Indische begrooting voor 1940
INGEZONDEN
STATEN-GENERAAL
FILM EN BIOSCOOP
GEMENGD NIEUWS
i Hoofdpijn - Kiespijn - Gevatte koude
Behandeling in de Tweede Kamer
Replieken
GOUDVOORRAAD NED. BANK
HAAGSCHE COUKANI VAN WoENöDAG 28 f EBKUAKl 1940.
VlEKOh BLAD,
EAG1NA 2.
reclames.
ONDERWIJS EN KERK
Aan brandwonden overleden
De toestand in kanalen en rivieren
VERWEER TEGEN DE VORDERING
VAN TH H. RADEMAKER.
Door den trein gegrepen en gedood
HERWAARDEERING
Vergadering van
Dinsdag
27 Februari
(S 1 o t).
Vergadering van 28 Febr.
26 Maart a.s.
de volks-
Waken tegen prijsstijging.
op
(De vergadering duurt voort.)
regeering
geno-
van
AFSCHEID VAN DEN HEER
J. W. PIK.
(Bulten verantwoordelljkheia der redactie),
I Mijnhardtjes (dit zijn ha’-tvormige cachets) helpen snel en goed. Doos 50 et.
Proefdoos 10 ct.
sloot den
aan alle
zoo goed
EXAMENS
Universitelt van Amster
dam.
Bevorderd tot arts mej. M. J. Hombur*
ger, Amsterdam, mej. G. E. Bohlken, Am
sterdam, en de heer J. J. W. F. Schutter,
Amsterdam, en geslaagd voor het arts
examen le gedeelte de heeren S. Gitter,
alhier, H. van der Doel, Groningen, en M.
G. Houven, Maastricht.
OPENBAAR EN BIJZONDER LAGER
ONDERWIJS
B. en W. hebben den Gemeenteraad
voorstellen doen toekomen met betrek
king tot de scholen voor gewoon, uitge
breid en buitengewoon lager onderwijs.
Deze voorstellen betreffen de vaststel
ling van het voorschot op de vergoeding
voor de kosten dier scholen in 1940 de
vaststelling van het bedrag der uitgaven
voor vakonderwijs aan de openbare
scholen in 1939 en de vaststelling van
het voorschot op de vergoeding voor
vakonderwijs in 1940.
Voorzitter mr. J. R. H. van
S c h a i k.
De heer van Gelderen (S.D.A.
P.) is het eens met de herwaardeering
e het zwevend houden van den gul
den. De Regeering moet inmiddels met
alle middelen waken tegen stijging
van het algemeene prijsniveau; de
handhaving van de pariteit mogen dan
mogelijk blijven.
Besteding van de goudwinst voor de
sociale verzekering en de verzorging
van ouden van dagen ware spr. liever
geweest. Inmiddels is er ook voor de
storting in het Leeningfonds veel te
zeggen. Spr. sluit zich in groote trek
ken aan bij de bezwaren der heeren
Schouten en Teulings tegen de wijze
van verdeeling der goudwinst. Het pon-
denverlies is een gevolg van een des
tijds verkeerd beleid van de directie
der Ned. Bank. De monetaire politiek
van de regeering, hoewel wat laat, was
juist.
In het ziekenhuis aan den Coolsingel
te Rotterdam is overleden de 23-jarige
mevr. D. Swijnenburg-van der Ham, die
op 5 Januari in haar woning aan de
Rosestraat met haar japon tegen de
kachel kwam en ernstige brandwonden
had opgeloopen.
De directeur der H.B.S., dr. J. F.
Kroner, richtte het woord tot hem.
Reeds van 1 April 1898 af was de nu
65-jarige bij het M.O. werkzaam en
van 1 Dec. 1915 af aan de le Gem.
H.B.S. Hij bracht hulde aan zijn nauw
gezetheid en plichtsbetrachting en
bracht in herinnering zijn beteekenis
werp van een plan tot herziening van
het plan van uitbreiding 's-Graven-
h age-West, voor zoover betreft de ter
reinen, op dat herzieningsplan door
een streep-kruislijn begrensd en gele
gen ter weerszijden van het gedeelte
van de Laan van Meerdervoort tus-
schen de Appelstraat en den Pales-
trinaweg (plan Centrum-West), in 2
kaarten, een toelichtende beschrijving
en bijbehoorende bebouwingsvoor-
schriften als bedoeld in artikel 39 der
Woningwet.
