H De geruchten over Finsch-Russische vredesonderhandelingen No. 17513 Een Moskou stelt steeds hoogere eischen ultimatum? De „Queen Elizabeth” te New York 1940. Vrijdag 8 Maart. BELANGRIJKSTENIEUWS BUITENLAND Russische proefballon Mogelijkheid van wapen stilstand V PRIJS DER ADVERTENTIËN: PRIJS DEZER COURANT: Dit aummer bestaat nit ZES bladen BUITENLAND is geen sprake van een Eerste blad, pag. 1. Zesde blad, pag. 2. sche is te New Eerste blad, pag. L van 2. van Mannerheim te Stockholm Britsche autoriteiten De hebben niet te niet in spreekt bereid BINNENLAND dat Berlijn op den achtergrond Een overtocht zonder moeilijkheden Vijfde blad, pag. 2. Het De Duitschers misleid. ,Een prachtig MIDDEN-AMERIKA. dat de I f Ultimatum aan Finland zou vandaag afloopen Uitbreiding of beperking het oorlogstooneel Uitgevaren met geheime instructies. De onderhandelingen. Stockholm afkomstig be- lenbooten in beslag genomen. Eerste blad, pag. 2. Voor ’s-Gravenhage bij vooruitbet. p. 3 mnd. met „Kikeriki”, „De Nieuwste Mode”, ♦.Koloniaal Bijblad” en „Letterkundig Bijblad” 3.Franco per post met Mode blad ƒ4.zonder Modeblad ƒ3.75. Buitenland ƒ9.Landen waarop het verlaagd intern, drukwerk-posttarief van toepassing is 7.p. kw. Bij postkantoren tegen de geldende goedk. abonn.prijzen. Afz. nummers 5 ct., fr. p. post 10 ct Helsinki deelt mede, eischen gesteld zijn. Wat Moskou eischt. Hierop werd het woord gegeven aan den Zweedschen afgezant, die de mi nisters in kennis stelde van de Russi- De Queen Elizabeth lang niet klaar. Dr. Dietrich Scandinavië. Finland, andere De „Queen Elizabeth” York aangekomen. Bij een treinbotsing in Finland zijn 10 personen omgekomen. Eerste blad, pag. 2. Ter bestrijding van spionnage is een Kon. besluit in voorbereiding, waarbij over een grooter gedeelte des lands de staat van beleg zal worden afgekondigd. Zesde blad, pag. 1. In verband met een wijziging in de directie van de Kon. Ned. Jaarbeurs, treedt de heer Graadt van Roggen af als secretaris-generaal. Zesde blad, pag. 1. Er zal een nieuw bankbiljet worden uitgegeven met het portret van wijlen H. M. de Koningin-Moeder. Derde blad, pag. 1. De president van de Dominicaansche republiek, Jacinto B. Peynado, is gis teravond te <>iiidad overleden. Deze courant verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen BUREAUX: WAGENSTRAAT 35-37 Telefoon 116300 (zeven lijnen) Giro No. 12500 In Zwitserland is een militair vlieg tuig neergestort. Vier personen werden gedood en 2 gewond. Eerste blad, pag. 3. Ernstige ongerustheid bestaat over het lot van het s.s. „Vecht”. Wrakstuk ken van het schip, dat een bemanning van 22 koppen heeft, zijn gevonden. Vijfde blad, pag. 1. Te Stockholm verdiept men zich van daag in gissingen over de mogelijkheid van een onmiddellijken wapenstilstand in het Russisch-Finsche conflict. schip is en waarheen het in normale gevallen van de Clydebank heenge gaan zou zijn. Honderden sloegen de voorbereidingen gade en het nieuws verspreidde, zich snel, dat het schip naar Southampton zou komen. Hieraan is ook, naar men gelooft, de aanwezig heid van den Duitschen bommenwer per, welke de „Domala” bombardeerde bij de Zuidoost-kust te danken. In Chili heeft zich in een steenko lenmijn een ontploffing voorgedaan, waarbij tal van slachtoffers vielen. Eerste blad, pag. 2. De Belgische regeering heeft alsnog besloten grensfaciliteiten toe te staan in verband met den te Antwerpen te spelen voetbalwedstrijd BelgiëNeder land. De volgende verklaring is om 9 uur gisteravond door den omroep in Helsinki uitgezonden „De Finsche regeering maakt officieel