Bakkertje
Het voorbeeld van
Zwitserland
HAAGSCHE COURANT VAN WOENSDAG '28 FEBRUARI 1940.
DERDE BLAD. PAGINA 2.
VOORJAARS
CREATIES
Koortsig
I
Naturalisaties
en
ONDERWIJS EN KERK
VEREENIGINGEN
Waardebepaling gouden munt-
voorraad Nederlandsche Bank
Vervoer van militairen met
vrachtauto’s
DE NIEUWSTE
De Nederlandsche handelsdelegatie
naar Londen terug
DONDERAG 29FEBR
en
VRIJDAG 1 MAART
De situatie van zuivelproductie
zuivelexport
De zetelbepaling voor naamlooze
vennootschappen en andere
rechtspersonen
Nederlandsche vereeniging voor
luchtbescherming
Kaas.
den oorlog
VEENESTRAAT
(stijging
en
S.
heer
in
H.
2e.
3e.
v. R. en M. v. L.
SCHEEPVAARTBERICHTEN.
over
le.
üitvoer van verschillende producten
stuit op groote moeilijkheden.
Inbedrijfstelling proefwasscherij en
proefstation te Delft.
Gezindheid van verzoekers wordt
getoetst.
In verband met de zeer grote
belangstelling adviseren wij U
de ochtend-Show te bezoeken.
Vergelijking met 1914-1918.
Ofschoon de situatie thans aanmer
kelijk verschilt van die ten tijde van
Vermeerdering
landsch
De Nederlandsche handelsdelegatie
naar Engeland, welke onlangs een be
zoek heeft gebracht aan de Nederland
sche handelsdelegatie in Frankrijk is
thans te Londen teruggekeerd. Ver
wacht wordt, zoo meldt Reuter, dat
zij daar zal blijven hangende het resul
taat der besprekingen tusschen Lon
den en Parijs over vraagstukken, wel
ke verband houden met den Neder-
landschen handel met de geallieerden.
De fiscale gevolgen van het
wetsontwerp.
Prins Bernhard bezoekt leger-
onderdeelen
Z.K.H. Prins Bernhard heeft heden,
namens H.M. de Koningin, een be
zoek gebracht aan legeronderdeelen in
de provincie Utrecht.
De Prins was daarbij vergezeld van
zijnen waarnemenden adjudant, over
ste Phaff.
Evangeliebediening
Kerk de heer
HollandAmerika Lijn.
Edam w. 27 v. New York te Rotterdam
verwacht (verbetering).
Vereen. Ned. Scheepvaartmij.
Holland—Afrika Lijn.
Randfontein 27 v. R’dam n. Zuid-Afrika,
Geen vreemdelingen lid van
van -de Haagsche Burger
wacht.
Herv.
te
Gedurende deze Shows ser
veren wij uitsluitend onze be
kende Koffie- of Thé-Complet
fl. 0.75
Het nadere overleg tusschen Regeering
en Tweede Kamer.
binnen-
boterverbruik.
Inaugureele rede van prof. mr.
R. H. W. Regout S.J.
Vanmiddag heeft prof. mr. R. H. W.
Regout S.J. het ambt van buitengewoon
hoogleeraar in het volkenrecht aan de
R.K. Universiteit te Nijmegen aanvaard
met het uitspreken van een rede, getiteld:
„Is er grond voor vertrouwen in de toe
komst van het volkenrecht?”
In de memorie van antwoord aan
de Tweede Kamer betreffende een
aantal naturalisatie-ontwerpen schrijft
de minister van Justitie o.a.
Een naturalisatie-aanvrage, welke
uitsluitend of in hoofdzaak voortvloeit
uit de gezindheid van den belangheb
bende ten opzichte van een vreemd
land of zijn staatskundig stelsel, dient
als onvoldoende gemotiveerd te wor
den beschouwd.