Belanghebbenden kunnen gedurende
dien termijn eventueele bezwaren bij
den Gemeenteraad indienen.
Van wie is de goudwinst?
Dat de goudwinst het onbetwiste
eigendom is van de Ned. Bank, is aan
vechtbaar. De stelling is formeel-juri-
disch. De depreciatie van den gulden is
alleen geschied in het algemeen belang.
Reeds minister Oud zeide, dat volgens
de directie der Ned. Bank de goudwinst
ten bate kwam van de gemeenschap.
De bank heeft er dus geenerlei servi
tuut op. De thans voorgestelde regeling
gaat te ver. De kwestie moet thans we
derom worden bezien, als in 1932, uit
een oogpunt van algemeen belang. En
dat vordert op het oogenblik de her
waardeering. Geheel willekeurig is het
moment niet gekozen. Spr. acht het niet
een algemeen belang, de reserves der
Ned. Bank zóó te versterken als wordt
voorgesteld. Haar reservepositie van
1932 kan echter worden hersteld. Het
standpunt van de Regeering zoowel als
dat van den heer Schouten gaat spr.
te ver.
De heer Rutgers van Rozen-
burg (C.H.) kan zich met de herwaar-
deering^van den goudvoorraad van de
Ned. Bank overeenkomstig den werke-
lijken toestand, vereenigen. Evenzoo met
de voorgestelde bestemming van de
goudwinst. Er is geen reden om onder
scheid te maken tusschen het reeds ge
dekte en nog ongedekte deel van het
pondenverlies. De aandeelhouders van
de Ned. Bank zijn door den Staat toch al
niet te aardig behandeld, in het ver
leden. Onrecht blijft onrecht, ook als
het gepleegd wordt tegen aandeelhou
ders van de Ned. Bank. Bovendien moet
deze buitengewone risico’s in haar re
serves kunnen opvangen ze moet niet
leunen op den Staat, doch op eigen
beenen kunnen staan.
leverden hiervan de dupe worden
4. Achten B. en W. het niet wensche-
lijk, dat wanneer in den vervolge mocht
blijken, dat geen fraude is gepleegd, de
steun zonder onderbreking alsnog wordt
uitbetaald
5. Indien vraag 2 ontkennend moet
worden beantwoord, willen B. en W.
dan zorgen, dat deze uitbetaling in de
toekomst dan ook regelmatig zal ge
schieden
B. en W. hebben als volgt geantwoord:
1. Tot steunintrekking wordt niet
overgegaan, dan nadat een ingesteld
onderzoek daartoe aanleiding heeft ge
geven. Dat alleen op vermoeden van
fraude de ondersteuning aanstonds
wordt ingetrokken, is niet juist.
2. B. en W. kunnen slechts her
halen, wat zij op een dergelijke opmer
king geantwoord hebben op bladzijde 59
van de Memorie van Antwoord der ont-
werp-begrootingen voor het jaar 1940,
n.l. „Indien inderdaad blijkt, dat een
straf ten onrechte is opgelegd,
wordt ook nu reeds de geleden schade
ongedaan gemaakt”.
Mocht in een bepaald geval in strijd
hiermede gehandeld zijn, dan zullen zij
daarvan gaarne mededeeling ontvangen.
3. Niet voorkomen kan worden, dat
van een noodzakelijk gebleken steun
intrekking ook anderen dan de werk-
looze zelf de gevolgen ondervinden. Dit
kan echter geen reden zijn in geval van
gebleken ernstige fraude af te zien van
intrekking der ondersteuning.
4. en 5. Hiervoor zij verwezen naar
het antwoord onder 2.
Op geen enkel punt in het land heeft
de ijstoestand meer moeilijkheden op
geleverd dan gisteren. Daarentegen
heeft de ijsinlichtingendienst ten aan
zien van verschillende plaatsen zijn be
richtgeving gestaakt. Wij gaan dan ook
nu snel een hervatting van de normale
scheepvaart tegemoet. Opengebroken
vaargeulen bewijzen hierbij groote dien
sten, zooals in het Eemskanaal bij Delf
zijl, in de Keulsche Vaart in Utrecht,
in de Oude Rijn (van Utrechtsche
grens naar Woerden), bij Andel, boven
de sluis en in de Zuid-Willemsvaart bij
Weert. Verbeterd is de toestand in de
Lauwerzee, in het Sneekermeer, de
Wijde Ee (nog alle voor speciale sche
pen). de Twente-kanalen, de Zaan,
Ringvaart Haarlemmermeer, het Spaar-
ne, de Keulsche vaart bij Duivendrecht,
Delftsche Schie, Aarkanaal, Spui bij
Oud Beyerland en de Brielsche Maas.
staan en een functie vervullen moeten
in het Duitsche staatsbestel.
