Het Finsche leger trekt op de nieuwe grenzen terug De Russen zullen een verlaten landstreek vinden doortocht wees Noorwegen van geallieerde Duitschland troepen af No.17519 direct zou tusschen beide komen Hedenmorgen begon de evacuatie j i i m Vrijdag 15 Maart. 1940. BELANGRIJKSTE NIEUWS BUITENLAND Verklaring van minister Koht „Het Finsche volk is niet vernietigd” Stroom van vluchtelingen PRIJS DER ADVERTENTIEN: PRIJS DEZER COURANT: Eerste blad, pag. 1. Massaverhuizing aan den gang. Vierde blad, pag. 1. Vierde blad, pag. 1. doortocht Minister Koht. standpunt daar ons militairen bijstand ver- twee Een „Noordelijke alliantie” in de maak Geen bezwaren van Russische of Duitsche zijde De United Press-correspondent meldt uit Helsinki Hedenmorgen vroeg begon het Fin sche leger zich terug te trekken uit de duizenden schuilplaatsen, redoutes en loopgraven. In de meeste gevallen wa ren de posities, die door de doodver moeide bataljons werden verlaten sinds het begin van den oorlog in hun handen geweest. de uit troepen het besluit der regeering met discipline. Maar buiten beschouwing latend wat een voortzetten van den oor log zou hebben beteekend, staat vast- dat het Finsche leger niet verslagen was, toen de vrede werd geteekend. Een Engelsche trawler heeft bij de Schotsche kust een Duitsche duikboot met granaatvuur tot zinken gebracht Eerste blad, pag. 2. aldus de president, getoond hoe de imperialistische plannen van Peter den Groote zijn herleefd. De bedoeling van de Finsche regee ring bij het sluiten van den vrede was, te voorkomen, dat de levenskracht van de Finsche natie geheel en al zou wor den verwoest. Gij hebt de vredesvoorwaarden ge hoord, die ons zijn opgelegd door een overweldigenden vijand. Deelen van ons land, welke gedurende langen tijd in ons bezit zijn geweest, moeten wij thans zonder meer afstaan. In de eerste plaats denk ik aan Wiborg, waarvan wij dach ten, dat het nooit verloren zou kunnen gaan. Maar wij moeten ons ook hierbij neerleggen en wat maakt het uit, ver geleken met de verliezen op het slag veld, verliezen die niet met woorden zijn te beschrijven. Wij hebben thans den plicht ons land weer op te bouwen. Wij vertrouwen, dat wij thans hulp zullen krijgen van de beschaafde naties, die dezelfde idealen hebben als wij en die ons zullen bijstaan bij den weder opbouw van ons land. Maar boven alles moeten wij •ver trouwen op ons zelf. De eenheid gaf ons kracht in den strijd en zij moet ook onze basis zijn in de toekomst. Het Finsche volk is niet vernietigd of gedemoraliseerd. Het is nog geheel intact, evenals ons nationaal gevoel, dat niet kan worden geschokt. De Eerste Kamer heeft gistermiddag de begrooting van Justitie aangenomen. Zesde blad, pag 2 Mr. G. W. baron de Vos van Steen- wijk wordt gezant te Boedapest en mr. W. F. L. graaf van Bylandt gezant in China. De Eerste Kamer heeft de wetsont werpen betreffende Regeeringshulp aan het Finsche Roode Kruis en tot her- waardeering van den goudvoorraad van de Ned. Bank, z. h. s. aangenomen. Zesde blad, pag 2. In Louisiana is een autobus door een trein begrepen. Drie en twintig perso nen werden gedood en 17 gewond. Eerste blad, pag. 3. Het Duitsche passagiersschip „La Coruna” werd door de eigen beman ning tot zinken gebracht om aan aan houding te ontkomen. Zevende blad, pag. 2. Nog geen demobilisatie. Het leger zal niet worden gedemobili seerd bij het bereiken van de nieuwe grenzen. Enkele soldaten zullen naar hun haardsteden terugkeeren maar de overigen zullen in dienst blijven totdat het werk is voltooid en als voorzorgs maatregel in verband met den huidigen politieken toestand