Ongeraden is, dat hier te lande poli
tieke activiteit van vreemdelingen
zich ontwikkele. Gaat de stelling reeds
in haar algemeenheid op, zij krijgt
den klemtoon voor het geval de be
drijvigheid een staatsgevaarlijken in
slag heeft. Dus ook in dit opzicht wor
de de gezindheid van verzoekers om
naturalisatie getoetst ter voorkoming
van bedreiging der openbare orde on
der dekmantel van verkregen Neder
landerschap. Zooals tot dusver zal ook
wijders het noodig onderzoek met om
zichtigheid en onbevangenheid zijn in
te stellen.
Ter kennis van den minister van
Binnenlandsche Zaken is gebracht, dat
volgens van verschillende zijden in het
voorloopig verslag geuit gevoelen het
ongewenscht werd geoordeeld, dat
vreemdelingen lid zijn van de Haag
sche Burgerwacht.
Gistermiddag zijn in het gebouw van
den Rijksvezeldienst te Delft de proef
wasscherij van de federatie en het
proefstation voor de waschindustrie
officieel in gebruik gesteld.
Deze plechtigheid werd o.m. bijge
woond door ir. P. N. Stades, als ver
tegenwoordiger van den minister van
Sociale Zaken, overste ten Have, hoofd
van een waschbedrijf van het veld
leger en den hoofdinspecteur van den
arbeid alhier, den heer G. W. J. van
Sierenberg de Boer.
Nadat de voorzitter van het proef
station, de heer F. H. Sixma, een
korte inleiding had gehouden, gaf ir.
R. Smit een uiteenzetting over de wer
king en doelstelling van de wasscherij
voor het publiek en de bij het wasch-
vraagstuk betrokken industrie.
Het antwoord van den minister
De minister deelde mede, bereid te
zijn het door de commissie opgemerk-
te nader te overwegen. De regeling,
welke in artikel 19 (nieuw) is verwerkt
behelst twee bepalingen. Die \ervat in
het eerste lid, heeft zooals reeds uit de
memorie van antwoord blijkt, weinig
beteekenis. De statutaire zetel is op
zich zelf, voor de belastingheffing in
het algemeen van nagenoeg geen be
lang.
Het tweede lid houdt in het bijzonder
rekening met het door de commissie
gestelde geval: een om fiscale motieven
gewenschte verplaatsing van den „fis
calen zetel”, welke tot nu toe achter
wege is gebleven wegens de bovenbe
doelde rem, wordt nu gelijktijdig. 5net
de „statutaire zetelverplaatsing” be
werkstelligd. De hierbedoelde bepaling
opent de mogelijkheid, bij algemeenen
maatregel van bestuyr te bepalen, dat
zulk eien zetelverplaatsing door den
fiscus buiten beschouwing wordt gela
ten.
Het is bezwaarlijk, de hier bedoelde
regeling in de wet zelve op te nemen,
ook al omdat onderscheid dient te wor
den gemaakt tusschen verschillende be
lastingen. Daarbij komt nog, dat thans
bij de Staten-Generaal een wetsontwerp
aanhangig is om de belangrijkste belas-
Na lezing van de memorie van ant
woord en de nota van wijzigingen in
zake het wetsontwerp houdende bij
zondere voorzieningen met betrekking
tot de in gebiedsdeelen van het Ko
ninkrijk der Nederlanden gevestigde
naamlooze vennootschappen en an
dere rechtspersonen, alsmede met be
trekking tot zeeschepen, welke gerech
tigd zijn tot het voeren van de Neder
landsche vlag, heeft de commissie van
rapporteurs het wenschelijk geacht
met de Regeering, vertegenwoordigd
door den minister van Justitie, mon
deling overleg te plegen over een aan
tal punten, op het wetsontwerp be
trekking hebbende. Na afloop van het
overleg deed de Regeering een twee
de nota van wijzigingen en een gewij
zigd ontwerp van wet aan de commis
sie toekomen, aanvankelijk in voorloo-
pigen, later na nadere schriftelijke
gedachtenwisseling in definitieven
vorm. Deze stukken zijn thans tegelijk
met het verslag van de commissie van
rapporteurs aan de Kamer overgelegd.
