendeel, van den plicht in ons
systeem van maatschappelijke en poli
tieke vrijheid de nieuwe vormen te vin
den, welke na den vrede geve God,
dat zij spoedig intrede op een lagere
basis van welvaart beginnende aan alle
standen onder bevolking zooveel moge
lijk een moreel en stoffelijk dragelijk
bestaan zullen verzekeren.
Zoowel politiek als maatschappelijk
zullen wij dan sterk moeten staan op
onze beginselen.
Onze fout in het vraagstuk der eco
nomische ordening schijnt te zijn ge
weest, dat wij het reeds te ver hadden
doorgedacht. Naar het schijnt betrad
het kabinet van 1937 wel het econo
misch terrein, doch onze bondgenooten
waren nog niet in het reine met hun
denkbeelden.
De gemeenschappelijkheid van le
venshouding, die de drie partijen had
den gevonden tegenover het sociale
vraagstuk, ontbrak ten aanzien van
het economische. Deze levenshouding,
waardoor men gevoelt wat dr. Schok-
king en vele Christelijk-Historischen
beseffen, dat n.I. de economische wer
kelijkheid door beginselen van gerech
tigheid en liefde moet worden veredeld,
deze levenshouding hadden vooral de
anti-revolutionnairen die sinds
en Kuyper te zeer bleven stil
Sliet veroverd.
Inmiddels staat men hier voor den
eigenlijken achtergrond zoo ging mr.
"Verschuur voort van het door ons
betreurde uiteengaan der coalitie.
De R.K.S.P, wil de moeilijke toekomst
inet bezonnenheid en frisschen onderne
mingsgeest tegemoet treden.
8
OF (IK M.IKJI BEV1NDÏN ZICH VELSRIU KNAX.RICEPTIN
UK41O75*
VERKRIJGBAAR IN BllKHS VAN 5 EN 10 STUKS
-- - - -W
Wopen U lagen
^FgEVAAR von KOUVATTEkW
fff Bescherm Uw keel, lucMpqpen en
longen mei Antiseptische W
VALDA PASTILLES
tegen koude vochtigheid en infectie.
Moor vraag naar de
S0 om.
15
