BAAGSCHE COURANT VAN VRIJDAG 8 MAART 1940 Slachtoffers van de O. 11 geborgen van Het drama van de O. 11 Moeizaam transport onderzeeër STADSNIEUWS BBA WONDERBAARLIJKE REDDING VAN EEN MATROOS DE BEMANNINGSLIJST „VREDE DOOR RECHT” VIERDE BLAD, PAGINA l. P. MUNS Sr. OVERLEDEN KONINKLIJKE VEREENIGING „OOST EN WEST” Door gat in den romp ontsnapt Steant het Mariner am pen fonds! AT ADAT de drijvende bok de O 11 op de zandplaat „Het Ruitje” 1 achter de haven had gesleept, slaagde men er gisteren in het voorschip gedeeltelijk boven de oppervlakte te hijschen. Het was toen ongeveer vijf uur. Terstond werd het luik boven het voorste batterij- compartiment voor den toren geopend. Dit stond vol water. Nadat men het compartiment had leeggepompt, begaven zich een onderofficier en een matroos met een Draeger-zuurstofapparaat naar beneden. Daar troffen zij het stoffelijk overschot aan van den koksmaat O. Postma en van den sergeant-telegrafist Steenvoort. De lijken waren bedekt met een laag olie. Zij werden met een bootje van den onderzeedienst, waarvan de vlag halfstok woei, naar het Marinehospitaal vervoerd. Vanmorgen is ook het stoffelijk overschot van het derde slachtoffer van het ongeval met de O 11, den sergeant-torpedomaker G. J. Logmans, geborgen. y^Het stoffelijk dit slachtoffer, de aanvaring gedeelte van de boegbuiskamer bij de torpedo’s bevond, kon men gis termiddag nog niet bereiken, daar dit compartiment toen niet leegge pompt kon worden, door het gat, dat bij de aanvaring daarin was ontstaan. Op een zandplaat aan den grond gezet f 'J'i FABRIEKSKANTOO» DEN HAAG. BARENTS-STR. 33 Duitschland aftredende den om sovjet-orgaan van drie het „De beteekenis en consequenties van het pact DuitschlandRusland, mede tot betrekking op het Verre Oosten”. ZOU opge- De 0.11 geheel boven water hangende in de takels van de drijvende bokken. wonderbaar- buiten mee Hier Gisteren is op 79-jarigen leeftijd hier ter stede overleden de heer P. Muns sr., die tot 1932 gedurende 34 jaar kerkbewaarder van de Zuiderkerk der Ned. Hervormde gemeente aan de Falckstraat is geweest. Hij diende te vens als beambte vele jaren het mi nisterie van predikanten en het col lege van diakenen dezer gemeente. JOHNSON'S SATIJN WAS bescherm» als „vloeibaar glas" niet glad I De mededeelingen van een der opva renden, die gistermorgen in het hospi taal bij kennis kwam en zich toen pas realiseerde wat er Woensdag met hem gebeurd was, hebben eenig licht ge worpen op wat er onmiddellijk na de aanvaring gebeurd is. Deze matroos, die op lijke wijze zichzelf naar buiten heeft weten te werken, bevond zich in ’t voor ste ruim van de Oil, in het boegtorpe- doruim dus. Uit zijn verklaringen blijkt, dat ook dit compartiment volkomen is volgeloopen, zoo meldt „De Tel.”. Daar door is er niet 35 ton water, maar 100 ton water in de duikboot gekomen. Daardoor kan men ook verklaren, dat de bergingswerkzaamheden zulke moei lijkheden opleverden. De matroos heeft thans verteld, dat hij zich geheel voor in het schip be vond. Hij hoorde opeens een zeer hef tig gekraak; hij keek op, zag den wand van het schip wijken en op hetzelfde oogenblik een roode kleur naar binnen dringen. Wat hij zag. was niets anders dan de voorsteven met de roode kiel van de sleepboot „Amsterdam”, welke de duikboot ramde. Het water stroomde meteen naar bin nen, vooral toen het roode gedeelte weer verdween. Er ontstond echter bo ven het water een kussen van lucht. Met zijn handen heeft de matroos zich toen aan de voor een deel gespleten spanten vastgehouden en zoo zijn hoofd boven het water weten te krijgen en lucht ingeademd. Hij voelde echter on der een torpedo een van zijn kamera den liggen. Vermoedelijk is een torpe do uit de hengsels gevallen en is de man daartusschen bekneld