voor
De Indische begroeting
1940
SPORT
LEGER EN MARINE
en
e
De Tweede Kamer keurt de afdeelingen Oorlog
Marine zonder hoofdelijke stemming goed
HAAGSCHE COURANT VAN DONDERDAG 7 MAART 1940. VIJFDE BLAD, PAGINA 3.
KORTE BERICHTEN
ONDERWIJS EN KERK
VERJSENIGINGEN
Behandeling van de
Surinaamsche begrooting
aangevangen
BIJZONDERE VOORZIENINGEN
TEN AANZIEN VAN NAAMLOOZE
VENNOOTSCHAPPEN
SURINAAMSCHE BEGROOTING
VOORTZETTING SURINAAMSCHE
BEGROOTING
WANDELEN.
SCHAKEN.
wed-
volgende
kleinigheden
be-
(De vergadering duurt voort.)
(Slot)
Het mechanisch rijstbedrijf.
DIVERSEN.
De Indische militie
de
A raster-
Vergadering van Woensdag
6 Maart
AQUARIUMHOUDERSCLUB
„SCALARE”.
Morgen komt de minister
aan het woord.
het
voor-
binnen het Rijk te verplaatsen zonder
dat de vergadering van aandeelhouders
daarover beslist.
EXAMENS
Universiteit van
dam.
Geslaagd voor het cand.-examen wis- en
natuurkunde (J.) de heer H. van Eykeren.
De aandrang tot oprichting van een
Indische militie wordt hoe langer hoe
geringer, omdat men ziet, dat zoo’n
leger onbetaalbaar is. De kort-verband
regeling is een experiment in die rich
ting. Er was voorloopig slechts plaats
voor een 1600 man.
Wat de Indische gepensionneerden
betreft, heeft de minister een beroep
gedaan op zijn ambtgenoot van Sociale
Zaken om eenige gunstige bepalingen,
die voor werkloozen gelden, ook van
toepassing te verklaren op gepension-
neerde Indische militairen, die daar
voor in aanmerking kwamen.
De correspondentie tusschen minister
en Gouverneur-Generaal geschiedt op
het oogenblik niet door middel van de
scheepvaart, maar door de luchtpost.
Wel is de Regeering voornemens
om het wetsontwerp, zooals dit bij
den Volksraad wordt ingediend,
ter kennis van de Staten-Generaal
te brengen.
een bescheiden welvaart
Suriname en voor een toekomsti-
van
nog
bij-
Tweede klasse B: W.K. 2D.S.C. 2: N.
F. A. MolenaarJ. van den Berg JJ;
ir. W. van der VegtJ. de Keijzer 1—0;
R. van VaalenM. J. Bossen 10; H. van
Wijk—W Moret 1—0; C. Zonneveld—H. C.
COMPETITIE VAN DEN H.S.B.
Voor de competitie van den Haagschen
Schaakbond werden de
strijden gespeeld
Het woord was nu aan den minister,
doch alvorens hem dit te verleenen,
verdaagt de voorzitter te 12.45 uur de
vergadering tot morgen een uur.
Haagsche Golfclub weer geopend.
De baan van de Haagsche Golfclub,
welke veel van de vorst had geleden,
was tot dusverre gesloten voor spelers en
speelsters. Thans heeft men echter negen
van de 18 holes kunnen openstellen, n.l.
holes 1, 2, 4, 5, 6, 10, 13, 14 en 9. Er wordt
op wintergreens gespeeld.
een sprookje gebleken? Het is niet de
schuld van spr c.sdat men in ons
land met allerlei maatregelen laat is.
Vele Vrijz. Democraten wezen steeds
op de financieele bezwaren; spr. be
roept zich ook op ..Kerk en Vrede”
Maar er zijn andere levensbeschouwin
gen opgekomen, weike niet langs ons
heen gaan.
Tegen zoo groote bedreiging van onze
vrijheid en vernietiging van geestelij
ke waarden is verdediging geboden.
Men mag dit verschijnsel niet ontwij
ken; ruimte laten voor bruut geweld
beteekent oorlog in permanentie.
Spr. is geen bekeerling. Het aanbeve
len van collectieve verdediging tegen
agressie heeft steeds op gelijken grond
slag berust. Spr. wijst op verschillende
gebeurtenissen in de wereld, in ver
band met het wezen van den Volken
bond. Men bedenke eens, hoeveel
goeds er dienaangaande verspeeld is.
Het sanctie-stelsel is thans geheel ge-
schorscht, en daarmede is de neutrali
teit herleefd. Spr. herinnert aan het op
9 Augustus 1939 toen de oonog nog
niet onvermijdelijk scheen door
hem bij de wijziging der Dienstplicht
wet in deze kamer gesprokene.