Bij het overleg kwam in de eerste
plaats ter sprake, of het wetsontwerp
niet een tijdelijk karakter behoort te
dragen. De minister verklaarde zich
bereid in het ontwerp een regeling op
te nemen, welke daaraan een tijdelijk
karakter geeft en voorts dwingt tot
het indienen binnen zekeren tijd, van
een wetsontwerp, dat een blijvende
voorziening zal kunnen bevatten, en
dat in elk geval, met het oog op het
verdwijnen der bijzondere omstan
digheden, den overgang, en voor zoo
ver noodig of wenschelijk, den terug
keer tot den normalen toestand zal re
gelen.
Na verdere bespreking verklaarde
de minister zich bereid, den termijn,
binnen welken een nieuw wetsontwerp
zal moeten worden ingediend, te stel
len op ongeveer drie jaar. Zulk een
indiening zou dus bijv, moeten plaats
hebben voor 1 Januari 1943.
De zelfverloocheningsactie van het
Leger des Heils.
Van 2 tot 16 Maart wordt in de ge
heels wereld de zelfverloochenings
actie van het Leger des Heils gehou-
•den. Deze actie heeft de bedoeling geld
bijeen te brengen, opdat het werk van
het Leger kan worden voortgezet.
Daartoe ontzegt men zich volgens de
methode van het Leger gedurende eeni-
gen tijd genotmiddelen, welke men ge
woon is te gebruiken. Het geld, dat
men op deze wijze uitspaart, komt ten
goede aan het Leger des Heils.
Vragen aan den minister van Defensie.
Het Tweede-Kamerlid, de heer Suur-
hoff heeft de volgende vragen gesteld
aan den minister van Defensie:
Heeft de minister kennis genomen
van het ongeval, dat op Donderdag 22
Februari heeft plaats gevonden op den
Ossendamweg te Soest, bij welk onge
val twee militairen van een rijdende
vrachtauto werden geslingerd met voor
één dezer beide soldaten doodelijke ge
volgen?
Kan de minister mededeelen, of deze
soldaten eigener beweging dan wel ter
volvoering van een militaire opdracht
van dit vervoermiddel gebruik maak
ten en of dit ongeval aan onvoorzich
tigheid van de getroffenen of van den
bestuurder van de auto te wijten is?
Is het den minister bekend, dat in
verscheidene kantonnementen en soms
over vrij groote afstanden en langs
smalle en bochtige wegen vrachtauto’s
zonder eenige passagiersaccomodatie
voor het vervoer van militairen ge
bruikt worden, zulks zoowel voor ver
plaatsing van militairen, die met perio
diek verlof gaan, als voor militaire
doeleinden?
Wil de minister met het oog op de
aan deze wijze van vervoer verbonden
gevaren bevorderen, dat voortaan zoo
veel mogelijk gebruik gemaakt zal wor
den van autobussen?
Is de minister voorts bereid, om, voor
zoover geen autobussen beschikbaar
zijn, maatregelen te treffen, opdat
a. voor militair personenvervoer ge
bezigde vrachtauto’s althans van eenige
accomodatie (bijv, zitbanken, noodlui-
ken en dergelijke) worden voorzien.
b. enkele veiligheidsvoorschriften,
o.a. met betrekking tot het maxi-
mum-aantal te vervoeren personen, bij
het gebruiken van vrachtauto’s voor mi
litair personenvervoer worden uitge
vaardigd.
c. het vrijwillig gebruik maken door
militairen van voor de veiligheid ge
vaarlijke vrachtauto’s zooveel mogelijk
wordt beperkt?
Een ander voornaam punt, dat bij
het overleg ter sprake kwam, betrof
de fiscale gevolgen van het wetsont
werp. De commissie was nog niet
overtuigd, dat fiscale gevolgen vol
strekt achterwege zullen blijven. Het
moge waar zijn, zoo werd uit haar mid
den betoogd, dat de fiscus alleen reke
ning houdt met den fiscalen zetel van
een rechtspersoon (in het bijzonder na
tuurlijk een naamlooze vennootschap)
en dat voor de beslissing van de vraag,
waar de rechtspersoon fiscaafrechte-
lijk gevestigd is, de plaats van Vesti
ging, welke in de statuten is bepaald,
van geen of weinig gewicht is, dit
neemt niet weg, dat de mogelijkheid,
welke thans wordt geschapen om den
statuairen zetel naar elders over te
brengen, de verplaatsing van den fis
calen zetel in de hand kan werken.