geraakt De matroos kon niet anders dan aan zichzelf denken. Hij wist zich op een wijze, welke haast niet te verklaren is, door het gat te wer ken en de kijkers op den kant za gen eensklaps tot hun groote ver bazing uit de gezonken duikboot een man komen, wiens hoofd bo ven water stak en die zich zwem mend naar den kant begaf. Daarna heeft zich na de groote span ning een inzinking van dezen man meester gemaakt. Hij is naar het hospi taal gebracht en pas gistermorgen kon hij zich weer herinneren, welke vreese- lijke minuten hij onder in het torpedo- ruim boven het lichaam van een van zijn kameraden had doorleefd. Een waterdicht schot scheidde hen van de logiesruimte, waarin het water even eens niet kon doordringen door het sluiten van het schot tusschen de logies ruimte en het compartement (aange geven met twee kruisjes), dat door de aanvaring werd getroffen en direct vol water liep. Dank zij de waterdichte schotten bleef de geheel achterin de duikboot gelegen machinekamer echter in tact, zoodat kon worden gepompt programma stonden „Een door Italië en Tripoli”, Vreemdeling”, een propa- voor ’s Gravenhage, „Het overschot van dat zich tijdens in het voorste werden op inmiddels uit het marine- hospitaal gerequireerde brancards ge legd en met een deken afgedekt. Met een verbindingsbootje van den onder- zeedienst, waarvan de vlag halfstok woei, werden de lijken naar het marine- hospitaal vervoerd, waar enkele uren lang een dichte menigte stond te wachten. De plaats, waar het derde «lachtoffer zich moest bevinden, kon men toen nog niet bereiken. De sergeant torpedomaker G. Logmans bevond zich n.l. op het oogenblik van de aanvaring in de boegbuiskamer bij het torpedoruim. De aanvaring bracht in dit comparti ment een verticale scheur aan van circa 1 meter hoogte van het verwron gen dek naar beneden. De breedte van deze scheur bedroeg circa 20 centi meter. Het derde slachtoffer moet der halve terstond na de aanvaring verdrinkingsdood zijn gestorven. Het hoofdbestuur der Kon. Ned. Ver. „Onze Vloot” deelt ons mede Bij de aanvaring van Hr. Ms. „O. 11” en de sleepboot „Amsterdam” is het getal van de marinemannen, die het leven lieten voor het vaderland, helaas weer met 3 vermeerderd. In afwachting van het officieele on derzoek kan thans reeds met zeker heid worden vastgesteld, dat de be manning zich kranig heeft gehouden en dat er aan hun plichtsbetrachting niets heeft ontbroken. Bijzondere op merking verdient het feit, dat onze onderzeedienst van rampen verschoond bleef sedert op den 8sten Juli 1905 de eerste Nederlandsche onderzeeboot te water werd gelaten bij de Kon. Mij. „De Scheldef’ te Vlissingen, Dit ge tuigt voor de bekwaamheid en het be leid van onze marinemannen. Het hoofdbestuur spreekt de hoop en de verwachting uit, dat in het ge- beurtle vele Nederlanders aanleiding zullen vinden het Marine-rampenfonds te gedenken. Stort uw gave op giro nummer 113397 van het fonds, Java- straat 108, te den Helder. Wij ontvingen gistermiddag de be- manningslijst van de O. 11: Luit, ter zee 2e kl. H. A. W. Goossens. comman dant; luit, ter zee 2e kl. F. Steinmetz, oudste officier; officier marine stoom vaartdienst 2e kl. W. D. J. Gestel, hoofd machinekamer; bootsman W. E. Anders; kwartiermeester C. de Leeuw; matroos le kl. J. v. d. Meulen; matroos 1 kl. J. Spijkerman; matroos le k1. C. L. Zewald; matroos 3e kl. D. Heyli- gers; matroos 3e kL C. van Toor; ma troos zeemilicien J. Gnodde; sergeant monteur H. Kwast; sergeant monteur L. M. Scharp; korporaal monteur T. Riesra; korporaal monteur J. Koger; sergeant torpedomaker T. W. F. Auer; korporaal torpedomaker J v. d. Plas; korporaal torpedomaker J. J. Kuiper; sergeant machinist H. M. van Veen; sergeant machinist P. R. van Niersen; sergeant machinist M. Mulder; korpo