Dan was er verleden jaar nog het
financieele bezwaar, dat spr. toen te
gen de begroeting deed stemmen. Dit
is thans anders. In oorlogstijd zal men
•zelfs geneigd zijn, de financieele grens
nog verder te verleggen. Spr. wijst op
de ervaringen betreffende Tsjecho-
Slowakije en andere kleine staten.
De Regeering heeft meer dan eens
toegegeven, dat het ondenkbaar ware,
Vergadering op Donderdag
7 Maart.
Geopend te 1.10 uur.
Voorzitter: mr. J. R. H. v a n
Schalk.
REGELING VAN WERKZAAMHEDEN
Bij de regeling van werkzaamheden
werden eenige wetsontwerpen aan de
agenda toegevoegd, o.a. de wijziging
van de. begroeting van Buitenlandsche
Zaken voor 1940 (hulp aan het Fin-
sche Roode Kruis) en het wetsontwerp
inzake de bescherming van kunst
schatten tegen oorlogsgevaar.
dat wij alleen zouden blijven staan. De
gebeurtenissen schenen weldra dit tot
een illusie te zullen maken. Zoo werd
het aspect in Februari 1939 bij de be
handeling van dit begrootingshoofd-
stuk. Spr. respecteert elk inzicht in het
nationaal belang; doch spr. vraagt het
zelfde te zijnen opzichte en daar heeft
het bij sommige Kamerleden wel eens
aan ontbroken. Spr. verwijst naar het
voorloopig verslag
De situatie in Europa is nu grondig
veranderd. In Maart 1939 ging Enge
land over tot een nieuwe politiek, toen
het aan drie landen bijstand toezegde.
Dit heeft geleid tot onze zelfstandig-
heidspolitiek. Dezelfde overwegingen
gelden voor België.
Spr. moet dus den vroeger beganen
weg verlaten.
De heer Maarsingh (N.S.B.) be
toogt, dat er in ons land niet voldoende
warmbloedpaarden worden gefokt.
Het leger heeft deze noodig. Er wordt
te weinig steun verleend, ten onrechte
is de koudbioedfokkerij bevoorrecht.
Het doet spr. genoegen, den lof te
hebben vernomen jegens de Kon. Ne-
derlandsche federatie van landelijke
rijvereenigingen; de haar verleende
subsidie is ontoereikend. Spr. verzoekt
den minister, aan deze federatie zijn
aandacht te wijden.
Vervolgens was aan de orde
wetsontwerp houdende bijzondere
zieningen met betrekking tot in de ge-
biedsdeelen van het Koninkrijk der
Nederlanden gevestigde naamlooze ven
nootschappen en andere rechtsperso
nen, alsmede met betrekking tot zee
schepen. welke gerechtigd zijn tot het
voeren van de Nederlandsche vlag.
Dit ontwerp maakt het mogelijk den
zetel van naamlooze vennootschappen
Bezwaren van mr. Terpstra.
De heer Terpstra A.R.) meende,
dat wel zeer groote bevoegdheden wor
den toegékend aan de directie en de
bestuurders van een N.V., wanneer zij
het noodig achten den zetel te ver
plaatsen, zonder dat de vergadering van
aandeelhouders, die volgens het wet
boek van koophandel de hoogste auto
riteit in deze is, daarin de beslissing
heeft.
In normale omstandigheden zou hij
daartegen overwegende bezwaren heb
ben, maar wanneer ons land in den
oorlog wordt betrokken, moet snel een
beslissing kunnen worden genomen. De
Zwitsersche regeling gaat veel minder
oor-
ver-
Begrooting afgehandeld
De afdeelingen „Oorlog en marine”
werden z. h. s. goedgekeurd met aan-
teekening, dat de heeren de Visser en
Effendi (comm.) en Posthuma (C.D.U.)
wilden geacht worden te hebben tegen
gestemd.
Twee suppletoire Indische begroetin
gen werden eveneens goedgekeurd.
deze betrekkelijk
treffen.
Hij wees op nationaal-socialistische
propaganda, die ontstemming onder de
bevolking wekt. Een ernstiger gevaar
voor Suriname is het scheppen van
animositeit onder de Creolen tegen
Javaansche en Joodsche emigranten.
De heer Ijzerman gaf tenslotte zijn
voldoening te kennen over de afschaf
fing van de korting op de pensioenen.
De heer Mes (R.K.) wees er op, dat
het vraagstuk der arbeidskrachten van
groote beteekenis voor Suriname is en
bepleitte in dit verband een ruimere
emigratiepolitiek en gunstiger voor
waarden voor de emigranten. Hij drong
aan op sociale maatregelen, o.a. voor
de werklooze jeugd en vroeg of het
juist is, dat in 1941 drastisch op irri-
gatiewerken zal worden bezuinigd.