Wat den belastingdruk betreft, be
twijfelde de heer van Gelderen of de
draagkracht der Indische bevolking al
niet overschreden is.
Hij hield vol, dat het hongeroedeem
in sommige streken niet slechts aan
eenzijdige voeding is te wijten. Rap
porten van bestuursambtenaren wij
zen erop, dat er chronisch gebrek
dreigt bij misoogsten en dat het nood
zakelijk is de voedselproductie van
Java uit te breiden. De welvaartspoli-
tiek moet krachtig worden gesteund.
De heer Meyerink A.R.) dankte
den minister voor zijn verduidelijken
de rede over het Indische beleid, dat
hij met toewijding en deskundig
heid voert. Zijn fractie zou tegen de
motie-Stokvis stemmen, van oordeel,
dat het oogenblik voor de toekenning
van ruimere staatkundige bevoegdhe
den nog niet is gekomen. De heer Stok
vis schijnt een deel der verantwoorde
lijkheid van den minister op de Volks
vertegenwoordiging te willen over
brengen, aldus het beginsel der volks-
souvereiniteit versterkend, hetgeen
tegen het anti-revolutionnaire beginsel
ingaat.
De vergadering werd te 5.40 uur ver
daagd tot hedenmiddag 1 uur.
„GOODBYE MR. CHIPS” ALS BESTE
FILM VAN HET JAAR GEKOZEN.
Begin Jan. komen in Amerika de daar
zeer bekende jaarlijksche stemmingen over
de beste film los. In alle gevallen stond tot
dusverre „Goodbye mr. Chips” bovenaan.
Zij won 472 stemmen der 542 beste critici.
Zij werd nummer 1 in de keuze van de
Amerikaansche censuur, welke er als posi
tie taak een „Committee for Exceptional
Foto-plays” op na houdt. Zij werd boven
dien nummer 1 in de achttiende jaarlijk
sche verkiezing van de tien beste films
door de „Film Daily", de dagelijksche
filmkrant In Amerika.
ken. waardoor hij zoo bekend was ge
worden.
De directeur sprak den wensch uit
dat de heer Pik nog lange jaren in
goede gezondheid van zijn rust zal mo
gen genieten en bracht hem dank voor
alles, wat hij voor de school heeft ver
richt.
Na deze woorden werd een geschenk
overhandigd, waarna de scheidende
leeraar dankte.
Hierna nam hij van ieder der aan
wezigen met een persoonlijk woord
afscheid.
wetsontwerp' den doorslag
meer omdat de Regeering
kracht tegen verdere devaluatie
den gulden wil opkomen.
De winst zou ook kunnen worden
besteed in plaats van voor mobilisatie-
uitgaven voor de sociale verzekerings-
fondsen. Inmiddels zal spr.. gelet op de
moeilijkheden van de Regeering, haar
beleid steunen.
UITBREIDINGSPLANNEN TER
INZAGE.
Op de Gemeentesecretarie, afdeeling
S en B. (kamer no. 32) ligt van heden
tot en met 26 Maart a.s., iederen werk
dag van 912 uur en van half 2 tot
5 uur (’s Zaterdags van 912.30 uur)
voor een ieder ter inzage het ontwerp
van een plan tot herziening van het
plan van uitbreiding ’s-Gravenhage-
West, voor zoover betreft de terrei
nen, op dat herzieningsplan door een
streep-kruislijn begrensd en gelegen
tusschen de Laan van Meerdervoort,
het plan Centrum-West, het Nieuwe
Slag, de kom van Loosduinen en de
Kijkduinschestraat (plan Waldeck), in
2 kaarten, een toelichtende beschrij
ving en bijbehoorende bebouwings-
voorschriften als bedoeld in artikel 39
der Woningwet.
Voorts liggen tot
Als leeraar aan de le Gem. H.B.S.
Dezer dagen had in de leeraarska
mer van de le Gem. H.B.S. aan de
3e v. d. Boschstraat afscheid plaats
wegens het bereiken van den pen
sioengerechtigden leeftijd, van den
heer J. W. Pik. leeraar in de geschie
denis, aardrijkskunde, staatsinrichting
en staatshuishoudkunde.