bekend, dat de sovjetregeering nieuwe en vérstrekkende eischen aan Finland heeft doen toekomen. Verdere bij zonderheden zullen later worden bekend gemaakt”. Te Kopenhagen is bericht ontvangen, dat de Finsche veldmaarschalk Manner heim per vliegtuig te Stockholm is aan gekomen. In diplomatieke kringen te Londen gaat het gerucht, aldus United Press. weer 5 ladingen van Italiaansche ko- dat een der Russische eischen zou zijn het ontslag van Mannerheim en Wal- lenius. Tijdens de onderhandelingen in den vorigen herfst werd deze eisch niet gesteld en bepaalde men zich alleen tot politieke en territoriale kwesties. Bevestiging hiervan is echter krijgen. De geruchten over een Zweedsche bemiddeling in het Finsch-Russische conflict houden aan. Te Stockholm zou men een spoedige wapenstilstand ver wachten. Moskou heeft geen ultima tum gesteld. In den strijd om Wiborg kwam geen verandering. EERSTE BLAD, Op Schiermonnikoog heeft de vinder van een vliegtuigbom getracht deze te demonteeren. De bom ontplofte en doodde drie personen. Tweede blad, pag. 2. Verschenen is de memorie van ant woord aan de Tweede Kamer inzake het wetsontwerp betreffende bescher ming van waterstaatswerken binnen de Vesting Holland. Maatregelen voor die bescherming in de overige provin ciën zijn in overweging. Derde blad, pag. 2. Op de reis werden geen duikbootcn of oorlogsschepen ontmoet. Reuter meldt nog, dat het schip den eersten dag na het vertrek geëscorteerd was. In een te New York uitgegeven ver klaring zegt de reederij van de „Queen Elizabeth”, dat het schip Zaterdag 2 Maart uit Engeland was vertrokken en na een reis, waarop zich niets bijzon ders heeft voorgedaan, is aangekomen Gevaren werd met matige snelheid en er werd geen poging gedaan, een on gewoon hpoge snelheid te bereiken. United Press meldt uit Londen Verstandige bluf van de zijde van de autoriteiten in Southampton heeft de „Queen Elizabeth” in staat gesteld New York te bereiken zonder door den Duitschen bommenwerper, die j.l. Za terdag de „Domala” bombardeerde, ge hinderd te zijn. Thans kan verklaard worden, dat in Southampton een droogdok in gereedheid gebracht werd om de Duitschers te misleiden, daar SoutbajmpftQn de thuishaven van het Scandinavië heeft er groot belang bij, dat vrede wordt gesloten, mits het een fatsoenlijke vrede zij, welke de vol ledige vrijheid en onafhankelijkheid van Finland waarborgt. Anders zou het beter zijn, strijd wordt voortgezet. Hoe langer de Finsch—Russische Het Duitsche nieuwsbureau de berichten tegen, dat staatssecretaris dr. Dietrich in verband met het Finsch- Russische' conflict naar Scandinavië zou zijn gegaan. Dr. Dietrich bevindt zich nog steeds in Berlijn. In een nota aan de Tweede Kamer doet de minister van Onderwijs nadere mededeelingen over de bescherming van kunstschatten tegen luchtaanvallen. Derde blad, pap 2. Sumner Welles had gisteren een on derhoud met Lebrun en Daladier, Eerste blad, pag. 2. Van 15 regels ƒ1.50. Iedere regel meer tot 10 regels 40 ct., daarna iedere regel meer 50 ct. Reclames 90 ct per regel. Bewijsnummers 5 ct., fr. p. post 10 ct. Incasso binnen tie stad 5 ct., buiten de stad volgens posttarief. Bij vooruitbetaling: Kleine Advertenties 90 ct.; Dienstaanbiedingen 70 ct Advertentiën waarin voorkomt „Brieven aan het bureau van dit blad” 10 ct meer. „Paris Soir” bevat een artikel van zijn correspondent in Finland, Georges Kessel, waarin onthuld wordt, dat de sovjets Finland een ultimatum zouden gesteld hebben, dat vandaag om middernacht af loopt. Het ultimatum zou zijn over gebracht door Zweden en den steun hebben van