Kolonisatie voor Europeanen schijnt op
groote moeilijkheden af te stuiten.
Dank zij tijdige economische maatrege
len beschikt Suriname over grootere
voedselvoorraden dan in 1914
Het is te hopen, dat het denkbeeld
van detacheering van Nederlandsche
inspecteurs bij de politie verwezenlijkt
zal worden.
Verbetering van de woningtoestanden
zal een krachtig middel zijn ter be
strijding van sommige volksziekten.
De heer van Kempen (Lib.)
zeide, dat Suriname nog altijd het zor
genkind van het Koninkrijk is. De mi
nister zit echter niet bij de pakken
neer en durft wat aan te pakken, zoo
als het bevorderen van de exploratie
door vliegtuigen. Aan een plotselingen
opbloei van Suriname geloofde ook de
heer van Kempen niet,, terwijl bij ver
der bodemonderzoek schatten voor den
dag zouden komen. Het arbeids
krachtenvraagstuk blijft gezien o.a.
het gebrek aan werkwilligheid der
eigenlijke bevolking urgent en
daarvoor is de emigratie van belang.
Men behoeft niet te vreezen voor een
Javaniseering van Suriname. Voor de
geëvacueerde Javaansche gezinnen
wordt goed gezorgd. Van groote be
teekenis is de uitvoering van irrigatie-
werken, daar de regenval zoo grillig is.
Verbetering van hygiënische toestan
den en krotopruiming is noodig.
De Regeering doet wat noodig is
voor den invoer van de benoodigde
voedingsmiddelen in den tegenwoordi-
gen toestand.
Het afzetgebied der Surinaamsche
koffie is slechts klein en de vooruit
zichten voor de plantages zijn niet
gunstig. De rijst schijnt er beter voor
te staan en de citroen-cultuur ontwik
kelt zich geleidelijk, maar de selectie
is onvoldoende, terwijl er niet vol
de transportgelegenheid is. Voor de
ontwikkeling van den gezondheids
dienst had de heer van Kempen veel
lof; op dezen dienst mag niet worden
bezuinigd.
Om 5.3? uur werd de vergadering
verdaagd tot hedenmiddag 1 uur.
Minister Welter achtte het een
juist standpunt, dat verschillende spre
kers zich hun oordeel over de slag
kruisers hebben voorbehouden.
Wat de critiek van den heer de Mar
chant et d’Ansembourg betreft, merkte
hij op, dat de minister van Koloniën
slechts voor een tiende deel verant
woordelijk is voor de defensie. Deze af
gevaardigde debiteerde een staatkun
dige ketterij.
Door de rede van den heer de Visser
laat de Regeering zich niet van haar
voornemens afbrengen.
Weliswaar laat de staatsregeling toe.
dat de Volksraad in spoedeischende
gevallen niet wordt gehoord, doch in
den aanvang stond het voor de Regee
ring vast, dat de Volksraad in deze be
langrijke aangelegenheid moest wor
den gehoord. Eerst nadat de Volksraad
advies heeft uitgebracht, kan het ont
werp bij de Staten-Generaal worden
ingediend.
Vervolgens was de Surinaamsche be
grooting voor 1940 aan de orde.
De heer Ijzerman (S. D. A. P.)
zeide eenige economische lichtpunten
in Suriname te zien, al moet men geen
groote illusies omtrent de toekomst
koesteren. Deze minister doet dit ook
niet, doch dat is geen nadeel te achten.
Komende tot détails, wees de heer
Ijzerman erop, dat de emigratie-rege-
ling voor Javanen soepeler moet wor
den toegepast. Hij betreurde het ont
breken van een welvaartsplan en con
stateerde, dat ook bij deze begrooting
geen der amendementen van de Staten
van Suriname is overgenomen, hoewel
Bij de voortzetting van de behande
ling van de Surinaamsche begrooting
voor 1940. was het woord aan mr
Joekes (V.D.). Deze wees er op. dat
een dun bevolkt gebied als Suriname,
dat zoo groot als Java is, bijzondere
moeilijkheden in verschillende op
zichten biedt. Er zijn werkkrachten
noodig, met het oog waarop op deze
begrooting 400.000 gulden voer de
emigratie van geselecteerde Javanen
is uitgetrokken.
Deze post had de instemming van mr.
Joekes, die vervolgens eenigt. woorden
wijdde aan de rijst-, maïs- en citrus
cultures en een duidelijk overzicht
vroeg van den stand van zaken hier
mede, ook wat de bacovencultuur be
treft.