Op uitdrukkelijk verzoek van den
scheidenden collega werd het afscheid
een
sprake.
Het onderscheid van de bedrijfspoli-
tiek van de bank en de monetaire poli
tiek van de Regeering als juist aan
nemende, is er geen reden voor den
Staat om in het pondenverlies bij te
dragen.
De heer Teulings (R.K.kan het
wetsontwerp geheel ondersteunen. Spr.
bestrijdt het betoog van den heer Rost
van Tonningen. De N.S.B. bewijst ons
land door haar alarmeerende houding
inzake ’s Rijks financiën al een heel
slechten dienst. Spr. zou geen bezwaar
hebben, de goudwinst te bestemmen
voor de sociale verzekering, maar de
Regeering heeft haar standpunt inzake
het ingekomen doch nog niet-gepubli-
ceerde rapport-Verijn Stuart nog niet
bepaald.
De Regeering legt verband tusschen
de goudwinst en het in 1931 gebeurde.
Th. H. Rademaker, wonende alhier,
heeft bij de arrondissements-rechtbann
tegen de gemeente ’s-Gravenhage een
vordering ingesteld tot het verkrijgen
van schadevergoeding op grond van een
beweerde onrechtmatige baad van de
Gemeente, althans van haar organen
of van personen bij haar in dienst.
Een soortgelijke procedure heeft Ra
demaker reeds in 1938 aanhangig ge
maakt. toen alleen op grond van een
beweerde onrechtmatige aaad van de
Gemeente.
De Raad heeft in zijn vergadering
van 9 Mei 1938 besloten in eersten
aanleg en zoo noodig in hooger beroep
hiertegen verweer te voeren De arron-
dissements-rechtbank heeft inmiddels
Rademaker niet ontvankelijk verklaard
in deze vordering.
B. en W. mogen thans volstaan met
een verwijzing naar hun voorstel van
3 Mei 1938, naar aanleiding waarvan
de Raad bovenvermeld besluit heeft
genomen.
Aangezien zich sedert Mei 1938 geen
nieuwe gezichtspunten hebben voor
gedaan, zijn B. en W. dan ook van
oordeel, dat de vordering ongegrond is
en dat daartegen verweer gevoerd
moet worden.
KINDERLEESZAAL COLENSO-
STRAAT.
De Kinderleeszaal der Haagsche af-
deelingen van den Ned. Kinderbond en
de Ned. Vereeniging „Schoonheid in op
voeding en onderwijs” hield haar 20e
jaarvergadering in het gebouw de Ruy-
terstraat 67, onder leiding van de pre
sidente, mej. A. Buisman.
Volgens het jaarverslag der secreta
resse bedroeg het ledental op 31 De
cember 1939, 446. Het aantal uitgeleen
de boeken bedroeg 21379. zijnde ruim
3000 meer dan in het vorig jaar. Ook
het aantal bezoekers in de leeszaal
(3930 jongens en 1654 meisjes) nam
met enkele honderden toe.
Het door de penningmeesteresse mej.
M. S. v. d. Willigen, samengestelde fi
nancieel verslag, vermeldde een toe
name van giften en contributies van
particuliere zijde.
Teneindg ook dit jaar weder op een
versterking der geldmiddelen van par
ticuliere zijde te kunnen rekenen, is
het plan beraamd voor een propaganda-
feestmiddag voor kinderen in het ge
bouw Excelsior op Zaterdag 27 April
a.s.
Reeds nu ziet de propaganda-com-
missie daarvoor bijdragen en kleine ge
schenken voor grabbelton, en tombola
gaarne tegemoet, p.a. mej. A. M. Dy-
serinek, Copernicusstraat 119, giro
70426.