in Europa. Sommige Finsche soldaten hebben al geïnfor meerd naar de mogelijkheid om dienst te nemen in het naburige Oosten, gelijk ook in de dagen van den wereldoorlog geschiedde toen vele Finnen dienst namen in het Duitsche leger, alleen omdat zij zoodoende de kans kregen tegen Ruslam te vechten. Van 15 regels 150. Iedere regel meer tot 10 regels 40 ct, daarna iedere regel meer 50 ct. Reclames 90 ct. per regel. Bewijsnummers 5 ct., fr. p. post 10 ct. Incasso binnen de stad 5 ct, buiten de stad volgens posttarief. Bij vooruitbetaling: Kleine Advertenties 90 ct.; Dienstaanbiedingen 70 ct Advertentiën waarin voorkomt „Brieven aan het bureau van dit blad” 10 ct. meer. B. en W. stellen den Gemeenteraad voor, aan de Stichting „Openluchtspe len Binnenhof 's-Gravenhage” mede werking en een garantie van ten hoog ste f 7400 te verleenen «voor het geven van zes avondvoorstellingen van het tooneelspel „Hamlet” van Shakespeare. Achtste blad, pag. 1. H. M. de Koningin zal morgen een radio-rede houden voor de Amerikaan- sche zendingsconferentie. Zevende blad, pag.l. Nabij Ypenburg is hedenmiddag een Nederlandsch militair vliegtuig neerge stort en geheel vernield. De beide in zittenden kwamen om het leven. Zevende blad, pag.l. Hok te geraken. Ten aanzien van de Russische hou ding tegenover de defensieve allianties wordt gemeld, dat de Zweden den Fin nen het voorstel overhandigden gelijk tijdig met de oorspronkelijke Russi sche eischen. De Russen zeiden, dat ze zouden wen- nieuwe Twijfel of de hulp wel doeltreffend zou zijn. BUITENLAND Vanmorgen zijn de Finsche troepen den terugtocht naar de nieuwe grenzen begonnen. De viering van den 56sten verjaardag van den Mangkoe Negoro te Soerakar- ta werd gsiterenavond ingezet met een grootsch feest, waarop «tal van hooge gasten aanwezig waren. Derde blad, vao de Finsche regeering den beiden mogendheden om militairen bij stand zou vragen. De geheele aan gelegenheid was vertrouweiijk en er werd verklaard, dat de formeele vraag later zou komen. De Zweed sche regeering heeft den volgenden dag ontkennend geantwoord, ter wijl wij de zaak met de commissie van buitenlandsche zaken van het Storting hebben besproken. Wij waren het er allen over eens. dat wij dezelfde gedragslijn als Zwe den moesten volgen. De Noorsche regeering was in be ginsel van opvatting, dat Noorwegen de internationale regelen der neutrali teit moest handhaven en aan gewapen de strijdkrachten van oorlogvoerende landen doortocht moest weigeren. Op 4 Maart hebben wij afwijzend geant woord. Helsinki weer verlicht. Gisteravond zijn te Helsinki de maatregelen ingetrokken, welke bij het begin van den oorlog waren genomen voor de luchtverdediging. Voor den eersten keer sinds 106 dagen is de stad weer verlicht. De trams rijden en ook de auto's hebben de lichten aan. De etalages der winkels zijn weer ontsto ken. Wel bevinden zich nog stapels zandzakken langs de huizen en rond monumenten. EERSTE BLAD, -- Bijna een zesde van Finlands bevol king zal een nieuwe woonplaats moe ten vinden en op het oogenblik is dan ook waarschijnlijk de grootste massa verhuizing van den tijd aan den gang. In totaal moeten ongeveer 500.000 Fin nen een nieuwe woonplaats zoeken. Te Wiborg hebben de laatste drie da gen groote groepen burgers alle waar devolle zaken, welke vervoerd konden worden, uit de stad verwijderd. Uit het gebied ten Westen van het Ladogameer zijn 50.000 koeien, paarden en varkens geëvacueerd. Reeds toen de toestand in het najaar ernstig begon te worden, heeft de Fin sche regeering een volledig plan opge steld, waarin vastgesteld werd, welke landsdeelen