Duitschland. Het zou nog strenger voorwaarden behel zen, dan die, welke Moskou gesteld had voor de opening van de vijan delijkheden. In een uit richt in „Ekstrabladet” wordt het onbe vestigde gerucht gepubliceerd, dat Erkko gisteren zou hebben onderhan deld met mevr. Kollontay, de sovjet- gezante te Stockholm. Naar „Tidens Tegn” uit betrouwbare bron meldt zouden er directe onder handelingen plaats vinden tusschen Russische en Finsche vertegenwoordi gers te Stockholm sedert laatstleden Vrijdag. United Press meldt: Van de geruchten, inzake vredes-on- derhandelingen in het Finsch-Russische conflict, is slechts één punt bevestigd, n.l. dat er bij wijze van proef door Rus land vredesaanbiedingen zijn gedaan met Zweden in de rol van bemiddelaar. Te Stockholm is censuur ingesteld op alle uitgaande berichten. De algeheele toestand blijft gelijk aan dien van ’t najaa- met die uitzondering dat thans Berlijn zich op den achter grond bevindt met de hoop, dat de Fin sche situatie door bemiddeling zal wor den geregeld. Eveneens neemt thans mevrouw Kollontay de plaats in van Stalin of Molotof. De vredesactie gaat, volgens de berichten van Stockholm uit. Het belangrijkste onder al deze ge ruchten. die ongetwijfeld een kern van waarheid bevatten, zijn ten eerste de zeer groote diplomatieke activiteit te Stockholm, waar zich bevinden verte genwoordiger van Rusland, Duitschland, Zweden, evenals Scandinavische waarnemers. Mannerheim zou den toestand duister inzien. Het tweede belangrijke gerucht is. dat maarschalk Mannerheim van het front naar Helsinki zou zijn teruggekeerd, en voorts, volgens sommige berichten, zou zijn afgereisd naar Stockholm. Volgens andere onbevestigde berichten is Man nerheim ziek en ontmoedigd van het Finsche vooruitzicht, een zoo groote overmacht het hoofd te moeten bieden. Berichten uit Kopenhagen zeggen, dat Mannerheim in antwoord op vra gen van Finsche regeeringspersonen ge zegd zou hebben: De toestand ziet er duister uit. en voorts: Ik kan niet voortgaan, tenzij er spoedig hulp komt. Aan de verwarrende geruchten kan nog worden toegevoegd, dat generaal Wallenius ontslag zou hebben genomen, tengevolge van een verschil van mee- ning tusschen hem en Mannerheim, naar men gelooft tengevolge van een verzoek van Mannerheim aan Walle nius om een deel van zijn troepen, naar het Zuiden te zenden ter verdediging van de landengte. Verschenen is een nota van minister van Kleffens aan de Tweede Kamer betreffende de Regeeringshulp aan het Finsche Roode Kruis. Derde blad, pag.i. Churchill stuk werk.” Churchill, die in Scotland op inspec tie was, kreeg het bericht van de goede aankomst op een der werven in het Westen. Gevraagd om een paar woorden te zeggen, antwoordde de mi nister „Het is een prachtig stuk werk geweest, maar ik heb geen se conde aan het succes van den over- tochUjetwjjfeld,” Een Italiaansch en een Britsch schip werden op de Noordzee door een Duitsch vliegtuig aangevallen. Het Italiaansche vaartuig werd in brand geschoten en 1 man werd gedood. Eerste blad, pag. 2. ET voornaamste nieuws uit Finland betreft thans hardnekkige geruchten over Russische vredesvoorwaarden en de mogelijkheid van een wapenstilstand. Intusschen zet- ten de Russische strijdkrachten de aanvallen voort. Te Stockholm zouden besprekin gen aan den gang zijn tusschen Finsche, Russische, Duitsche en Zweedsche vertegenwoordigers over Russische eischen. Van Finsche zijde wordt daaraan deelgenomen door den bejaar den vroegeren president van Finland Svinhufvud en Paasi- kivi, den Finschen staatsman, die de onderhandelingen met Rusland