SCHOOL VOOR GEESTES
WETENSCHAP
In voortzetting van de openbare
bijeenkomsten van de School voor
Geesteswetenschap in den Dierentuin
opent mevr. E. Mulder-Seelig a.s Za
terdag 2 Maart het tweede weekeinde
rnet een voordracht over „De opvoe
ding voor het leven”
Aansluitend hieraan vindt de opening
van de tentoonstelling plaats. Deze
tentoonstelling zal omvatten: werk van
scholieren van de Vrije School (den
Haag), de Geert Groote School (Am
sterdam) en de Zeister Vrije School; in intiemen kring gehouden,
een afdeeling van het heilpaedagogisch
instituut Zonnehuis-Veldheim (den
Haag); een overzicht van het biolo-
gisch-dynamische landbouwbedrijf en
van de Weleda geneesmiddelen. Zater
dagavond spreekt dr. B. C J. Lieve-
goed over „Het moeilijke kind”; Zon
dagmorgen 3 Maart de heer F. Julius
over „Een wetenschap van het leven’ als schrijver van de geschiedenisboe-
en de heer K. Schmidt over „Het han-
teeren van de levensprocessen in land
en tuinbouw”.
Zondagmiddag vinden demonstraties
plaats van leerlingen der genoemde
scholen, ingeleid door mej. H. Janssen
van Raay
Zondagavond sluit dr. F W. Zeyl-
mans van Emmichoven de bijeenkom
sten met een voordracht over „Chris
tus in onzen tijd”.
Alle voordrachten zullen wederom
met Eurythmie worden afgesloten.
FEESTAVOND OPENBARE LAGERE
SCHOOL KETELSTRAAT 21.
Bovenstaande school hield op 26
Februari een afscheidsfeest voor de
leerlingen, welke op 1 Maart de school
gaan verlaten. Het hoofd der school,
de heer Brouwershaven, sprak een
welkomstwoord tot de aanwezigen en
verbond daaraan den wensch, dat het
de scheidende leerlingen in hun ver
dere leven goed zou mogen gaan.
Het jaarverslag van den secretaris
werd onder dankzegging goedgekeurd
Eveneens het verslag van den penning
meester. Als opvolgers van de heeren
Brinkhuis en Ligtvoet werden de hee
ren v. Zeist en Teunissen tot lid van
de oudercommlssie gekozen.
Hierna volgde zang van de leerlin
gen der zesde klas, terwijl eveneens
door diezelfde leerlingen gedeclameerd
werd.
Vervolgens trad op Henri Nolles, die
als goochelaar veel succes oogstte.
Tijdens de pauze werden allen
een versnapering onthaald.
Na de pauze trad nog op mej.
Goudswaard met haar sprekende pop.
Verder werd medewerking verleend
door den musicus den heer Boshof.
De heer Brouwershaven
avond met een dankwoord
medewerkenden aan dezen
geslaagden avond.
NEUTRALITEIT.
Nederland us neutraal, moet neutraal
zijn en wil neutraal zijn. Wanneer wij
als Nederlanders lezen van een Neder-
landsch schip, Komend uit een neutraal
land en met graan geiaden voor de Ne-
derlandsohe Regeering, dat door een Uer
partijen onder ónmogelijk houdbare voor
wendselen wordt getorpedeerd, dat zal
ieder rechtgeaard Nederlander iets voe
len )-riebelen in zijn binnenste. Onder
die omstandigheden is het niet makkelijk
neutraal te zijn, ook al wil men dat nog
zoo gaarne.
Schrijnend is het m. i. echter wanneer
men in zijn couranten berichten over een
dergelijke torpedeenng leest en even
verder m dezelfde courant plotseling
leest over ,,Liebesgaben”-pakketten, waar
in woordelijk staat, dat er dagelijks ;n
zeer groote aantallen van deze pakketten
worden uitgevoerd.
Waar dus aan den eenen kant een be
paalde staat zich niet ontziet om een
schip met graan, dus het volksvoedsel
bij uitnemendheid, geadresseerd aan onze
regeering, dus eigenlijk aan het Neder-
landsche volk, zonder meer naar den bo
dem der zee te zenden, waar zelfs bij
dergeiijke handelingen reeds Nederland-
sche, dus neutrale menschenlevens te be
treuren zijn, schijnt een deel van dót
Nederlandsche volk zich toch nog geroe
pen te gevoelen om als tegenprestatie
zeer groote aantallen „Liebesgaben”-
pakketten naar het betreffende land te
zenden. Wij weten allen, dat deze ,,Lie-
besgaben” voor het grootste deel bestaan
uit levensmiddelen, die gratis, dus
als cadeau gezonden worden, en nog wel
dagelijks in zeer groote aantallen pak
ketten.