raal machinist G. Veenendaal; korpo raal machinist zeemilicien C. Cijs; kor poraal machinist zeemilicien J. Kok; stoker olieman H. J. Schapenk; stoker zeemilicien B. Heistek; stoker le kl. J. Ennik; korporaal telegrafist A. Mid- delink Deze zijn allen gered. Vermist zijn: sergeant telegrafist F. W. J. Steenvoort; koksmaat O. Postma; sergeant torpedomaker G. L. Logmans Traag transport. Gisteravond meldde men ons uit den Helder Zoo gauw als men er, na de gemeen schappelijke poging der drie bokken met een totaal hefvermogen van 180 ton, in geslaagd was de O 11 uit den bodem van de haven te trekken, zoo lang duurde het transport van het ge vaarte naar het andere einde van de haven. Rond de O 11 dreven de drie bok ken. Het geheel werd langzaam voort getrokken door de sleepboot „Antoi nette Goedkoop”, terwijl de drie andere sleepbooten van de firma Goedkoop aan de achterzijde navigeerden om het transport in het middelste gedeelte van de haven te houden. Langs de kade volgden duizenden het sleepwerk, dat Zeer langzaam vorderde. Nu en dan was de O 11, die voor twee derden schuin uit het water stak, zichtbaar. Nadat de Koopvaarderschutsluis was gepasseerd, kon het publiek het trans port niet langer volgen. Achter het z.g. Nieuwe Werk stopte het transport. Het was de bedoeling, dat men de O 11 bij het wassende water steeds verder bo ven een aldaar liggende zandbank zou manoeuvreeren, om, wanneer bij laag water deze zandbank droog zou komen te vallen en het water uit het schip verwijderd zou kunnen worden, de slachtoffers te bergen. Voorts zou men dan ook aan weerszijden een bekisting aanbrengen en het gat provisorisch dichten om het schip tenslotte naar het dok op de Rijkswerf te kunnen sleepen. Wij werden door de marinedirectie in de gelegenheid gesteld hier het bergingswerk van dichtbij gade te slaan. Met een sleepbootje arriveerden wij omstreeks kwart voor vijf bij het sleeptransport, waar men juist twee om de duikboot te doen rijzen, en in het centraal station onder den com- mandotoren kon de bemanning zich verzamelen en de boot door den toren verlaten. Het schijnt, dat de mannen in de boegbuiskamer inderdaad aanvan kelijk door de waterdichte schotten van den verdrinkingsdood zijn gered, want toen men van het centraal sta tion uit naar de boegbuiskamer telefo neerde, kreeg men contact, doch door het zware bruisen van het water heeft men niets kunnen verstaan. Het ic ook mogelijk, dat door den schuinen stand van den onderzeeër de telefoonhoorn van den haak is gegleden en daardoor het contact tot stand is gekomen. Men heeft gistermiddag ook nog klopsigna len gehoord uit de boegbuiskamer, maar de duikers, die ’s nachts kabels rond den boeg legden, kregen op hun kloppen geen antwoord meer. Het ge luid, dat het kloppen van de duikers op den wand van de duikboot maakte, gaf den indruk, dat de boegbuiskamer vol water was komen te staan, waar schijnlijk doordat het water door de ventilatiebuizen was binnengedrongen. s Bij alle Drogisten, Huishoud -en K Meubelzaken I Reeds 35 <*t. J r^ATIJN-WA5 BAZAR GROEPHUIS CJ.M.V.-P AD VINDERS. Op 28, 29 en 30 Maart zal in nieuwe groephuis van de CJ.M.V.-pad- vinders Vereeniging, gelegen in de prachtige omgeving van de Boschjes van Pex een bazar worden gehouden, ter dekking van het tekort van het groephuis. Degenen, die een bijdrage willen geven, kunnen deze zenden aan hopman Buitendijk, Goudreinetstraat 616, giro 125659. Ook vele artikelen voor den bazar zijn noodig. Mnc kan een briefkaart zenden en de padvinders zullen de beschikbaar gestelde artike len komen afhalen. FILMAVOND VOOR „PRO SENECTUTE”. De Haagsche Amateur Filmclub heeft gisteravond in Huize Salomonson een filmavond voor „Pro Senectute” ge organiseerd. Op het zwerftocht „Welkom gandafilm