Kan Suriname geschikt worden ge
maakt voor de kolonisatie door Euro
peanen Er zijn verschillende onder
zoekingen verricht, waaruit men con-
cludeeren kan. dat men ten deze voor
zichtig moet zijn. Voor de inrichting
van proefbedrijven op daartoe geschik
te gronden zal veel kapitaal noodig
zijn. Ir. van Dijk, die een mechanisch
proefbedrijf voor rijst leidt, acht voor
dergelijke bedrijven een economische
basis aanwezig. Hij bepleit ook de op
richting van een koloniale maatschap-
op belastingge-
de overweging
Minister Welter zeide, dat de ge
leidelijke ontwikkeling van Suriname
afhangt .van de uitbreiding van de be
volking. Het land heeft behoefte aan
arbeidskrachten en daarvoor is men
op de emigratie van Javanen aangewe
zen. Hiermede hangt ook samen de
uitbreiding van de irrigatie-werken.
Het is te vroeg om al eenige conclu
sies te trekken aangaande de vraag,
of Suriname dreigt te ver-indischen.
Men vergete voorts niet, dat zending
en missie hun invloed uitoefenen en de
bevolking nader brengen tob de Euro-
peesche sfeer, voor welker verdwijning
men ook vrees koesterde.
In de toeneming van het aantal ar
beidskrachten ligt de eenige mogelijk
heid voor een bescheiden
voor
?e financieele onafhankelijkheid
het inoederland, dat nu jaarlijks
3millioen aan dit gebiedsdeel
draagt.
Wat de oultureele en hygiënische ver
zorging van de Javanen betreft, streeft
het gouvernement naar een compromis,
dat de begrooting niet te zeer verzwa
ren zal. Door middel van den kleinen
landbouw zal men Suriname moeten
opheffen. Thans vindt 60 pCt. der
Creoolsche bevolking direct of indirect
haar bestaan reeds in den kleinen land
bouw. Voert men dit percentage te hoog
op, dan veroorzaakt men ook weer
moeilijkheden.
De Creolers willen ook niet een half
bestaan in den landbouw, wanneer zij
wat meer in de stad kunnen vinden.
De volwassen bevolking krijgt men ook
niet naar kleine landbouwbedrijven in
de omgeving van de stad. Het is ge
probeerd met de rijpere jeugd, doch
met zeer weinig succes.
De minister gaf vervolgens een over
zicht van de pogingen om aan verschil
lende cultures leven in te blazen. Het
gouvernement heeft nu al een ton in
de citrusbedrijven gestoken, zonder dat
het veel geholpen heeft. Thans bestaat
de gedachte om de landbouwkolonies
uit te breiden met behulp van missie
en zending.
De kwestie van de huwelijksverorde-
ning (die tot tweemaal toe door de
Staten is verworpen) is van groote
beteekenis. Ze is formeel in strijd met
de Westindische Staatsregeling, doch
deze is opgesteld in een tijd, toen er
nog geen Aziaten in Suriname waren.
Ten behoeve van de Javaansche emi
granten is de burgerlijke huwelijks
sluiting al belangrijk vergemakkelijkt,
doch zij maken er geen gebruik van,
met het gevolg, dat het aantal onwet
tige kinderen zeer groot is. De voor
gestelde huwelijksverordering hield
veel meer rekening met de Javaansche
gewoonten en bracht eigenlijk gelijk
stelling van het huwelijk der Moham
medanen met het burgerlijk huwelijk.
Van propaganda voor het burgerlijk
huwelijk is weinig te verwachten; de
oude adat zit zeer diep bij de Ooster
lingen. De uitzending van Europeesche
politie-inspecteurs stuit op velerlei
bezwaren af, o.a. ten aanzien van het
salaris.
De emigratie van Europeanen biedt
weinig vooruitzichten; handenarbeid
van blanken in een tropisch gebied is
op den duur niet mogelijk.
De minister zal de brochure van ir.
van Dijk over het mechanisch rijst
bedrijf in studie nemen; ze heeft op
hem een wel wat optimistischen indruk
gemaakt. Ook omdat er nova zijn, zal
de kwestie der subsidieering van <5è
school der Baptisten Gemeente nader
onder de aandacht van den gouverneur
worden gebracht.
De rijstproductie van Suriname is in
de laatste jaren verreweg het belang-
ijkst geworden. Dit is hoofdzakelijk
het werk van den kleinen Aziatischen
landbouwer; de export geschiedt
hoofdzakelijk naar de staten van mid-
den-Amerika.
Bij het bodem-on der zoek zal de lucht-
karteering, zooveel als mogelijk is, wor
den bevorderd, ook met het oog op de
irrigatie en de emigratie.