Als men als recht geaard Nederlander
dat leest, wordt neutraal blijven haast
ónmogelijk. De regeering beraamt plan
nen voor een nieuwe regeling voor het
verzenden dezer pakketten, omdat ieze
in vele gevallen niet in overeenstemming
blijken te zijn met de maatregelen dóe
onze regeering in verband met de be
voorrading van verschillende artikelen, in
ons land heeft getroffen. Hieruit blijkt
this, dat zelfs onze eigen bevoorrading
blijkbaar geschaad wordt door deze .Lie-
besgaben”. Wordt het niet hoog tijd,
dat deze ,.Lieb esga ben” heelemaal wor
den stop gezet P Ik heb zelf veie relaties
in het buitenland. Zoolang men echter
ons graan tot znken brengt en onze
zeelieden laat verongelukken, acht ik het
zenden van „Liebesgaben” als een
in het gezicht van hen, die over het v-t-
lies van man, broer of zoon, die hij een
torpedeering het lever liet, treuren Bo
vendien als een klap in het gezicht <,nn
inze eigen regeering. die als ontvanver
van dit graan blijkbaar nog niet vol
doende borg is. oin torpedeering vsn “en
dergelijk schip te voorkomen.
Zoo de protesten, door onze
reeds herhaaldelijk over neufal’tiüts-
«ohennis ingediend eenig resultant h"d-
den, ware het misschi -n nog iets, maar
uit alles blijkt toch, dat deze prot<'«*en
blijkbaar alleen als kennisgeving word n
aangenomen, althans de wroedhed '?C n-
over de neutralen wordt wel steeds erger,
doch vermindert geen zier, ondanks d"e
nrotesten Of de ..Lirbesgahen” mot e< n
groote T zullen helpen P Laaf ons nl°t
vergeten, dat er een soort mentah'trit
is. waartegen niets helpt en nou’raai
blijven! J. G VAN ROON
’Wij hebben geen bezwaar tegen de
nlaatsing van bovenstaand schrijven doch
wijzen er op. dat men van onze Rejee-
ring niet mWr mag verlangen, dan dat
’<i maatregelen no«mt om te voorkom n.
dat door de ..Liebeagaben” onze ->t<ven
•nodselvonrzioning nu of in de (fhens
zoo onzekoref toekomst im gevaar ge-
•aakt. Red.)
Het op het Engelsche
pond geleden verlies.
De Regeering wil het geheele verlies
op het Engelsche pond aan de Neder
landsche bank vergoeden.
Dit verlies ware niet geleden, als
hier te lande dadelijk na den val van
het pond de gouden standaard was
verlaten. De Regeering legt verband
tusschen het pondenverlies en haar mo
netaire politiek, naar spr.’s meening,
ten onrechte.
De Ned. Bank heeft geen verlies ge
leden door de monetaire politiek der
Regeering. doch door haar eigen op
treden in zake de goudwinstpolitiek,
welke jarenlang voordeelig was ge
weest. Niemand heeft er destijds aan
getwijfeld, dat het pondenverlies voor
rekening der Ned. Bank kwam. Van
moreele verplichting is evenmin
Gistermiddag vijf uur wilde de
53-jarige heer M. uit Haarlem nabij
het station Heemstede-Aerdenhout met
zijn fiets aan de hand de spoorbaan
oversteken. Hij bemerkte, vermoede
lijk door de invallende duisternis, te
laat, dat uit de richting ILeiden een
electrische trein naderde. De wagenbe
stuurder zag hem op het laatste oogen
blik. Hij remde uit alle macht, doch
kon niet voorkomen, dat de heer M.
werd gegrepen. Hij was onmiddellijk
dood. Het stoffelijk overschot is naar
het St Elisabethsgasthuis overge
bracht
De trein had 25 minuten vertraging.
De heer Slotemaker de
B r u n e (C.H.) stelde vast, dat nie
mand in de Kamer voor een paniek-
bezuiniging heeft gepleit, ook de heer
Wagenaar niet. Men moet echter ten
aanzien van den budgetairen toestand
in Indië niet te optimistisch zijn gelijk
de heer Teulings was. Toegegeven moet
worden, dat het in Indië buitengewoon
moeilijk is juiste ramingen te maken.
In ’t algemeen kon de heer Slotema
ker de Bruine zich met het financieele
beleid vereenigen en zeide door het
antwoord van den minister bevredigd
te zijn.
Wat de voedselschaarschte betreft en
de conclusie, dat het hongerroedeem
niet door honger doch door eenzijdige
voeding is veroorzaakt, wees hij er den
heer van Gelderen op, dat hij deze ge
volgtrekking niet uit een krantenbe
richt, maar uit een door de memorie
van antwoord gedekt medisch oordeel.