Thans reeds komt het voor, dat men
den laatstbedoelden zetel naar elders
overbrengt met fiscale doeleinden
Men wordt daarvan evenwel dikwijls
weerhouden, doordat dan de statutaire
zetel moet blijven in het gebiedsdeel,
waar de vennootschap is opgericht,
hetgeen moeilijkheden kan opleveren,
o.a. in verband met het houden van
algemeene vergaderingen.
Valt deze rem echter weg, dan is het
geenszins uitgesloten, dat een niet ge
ring aantal lichamen, zoowel den fisca
len als den statutairen zetel zullen ver
plaatsen. Zou het nu met het oog op
deze mogelijke gevolgen geen aanbeve
ling verdienen in het ontwerp te be
palen, dat de zetelverplaatsing door
den fiscus eenvoudig als niet geschied
wordt beschouwd?
Hieraan zou tevens het oordeel ver-
bij het
toetsen van ter goedkeuring of bekrach
tiging aangeboden besluiten niet meer
zou behoeven na te gaan of wellicht
fiscale motieven tot het nemen van deze
besluiten hebben geleid. Aan den an
deren kant zou het fixeeren van den
toestand op fiscaal gebied, toch wel een
zeer radicale oplossing vormen, en ook
moeilijkheden kunnen opleveren.
NEDERLANDSCHE PADVINDERS
VEREENIGING.
Groep 6 „Bn. van Pallandtgroep” en
groep 17 „De Duinjagers”, van de afdee-
ling den Haag der Nederlandsche Padvin
ders Vereeniging, geven op Zaterdag
9 Maart in theater „De „Seinpost” hun
jaarlijksche uitvoering.
Amendementen.
De Tweede Kamerleden Teulings,
Suring en Bongaerts hebben op het
wetsontwerp houdende voorloopige
voorziening ten aanzien van de waar
debepaling van den voorraad gouden
munt en gouden muntmateriaal van de
Nederlandsche Bank en regeling van de
gevolgen dier voorziening,- een amende
ment voorgesteld, waarvan de strek
king is, uit de goudwinst niet het vol
ledige pondenverlies, door de Neder
landsche Bank in 1931 geleden, te ver
effenen, doch dit te beperken tot
a. het nog uitstaande verlies ad
7.629.955,16 b. het bedrag, noodig
voor het herstel van de reservepositie
der Nederlandsche Bank voordat het
pondenverlies ten deele op die reserves
werd afgeschreven c. een bedrag, noo
dig om de boekwaarde der gebouwen
in overeenstemming te brengen met
de liquidatiewaarde en die gebouwen
te verbeteren als wordt gezegd nood
zakelijk te zijn.
Voorts hebben de heeren Schouten
en Algera een amendement voorge
steld, strekkende om de in het wets
ontwerp voorgestelde toevoegingen aan
het reservefonds en aan de bijzondere
reserves der bank te doen vervallen.
den
lende afzetgebieden
vallen. Deze abnormale
leidde tot onaangename consequenties,
die vaak ten nadeele van het product
zelf zijn. Het is dan ook te wenschen,
dat hierin in de toekomst verbetering
zal ontstaan.
en tantième belasting te vervangen
door een winstbelasting. Hangende de
behandeling van dit onderwerp is moei
lijk te zeggen, welke bepalingen ver-
eischt zijn om het bovenbedoelde be
ginsel (het buiten beschouwing laten
van de verplaatsing van het bedrijf)
voor de nieuwe winstbelasting behoor
lijk te effectueeren.