Leven van een Rijwiel”, een speelfilm opgenomen door leden van de H.A.F. en ten slotte een Dierenfilm. De toeschouwers waren zeer enthou siast over het vertoonde en ds. Plaat heeft den organisatoren van dezen avond namens alle aanwezigen dank gezegd. KREUPEL PAARD VOOR WAGEN GESPANNEN. Tegen den 31-jarigen voerman P. J. K. heeft de politie gisteren in de Ket- tingstraat proces-verbaal opgemaakt wegens het feit, dat het paard voor zijn wagen kreupel was en desondanks werk moest verrichten. Volgens art. 455 sub 3 der A.P.V. is dit verboden. Gespan en voerman moesten naar het bureau Prinsestraat. werd het paard afgespannen. MUSEUM VOOR HET ONDERWIJS. Morgenmiddag om half drie wordt in het Museum voor het Onderwijs een rondgang onder geleide door de Geo logische afdeeling gehouden met een inleiding met gebruik van lichtbeelden over: „Voorhistorisch Nederland”. Zondag 10 Maart om half drie is er een rondgang onder geleide door de afdeeling Dierkunde inleiding met ge bruik van lichtbeelden over het onder werp: „Vleermuizen”. Woensdag 13 Maart om half drie wordt een rondgang onder geleide ge houden door de afdeeling Volkenkunde; inleiding met gebruik van lichtbeelden over de bezienswaardigheden van Bali; daarna vertooning van een Indische film. Woensdag 13 Maart des avonds om 8 uur wordt de cultuurfilm: „Op be zoek bij de Heidemaatschappij” ver toond. Het bleek, dat de sleepboot „Am sterdam” de O 11 aan bakboord zijde van boven heeft geramd vlak voor het voorste batterijcompar- timent en dat een verticale scheur is veroorzaakt van ongeveer een meter lengte en enkele decimeters breedte. OUDERAVOND O.L. SCHOOL VAN HEUTZSTRAAT 12. Dinsdag j.l. is een goed bezochte ouderavond in de O.L. school v. Heutz- straat gehouden. Behalve een erucel punt van huishoudelijken aard, n.l. de verkiezing van 3 leden voor de Ouder- commissie wegens vacature, zijn 2 cau serieën gehouden door mej. L. Blom over het onderwijs aan de Volksmuziek- school en door mej. R. Doomheim, wnd. directrice van de Industrieschool, voor meisjes aan de van Diemenstraat, over het onderwijs aan haar inrichting. Mej. Blom wees er in haar causerie over de Volksmuziekschool op, dat het onderwijs van de eerste 2 jaren in hoofdzaak wordt gegeven met de bedoe ling, het muzikaal gehoor en het gevoel voor rhythme aan te kweeken resp. te ontwikkelen. Zij vormen de basis voor verder onderwijs. Met een twintigtal kinderen hield de spreekster een korte les, waarin de ouders op aardige wijze kennis met het onderwijs aan de Volks muziekschool hebben gemaakt. De tweede spreekster mej. Doomheim vertelde het een en ander over het nut van nijverheidsonderwijs voor meisjes naaien, handwerken, koken, teekenen (dit in verband met patroonteekenen), knippen en onderwijs in de z.g. school vakken: rekenen, taal, enz. Na 2 jaren kunnen de leerlingen een diploma ver krijgen daarna kunnen zij verder leeren voor huisnaaister, costuumnaaister, costumière, leerares. Voor dit laatste is onderwijs van minstens 3 jaren aan een H.B.S. of een Mulo-diploma vereischte. Mej. Doomheim had tal van werkstuk ken meegebracht, aan de hand waar* van vele moeders zich een juist beeld konden vormen voor het onderwijs aan de Industrieschool voor meisjes. Mej. Doomheim wees er in het bijzonder op dat na de twee jaren de meisjes niet noodzakelijkerwijs verder moeten gaan voor costuumnaaister e.d., doch dat zij in vele gevallen dan pas een betrekking zoeken b.v. als winkeljuffrouw, op kan toor, e,d. BRIDGE DRIVE TEN BATE DER ROODE KRUIS AMBULANCE IN FINLAND. Het Vrijwillig Ondersteuningsfonds Fonico der Ancient Order of Foresters, organiseert op Woensdag 13 Maart a.s. een groote weldadigheidsbridge drive, ten bate der Nederlandsche Roode Kruis Ambulance in Finland. Deze drive wordt