geëvacueerden uit de grensdistricten moesten opnemen. De inwoners van ieder dorp worden bijeen gehouden en gezamenlijk naar een an der dorp overgebracht Alle Finsche spoorwegen zijn voor de evacuatie gemobiliseerd en van de auto mobilisten is de medewerking ingeroe pen. De kosten van deze volksverhui zing zijn enorm. Reeds tijdens den oor log kostte het onderhoud van de uit de groote steden geëvacueerde vrouwen en kinderen den staat reeds meer dan 100.000 gulden per dag. Op de landengte, ten Noorden van het Ladoga-meer en in Kuusamo en de Salla-zónes zullen de wijzigingen die in het door de Russen gedicteerde vredesverdrag zijn aangegeven, tus schen den 19n en 26n dezer hun beslag krijgen. De vlootbasis Hangö moet tegen den 23n Maart voor de Russen in gereedheid zijn gemaakt. Alleen in het hooge Noorden, waar nog steeds een strenge winter heerscht, zal het geleide- lijker gaan en waarschijnlijk duren tot den lOn April. Het zware materiaal was reeds lang naar achteren gebracht en het zal worden getransporteerd naar ue nieuwe grenzen. De infanterie zal dage lijks tenminste 7 k.m. terugtrekken, zoolang de Russische opmarsch aan houdt. Toen de vrede werd gesloten hadden de Finnen zich in nieuwe stel lingen achter Wiborg verschanst. De troepen die bij Taipale en bij Sunavto liggen moeten een 100 tal k.m. terug trekken. Toen vanmorgen het bevel tot den terugtocht werd gegeven ontdeden de manschappen zich van hun ski’s, slin gerden deze op de sleden die al hoog beladen waren met allerlei bagage of grepen de touwen en riemen der kleine sleden, die dikwijls op patrouilletochten werden gebruikt, en begonnen zwijgend den terugtocht, wadend door de sneeuw, die gisteren was gevallen. Evenals bijna iedereen in Finland aanvaarden ook de De radiorede van president Kallio In een radiorede van president Kallio tot het Finsche volk, welke wij gisteren in het kort vermelden, werd o.m. ge zegd „De vredesvoorwaarden hebben ons, ▼oor 's-Gravenhage bij vooruitbet. p. 3 mnd. met „Kikeriki", „De Nieuwste Mode”, .Koloniaal Bijblad” en „Letterkundig Bijblad” 3.Franco per post met Mode blad 4.zonder Modeblad /3.75. Buitenland ƒ9.Landen waarop het verlaagd intern, drukwerk-posttarief van toepassing is 7.p. kw. Bij postkantoren tegen de geldende goedk. abonn.prijzen. Afz. nummers 5 et., fr. p. post 10 ct. eenige keer, dergelijke vraag ENGELAND. Minister-president Chamberlain heeft in het Lagerhuis medegedeeld, dat hij Dinsdag a.s. een verklaring zal afleg gen over den loop van den oorlog. Donderdag a.s. zal het Huis faaschreces gaan. De kwestie van een defensief ver bood tusschen Zweden, Noorwegen en Finland is thans een onderwerp van bespreking in de hoofdsteden van die landen. Finland tracht nieuwe veilig heid te scheppen na de amputatie van zijn gebied door het verdrag van Mos kou. Zweden en Noorwegen willen het daarbij allen steun verleenen. De vorm daarvan zal zijn een verdrag van we- dérzijdschen bijstand, welke de 3 ge noemde staten omvat. In een persge sprek heeft de Zweedsche minister Günther duidelijk gemaakt, dat vóór eenig verdrag zou worden geteekend. de voorwaarden, waaronder de weder- Zijdsche bijstand effectief in werking zou treden, volledig en duidelijk op sehrift zouden worden gepubliceerd. De minister deelde mede, dat Zweden eerst in de besprekingen beeft toege stemd. nadat tusschen de partijen was overeengekomen, dat de alliantie een Uitsluitend defensief karakter zou heb ben en slechts in werking zou treden in geval van agressie gericht tegen een der onderteekenaars. In geen geval zou de alliantie gel den voor een „preventieve actie” indien een der