Volgens het gewijzigde artikel 11
(nieuw) dat als resultaat van nadere
overweging wordt voorgesteld, kan
door het bestuur behalve een statuten
wijziging. inhoudende zetelverplaatsing
ook een zelfstandige statutenwijziging
tot stand worden gebracht aangaande
de plaats, waar de algemeene vergade
ring van aandeelhouders der vennoot
schap moet of kan worden gehouden.
af zag men geen meiske meer zonder
breikous. Lachend, babbelend en
breiend, stonden ze in het vrije kwar
tiertje bij elkaar. Binnen een week
hadden de meesten het eerste paar sok
ken klaar en vroegen wol voor het
volgende paar. Zij vormden clubjes,
om gedurende de vrije middagen ook
andere kleedingstukken voor de sol
daten te breien. Wat klaar was, werd
op school ingeleverd en het meisje
mocht er een brief bij schrijven. Van
een centraal punt uit werd alles weg-
i gestuurd. Kleedingstuk en briefje be
reikten een of anderen „Schutzmann”.
Spontaan en vol dankbaarheid schreef
deze zijn kleine geefster terugen
het contact was gesloten. Bij ieder van
die kinderen is hierdoor het bewustzijn
wakker geroepen, een levend, mede
werkend lid te zijn van de groote volks
gemeenschap.
De vrouwen waren reeds eenigen tijd
vóór de mobilisatie van Overheids
wege opgeroepen, om zich voor een,
haar passende functie, op te geven. De
opleiding voor de z.g. passieve lucht
bescherming was voor ieder verplicht.
De veel meer tijdroovende actieve
luchtbeschermings-dienst, vrijwillig. De
vrouwelijke leden van dezen dienst
werden bij de mobilisatie, gelijk met
haar mannelijke collega’s, beëedigd.
Reeds in September waren zij geheel
opgeleid. Weer anderen kwamen bij
het Roode Kruis in functie. Huismoe
ders, of zij wier groote persoonlijke
taak niet toeliet, zich bij bovenge
noemde actieve diensten te verbinden,
voegden zich bij den Vrijwilligen Hulp
dienst. Deze functionneert over het
gehééle land en wordt van Overheids
wege geleid. De dienst bestaat uit
Hulp aan gemobiliseerden (o.a.
wasschen en repareeren van on-
Samenwerking met de padvinders.
Gemeld wordt:
Nauwe samenwerking tusschen de
Nederlandsche vereeniging voor
luchtbescherming en de padvindersor-
ganisatie in Nederland heeft geleid,
tot een doelmatigen opzet van de op
leiding der padvinders voor hun in
signe „luchtbescherming”.
De eischen voor dit insigne gesteld,
hebben vooral betrekking op de zelf
bescherming, dus op hetgeen men bin
nenshuis kan en moet doen voor eigen
veiligheid. De instelling van dit in
signe en de opleiding der padvinders
vormt een uitstekend middel om van
lieverlede ook de gezinnen op de
hoogte te brengen van het meest noo-
dige, dat de burgerbevolking voor
eigen veiligheid tegen gevaar uit de
lucht zelf zal moeten doen.
De Nederlandsche vereeniging voor
luchtbescherming heeft in samenwer
king met den nationalen padvinders-
raad voor het geheele land de oplei
ding van de padvinders-instructeurs
georganiseerd. Nadat deze padvin
ders-instructeurs, die uit het leiders-
corps worden gerecruteerd, op hun
deskundigheid zijn getoetst, ontvan
gen zij van hun hoofdkwartier een cer
tificaat.
De opleiding van de padvinders
wordt nu door deze padvinders-in
structeurs krachtig ter hand genomen
en de jongens worden getoetst door de
beoordeelaars, die eveneens in samen
werking met de Ned. vereeniging
voor luchtbescherming door het
hoofdkwartier worden aangewezen.
In bijna alle districten der padvin-
dersbeweging zijn thans reeds cursus
sen gehouden, welke door eenige hon
derden leiders en voortrekkers zijn
gevolgd.
om 10 30 v.m. en om 3. n.m.
tonen onze mannequins in
onze Rest aura nt-Tearoom
De vermeerdering van het binnen
landsche boterverbruik in de laatste
jaren, zette ook in het verslagjaar
door.