Wat zou het psychologisch gevolg
zijn in Indië, als de eed van trouw aan
de Koningin door den Volksraad werd
afgeschaft? Heeft de heer Stokvis dat
wel eens overdacht?
Het betoog van den heer Rost van
Tonningen over de door hem verwor
pen gelijkheidstheorie als afkomstig
van de Joden, ware beter achterwege
gebleven; ook Ariërs van naam hangen
$ie theorie aan.
De heer Slotemaker de Bruine
wachtte met groote belangstelling na
dere gegevens omtrent gedragingen
van ambtenaren van Duitsche nationa
liteit in Indië af. Zijn fractie zou tegen
de motie-Stokvis stemmen.
De heer Bajetto (R.K.) zeide dat
hij slechts tegen ontoelaatbare extreme
nationalistische actie was; niet tegen
een beweging die binnen de perken
blijft. De Regeering is te lankmoedig
tegenover de extremisten. Zij mag het
niet zoover laten komen als in 1926,
toen een oproerige beweging van com
munisten losbarstte.
De heer van Kempen (Lib.)
zeide niet vernomen te hebben dat
de Regeering voornemens is krachtig
met de bevordering van de volks-
industrie door te gaan.
Op de gronden, welke de minister
heeft ontwikkeld in zijn schriftelijk en
mondeling antwoord, verklaarde de
heer van Kempe;, zich tegen de motie-
Stokvis.
De heer K u p e r s (S.D.A.P.) meen
de dat de minister niet met bewijzen
heeft gestaafd de bewering dat de po
litie in ’t algemeen met betrekking tot
sprekers op openbare vergaderingen
tacktvol optreedt. Hij was door het ant
woord van den minister niet bevredigd
en herinnerde aan de jongste interpel
latie van het Volksraadslid Thamrin.
Wat deze in de Volksraadsvergadering
heeft medegedeeld, komt wel zoo onge
veer uit met wat hij de vorige week
hier heeft betoogd. De politie treedt
dikwijls zeer ondeskundig op. De heer
Kupers bestreed den heer Bajetto;
waar deze strengere maatregelen be
pleitte tegen de nationalistische bewe
ging. Diens rede was wel wat al te
ouderwetsch, zelfs reactionnair te
noemen.
De heer van Poll (R. K.) ver
klaarde, dat het hem genoegen heeft
gedaan, dat de rede van den heer
Slotemaker in tweeden termijn ten
aanzien van een sluitende begrooting
milder was geweest. Hij ontkende, dat
het beschikbaar stellen van meer
Nederlandsch kapitaal zou leiden tot
meer bemoeiing van Nederland met de
inwendige aangelegenheden van Indië.
Hij verdedigde wederom de instelling
van een welvaartsfonds. Stemmen vóór
de motie-Stokvis zou den indruk kun
nen wekken alsof dit gebeurde onder
den aandrang van de G.A.P.I.
De heer van Poll kwam op tegen het
betoog van den heer Rost van Ton
ningen, die de Westersche superiori
teit boven de Inlandsche rassen ver
dedigde, en wees erop, dat verschillen
de Indische volken zich superieur ge
voelen aan andere in Indië levende
volken. Wij moeten tot die Indische
volken komen met een hooger begin
sel, dat wij niet door het ras, maar
door het Christendom hebben ver
kregen.
De heer van Gelderen (S. D.
A. P.) achtte het antwoord van den
minister op zijn opmerkingen over de
N.S.B. weinig bevredigend. Het gaat
hier niet om een klein groepje Euro
peanen, maar om het aanzien van de
positie, welke deze hebben. Een staats
gevaarlijke mentaliteit als van de
N.S.B. mag niet in Indië worden toe
gelaten; zij zullen op critieke momen
ten te kiezen hebben tusschen het
blindelings volgen van een leider en
gehoorzaamheid aan de Regeering. In
deze groep leven sympathieën voor
een Europeesche mogendheid, welker
standpunt ten aanzien van het kolo
niale vraagstuk voldoende bekend is.