De Surinaamsche begrooting werd
daarna z. h. s. goedgekeurd.
pij en geeft wenken
bied, welke eveneens
waard zijn.
De heer Joekes klaagde over gebrek
aan officieele belangstelling in Suri
name voor dit bedrijf.
Door den toevoer van emigranten is
een samenstelling van de bevolking
ontstaan, die de aandacht der Regee
ring verdient. Behalve Indianen en
Boschnegers op ongeveer 20.000 te
schatten bestaat de helft der bevol
king ongeveer uit Aziaten, n.l. 32.000
Javanen en 44.000 Britsch-Indiërs. Is
het gewenscht voor deze emigranten
een afzonderlijke rechtsbedeeling te
scheppen, met name wat het sluiten
van een huwelijk betreft? De heer joe
kes meende deze vraag bevestigend te
moeten beantwoorden. Uit scciaal oog
punt is een regeling voor het sluiten
van een huwelijk dringend noodig, met
het oog op het groote aantal onwettige
kinderen. Met het oog op de rechtsposi
tie van vrouwen en kinderen moet de
ze toestand onhoudbaar worden geacht.
De Koloniale Staten hebben tot twee
maal toe voorstellen verworpen. Het is
hier ’n kwestie van staatkundig beleid
van ’t opperbestuur. Er schijnt nu over
eenstemming te zijn bereikt laat de
Regeering een regeling spoedig be
vorderen. De heer Joekes juichte de
afschaffing van de korting op de amb-
naarspensioenen toe.
NATIONALE MARSCHRN VAN
„DE PRINCEVLAG”.
De minister van Binnenlandsche Zaker»
heeft toestemming verleend, dat burger
wachten, eventueel met bewapening c be
pakking, deel mogen nemen aan de natio
nale Ro-d den Haag-marschen van „De
Princevlag” op 25 dezer (2en Paaschdag)
te houden.
De opperbevelhebber van Land en Zee
macht heeft goed gevonden, dat officieren,
o.-derofficieren en soldaten, behoorende
tot het Westfront der Vesting Holland,
de koloniale reserve, het le legercorps
en onderdeden van de marine, te bepalen
d or den chef van den staf van de afdee-
ling Zeemacht van het Algemeen Hoofd
kwartier. gewapend en met gedeeltelijke
bepakking, de marschen medeloopen.
De marchen voor jeugdige individueele
personen, meisjes en jongens van 1216
jaar, en groepen hiervan k.m.). vangen
aan des v.m. 10.20 uur; voor burgers,
dames en heeren van 16 jaar af en mili
tairen in uniform zonder bewapening of
in sportkleeding, benevens burgergroepen
of vereenigingen <30 of 40 k.m. naar ver-
kiezirg) om 10 uur v.m., terwijl de marsch
met bewapening en gedeeltelijke bepak
king voor militairen van leger en marine
en daarmede gelijkgestelden (25 k.m.' om
10.30 uur aanvangt. De start van de mar
schen is bij de Pier en het irhaus te
Scheveningen.
Als marschleider treedt op de heer Joh.
G L Berlott. algemeen-voorzitter van
„De Princevlag”. terwijl de jury wordt
gevormd door mevr. M. L. Serlott-Min-
naer, kapitein der mariniers P J. van
Gijn, kapitein der j. gers A. A. Schwing,
kapitein der infanterie G. H. Scholten,
T. J. Sperling, leeraar MO. lichaamsoefe
ningen. majoor voor speciale diensten in
tendance A. C. Schoor, majoor militair
commissaris jhr. C. L. B. W. van Suchte-
len van de Haare.
MUTATIES.
Bij Kon. besluit:
is met ingang van 1 Maart 1940, tijd
benoemd en aangesteld, bij het reserve-
pers. der landmacht, ter nadere indeeling
door of vanwege den minister van De
fensie: bij het wapen der art., tot res
Je-luit. de eervol ontslagen le-luit. der
art. D van Driest, van het Kon. Ned
Indische leger;
is aan den res.-le-luit. J. H Hupkes
van het 8ste reg. inf., aan den res.-dirig.
officier van gez. 2e kl. J. van der Kous
en aan den res.-off. tandarts 2e kl. J. L.
W. Wessels Boer, beiden van den geneesk.
dienst der landmacht, een eervol ontslag
verleend uit den militairen dienst;
is aan de res.-officieren van gez. le kl.