Nu onder de tegenwoordige omstan
digheden de export aan tal van onze
kere factoren onderhevig is en op groo
te moeilijkheden stuit, kan het binnen
land hiervoor een welkome compen
satie bieden. In dit verband zij nog
eens herinnerd aan de actie van de ver
schillende landbouw- en zuivelorga-
nisaties voor het verstrekken van bo
ter aan leger en vloot. Thans profiteert
de margarine in ruime mate van de le-
veringen aan de gemobiliseerde land
en zeemacht. De oorzaak hiervan ligt
in de zeer gunstige prijsverhouding van
de margarine tot de boter. Voorts
wordt margarine aan de weermacht
verstrekt, is er nog steeds geen meng-
verbod en wordt het woord „boter”
onvoldoende beschermd. Door het
ontbreken van een mengverbod worden
vele consumenten in den waan gela
ten, dat alle margarine nog boter be
vat. Ook wijzen wij hier nog eens op
het feit, dat de margarine-industrie
zeer kapitaal-intensief is, en dat er
slechts een relatief klein aantal ar
beidskrachten benoodigd is.
Ned. Hérv. Kerk.
Beroepen te Engwierum de
Dotinga, cand. te Enschedé.
Aangenomen naar Westerbaan de heer
L. J. Prins, cand. en hulppred. te Nieuw-
leusen.
Beroepen te Zwolle ds. P. Jonges, te
Borger; te Eindhoven ds. P. A. van
Stempvoort te Haskerhorne.
Beroepen te Bunschoten I. Schipper te
Kockengen
Door het Prov. Kerkbestuur van Dren
the is geëxamineerd en toegelaten tot de
t?. j: iu de Ned jt—-
Th. C. E. Da Costa
Utrecht, candidaat aan de Rijksuniversi
teit aldaar
Geref. Kerken.
Beroepen te Boxum de heer
Vonk, cand en hulppred. te Assen.
Chr. Geref. Kerk.
Beroepen te Wormerveer ds. Joh. van
Doorn te Ouderkerk a. d. Amstel.
Bedankt voor Ermelo ds. H. Visser Mz.
te Bunschoten.
Doopsgez. Broederschap.
Beroepen te Almelo N. v. d. Zijpp te
Joure.
AQUARIUMHOUDERS CLUB
„SCALARE”.
De Aquariumhouders club „Scalare”,
waarvan het secretariaat thans gevestigd
is Oranjelaan 30 te Rijswijk, houdt op
Dinsdag 5 Maart a.s. haar jaarlijksche al
gemeene ledenvergadering.
den vorigen oorlog, willen wij hier
toch het verbruik van boter en mar
garine in de jaren 19141918 even re-
leveeren. Het binnenlandsche boter
verbruik. dat in 1914 40 millioen k.g.
bedroeg, steeg, na in de eerste oorlogs
jaren gedaald te zijn, tot 50 millioen
k.g. in 1918. Daartegenover bleef in de
jaren 1914 tot 1917 het margarine-
verbruik vrijwel constant op 30 mil
lioen k.g., ten gevolge van den belem
merden grondstoffenaanvoer.
Uit deze cijfers blijkt voldoende het
groote belang van onze zuivelproductie
in tijden als deze.
De dames E.
schrijven ons:
Een onzer was als Hollandsche in
Zwitserland woonachtig en keerde kor
telings met haar gezin in het vaderland
terug. Van gedachten en indrukken
wisselend over den heerschenden geest,
trof ons een groot verschil tusschen
beide kleine neutrale, democratische
landen.
Het lijkt ons de moeite waard, nu
de indrukken nog scherp zijn, deze
weer te geven.
Met het vertrek der dienstplichtige
mannen naar hun mobilisatie-post, be
seften de vrouwen in Zwitserland, dat
ook op haar een mobilisatie-taak rust
te dat haar houding van haast
even groot belang was zij het indi
rect voor de paraatheid van het
land. Er was geen tijd voor veel pra
ten, want de practische taak wachtte.
Alle persoonlijke belangen traden op
den achtergrond.
De Overheid nam de leiding en het
initiatief. De bevolking volgde niet
slechts gewillig, maar geestdriftig
nam, waar mogelijk, het initiatief over.