gehouden in de Bodega Sande- man, Heerengracht. slachtoffers bleek gevonden te hebben. Men was er in geslaagd het voorschip iets meer te lichten, zoodat het ge- heele dek van de O 11 even boven het w'ater uitstak. Het schip maakte een flauwe helling naar bakboordzijde. Men was juist bezig deze helling naar stuurboordzijde over te brengen, ten einde het gat, dat door de aanvaring was ontstaan, boven den waterspiegel te krijgen. Wij vernamen, dat men het vierhoekige luik boven het voorste bat- terijcompartiment, vlak voor het lucht- afweerkanon, had geopend. Dit com partiment stond vol water. Nadat men het had leeggepompt, be gaven zich een onder-officier en een matroos met het Draeger-apparaat naar binnen, waar zij het stoffelijk over schot van den 21-jarigen koksmaat O. Postma en van den 34-jarigen sergeant- telegrafist F. Steenvoort met olie be dekt aantroffen. Aangenomen moet worden, dat zij door verdrinking om het leven zijn gekomen. Hun lijken Professor dr. L. H. Grondijs heeft gisteren voor de Koninklijke Vereeni ging Oost en West in Excelsior een lezing gehouden over „De beteekenis en consequenties van het pact Duitsch landRusland, mede met betrekking op het Verre Oosten”. Er was een zeer talrijk publiek. Alvorens tot zijn eigenlijke onder werp over te gaan heeft prof. Grondijs een korte samenvatting gegeven van zijn lezing van 25 October, waarin hij de toenadering van Duitschland en Rusland voorspelde. Politieke tractaten zijn niet alleen een kwestie van loven en bieden, maar ook van verwantschap, van w^derzijd- sche sympathie voor eikaars ideolo gieën. En die verwantschap is zeker in de sovjet-Unie en Duitschland aan wezig. De wording van de nazi-partij heeft zekere overeenkomsten met de wording van de communistische partij, b.v. het opeischen van de geheele per soonlijkheid van het individu en de opvoeding van de jeugd. De Stalin- en de Hitler-gedachte zijn trouwens niet nieuw. Zij zijn meer een synthese van reeds veel vroeger uitgewerkte ideeën. Reeds Nietsche b.v. pleitte voor een „Herrenvolk”. Dengis Khan roeide heele volken uit, omdat ze niet „bruik baar” waren. Bekend is, dat Stalin groote achting heeft voor Hitler en reeds lang een toenadering zocht. De Litwinof-politiek was slechts een rookgordijn. Rusland is van meening, dat het bij den huidigen oorlog veel te winnen heeft Behaalt Duitschland de vic torie, dan zal het communisme achter de Duitsche legers de Westelijke landen binnenschrijden, verliest het Duitsche Rijk, dan zal er in dit land een sociale revolutie ontstaan naar het commu nisme toe, waarna men vanzelf woe lingen in andere landen zal krijgen. Bovendien er is één Oekraïne ge komen, alleen is deze Russisch en niet Duitsch, zooals Berlijn zich gedacht had. Het Duitsche veto over de Balti- sche staten is niet meer van kracht De economische voordeelen voor Duitschland zijn zeer dubieus. Er is slechts één artikel, dat Duitschland in onbeperkte hoeveelheden kan krijgen, d.i. katoen. Wat mangaan en andere ertsen betreft, Duitschland is geheel in de macht van de sovjet-Unie. Sprekende over het Russische leger, zeide prof. Grondijs, dat men door het gebeurde in Finland geen verkeerde conclusies moet trekken ten aanzien van de kwaliteit van het Russische leger. De actieve troepen zijn uitste kend, evenals de Gpoe-afdeelingen, de reserves zijn echter erbarmelijk slecht. Moskou heeft zich verrekend in Fin land, het dacht, dat het een peul schilletje was. Men vergete echter niet, dat in de Russische legers die mystieke regimentssfeer ontbreekt, aangezien de officieren slechts de technische instru menten zijn van de politieke commis sarissen, die weer onder supervisie staan van de Gpoe. Bovendien is een geweldige „zuivering” doorgevoerd. Met betrekking tot het Verre