M. J. ten Raa en D W. F. Weggemans,
beiden ')an den geneesk. dienst der land
macht, alsmede aan den res.-le-luit. J. Q
de Wit, van het 2de reg. luchtdoelart., een
eervol ontslag verleend uit den militairen
dienst;
is met ingang van 15 Maart, tijd, be
noemd en aangesteld, bij het res.-personeel
der landmacht bij het wapen der inf., ter
nadere indeeling door of vanwege den mi
nister van Defensie, tot res.-kapitein de
eervol ontslagen kapt, der inf., A F. Sant,
van het Kon. Ned. Ind. leger;
is tijdelijk benoemd en aangesteld, bij
het res.-personeel der landmacht, bij het
wapen der inf., ter nadere indeeling door
of vanwege den minister van Defensie, tot
res.-le-luit. de eervol ontslagen le-luit.
der inf., P. Westerhof;
zijn benoemd en aangesteld: bij het res.-
personeel der landmacht, met ingang van
16 Maart bij het wapen der inf., bij den
vrijw. landstorm, bij het vrijw. landstorm-
korps motordienst, tot res.-le luit, voor
spec, diensten de res.-2e-luit. voor spec
diensten H. L. Lütz, van dat korps;
bij het wapen der militaire luchtvaart,
bij de luchtvaartbrigade, tot res.-le-luit.
de res.-2e-luits. P. Noomen en D. A. J
Paap, beiden van de luchtvaartbrigade
met ingang van 4 Maart, bij den genees
kundigen dienst der landmacht, tot off.
van gez. le kl. de officier van gez. 2e
kl. E. M. Kole, van den geneesk. dienst
der landmacht;
is met ingang van 1 Maart, tijd, be
noemd en aangesteld, bij het res.-personeel
der landmacht, bij het wapen der infante
rie, ter nadere indeeling door of vanwege
den minister van Defensie, tot res.-kapt
de eervol ontslagen kapitein der infante
rie J. Schoon.
De heer Wend elaar (Lib.)
sprak over het mechanisch rijstbedrijf
van ir. van Dijk, die over zijn arbeid
onlangs een brochure heeft doen ver
schijnen. Hij wees erop, dat de proe
ven onder zeer ongunstige conjunc
turen zijn begonnen en dat ir. van Dijk
met groote tegenslagen o.a. tengevolge
van groote afwijkingen in den regenval
heeft te kampen gehad. Hij heeft
voor deze en andere moeilijkheden de
oplossing gevonden. De grond in
Nickerie is zeer geschikt voor de rijst
cultuur. In een dunbevolkte streek als
deze is een mechanisch rijstbedrijf ren
dabel. De technisch-economische basis
voor dit bedrijf is vastgelegd. De heer
Wendelaar had groote bewondering
voor het pionierswerk van ir. v. Dijk.
De hooge transportkosten van Suri
name naar Curasao zijn een belemme
ring voor den export. De heer van Dijk
acht kolonisatie door Europeanen in het
mechanisch rijstbedrijf mogelijk. Zooals
de Franschen op Martinique gekoloni
seerd hebben, moet het daar ook kun
nen. Op deze wijze kan men het Neder-
landsch element in Suriname verster
ken; dat is beter dan dit gebied te be
volken met Oostersche paupers en het
te laten overstroomen met Ameri-
kaansch kapitaal.
De heer Meyer ink (A.R.) meende
dat de moeilijkheden voor Suriname als
er een welvaartsplan indertijd was aan
vaard, thans veel grooter zouden zijn
dan zonder zoo’n plan, omdat de tegen
slagen, die verschillende bestaansmid
delen hebben getroffen, zeer groot zijn
geweest. Intusschen moet met scheppen
van betere voorwaarden voor de cul
tures worden doorgegaan. De uitbrei
ding van de irrigatiewerken en van de
inpoldering moet daarom worden toege
juicht.
Den minister was blijkbaar het laat
ste rapport van ir. van Dijk niet be
kend, toen hij zijn weinig optimistisch
oordeel in de memorie van antwoord
neerschreef.
Het kwam den heer Meyerink voor,
dat men de adat niet aantast als men
daarnaast voor de Javanen een sanctie
voor het burgerlijk huwelijk eischt. Hij
behandelde vervolgens eenige details,
o.a. pleitend voor subsidieering van de
school der Baptiste Gemeente, mits aan
zekere voorwaarden zal zijn voldaan.
De heer Effendi (C.P) betoogde
dat de communisten ten aanzien van de
koloniale politiek wat Suriname betreft
eenzelfde standpunt innemen als met
betrekking tot Indië.