De geest, die van hen verwacht werd,
was begrepen en overgenomen. Hoe
uitte die zich
Laten wij met de kleinsten begin
nen. Op de scholen kregen de meisjes
gedurende het handwerkuur opdracht,
een paar soldaten-kousen te breien. De
wol werd op school beschikbaar ge
steld, maar kon vrijwillig vergoed
worden. Met hartstocht togen de kin
deren aan hun taak. Van dat moment
Uit het jaarverslag 1939 van den
Bond van Coöperatieve Zuivelverkoop-
vereenigingen halen wij het volgende
aan:
De internationale gebeurtenissen van
de laatste maanden hebben vanzelf
sprekend veranderingen in de situatie
van onze zuivelproductie en zuivel
export teweeggebracht. De positie
van onzen zuivelexport kan aan het
eind van het verslagjaar niet anders
dan zorgbarend genoemd worden. De
uitvoer van de verschillende produc
ten stuit op groote moeilijkheden.
De uitvoer van melkproducten werd
medio 1939 zeer gevoelig getroffen
door de scherpe contingenteering door
Engeland, voornamelijk ten gunste van
de Engelsche fabrikanten en de pro
ducten uit de Dominions.
Ten aanzien van den uitvoer valt
een grootere export van boter te ver
melden, ten gevolge van een belangrijk
vermeerderden afzet in de periode Ja
nuariAugustus (stijging pl.m. 14
procent).
In de vier maanden daarna was de
uitvoer pl.m. 3 procent grooter dan in
de overeenkomstige periode van het
vorige jaar. De export van kaas en ge
condenseerde melk daalde echter aan
zienlijk.
De kaasprijzen bewogen zich de eer
ste acht maanden van het jaar op een
lager peil dan het vorige jaar. In Sep
tember trad echter een scherpe stij
ging op, voornamelijk ten gevolge van
een toegenomen vraag uit het binnen
land en een meerdere afname door
België. De hoogere prijzen veroorzaak
ten een grootere productie, doch de
meerdere vraag bleek van speculatie-
ven aard en reeds in November toon
den de prijzen een flinke reactie.
De kaastoeslag werd op 19 October
met 50 procent verlaagd.
Reeds spoedig na het uitbreken van
den oorlogstoestand werd de Neder
landsche Zuivelcentrale aangewezen als
monopoliehoudster van o.m. den uit
voer van boter, kaas, melkproducten
en caseine. Dit monopolie is van ad-
ministratieven aard; de exporteurs
zelf blijven den uitvoer verzorgen,.
De Nederlandsche boternoteering
werd sedert 28 September, toen zij
op 80 cent vastgesteld werd, niet ge
wijzigd.
dergoed, inrichten en verzorgen bonden zijn, dat de overheid
van militaire tehuizen enz. enz.) 1
Hulp in allerlei vorm, aan ge-
zinnen van gemobiliseerden.
Het vrijwillig vervangen van
gemobiliseerden, in hun (bur-
ger) werkkring. Dit houdt dus
in, dat bij demobilisatie, de
plaats weer verlaten wordt en
ter beschikking staat.
Nu komt de vraag boven werkt al
deze, van hooger hand georganiseerde
hulp, niet remmend en neutraliseerend
op den spontanen geest van bereidwil
ligheid Daar dit zéér oordeelkundig
geschiedt, kunnen wij hierop volmon
dig „neen, in tegendeel” antwoorden.
•Ieder ziet, dat haar hulp op doeltref
fende wijze ingeschakeld wordt in de
groote gemeenschappelijke actie en
zoodoende het aandeel, hoe klein ook,
tot zijn recht komt. Het is „populair”
geworden om te helpen. Wie niet ertoe
verplicht is, doet het hare vrijwillig,
aangespoord door het algemeene voor
beeld. Dit geldt niet slechts voor de
vrouwen en meisjes, maar ook voor
de niet gemobiliseerde mannen, b.v.
voor alle werkloozen
Het steunt het moreel der militairen,
te beseffen, dat zij niet alleen en ver
geten op hun kouden wachtpost staan,
maar dat ieder burger, groot en klein,
achter hen staat.