aangesloten sta ten zich bedreigd zou gevoelen. Het verdrag zou geen oogmerken tegen de sovjet-Unie bevatten of eenig plan tot het terugnemen van gebied, dat door Finland was afgestaan. Het voorstel is rëeds in de Zweedsche Kamercommis sie voor buitenlandsche zaken bespro ken. i Omtrent „Noordelijke Deze courant verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen BUREAUX: WAGENSTRAAT 35-^37 Telefoon 116300 (zeven lijnen) Giro No. 12500 Dit nwmmer bestaat uit ACHT bladen «r No. 6 van do „Nieuwste Mode” Minister Koht heeft gisteren in een radio-rede gesproken over de afwijzing door Noorwegen van den doortocht van geallieerde troepen. Eerste blad, pag. 1. Ik zou hieraan willen toevoegen, dat het geruimen tijd zou hebben vereischt een strijdmacht van minstens 100.U00 man naar Finland te sturen. Het zou aan twijfel onderhevig zijn of hulp doeltreffend zou zijn. Ik weet, dat van militair standpunt bezien het een voordeel zou kunnen zijn voor de Wes- tersche mogendheden den Finschen oorlog gaande te houden en misschien Zweden en Noorwegen daarbij betrok ken te zien. Intusschen heeft Finland aan de Westersche mogendheden geen verzoek om militaire strijdkrachten ge daan. Finland bereikte de uiterste grens van tegenstand en de regeering heeft gedelegeerden naar Moskou gezonden. Maandagavond 11 Maart heeft di Finsche minister van buitenlandsche zaken den gezanten van Zweden en Noorwegen te Helsinki gevraagd of de beide mofiendhed:u aan troepen der De kwestie van een defensief ver bond wordt door de Noordelijke lan den bestudeerd. Eerste blad, pag. 1. Zevende blad, pag 2. N.V. Wilton Fyenoord stelt voor, op de preferente aandeelen 5 pCt. en op de gewone en de prioriteitsaandeelen 10 pCt. dividend uit te keeren. Zesde blad, pag 2. De Noorsche minister van buiten landsche zaken, Koht, heeft gisteravond in een radiorede gezegd, dat Finland in de laatste dagen van Februari Zwe den had gevraagd of het hulp wilde bieden. Dit beteekende waarschijnlijk, dat Zweden gevraagd werd den oorlog in te gaan. De Zweedsche regeering heeft hierop ontkennend geantwoord. Aan de Noorsche regeering is nimmer iets gevraagd, doch zooals de zaken voor Noorwegen stonden, zou de Noor sche regeering dezelfde gedragslijn hebben moeten vplgen als de Zweed sche regeering. Aan het leger vooraf ging een stroom van vluchtelingen. Sommigen hadden gedurende den geheelen oorlog in hui- nen gewoond, anderen waren den een of anderen dag geëvacureerd. Nu de vrede is geteekend zullen zij trachten iets, te redden uit hun woningen wan neer de bommen tenminste iets heel hebben gelaten. lederee die dat wenscht kan blijven tot de Russen komen, maar het roode leger zal een verlaten land streek aantreffen wanneer het deze deze week en de volgende zal bezetten. Vrachtauto's particuliere auto’s, kar ren en sleden, die van ver zijn geko men. zullen de bevolking helpen hun eigendommen over te brengen naar die streken, waar zij zal moeten trachten met nieuwe woningen ook een nieuw bestaan op te bouwen. Ongeveer een half millioen mannen, vrouwen en kin deren moeten worden overgebracht. Aanvallen tegen Noorwegen en Zweden ongegrond. Koht zeide deze zaken duidelijk te willen maken, ten einde te bewijzen, dat de aanvallen tegen Noorwegen en Zweden, speciaal in de Fransche pers, ongegrond zijn. En ik wil eerlijk zeg gen, aldus voegde hij hieraan toe, dat ik het vreemd vind aanvallen te zier van landen, welke in feite minder deden dan Noorwegen en vooral dan Zweden om Finland te helpen. Zij moeten niet de verantwóordelijkheia leggen op kleine militair zwakke sta ten, die Finland zooveel zij konden