De heer van Gelderen bleef waar
schuwen tegen Duitschers in bestuurs
functies, daar zij door de politiek van
het „Auslandsdeutschtum” niet vrij
tot
rugkeer tot de oude appreciatie
niet op het terrein der vL.
liggen, dit neemt alle bezwaren
weg. Met herwaardeering van
goudvoorraad zou kunnen worden
wacht tot een definitieve stabilisatie
van den gulden Doch spr.’s inzicht
mag niet bij de beoordeeling'van het
geven Te
met alle
van
STEUNINTREKKING IN VERBAND
MET GEPLEEGDE FRAUDE.
Het Raadslid J. Moeskops heeft tot B.
en W. de volgende vragen gericht
1. Is het B. en W. bekend, dat wan
neer een in steun zijnde werklooze van
fraude wordt verdacht (meerdere malen
door mededeelingen uit anonieme schrij-
vens) direct de steun wordt ingetrok
ken
2. Achten B. en W. het juist, dat in
dien na een nauwkeurig onderzoek
blijkt, dat geen fraude is gepleegd, aan
den betrokken werklooze de soms meer-
deze weken ingehouden steun niet wordt
uitbetaald
3. Zijn B. en W. niet van meening,
dat waar de betrokkene door het soms
meerdere weken derven van den steun,
daardoor huur- en andere schuld heeft
gemaakt, niet alleen de werklooze zelf,
doch met hem ook degenen, die aan hem
daar voor een ieder ter inzage het ont-
Aan de orde is het wetsontwerp
Voorloopige voorziening ten aanzien
van de waardebeperking van den voor
raad gouden munt en gouden munt-
materiaal van de Nederlandsche Bank,
en regeling van de gevolgen dier voor
ziening.
De heer Rost van Tonningen
(N.S.B.) zegt, dat de minister van Fi
nanciën de zware taak heeft, de erfe
nis van vorige regeeringen te liquidee-
ren. We staan voor een voortgezette
inflatie. Engeland is ons ten deze
voorgegaan. Na den val van het En
gelsche pond is ook hier te lande de
gouden standaard prijsgegeven. Spre
ker herinnert aan het aftreden van
den heer Vissering en het optreden van
den heer Trip als directeur van de
Nederlandsche Bank. Spr. begrijpt niet,
waarom deze inflatie wordt ontkend,
ook in de stukken. Het Nederlandsche
volk verwacht van de Regeering, dat
zij verdere depreciatie van den gulden
voorkomt. Maar zij volgt het Engelsche
voorbeeld. Het beleid der Engelsche
autoriteiten is echter zoo chaotisch,
dat het verwijzen naar dat voorbeeld
spr. met angst vervult. De heer Trip,
die vroeger sprak van muntverval-
sching, is thans zelf een muntverval-
scher. De verantwoording legt hij
echter op deze en vorige regeeringen.
De heer Trip met zijn salaris en divi
denden is een dergenen, die het Ne
derlandsche volk een te hoogen levens
standaard verwijten (de voorzitter ha
mert). Spr. zegt dit. om de geldende
mentaliteit te schetsen. Als de Regee
ring is voor handhaving van den gul
den, dan gaat dit wetsontwerp in tegen
den geest van stabiliseering. Als de
herwaardeering een bepaald bedrag
ter beschikking stelt van den Staat,
is dit niet het eigendom van het volk
en niet van de Nederlandsche Bank,
al moge de juridische figuur anders
zijn.
Als hier geen sprake is van fictieve
geldschepping, wat is deze dan wel?
Had men tijdig een goederenvoorraad
aangelegd, dan. wat er een tegenwaar
de geweest. Nu echter worden er mo-
bilisatie-uitgaven mede betaald, hoe
noodig dit ook is. En dan moet men
weer leenen en verder leenen. De goud-
winst-herwaardeering nu is een ge
schenk aan de Nederlandsche Bank en
haar aandeelhouders. Nu de leening is
ondergebracht, kan het stemmen tegen
het wetsontwerp geen storende factor
zijn. Spr.’s fractie zal tegenstemmen.
De heer Schouten (A.R.) heeft
voorkeur voor handhaving van den
thans bestaanden toestand, tot een de
finitieve beslissing kan worden
men. Vroeger heette het dat er
goudwinst bij de Ned. Bank alleen
sprake was. als er een nieuwe pariteit
van den gulden was voorgesteld. Nu
zweeft de gulden. Wordt het wetsont
werp aangenomen dan blijft de gulden
zweven, doch is de appreciatie slechts
een bepaalde schaal mogelijk. Te-
--moge
verwachtingen
niet
den
ge-