Oosten merkte spr. op, dat Rusland een groote troepenmacht heeft verzameld in Tur kestan, blijkbaar met het doel, zoonoo- dig Britsch-Indië binnen te rukken. De officieren van de missie Falkenheim bevinden zich thans bij het Russische leger in het Verre Oosten. De geallieerden trachten harerzijds een separatistische beweging te ont ketenen in den Kaukasus. Zij aarzelen echter, aangezien een groot-Rusland een prachtig tegenwicht vormt voor al te opdringerige aspiraties van Duitsch land in den Balkan. De pogingen van Duitschland en Rusland Japan achter zich te krijgen zijn mislukt, eenerzijds omdat de Chineesche communisten van geen toegeven aan de Japansche eischen in China willen weten, anderzijds om dat Japan Rusland beschouwt als zijn erfvijand. Opmerkelijk is, zeide professor Grondijs aan het eind van zijn betoog, dat de Prawda Japan onlangs sugge reerde gebiedsuitbreiding te zoeken in het Zuiden. Daarbij noemde het offi cieele sovjet-orgaan Nederlandsch- Indië. Jaarlijksche algemeene vergadering. Gisteravond hield de Vereeniging te* behartiging van Marktbelangen „Vred* door Recht” in een der bovenzalen va» Café „De Sportvriend”, Stille Veerkattoi 8, haar jaarlijksche algemeene verga dering. In zijn openingswoord gaf de voor zitter, de heer M. A. Mock, een over zicht van de verschillende gebeurte nissen in het afgcloopen jaar. Spr heeft moeten constatecren, dat het aantal kooplieden, dat voor steun in aanmerking kwam, grooter dan ooit te voren is. Hij bracht hulde aan den dienst voor Maatschappelijk Hulpbetoon voor de vlotte wijze, waarop de kooplieden wor den geholpen. Voorts deelde de heer Mock mede, dat het bestuur het initia tief heeft genomen tot het vormen van een comité, welks doel zol zijn het voe ren van intensieve propaganda om daarmede te bereiken, dat het bezoek aan de markt zal worden bevorderd. Daarna werd het door „Vrede door Recht” bereikte succes, inzake de actie voor het instandhouden van den zoodjes-verkoop aan de dr. Lelijkade te Scheveningen aan een breedvoerige bespreking onderworpen. Tenslotte wijdde de voorzitter een woord aan de nagedachtenis van de heeren M. Jochems en A. Snoek. Nadat het jaarverslag van den secre taris en het financieel verslag van den penningmeester waren goedgekeurd werd tot de bestuursverkiezing overge gaan. De aftredende bestuurders werden allen herkozen. Inplaats van den heer E. Danser, secretaris, die wegens druk ke werkzaamheden zijn functie ter be schikking stelde, werd de heer S PI. Prins gekozen. Vervolgens werden de heeren E. Danser en L. Stoffels tot be- bestuursleden benoemd. Het bestuursvoorstel om ook leden buiten de gemeente woonachtig in de gelegenheid te stellen op alle finan- cieele voordeelen van de vereeniging aanspraak te kunnen laten maken, werd met algemeene stemmen aangeno men. Bij de rondvraag werd door verschil lende sprekers de klacht geuit over den last, welke op de markt door de jeugd na schooltijd wordt veroorzaakt. Alge meen was men de meening toégedaan, dat op meer politietoezicht moest wor den aangedrongen, om zoodoende aan dit euvel een einde te maken. Zoo lag de O 11 op den bodem van de Buitenhaven in den Helder. Aan het direct sluiten van de waterdichte schotten is het te danken geweest, dat het leven van 20 menschen kon wor den gered. Daarvoor moesten echter drie leden van de bemanning worden opgeofferd, hoewel er een kans be stond, dat zij later zouden kunnen wor den gered, want het sluiten van de waterdichte schotten kon ook verhin deren, dat het water de ruimte binnendringen, waar de offerde mannen zich bevonden. In de boegbuiskamer (aangegeven met een kruisje) zaten zij echter opgesloten. 4e* I

Gedigitaliseerde gedrukte materialen Haags Gemeentearchief

Haagsche Courant | 1940 | | pagina 13