Suriname blijft het zwarte schaap
vann het Nederlandsche koloniale ge
bied en heeft als zoodanig meer aan
dacht noodig dan Indië. De economi
sche toestand blijft slecht en de voor
uitzichten zijn onder de tegenwoordige
omstandigheden ongunstig. De produc
tie van grooten en kleinen landbouw
moet worden verhoogd, vooral wat
rijst en vruchten betreft. De werkloos
heid in de steden is groot en neemt
steeds toe, vooral ir Paramaribo Over
werk zou verboden moeten worden.
Doelbewust en planmatig moet de
werkloosheid worden bestreden, in de
eerste plaats door het vestigen van
ver en is uitsluitend beperkt tot
logstijdde Belgische regeling
toont eveneens het karakter van. een
noodwet.
Zoo eene zou ook voor ons land noo
dig en gewenscht zijn, wel omringd
door de noodige waarborgen.
Het onderhavige voorstel gaat echter
wel zeer ver en maakt het moeilijk
daarmede mee te gaan. Ook na de wij
zigingen, welke de minister heeft aan
gebracht, is het tweeslachtig karakter
van het ontwerp niet verkregen.
Het tijdelijke karakter staat niet
voldoende vast. De normen voor de
goedkeuring door de aandeelhouders
zijn veel te ruim. De minister beperke
zich tot de huidige omstandigheden.
De heer Slotemaker de Bruine
(C.H.) wilde slechts een enkele alge-
meene opmerking maken. Hij wees er
op, dat de Kamer verschillende wetten
in verband met den oorlog heeft aan
genomen, waarin duidelijk het bijzon
dere karakter daarvan werd gemoti
veerd.
Daarvoor is een gelijkluidende for-
muleering gekozen. Dat is ook in het
belang van de rechtszekerheid. Deze
lijn moet blijven gevolgd.
De Kroon moet voorts constateeren,
wanneer de buitengewone omstandig
heden hebben opgehouden te bestaan.
De wetgever zou als norm aan kun
nen nemen, dat de oorlogsomstandig
heden hebben opgetyjuden te bestaan,
bijv, bij demobilisatie. Een datum
daarvoor is moeilijk in de wet aan te
geven.
Bovengenoemde club waarvan het
secretariaat thans gevestigd is Oranje-
laan 30 te Rijswijk, hield gisteren haar
jaarlijksche algemeene ledenvergadering
in haar clublokaal Bezuidenhout 13. De
vergadering droeg een besloten karakter.
De voorzitter de hee; J. M. Lodewijks,
Biol. Drs., deelde mede, dat 1939 voor
„Scalare" een zeer goed jaar was ge
weest en dat de kaspositie zeer gezond
te noemen is Met het oog op de a.s.
jubileumviering zijn grootsche plannen in
voorbereiding Divcfse voorstellen wer
den gehandeld. Na de bestuursverkiezing
werden de functies als volgt verdeeld:
voorzitter. J M Lodewijks; vice-voorz.:
M. Ribblus, secietaris P Rademaker,
2de seer. J. de Bode; penningmeester: C.
Meysen; bibliothecaris’ H Geertsema en
commissaris. A. Stroetman De kascom
missie voor 1940 werd benoemd. Voor de
Aprilvergadering staat een mooi program
op stapel Voor hen die met Scalare wen-
schen kennis te maken zullen speciale
avonden worden georganiseerd.
den Daas 10; J. Th. van HazenC. Kunz
10; J. Hopman—A. van Wieringen 10;
J. DoumaT. Boldé 10. Totaal 71J.
Derde klasse A: H.S.V. 3D.A.S.C. 2: A.
FarjonA Lenten JJ; A. VerbeekD.
van der Ent 01; J. van DeemterP Bu-
ring 10; N. C. Lommers—A. van der
Vlist 1—0; J. v. d. Horst—C.. Lenten,
1—0; T. Haver-DroeseL. J. Larners
1J; J. H. HuybregtsJ. Ouwersloot 10;
A. Lepelaar—J. Rijnsburger 0—1. Totaal
De totaal-uitslag van den wedstrijd S.
Chr. S.V—H Chr. S.V 3 luidt 3—5.
Gisteren werden nog de volgende ont
moetingen gehouden:
Tweede klasse C: S. Chr. SV.H. Chr.
S.V 3: K. Steiner—J. F. de Vries 1—0;
W VlietstraC. van Bergeijk 01; J. M.
den HaanF. C. S. de Jagher 1—0; J.
Steiner—E van der Kruk 01; A. D van
der ToornR van Oostrum 1j A. K.
van ZanenD. P. Tuyl 1W. de Boer
srM. Verburg 01; W. VrolijkP.
Schoen 01 Totaal 35.
Derde klasse B: H.A.S.C. 3G E B J.