hebben bijgestaan. De aanvallen in da Westelijke bladen, hierop neerkomende, dat Noorwegen afhankelijk zou zijn van Duitschland, zijn zoozeer in strijd met de waarheid, dat wij ons hebben afgevraagd wat zij er mee voor hebben dergelijke dingen te schrijven. Ten aanzien van de „Altmark” had Noor wegen gehandeld in overeenstemming met zijn verplichtingen als neutrale mogendheid. Het had het internatio nale recht nauwgezet in acht genomen. Wij zijn blootgesteld geweest aan Duit sche bedreigingen, doch hebben niet toegegeven. Er zijn geen bewijzen voor de beweringen, dat Noorwegen Duit sche duikbooten gebruik heeft laten maken van de Noorsche wateren. In twee of drie gevallen bestond die ver denking, doch het was onmogelijk het bewijs te leveren. De bewering, dat Duitschland allerlei via de Noorsche wateren zou ontvangen, zijn onge grond. In Noorwegen geproduceerde goederen gaan slechts in normale hoe veelheden naar Duitschland. Wij heb ben daartoe het recht, overeenkomstig het op 11 Maart met Groot-Brittannie gesloten verdrag. Feest te Leningrad. Leningrad was gisteravond prachtig geïllumineerd. Tallooze bewoners be wogen zich in opgewekte stemming langs de straten en den geheelen nacht vierde men feest ter eere van den vrede. Finland moet een nieuwen vijand bestrijden: de typhus Een groote, Amerikaansche ambu lance, welke gereed stond naar Finland te vertrekken, heeft op haar vraag of zij hiertoe zou overgaan, van het Zweedsche Roode Kruis de mededee- ling gekregen, dat het zenden van geld noodzakelijker was dan het zenden van ambulances. Het Zweedsche Roode Kruis is begonnen de epidemieën te bestrijden, welke het gevolg zijn van de Russische invasie. Vooral typhus heerscht er veelvuldig. Door geheel Finland worden desinfectie-stations opgericht. Buitenlaaidsche hulpverleening De leider van de Amerikaansche hulp actie, Hoover, heeft een telegram ont vangen van den vroegeren Finschen pre mier Cajander, waarin er den nadruk op wordt gelegd, dat hulp meer dan ooit noodig is, omdat het aantal der geëva cueerden is gestegen. Cajander seint, dat de ellende groot is en dat Finland na de Westersche beschaving en idea len van rechtvaardigheid te hebben verdedigd, gedwongen werd tot een harden vrede. Een aanzienlijk aantal vrachtwagens met levensmiddelen is uit Zweden ver trokken voor Finland. Morgen vertrekt een derde ambulance uit Noorwegen. Het aanwerven van arbeiders voor Fin land gaat in beide landen voort. De veiling te Kopenhagen van kunst voorwerpen, welke werden afgestaan voor Finland, heeft in drie dagen 100.000 kronen opgebracht. De Nobel- medaille van den natuurkundige Niels Bohr en den physioloog August Krogh brachten 10.000 kronen op en werden door de koopers afgestaan aan het mu seum in het slot Frederiksborg. Wij deden dit om politieke rede nen, omdat wij van betrouwbare zijde de inlichting verkregen, dat indien wij den beiden Westerschen mogendheden verlof zouden ver leenen Zweedsch of Noorsch grond gebied te gebruiken voor oorlogs daden tegen de sovjet-Unie, Duitschland dit als een vijandige daad zou beschouwen en direct zou tusschen beide komen. Wij zouden dan dus in den grooten oorlog betrokken worden en het slagveld voor de groote mogend heden kunnen worden. Op die wijze zouden wij Finland groot nadeel hebben berokkend. Indien Duitsch land den oorlog tegen Finland zou zijn ingegaan, zou de Finsche ne derlaag zeker zijn. zuiver defensieve verdragen goedkeuren, welke Finland zou schen, teneinde zich wat de grenzen betreft, veilig te weten. Dien tengevolge worden dergelijke verdra gen niet in strijd geacht met de clau sule uit