heeft geleid voor de oorlog begon. De besprekingen, welke in het geheim gevoerd worden over de mogelijkheid van de totstand brenging van een vrede met Finland, vinden ongetwijfeld reeds gedurende eenige dagen voortgang. Het is officieel niet bevestigd, dat Zweden bij de onderhandelingen als bemidde laar optreedt. Zweedsche kringen ontkennen, dat eenige pressie zou worden geoefend op de Finsche regee ring, hetzij van Zweedsche, heb zij van Duitsche zijde, om de Russische voorwaarden te aan vaarden. Gesleept door tien sleepbooten is de „Queen Elizabeth” zonder moeilijkhe den aan de kade te New York ge meerd. De voorzitter van den Newyork- schen gemeenteraad begaf zich als ver tegenwoordiger van burgemeester La- guardia aanboord, om den gezagvoer der, Townley, te begroeten. Tegenover de pers verklaarde kapi tein Townley, dat de „Queen Eliza beth” naar New York was gekomen op verzoek van de verzekeringsmaat schappijen om in veliligheid te zijn Het schip heeft den overtocht vol bracht met een gemiddelde snelheid van 24,7 knoopen. Het heeft een ge heime route, zigzag varende, gevolgd De in totaal afgelegde afstand was 3127 mijl. De bemanning bestond uit 378 koppen, met inbegrip van de tech nici. De reis duurde 5 dagen en 9 uur. De „Queen Elizabeth” was be schermd tegen magnetische mijnen door het systeem Gauss, o.m. bestaande uit electrische kabels langs de zijden van het schip. De Finsche regeering, die aanvanke lijk zweeg over de te Stockholm gei oer- de vredesbesprekingen, heeft thans toe gegeven dat Moskou nieuwe hooge eischen heeft gesteld. Te Stockheim, waar een groote diplomatieke activiteit aan den dag treedt, verwacht men in breede kringen belangrijke ontwikke lingen ten aanzien van Finland. Of schoon niet officieel bevestigd, kan als zeker worden aangenomen, dat Zwe den als bemiddelaar tusschen Finnen en Russen poogt op te treden. De reden hiervan ligt voor de hand. Zweden is als nabuurland het sterkst betrokken bij den afloop van het Finsch-Russische conflict. Het vreest na verovering van Finland door het sovjetleger, zelf aan de beurt te zullen komen en een roode inval in Zweden zou geenszins tot de onmogelijkheden behooren. Te Stock holm laat men de gelegenheid niet voor bijgaan om ’n dekking te vinden, voor het voortschrijdende bolsjewistische ge vaar. Het voortbestaan van een onafhanke lijk, zij het gekortwiekt Finland, is daarvoor een allereerste voorwaarde. De Zweedsche plannen zouden hierin overeenstemmen met die van Duitsch land, dat steeds verklaard heeft, geen verdere uitbreiding van den oorlogs brand te verlangen. Er is dan ook sprake van, dat ook een Duitsche ver tegenwoordiger deelneemt aan de vre- desvoorbereiding te Stockholm, hoewel men in de Zweedsche hoofdstad ont kent, dat er van Zweedsche of Duitsche zijde pressie op Finland zou worden uitgeoefend, om het hoofd in den schoot te leggen. De Finnen zouden er echter weinig over gesticht zijn, dat Zweden zich als bemiddelaar opwerpt om de hooge Russische eischen over te bren gen. De Finsche openbare meèning is sterk gekant tegen de Russische aan spraken. Men meent dat het weinige succes, dat de Russen in deze oorlogs maanden hebben behaald, concessies, welke niet vereenigbaar zijn met de onafhankelijkheid des lands, verre van rechtvaardigen. De vraag is nu of Finland in staat is de eischen af te wijzen en door te vech ten. Het kan zonder directe militaire hulp den wanhopigen strijd niet lang meer bolwerken. Die hulp kan het niet van Scandinavië verwachten daar dui delijk is gebleken, dat Zweden en Noor wegen geen oorlog met sovjet-Unic- en