J. Korbee—J. N. Oost-Lievense I4; K.
IsbrückerC de Wilde 10; C. Schilper-
oordA. Gouweloos jr 01: W F Stolte
W. Toe-Water 10; A. van DuinD.
Brinksma 1—0; R. L van der StekW.
de Wit Jr. 01; C. Kouw—J. M Steinfort
10; J. Houter—J. Andrea 01. Totaal
4J-3J.
Derde klasse C: V. Crfr. S.V.Avanti
C. GoemanW. J van der Leeden 1O;
W Kool—G van Mullem 1—0; S. van den
BergA Brand J—i; J. RiedéB. T.
Harmsen 10 D L. van den BergG. A.
Eelman 01; L. P. van Hoogdalem—W. de
Bruin 10; L. van der ZwartC. Kila
10; D. AgesJ. A. Kratz 11. Totaal
62.
H. Chr. S.V. 5—R.S.C. 6: W. Beukema—
W P de Zwart 10; W. VerweyW J.
Blonden 1—0; J. Singeling—A. J. Drie
sen 10: J. van OostrumH. Poth 01;
J. Th NoordanusJ. Visser 01; D. C.
van MelsenM. Lambooy 10; S. van der
Bil—W. J. Kiehl J—j; J. Kreukniet—mej.
E. Demani JJ. Totaal 53.
GOLF.
kleine landbouwbedrijfjes in de om
geving van de stad, waarbij de Regee
ring financieelen steun zou moeten
verleenen. De irrigatie moet krachtig
worden bevorderd De Regeering stelt
echter te weinig geld daarvoor be
schikbaar De heer Effendi verzette
zich tegen de emigratie van Javanen,
omdat hun voorwaarden te ongunstig
zijn. Hun cultureele en hygiënische
verzorging laat veel te wenschen over.
Wat beoogt de Regeering met deze
emigratie Staat ze in verband met de
uitbreiding van de bauxietwinning
Deze komt echter alleen aan de mono
polistische positie der maatschappij
ten goede.
De heer Slotemaker de
Bruine (C.H.) hoopte, dat de school
der Bapt. Gemeente door subsidieering
in staat zal worden gesteld tot split
sing over te gaan en daardoor de zoo
hoog noodige plaatsruimte te ver
krijgen. Hij kwam op tegen het betoog
van den minister, dat tegen het ver
leenen van subsidie was gericht en
ondersteunde het verzoek van den heer
Meyqrink.
Antwoord van den minister.
In de bridge cercle Ambassa-
dor, Heerengracht 26, wordt Vrijdag
avond een drive volgens Scheveningsch
systeem gehouden. Het is de bedoeling
in den vervolge iedere maand een der
gelijke drive te organiseeren.
De bekende Zuids 1 avischa
tennisspelers Puncec en Mitic zullen een
aantal wedstrijden in Indië spelen. Op
31 dezer zullen zij te Tandjong Priok
aankomen.
Het secretariaat van
voetbalvereeniging C.W.P, is thans ge
vestigd Binckhorstlaan 36, ten huize van
den heer S. Blok. Het secretariaat van
Provinciale Waterstaat, N. Havenstraat
55b, ten huize van den heer G. A. Rood-
huyzen. Het secretariaat van Zuid-Hol-
land, Hasebroekstraat 33, ten huize van
den heer N. J. Timmerman.
De Haagsche voetbalver
eeniging S.H.C. geeft Zaterdag in de
„Galerij” een feestavond voor leden en
donateurs. De medewerking is verzekerd
van het bekende duo „Henk en Lou",
Roosje Westendorp en „The Midnight
Swingers”, o.l.v. Dave Kleyn. De con
ference en de balleiding zijn in handen
van Lou Kennis.
De voetbalvereeniging
Spoorwijk heeft wederom een geslaag
den jeugdavond gehouden, met medewer
king van een eigen band o.l.v. Linden
burg jr. Op dezen avond hield de heer
J. A. Schroot een causerie over het ad-
spirantenvoetbal in den H.V.B. Er wer
den ook eenige komische films vertoond
en eenige dansjes uitgevoerd.
De Haagsche Scheidsrech-
tersvereeniging organiseert op 12 dezer
te 8.15 uur nam. een bijeenkomst in
„de Kroon” aan de Houttuinen te Delft
waar een causerie zal worden gehouden
door den heer W. Burgwal, terwijl de
heeren dr. Jan Thomee en Joop van Nel
len een vraaggesprek zullen houden over
hun internationale voetbalcarrière.
De Nederlandsche skiffkam-
pioen van de laatste jaren. de Leythe-
roeier G Velds, zal vooreerst niet meer
aan roeiwedstrljden deelnemen om stu
dieredenen. Hij zal dus dit jaar ook zlin
titel niet verdedigen. 2/ja