Op deze wijze werkt in Zwitserland
de mobilisatie niet deprimeerend en
demoraliseerend. Er is een actieve
geest van saamhoorigheid ontstaan,
die zich op alle gebied uit.
Wij twijfelen er niet aan, of de be
reidwilligheid en vaderlandsliefde van
de Nederlandsche vrouwen en burgers,
doet niet onder voor die der Zwitsers.
Maar is die aanwezige kiem hier tot ting, die van naamlooze vennootschap-
bloei gebracht 1 I pen e.d. geheven wordt de dividend-
Wat de kaas betreft waren in den
aanvang van 1939 belangrijke voorra
den van de productie van 1938 aan
wezig. Deze waren grooter dan nor
maal. Het ruimen hiervan ging zeer
langzaam, zoodat er nog beduidende
voorraden waren, toen de nieuwe pro
ductie een aanvang nam.
Bij het uitbreken van
ontstond een plotselinge zeer belang
rijke prijsstijging, die echter niet ge
motiveerd was door een grootere con
sumptie, doch waarschijnlijk uitslui
tend op speculatie terug te voeren was.
Het gevolg was dan ook, dat na Sep
tember de prijzen weer een scherpe
daling vertoonden, en dat men in De
cember op een niveau kwam, dat, of
schoon hooger dan de voor-oorlogsche
prijzen, niet meer abnormaal genoemd
kan worden en zeker laag is in ver
houding tot de productie-kosten, die
door den oorlogstoestand belangrijk
verhoogd zijn. Per 1 Januari 1940 kon
de kaasproductie dan ook allerminst
als gunstig beschouwd worden.
Zooals reeds in ons vorige jaarver
slag vermeld, is de concurrentie bij
den afzet in het binnenland de laatste
jaren steeds toenemend. Ook dit jaar
was dit het geval, temeer nog, toen
door den oorlogstoestand verschil-
kwamen uit te
concurrentie
EXAMENS
Vrije universiteit.
Gepromoveerd op proefschrift .Groen
van Prinsterer als historicus" tot doctor
in de letteren en wijsbegeerte, de heer
H. Smitskamp, geboren alhier.
De heer H. Smitskamp is leeraar aan
de Eerste Chr. H.B.S. hier ter stede en
een zoon van het Gemeenteraadslid,
den heer H. Smitskamp.
Koninklijke Nederlandsche
maatschappij voor tuinbouw en
plantkunde.
De Koninklijke Nederlandsche maat
schappij voor tuinbouw en plantkunde
hield vandaag te Rotterdam haar win-
terbijeenkomst. In den morgen sprak
de heer C. Sipkes, directeur van de
N.V. kweekerij „de Teunisbloem” te
Overveen, over „kleurenfotografie van
bloemen en tuinen”
Na de middagpauze hield dr. K.
Kuiper uit Rotterdam een inleiding
over de wedergeboorte van de'Rotter-
damsche diergaarde.
De heer A. L. Pool, bedrijfsleider
van de N.V. vuilafvoermaatschappij
V.A.M. te Hooghalen, hield vervolgens
een inleiding over de „verwerking van
het stadsafval in het algemeen en van
het Haagsche huis- en straatafval in
het bijzonder tot een voor land-
tuinbouw waardevol materiaal”.
Het Haagsche stadsvuil wordt mo
menteel verwerkt op een 600 h.a. groot
heide terrein in de buurt van Hooge-
veen, het vuilverwerkingsproces van
de V.A.M. berust in hoofdzaak op het
systeem van dr. Beccari, waarbij er
naar wordt gestreefd uit het Haagsche
stadsvuil een zoo goed mogelijk aan
land- en tuinbouw dienstbaar product
te leveren.
Als slot van zijn inleiding beschreef
spr. de wijze, waarop het vuil naar
Drente wordt vervoerd.
Het V.A.M.-compost vindt hoe langer
hoe meer afzet bij land- en tuinbouw,
zoo zelfs, dat de V.A.M. met een jaar
productie van 60.000 tot 70.000 ton
nauwelijks aan de vraag kan voldoen.
Aan pogingen om het product te ver
beteren en de productie te vergrooten
wordt steeds gewerkt.