waarschijnlijk ook met Duitschland willen riskeeren. Men betwijfelt In (Scandinavië ook of, indien het aan de zijde van Finland in den oorlog trok, die de overwinning zou mogelijk ma ken. De Scandinaviërs zullen voortgaan alles in het werk te stellen om binnen de grenzen van hun neutraliteitspolitiek Finland te helpen. Daardoor zijn de Finnen wat directe militaire hulp be treft aangewezen op de geallieerden. Zal Helsinki, in den uitersten nood bij de Westelijke mogendheden om hulp aan kloppen? Waarschijnlijk zullen deze, be halve het oorlogsmateriaal dat zij zon den, bereid zijn troepen ter beschikking te stellen. Zulks zou Noorwegen en Zweden in een moeilijke positie brengen, daar oe geallieerde troepen door deze landen zouden moeten trek ken. Een dergelijke ontwikkeling, zou tot gevolg hebben, dat de Noordelijke landen mede tot oorlogstooneel worden. Dit te voorkomen, wil Zweden zoo spoedig mogelijk het Finsch-R ussisch conflict beëindigen. Aan Finland blijft die beslissing, die des te moei- lijker is daar door een beroep op de geallieerden, Finland ook in oorlog zou raken met Duitschland. De ont wikkeling in Finland dreigt thans uit te loopen op internationale complicaties. Het vraagstuk van beperking of uit breiding van den oorlog treedt weer op den voorgrond. Verrassingen zijn stel lig niet uitgesloten. Geen tijdslimiet In welingelichte kringen te Parijs wordt verklaard, dat er geen kwestie is van een nieuw Russisch ultimatum aan Finland, dóch dat er een Duitsch-Zweed- sche stap is vrede tot stand te brengen tusschen Rusland en Finland, Reeds verscheidene dagen wordt daaraan ge werkt en er tijdslimiet. Zonder proeftocht naar New York. Experts op scheepvaartgebied be schrijven den tocht als de krankzinnig ste, welke ooit door een schip gemaakt werd, daar geen proeftochten op zee gemaakt en slechts machineproeven in een basin, dat slechts even grooter was dan het schip zelf, gedaan waren. Een machinist verklaarde„Het was niet mogelijk, het schip naar zee te bren gen, dus moesten we de machines in het dok probeeren. We manoeuvreer den zoo met de vier schroeven, dat één vooruit draaide en één achteruit. Indien ze voortuitgedraaid zouden heb ben, zou het dok uit elkaar gebarsten zijn. Acht dagen geleden, zoo schrijft Kes sel, kwam de Finsche minister van buitenlandsche zaken, Tanner, terug uit Stockholm, waarheen de Zweedsche regeering hem had uitgenoodigd. Hij was vergezeld van een bijzonderen vertegenwoordiger van koning Gustaaf. Zoodra Tanner in Helsinki was aange komen, werd de ministerraad bijeen geroepen, waarin Tanner mededeelde „Zweden heeft op verzoek van Rus land, als bemiddelaar tusschen onze beide landen willen optreden. Zijn ver tegenwoordiger zal u de voorstellen van Moskou overbrengen.” Het schip stak den Atlantischen Oceaan over, terwijl een vijfde van het werk nog gedaan moest worden. Een van de dingen, welke alle Engelschen zich afvroegen, kan vandaag beant woord worden. Waarom kon het schip niet normaal dienst doen inplaats van het op te leggen Omdat er geen mo gelijkheid bestaat het schip in oorlogs tijd voordeelig te exploiteeren, daar zelfs indien het schip elke reis met passagiers volgeboekt zou zijn, de ver zekeringspremie te hoog zou zijn. Kon het niet omgebouwd worden tot vlieg- tuigmoederschip Te duur en dit neemt te veel tijd, geld en arbeid in beslag. Een Zweedsche uiteenzetting. Zweedsche blad „Socialdemo- craten” schrijft over de bemiddclings- geruchten, dat Duitschland evenzeer als sovjet-Rusland er duidelijk belang bij heeft, dat aan het conflict een einde