het vredesverdrag, dat geen der partijen deel zal nemen aan een Wok. dat tegen den ander gericht is. .De Berlijnsche correspondent van „Dagens Nyheter" schrijft, dat men te Berlijn gunstig staat tegenover de plannen inzake een defensief verbond tusschen Finland. Zweden en Noorwe gen. Het verbond zal de sympathie van Duitschland hebben, ofschoon tot nu toe nog geen officieele Duitsche klaring hierover is gepubliceerd. BINNENLAND De Nederlandsche Roode Kruis ambulance vertrekt eerstdaags naar Finland. Wij moestep neutraal blijven, indien wij de hoop wilden hebben uit den oorlog tusschen de groote mogend heden te blijven. Indien wij in dien oorlog betrokken zouden zijn, zouden wij Finland niet hebben kunnen helpen. Het is geen oneer, die zaken te zien zooals zij zijn. Het Storting en de re geering waren net daarover eens en ik, aldus Koht. heb van Finland ge hoord, dat men heeft begrepen. Ten aanzien van van de Westersche mogendheden aan Finland hadden wij tot twee weken geleden niets gehoord. Op 2 Maart hebben de gezanten van Engeland en Frankrijk te Oslo mij opgezocht om mij de inleiden de vraag te stellen of de Noorsche regeering bereid zou zijn aan Britsche en Fransche strijdkrach ten dooltocht te verleenen, indien Westersche mogendheden zouden verleenen. Dit was de eerste en dat Noorwegen een van Finland kreeg, de Zweedsche re geering heeft den ochtend van den 12den Maart ontkennend geantwoord en de Noorsche regeering gaf dienzelfden middag een gelijk antwoord. In de middaguren van den twaalfden Maart hebben de Britsche gezanten te Oslo en Stockholm, na een verzoek van de Finsche regeering, dezelfde vraag gesteld. Finland had den Wes terschen mogendheden evenwel niet om bijstand verzocht. Dienzelfden dag werd des avonds laat te Moskou vrede gesloten. de doeleinden van alliantie” wordt Stockholm verder gemeld, dat deze van groot onmiddellijk nut zouden zijn Ten eerste zouden ze een sterkere ga rantie van de nieuwe Finsche grens geven, ten tweede Zweden en Finland in een sterkere positie als Oostzee- oevërstaten plaatsen, ten derde een ruggesteun vormen voor de Noorsche verklaring over de neutrale territoriale Wateren. Te Stockholm wees men er op. dat een ingrijpende wijziging zich gaat vol trekken. daar men van plan is. om na de langdurig gevolgde politiek van strikte neutraliteit over te gaan tot een formatie van militaire alliantie onder ling. In economisch opzicht en wat de buitenlandsche politiek betreft, zal een gemeenschappelijke lijn worden ge volgd. Hoewel niet voorspeld kan wor den, of deze alliantie slechts* geduren de den druk van den huidigen oorlog zal gelden, of van langeren duur zal zijn, meent men, dat de invloed van de Scandinavische landen zal toene men. Naar verluidt, werd het plan eerst kort besproken op de bijeenkomst van de Scandinavische ministers van buitenlandsche zaken te Kopenhagen in Februari, doch Denemarken gaf toen tè kénnen, dat het niet in staat was er aan deel te nemen. Dit zou echter geen afbreuk doen aan de pogingen van de anderen om tot een Noordelijk 1 HAAGSCHE COURANT op i 4 DINSDAG EEN VERKLARING VAN CHAMBERLAIN. OVERZICHT. Bijkantoren: Scheveningen, Keizerstr. 319, Tel. 550310; Rijswijk, Kantoor- boekh. Leeuwendaal, Oranjelaan 3, Tel. 119461. Voorburg, Boekhandel H. E. G. Ruijs, Heerenstr. 124, Tel. 778038; Filialen: N.V. Kantoorboekh. Th. J. de Koning, Goudsbloemlaan 3, Tel. 330263; Boekh. J. B. v. Seters Jr., There- siastr. 108a, Tel. 772444; Boekh. E. O. Couvée, van Hoytemastr. 66, Tel. 721187 i

Gedigitaliseerde gedrukte materialen Haags Gemeentearchief

Haagsche Courant | 1940 | | pagina 1