komt. Duitschland, omdat de oorlog de ver wezenlijking van het handelsverdrag tusschen Duitschland en sovjet-Rusland verhindert of vertraagtsovjet-Rus land, omdat het conflict het gevaar in houdt het land te betrekken in een conflict met de mogendheden in het Westen, Kapitein Townley verklaarde, dat hij zelf niet wist, dat de tocht naar New York ging, voor hij onderweg was en dat hij voer met geheime instructies. „We hadden een prachtige reis en za gen geen onderzeeërs of Duitsche vlieg tuigen. Het grootste deed van de reis werd een zigzag-koers gevolgd. We vertrokken zonder proeftocht. Het is een unicum zonder proeftocht te varen en je zelf in New York terug te vin den. De bemanning was ook niet op de hoogte van de bestemming. De hoofdmachinist William Sut cliffe verklaarde, dat de machines zeer goed gefunctionneerd hadden. Townley verklaarde nog, dat acht kabels, welke aan haken bevestigd wa ren, het schip onder het promenadedek geheel omringden. Deze kabels zijn Gauss” genoemd naar een Zweed schen professor. „Ik veronderstel, dat zij een bescherming tegen mijnen zijn”, verklaarde Townley. Tevens zei- de hij, dat ze gedurende den geheelen tocht in bedrijf geweest zijn en dat hij wist, dat de „Gauss” geholpen had den, maar hij zeide niet hoe. Verder vertelde hij, dat zich aan boord van het schip een bemanning van driehon- derd-acht-en-zeventig koppen bevonden had, onder wie geen enkele vrouw. Zweden bezorgd over de toekomst van Finland Voor den voetbalwedstrijd tegen België op 17 Maart is het Nederlandsch elftal samengesteld. Vijfde blad, pag. 2. Het schip vervoerde geen passagiers en geen lading. De „Queen Elizabeth” is verzekerd voor meer dan vijf millioen pond ster ling. Toen het schip in aanbouw was, was het verzekerd voor vier en een half millioen pond, waarvan 3.760.000 op de open markt werd ondergebracht en de rest door de regeering werd ge dekt. vredesvoorwaarden. In het kort komen die voorwaarden hierop neer 1. Finland zal aan de sovjet-Unie de geheele landengte van Karelië, met inbegrip van Wiborg afstaan. Finland zal aan de sovjet-Unie het geheele gebied ten Noord-Oosten het Ladoga-meer met inbegrip van Sortavala afstaan. 3. Finland zal aan de sovjet-Unie het Noordelijke deel van Lapland met inbegrip van Petsamo afstaan. 4. Finland zal aan de sovjet-Unie de basis Hangö en het geheele schier eiland van dien naam afstaan. De Zweedsche regeering heeft van de sovjet-regeering een termijn van tien dagen gekregen om over een vredes verdrag tusschen beide landen te onderhandelen. De termijn loopt af in den nacht van Vrijdag 8 op Zaterdag 9 Maart. Reuter geeft een andere formuleering van de Russische eischen, welke de vol gende concessies zouden inhouden Afstand aan de Russen van Petsamo met nikkelmijnen en vischrechten. Slooping van alle kustbatterijen der Finnen, afstand van Wiborg en moge lijk van de geheele Finsche kust van het Ladogameer, met inbegrip van Sor tavala. Daar staat, naar gemeld wordt, tegenover, dat de Russen zouden kunnen zijn hun aanspra ken op Hangö op te geven. HAAGSCHE COURANT OVERZICHT PRESIOEN PEYNADO OVERLEDEN. Bijkantoren: Scheveningen, Keizerstr. 319, Tel. 550310; Rijswijk, Kantoor- boekh. Leeuwendaal, Oranjelaan 3, Tel. 119461, Voorburg, Boekhandel H. E. G. Ruijs, Heerenstr. 124, Tel. 779038; Filialen: N.V. Kantoorboekh. Th. J. de Koning, Goudsbloemlaan 3, Tel. 330263; Boekh. J. B. v. Seters Jr„ There- siastr. 108a, Tel. 772444; Boekh. E. D. Couvée, van Hoytemastr. 66, Tel. 721187 1” nog

Gedigitaliseerde gedrukte materialen Haags Gemeentearchief

Haagsche Courant | 1940 | | pagina 1